Ierse waakhond onderzoekt of Instagram-partner gegevens van Europeanen vergaarde

De Ierse privacywaakhond onderzoekt of Europese Instagram-gebruikers getroffen zijn door een geval van scraping. Het gaat om Hyp3r, een voormalige partner van Instagram. Hyp3r heeft nogal wat data buitgemaakt, waaronder vermoedelijk ook gegevens van Europeanen.

De Irish Data Protection Commission heeft tegen Business Insider gezegd dat het dit onderzoek is gestart. Het medium kwam woensdag met het bericht dat de startup Hyp3r uit San Francisco de fysieke locaties en de verhalen van miljoenen Instagram-gebruikers verzamelde. Daarmee zou het marketingbedrijf gedetailleerde profielen hebben samengesteld van de bewegingen en interesses van gebruikers. Instagram heeft Hyp3r inmiddels een cease and desist-brief gestuurd en het bedrijf van het platform verwijderd.

Hyp3er zou gedurende het afgelopen jaar gebruik hebben gemaakt van een zwakte in de beveiliging van Instagram, wat het socialemediaplatform van Facebook niet zou hebben opgemerkt. Instagram betitelde Hyp3r eerder als een marketingpartner. Wellicht hebben nog meer bedrijven of partners van Instagram zich op vergelijkbare wijze beziggehouden met het scrapen van gegevens van gebruikers; mogelijk komt daar meer duidelijkheid over nadat de Ierse waakhond zijn onderzoek heeft afgerond.

De ceo van Hyp3r gaf eerder aan dat zijn bedrijf zich gewoon houdt aan de privacyregels en de voorwaarden van Instagram. Volgens hem is er geen content of informatie bekeken die niet voor iedereen publiekelijk toegankelijk was. Een woordvoerder van Hyp3r zegt dat het bedrijf niet door de Ierse waakhond is benaderd en dat alle persoonlijk identificeerbare informatie wordt beveiligd.

Reacties (44)

[o.verhie]

Ik heb hier een beetje gemengde gevoelens bij. Als ik het goed heb begrepen, is er alleen data vergaard die al publiekelijk toegankelijk was, oftewel, wat gebruikers zelf op het internet hebben gezet. Dt er dan een bedrijf meekijkt en er een kopie van maakt is niet zo netjes, maar het begint volgens mij met dat gebruikers het zelf op een publiekelijk toegankelijke plek hebben neergezet. Als de wereld het niet mag zien, moet je het niet op internet zetten. En bij Insta vinden ze het vervelend, waarschijnlijk alleen maar omdat een andere partij nu dezelfde data heeft, waardoor de data van Insta dus zelf iets minder waard is geworden.
Dan hebben ze nu misschien een API dichtgezet, maar dezelfde data is blijkbaar ook gewoon van het internet te scrapen. Kost iets meer moeite, maar het resultaat is hetzelfde.

[Djordjo]

Ik heb hier een beetje gemengde gevoelens bij. Als ik het goed heb begrepen, is er alleen data vergaard die al publiekelijk toegankelijk was, oftewel, wat gebruikers zelf op het internet hebben gezet. Dt er dan een bedrijf meekijkt en er een kopie van maakt is niet zo netjes, maar het begint volgens mij met dat gebruikers het zelf op een publiekelijk toegankelijke plek hebben neergezet.[...]

Dat is geen argument, als je persoonsgegevens verwerkt heb je toestemming nodig, ook al komt het uit een openbare bron: https://blog.iusmentis.co...gevens-vallen-gewoon-avg/

[o.verhie]

Goed punt, maar volgens de algemene voorwaarden van facebook/instagram heb je een overdraagbare toestemming gegeven:

quote: https://www.facebook.com/help/instagram/581066165581870

...
We claimen geen eigendomsrechten op je inhoud die je op of via de Service plaatst. In plaats daarvan verleen je ons, wanneer je inhoud deelt, plaatst of uploadt waarop intellectuele-eigendomsrechten rusten (zoals foto's of video's) op of in verband met onze Service, een niet-exclusieve, royaltyvrije, overdraagbare, sublicentieerbare wereldwijde licentie om je inhoud te hosten, gebruiken, distribueren, aan te passen, uit te voeren, kopiëren, in het openbaar weer te geven of te vertonen, vertalen en om hiervan afgeleide werken te maken (in overeenstemming met je privacyinstellingen en instellingen voor apps).
...

[Reactie gewijzigd door o.verhie op 23 juli 2024 11:13]

[Arnoud Engelfriet]

Dat is auteursrechtelijke toestemming, die staat los van wat er privacytechnisch gezegd is. Overdraagbare toestemming is onder de AVG niet rechtsgeldig, partijen moeten bij naam benoemd zijn anders is de toestemming niet bindend.

Los daarvan zie ik nogal een verschil tussen dat iedereen op Instagram kan lezen wat ik zeg, en dat zo'n bedrijf dat opslaat: ik kan het weghalen van Instagram, niet uit de zipfile van dat bedrijf.

[rkeet]

In deze trend, zoek eens op "site:contactout.me _JOUW_NAAM_", mocht je een LinkedIn profiel hebben (en nog wat andere social media).

Daarnet een AVG klacht bij het AP ingediend over deze site.

[Killjoy]

Tja, maar daarmee ontstaat nog geen grondslag voor Hyp3r om die gegevens te verwerken. Hyp3r deed het niet in opdracht van Facebook/Instagram. En zelfs als die grondslag er naar hun mening wel zou zijn, is Hyp3r verplicht om de verwerking aan de betrokkenen te melden. Dus vandaar het onderzoek van de Ierse toezichthouder.

[Annihlator]

Die overdraagbare toestemming is tevens voor onze wetgeving niet geldig; wij mogen als burger zondermeer geen beschermende (privacy-)rechten afstaan. Dat zijn vreemde, puur amerikaanse, praktijken.

Dat is in grove lijnen waar GDPR ook op neerkomt dat wetgeving leidend wordt, niet "ontheffing".

[Reactie gewijzigd door Annihlator op 23 juli 2024 11:13]

[DiaZ_1986]

...
Als ik het goed heb begrepen, is er alleen data vergaard die al publiekelijk toegankelijk was, oftewel, wat gebruikers zelf op het internet hebben gezet.
...

Zoals ik het begrepen heb, hebben ze ook gegevens verzameld die maximaal 24 uur publiekelijk inzichtelijk had mogen zijn (Instragram Stories). Hiervan zal de eindgebruiker/poster niet van op de hoogte zijn geweest dat hun Stories langer (nog steeds) gebruikt worden voor doeleinden waar ze geen toestemming voor hebben gegeven.

[o.verhie]

Ik vind het ook niet netjes, maar iets wat je op internet zet, of dat nu een uur of een dag of een jaar online beschikbaar is, kan worden bewaard door derden. Wat er volgens mij niet bij staat is of Instagram die data na die 24 uur nog beschikbaar heeft gesteld of dat Hyp3r er een kopie van heeft gemaakt op het moment dat het publiekelijk beschikbaar was. In het laaste geval is het in ieder geval niet 'de schuld' van Instagram.

[DiaZ_1986]

Foto's en video's die je met je verhaal deelt, verdwijnen na 24 uur uit je overzicht, van je profiel en uit Direct, tenzij je ze als hoogtepunt toevoegt.

Onthoud dat je je foto's en video's in je verhaal ook kunt opslaan of ze met je overzicht kunt delen.

https://help.instagram.com/1660923094227526
onder de vraag "Wanneer verdwijnt mijn Instagram-verhaal?"

[Arcastin]

Je reactie komt wellicht wat sterk over, maar je hebt wel een punt.

Er staat letterlijk beschreven dat Instagram kan en mag doen met jouw beschikbare gegevens wat ze maar willen, en dat jij daar uitdrukkelijk toestemming voor hebt gegeven.

Dus ja, inderdaad, je zet zelf dingen op een platform zoals Instagram en zegt daarmee eigenlijk vaarwel tegen je privacy op dat platform. Echter, in de voorwaarden wordt telkens gesproken over "we". Daarmee wordt dus gerefereerd aan Instagram zelf. Zij hebben dus toestemming van gebruikers om te doen met de data wat ze willen. Maar dus geen externe partijen, zoals Hyp3r.

[Lagonas]

Algemene voorwaarden gaan echter niet boven de wet. Die clausule is helemaal niet rechtsgeldig in de eu.

[Qlusivenl]

Het gaat lekker bij Facebook (aangezien Instagram ook van Facebook is). Dit klinkt een beetje zoals het Cambridge Analytica schandaal.

Als je zo'n gigantische partij bent, is het dan zo moeilijk om overzicht te houden over datavergaring, gebruik en beveiliging? En indien dat zo moeilijk is, waarom worden er dan alsnog zoveel derde partijen toegelaten tot zoveel gegevens? Ja, geld... maar je zou zeggen dat ze er een keer van leren.. Of ben ik hier te optimistisch?

[DiaZ_1986]

Zolang de organisaties meer verdienen dan dat ze kwijt zijn aan boetes zal het ze vrij weinig uitmaken lijkt me. Want inderdaad, geld... Voor deze grote organisaties zijn wij toch maar nummertjes met daarbij een volledig profiel waar ze grof geld mee verdienen.

Verder heb ik even snel gekeken op hyp3r.com maar ik kan daar niet terug vinden wat ze precies doen, daarvoor moet je een demo aanvragen.. Ook de privacy policy en data-security-statement geven niet aan waar ze de data vandaan halen en hoe ze dat doen (dit lijkt mij toch verplicht?).

Ze vermelden uiteraard wel dat ze geloven het belangrijk vinden om veilig met gegevens om te gaan:

Confidentiality: At HYP3R, we believe that maintaining the confidentiality of data is
tantamount to good business and strong social responsibility. We make Data Security our
priority, and subscribe to a strong Data Security Policy. We retain data privacy expertise in
house and, when prudent, augment with external expertise, products, methodologies, and
services. We also keep abreast of new threats and counter-measures.

https://static-hyper-co.s...ta-security-statement.pdf

[Reactie gewijzigd door DiaZ_1986 op 23 juli 2024 11:13]

[janbaarda]

hyp3r.com is een zeer schimmige organisatie. Een rode vlag voor connecties met VS veiligheidsdiensten.

[tonkie_67]

Wij zijn geen "nummertjes" voor tokos als FB &Google, we zijn handelswaar...

[3raser]

Het verschil met Google is dat ze geen derden bij je data laten. Google verhandelt geen gegevens, die gebruiken ze alleen zelf. Dat geeft mij toch een iets beter gevoel.

[AmigaWolf]

Het verschil met Google is dat ze geen derden bij je data laten. Google verhandelt geen gegevens, die gebruiken ze alleen zelf. Dat geeft mij toch een iets beter gevoel.

En dat geloof je echt?

Ze hebben al VELE malen laten zien dat ze geen bal geven om ons of wat wetten en regeringen zeggen, en na alles wat we al weten over hun wat ze allemaal geflikt hebben, vertrouw je ze nog steeds dat Google en de rest niet jou gegevens verhandelen aan derden, waar ze juist MILJARDEN aan verdienen, wow, hoe naïef ben je?

[3raser]

Misschien kun je aan de hand van een bron aangeven wanneer ze welke gegevens hebben verkocht aan derden? Voor zover ik weet verkoopt Google zijn gegevens juist niet zodat ze zelf de advertenties kunnen verkopen. Doordat ze zelf zoveel weten over hun gebruikers kunnen ze de advertenties erg goed afstemmen en dat geeft ze een groot voordeel in de markt. De mensen die adverteren via Google krijgen daarmee dus een advertentieplatform maar ze krijgen nooit toegang tot de persoonsgegevens zelf.

[skunkopaat]

Het staat in hun privacybeleid

Om specifiek te zijn Voor externe verwerking is nogal breed omschreven. Er wordt niet omschreven welke data exact en met wie. Je kunt namelijk wel hun partners zien, maar niet "andere vertrouwde bedrijven en individuen". Met genoeg geld kan ik vast dat zo'n individu zijn.

Relevant stukje:

Wanneer Google uw gegevens deelt

We delen persoonlijke gegevens niet met bedrijven, organisaties en individuen buiten Google, behalve in de volgende gevallen:
Met uw toestemming

We delen persoonlijke informatie buiten Google als we uw toestemming hebben. Als u bijvoorbeeld een Google Home gebruikt om een reservering te maken via een boekingsservice, krijgen we uw toestemming voordat we uw naam of telefoonnummer delen met het restaurant. We vragen om uw uitdrukkelijke toestemming voordat we gevoelige persoonlijke informatie delen.
Met domeinbeheerders

Als u student bent of werkt voor een organisatie die gebruikmaakt van Google-services (zoals G Suite), hebben uw domeinbeheerder en resellers die uw account beheren toegang tot uw Google-account. Ze kunnen mogelijk het volgende doen:

Informatie bekijken en bewaren die is opgeslagen in uw account, zoals uw e-mail.
Statistieken over uw account bekijken, zoals bijvoorbeeld hoeveel apps u installeert.
Uw accountwachtwoord wijzigen.
De toegang tot uw account opschorten of beëindigen.
Uw accountgegevens ontvangen om te voldoen aan de van toepassing zijnde wet- en regelgeving, wettelijke procedures of verzoeken van overheidsinstanties.
Uw mogelijkheden beperken om uw gegevens te verwijderen of te bewerken of uw privacyinstellingen aan te passen.

Voor externe verwerking

We leveren persoonlijke gegevens aan onze partners en andere vertrouwde bedrijven of individuen zodat ze de gegevens voor ons kunnen verwerken, op basis van onze instructies en in overeenstemming met ons privacybeleid en andere passende vertrouwelijkheids- en beveiligingsmaatregelen. We maken bijvoorbeeld gebruik van dienstverleners om ons te helpen met klantenondersteuning.
Om juridische redenen[

We delen persoonlijke gegevens buiten Google als we te goeder trouw van mening zijn dat toegang, gebruik, behoud of openbaarmaking van de gegevens redelijkerwijs nodig is om:

te voldoen aan de van toepassing zijnde wet- en regelgeving, wettelijke procedures of verzoeken van overheidsinstanties. We delen informatie over het aantal en het soort verzoeken dat we van overheden ontvangen in ons Transparantierapport;
de van toepassing zijnde Servicevoorwaarden af te dwingen, waaronder het onderzoeken van mogelijke schendingen;
fraude en technische of beveiligingsproblemen te detecteren, te voorkomen of anderszins aan te pakken;
de rechten, eigendom of veiligheid van Google, onze gebruikers of het publiek te beschermen, zoals vereist of toegestaan volgens de wet.

We kunnen niet-persoonlijke gegevens openbaar delen en met onze partners, zoals uitgevers, adverteerders, ontwikkelaars of houders van rechten. We delen gegevens bijvoorbeeld openbaar om trends te laten zien voor het algemene gebruik van onze services. We staan ook specifieke partners toe gegevens te verzamelen uit uw browser of van uw apparaat voor advertentie- en meetdoeleinden via hun eigen cookies of soortgelijke technologieën.

Als Google betrokken is bij een fusie, overname of verkoop van activa, blijven we de vertrouwelijkheid van uw persoonlijke gegevens waarborgen en stellen we de betreffende gebruikers op de hoogte voordat persoonlijke gegevens worden overgedragen of onderworpen aan een ander privacybeleid.

[Reactie gewijzigd door skunkopaat op 23 juli 2024 11:13]

[Verwijderd]

Je bedoelt, dat stelt je enigszins gerust? Dat lijkt een beetje op rationalisering.

Google Search is marktleider in vrijwel alle landen van de wereld. Google Chrome is de nummer 1 webbrowser van de wereld. YouTube is veruit ‘s werelds de grootste videosite. Gmail is de grootste webmaildienst van de wereld. Google Docs is de grootste cloud productivity suite. Dan hebben we nog Google Maps, óók marktleider. En natuurlijk mogen we Android niet vergeten! ‘s Werelds aller- allergrootste OS voor mobiele telefoons (dat trouwens ook op veel “slimme” televisies staat). Oja, en Google runt de grootste app-store en verkoopt (samen met Facebook) vrijwel alle advertenties op internet.

En dan vergeet ik voor het gemak alle andere diensten die vallen onder Alphabet Inc. (Waymo, Deep Mind, etc.).

Nog even afgezien van de monopolistische positie die Google heeft verworven…. Google bewaart álles. Google wéét alles. En als ze die berg aan data nu niet commercieel uitbaten (dat wéét je niet), wat let ze dan om dat (bv. onder druk van de aandeelhouders) in de toekomst wél te gaan doen?

[Caayn]

Gezien de agressiviteit waarmee Google haar data verzameld geeft mij dat absoluut geen beter gevoel dan Facebook en Co.

[DiaZ_1986]

Al ons vee dat wij verhandelen zijn ook nummertjes, Betsie #51 (is volgens mij het 51ste kalf van Betsie).

Of 'wij' nou handelswaar zijn of nummertjes maakt onder de streep volgens mij niet zo veel uit, je wilt geen van beide zijn.

[litebyte]

Inderdaad, je bent het product als gebruiker. Nu kan je dat bij Google enigszins nog controleren en inzicht in krijgen.

[IndoBoy]

Ja, dus met een artikelnummer

[litebyte]

Wat het facebook imperium werkelijk raakt is dat het tijdelijk of permanent geen diensten meer mag aanbieden in bepaalde landen, of beter in een zogenaamde unie. Dit zal facebook echt raken.

Dit geeft niet alleen enorme financiele concequenties - maar naast sociale ook politieke concequenties.
M.a.w. er is geen westers 'vrij' land dat het politieke lef heeft om facebook werkelijk eens aan te pakken, zoals allang zou zijn gebeurd met een vergelijkbaar privacy schendend bedrijf uit elk ander land dan de VS.
Zuckerberg snapt de enorme sociale 'footprint' en geo politieke invloed dat het bedrijf al heeft, hij weet dat het nooit op een terechte maneir zal worden aangepakt.

[Reactie gewijzigd door litebyte op 23 juli 2024 11:13]

[RogerWilco2]

Van mij mogen ze alle diensten van facebook een tijdje op zwart gooien hier in de EU als daar een goede aanleiding voor is.

Google zou mij meer problemen geven, maar ook dat zou ze niet moeten weerhouden.

Tot nu toe kunnen ze alleen boeten geven geloof ik.

Het zou mensen aan het nadenken zetten hoe afhankelijk ze zijn van deze bedrijven.

Maar het ruikt ook al snel naar censuur, dus misschien beter toch niet.

[Bender]

Het gaat over scrapen, een beetje scraper heeft 10.000en proxies, vpn's, wisselende user agents, footprints, etc etc waardoor een algehele footprint vrijwel onvindbaar is.

[TheVivaldi]

Om nog maar te zwijgen over dit nieuwe fiasco: https://news.softpedia.co...n-your-mouth-527007.shtml

[AmigaWolf]

Het gaat lekker bij Facebook (aangezien Instagram ook van Facebook is). Dit klinkt een beetje zoals het Cambridge Analytica schandaal.

Als je zo'n gigantische partij bent, is het dan zo moeilijk om overzicht te houden over datavergaring, gebruik en beveiliging? En indien dat zo moeilijk is, waarom worden er dan alsnog zoveel derde partijen toegelaten tot zoveel gegevens? Ja, geld... maar je zou zeggen dat ze er een keer van leren.. Of ben ik hier te optimistisch?

Ze hebben er allang van geleerd, en daarom doen ze dit, omdat zo goed als niemand hun iets kan maken, Facebook heeft zo veel geld dat niemand zelfs landen niks kunnen tegen hun, ze lobbyen als gekken overal hebben honderden of misschien wel duizenden advocaten, en hebben veel mensen in regeringen die doen wat ze willen, zo als je al zegt gaat het om een twee dingen, geld en macht, en als je geld heb heb je macht en als je macht heb heb je geld, de een kan niet zonder de andere.

De rede dat de vier grootse bedrijven (Facebook en Google en Amazon en Microsoft) dit kunnen doen is vanwege al die mensen die hun producten gebruiken, zonder ons (die hun producten gebruiken) zouden ze niet meer bestaan in enkele jaren, maar wij zijn stom genoeg om hun producten te gebruiken, en daardoor ze alles wat ze doen kunnen flikken, alles wat nu gebeurd komt door ons, het is onze eigen schuld, wij hebben hun zo machtig gemaakt.

[sypie]

Het mooiste is nog dat niemand Google vertrouwt omdat Google z'n geld verdient met data van de gebruikers.

Wat ik in al die jaren dat ik op internet rondhang nog nooit gehoord heb is dat Google z'n data verkoopt en deelt met derden zodat derden er financieel op vooruit gaan.

Volgens mij kan Facebook ook prima zonder deze derde partijen geld verdienen met de data die ze zo in de schoot geworpen wordt. Daarom snap ik ook niet dat ze zich op deze manier inlaten met allerlei praktijken zoals we nu een aantal keren gezien hebben.

[MrMonkE]

Niemand? Mensen snappen het toch niet. Ze denken dat google misschien hun address weet of wat hun naam is en ze hebben geen enkel besef van de ware omvang. Bijvoorbeeld dat Google weet wanneer je vrouw of dochter ongesteld is. Dat soort dingen.

[DiaZ_1986]

En vergeet niet dat ze ook weten of je gisteren ook echt aan het overwerken was, of met vrienden in de kroeg zat om je ongestelde vrouw/dochter te ontwijken.

[robbvdb]

Sterker, als je vrouw die jij ontwijkt vreemd zou gaan, dan weet Google dat ook, waarschijnlijk zelfs met wie

[litebyte]

Ligt eraan welke diensten je van google aan of uit hebt staan. Zo en zo bij vreemdgaan is het misschien handig om je telefoon helemaal uit te zetten (dat terzijde...)

Facebook weet niet alleen van facebook schapen wat ze uitvreten, maar van iedereen die van site naar site surft met een facebook button en/of pixel. Ook dus van niet facebook schapen.

[stresstak]

Mensen snappen het toch niet. Ze denken dat google misschien hun address weet en ze hebben geen enkel besef van de ware omvang.

Ze hebben er ook (tot op heden) geen echte last van. Dan weet Google maar dat mn dochter ongesteld is en dat ik vanavond pasta eet met kip, zoals elke vrijdag. Er is nog geen Italiaan of kippenboer aan de deur geweest.
Het is lastig overtuigen als men geen nadelige gevolgen ondervindt. We googelen, roken en drinken gewoon door.

[Tusk]

Grappig al die mensen die hun Facebook account hebben opgezegd vanwege privacyredenen, maar allemaal wel op Instagram zitten..

[Aegir81]

En op WhatsApp ;-)

Verder is het voor de zoveelste keer hetzelfde privacy-verhaal. Ik vermoed dat er de komende weken nog eens hetzelfde verteld zal worden maar dan over een ander bedrijf. Net zoals het verhaal over Google die meeluistert naar sommige spraakopdrachten gevolgd werd door dezelfde situatie bij bijv. Apple en Skype.

Ik kijk er niet echt meer van op en terwijl ik vroeger bij dit soort berichten nog dacht dat ze wat momentum zouden creëren om mensen voor privacyvriendelijke alternatieven te kiezen, heb ik die hoop wat laten varen. Sommige schandalen halen soms enkele weken de mainstream pers (bijv. CA), maar uiteindelijk verandert het gedrag van de gemiddelde gebruiker niet.

Ik vind het wel goed dat de berichten o.a. hier blijven gedeeld worden, zo blijft het toch wat in de aandacht. Ik vermoed dat we moeten wachten tot een aantal overheden gaan optreden tegen de grote dataverzameleraars op het internet.

[Verwijderd]

Mensen trekken het zich wel aan. Dat merk ik steeds vaker. Dat hun gedrag niet verandert heeft er mee te maken dat ze geen alternatief hebben.

Maw FB misbruikt haar monopoliepositie en geraakt er zo mee weg.

Dus ja. Dan moet het juridisch opgelost worden. De zelfcorrigerende vrije markt heeft weer maar eens aangetoond niet te bestaan.

[Verwijderd]

Ik vermoed dat het grote probleem is het netwerk effect: je contacten zitten nu éénmaal op FB en niet op dat beste alternatief.

Wat de overheid daaraan kan doen is FB verplichten om het mogelijk te maken de data te migreren naar dat beste alternatief.

Wat ik het liefst zou zien gebeuren is een verbod op FB in de EU, de EU die een EU-project start dat FB na bouwt en dat lokale lidstaat wetten correct implementeert, dat de lidstaten hun eigen beheerders, moderatie, politie en/of programmeurs met dat systeem kunnen laten werken. En dat daarna de EU FB eenvoudigweg verplicht de data af te geven zodat het in dat EU-project kan ingeladen worden. Werkt FB niet mee dan verbannen we gewoon letterlijk alle services en producten van het moederbedrijf. Totale censuur van alles wat van FB is in heel de EU. Wedden dat Markske zal meewerken dan?

[stresstak]

Ik vermoed dat het grote probleem is het netwerk effect: je contacten zitten nu éénmaal op FB en niet op dat beste alternatief.

O, dus het is gewoon onwil van al die leden van het netwerk, Dan is het hun eigen schuld.
Twintig, dertig jaar geleden was er ook geen FB-netwerk en we leven nog.

Een EU-Facebookkloon gaat er niet komen.