Universiteiten en hogescholen worden steeds afhankelijker van commerciële techplatformen die geld verdienen via het vergaren van gebruikersdata. Daarvoor waarschuwen Nederlandse rectores magnifici.
De rectoren publiceren hun bezwaren tegen de trend in een opiniestuk in de Volkskrant. Ze constateren dat de universiteiten en hogescholen weinig tot geen invloed hebben op de manier waarop data wordt verzameld en gepersonaliseerd door enkele, veelal buitenlandse techgiganten. Ze pleiten voor samenwerking en gemeenschappelijk beleid op landelijk en Europees niveau.
De afhankelijkheid doet volgens hen afbreuk aan de onafhankelijkheid van onderwijs en wetenschap, omdat de techbedrijven de platformen naar eigen inzicht aan kunnen passen. Ook verliest het hoger onderwijs de controle over data van studenten, docenten en onderzoekers. Daarnaast worden die gegevens gebruikt voor winstgevende diensten 'en niet zozeer diensten die een evenwichtig curriculum ondersteunen'.
De oplossing ligt volgens de rectoren bij het opstellen van een kader om de rechten en vrijheden van studenten en medewerkers, zoals privacy en non-discriminatie, te waarborgen. Ook willen ze samen met de overheid en Surf zelf platformen opzetten, het liefst in Europees verband. Tenslotte willen ze gezamenlijk voorwaarden opstellen voor commerciële diensten die voor alle aanbieders gelden.
De rectoren noemen naast het gebruik van diensten van Google en Microsoft onder andere het gebruik van Canvas en Blackboard voor het delen van informatie en plagiaatdetectie via Turnitin, Coursera of EdX voor open online courses. Ook maken wetenschappers gebruik van ResearchGate, Academia.edu, Google Scholar, SciVal, Slack en YouTube.