KPN doet proef met combineren frequenties bij upload op Drentse boerderij

KPN heeft een proef gedaan met carrier aggregation op de uploadlink van een mobiele verbinding op een boerderij in Drenthe. Een drone kon daarmee in realtime beelden doorsturen met een hoge resolutie.

Met de proef stuurde de drone de beelden in realtime door naar een landbouwmachine, die vervolgens de gewasbescherming kan doseren, schrijft KPN. De provider claimt dat iets dat voorheen twee dagen kostte, dankzij de technologie mogelijk zal zijn in twee uur. De drone filmt het gewas met een multispectrale camera om de staat van het gewas te analyseren.

De nu gangbare uploadsnelheid van het huidige 4g-netwerk is niet afdoende om al die beelden in realtime te kunnen doorsturen. Om die snelheid te verhogen heeft KPN in samenwerking met technologieleverancier ZTE de uploadsnelheid omhoog gebracht door meerdere frequenties te analyseren.

Het gaat om de uplink in de 4g-frequenties op 1800 en 2100MHz, zegt KPN tegen Tweakers. Daarmee gaat het om frequenties die nu ook al in gebruik zijn op het 4g-netwerk van de provider. Eerder zei KPN dat het tests wilde doen met mmwave-frequenties in Drenthe. Dat zijn frequenties rond 28GHz. Die hebben een beperkt bereik, maar maken veel hogere datasnelheden mogelijk dan de lagere frequenties.

De test op de boerderij in het Drentse Valthermond is onderdeel van een reeks tests van KPN om diverse gebruikstoepassingen van 5g te onderzoeken. De provider doet onder meer ook proeven rond de Johan Cruijff Arena in Amsterdam, de Rotterdamse haven en een snelweg bij Helmond. Daarbij wil het diverse onderdelen van 5g uitproberen, zoals network slicing, waarbij bedrijven bijvoorbeeld een virtueel privénetwerk krijgen en de toepassing van 5g voor zelfrijdende auto's.

De drone op de boerderij in Valthermond. Beeld: RTV Drenthe

Reacties (70)

[Tripple20]

Het artikel op Tweakers.net is niet volledig. RTV Drenthe geeft de proef beter weer. Het doel is namelijk om de tijd tussen het vliegen met de drone en het spuiten van het gewas zo kort mogelijk te krijgen.

Aanvullingen aan het artikel:
De drone 'filmt' niet, maar er worden er op 5 verschillende bandbreedtes foto's van het gewas gemaakt. Een voorbeeld van zo'n foto staat hier, deze foto is niet gerelateerd aan dit artikel.

De drone stuurt de beelden niet naar de landbouwmachine, zoals genoemd, maar naar de 'Cloud'. Vanuit de cloud wordt er een taakkaart van gemaakt, en die taakkaart gaat naar de landbouwmachine. De 5G verbinding wordt gebruikt om de beelden van de camera naar de cloud te krijgen.

Bij het artikel van RTV Drenthe staat ook dat de uploadsnelheden van 100 tot 120 Mbps werden gehaald. De gehaalde downloadsnelheid is niet genoemd, maar was ongeveer 250 Mbps.

Bron: ik ben betrokken bij dit project via een leverancier.

[Reactie gewijzigd door Tripple20 op 26 juli 2024 22:01]

[Verwijderd]

Ik ben benieuwd of dat ze digitale image processing gebruiken voor de analyse van die foto's.

[Tripple20]

De foto's worden niet per stuk geanalyseerd, maar op een andere manier verwerkt.

Als de dronevlucht klaar is, worden de foto's op basis van hun GPS positie en overlap aan elkaar 'geplakt'. Dit stitchen gebeurt op krachtige servers met specifieke algoritmes. Hierdoor ontstaat er per band één grote afbeelding.

Door bepaalde banden wel of niet te gebruiken kun je verschillende kaarten maken. Voorbeelden hiervan zijn NDVI en RGB. Voorbeelden van kaarten.

Software welke hiervoor kan worden gebruikt is o.a. Pix4D en DroneDeploy. Deze pakketten kunnen zowel stitchen als de kaarten genereren.

[Reactie gewijzigd door Tripple20 op 26 juli 2024 22:01]

[pven]

(Disclaimer: ik kan vanavond het filmpje pas kijken)

Is dit die Microsoft/Azure-oplossing voor agrarische bedrijven? (Ik heb daar in 2016 een demo van gezien, dat maakte indruk.)

[Tripple20]

Nee, dit project maakt daar geen gebruik van. Er wordt een cloud opslag gebruikt om de data snel te kunnen verwerken, maar ook die is niet van Microsoft.

Bij het verwerken van de afbeeldingen wordt er wel gebruik gemaakt van Machine Learning. De exacte werking ken ik niet, maar in de afbeeldingen worden de spuitsporen herkend en gebruikt om de uiteindelijke taakkaart recht te leggen op het perceel. Tussen de GPS positie in de foto en de kaart in bijvoorbeeld Google Maps kan zomaar enkele meters afwijking zitten.

De door jou genoemde oplossing is volgens mij meer gericht op IoT en BigData. Deze video heeft het bijvoorbeeld over het gebruik van sensoren in combinatie met Machine Learning. Er worden onder andere temperatuur- en luchtvochtigheidssensoren voor gebruikt en Azure kan die data gebruiken om weersvoorspellingen te doen.

[Odie]

Mij vallen een aantal dingen op. Met name dat de foto's naar een 'dropbox' worden gestuurd. Ze worden achteraf verwerkt tot een task kaart en hier is geen sprake van een realtime afhankelijkheid. Waarom moeten de foto's dan realtime uit de lucht naar de dropbox worden gestuurd en niet via een SD kaart later vanaf kantoor? En als ze al realtime moeten worden verstuurd, waarom zou gewoon 4G dan niet voldoende zijn en 5G wel?

Ik hoor rond 5G voornamelijk een hoop gehijg van fabrikanten en telco's die use-cases aan het verzinnen zijn, maar echt zinvolle cases zie ik nog niet. Een ander terugkerend voorbeeld wat je te horen krijgt is realtime remote operaties uitvoeren via een robot. Hoezo zou 5G daarbij de voorkeur hebben boven een glasvezel die toch al in ziekenhuizen ligt?

[TommyboyNL]

Een ander terugkerend voorbeeld wat je te horen krijgt is realtime remote operaties uitvoeren via een robot.

Weet je zeker dat er medische operaties bedoelt worden, en niet simpelweg "handelingen"?

[Odie]

Nee men spreekt over surgery, bijvoorbeeld (en iedereen kletst elkaar na):

https://www.cnet.com/news...iving-cars-drones-remote/

“Remote surgery

Beyond speed, the biggest benefit of 5G is its low latency, or the short lag time between a device pinging the network and getting a response. While not necessarily noticeable, there is a lag with 4G LTE. A 5G network virtually eliminates it, meaning a surgeon may not need to be in the same room as a patient in the future.”

[supersnathan94]

Sorry maar op het moment dat de chirurg niet in dezelfde kamer hoeft te zijn (maar de robot uiteraard wel) hoop ik toch echt dat er nog steeds gewoon een kabeltje ligt tussen de computer/remote van de chirurg en het robotje.

[Odie]

Dat was precies mijn punt. Overigens gaat het dus om situaties waarin de chirurg in een ander ziekenhuis is dan de robot geloof ik. Maar dan nog: elk ziekenhuis heeft nu ongeveer wel glasvezel lijkt me. Misschien dat dat in landen buiten Europa en de VS misschien anders is, maar ik kan me niet aan het idee onttrekken dat er momenteel use-cases worden verzonnen die helemaal geen probleem oplossen.

[Transferno]

Het "uitvinden" van usecases om met de technologie aan de slag te gaan (geld vinden) is natuurlijk nodig. Ik zag laatst een leuke demo van een samenwerking tussen telco's en autoproducenten in Japan. Dat was wel een meer realistische voorstelling waarbij elke gebruiker en sensor in realtime data uitwisselt en elk voertuig dus precies weet waar andere voertuigen in de buurt zijn en wat hun parameters zijn. Meer nog ook voetgangers (via hun mobiel) zijn "zichtbaar". In combinatie met slimme signalering en stoplichten en zelfrijdende auto's maakt dat het verkeer efficiënter en veiliger. En dan is de betere latency van 5G wél een toegevoegde waarde.

[Bender]

5G is goedkoper om aan te leggen en onderhoud dan glasvezel.

En upgraden van draadloos is makkelijker dan al het glasvezel weer opgraven, door alle muren te trekken, etc.

[Mathi159]

Alleen is het hele punt van glasvezel juist dat je de kabels niet hoeft te upgraden, alleen de kastjes aan de uiteinden. Daarbij is het mobiele spectrum niet oneindig en ook niet echt stabiel t.o.v. een vaste verbinding. En met die hoge 5g frequenties zit het buitengebied in net zo'n dikke shit als nu

[Odie]

5g is absoluut niet goedkoper dan glasvezel. Waar haal je dat vandaan??

[Bender]

Het is NU niet goedkoper, maar over paar jaar wel.
Licenties is wat het voornamelijk nu nog duur maakt.

[Odie]

Ik hoor ongefundeerde aannames. Mobile zal nooit goedkoper zijn dan fiber, zeker als het op datavolume aan komt.

[Bender]

Ongefundeerd? Techniek wordt nagenoeg altijd goedkoper naar mate het gebruik toeneemt.

Een wifi verbinding in een huis opzetten is stuk goedkoper dan in iedere kamer kabels laten aanleggen.

[Bender]

Over ongefundeerde reacties gesproken..

[Odie]

Sommige discussies moet je niet eens proberen te winnen...

[Reactie gewijzigd door Odie op 26 juli 2024 22:01]

[Bender]

Dat merk ik, als je zelf gaat schermen met "Ongefundeerd" en het eerste wat je doet is de discussie ontwijken kom je niet heel geloofwaardig over.

Maar ieder zijn ding uiteraard.

[Odie]

Sterke tactiek, karaktermoord door geloofwaardigheid ter discussie te stellen.

Maar vooruit: toch nog even inhoudelijk dan. Ga je echt WiFi thuis als norm gebruiken om de rollout kosten van 5G te quantificeren? Heb je enig idee wat een mobiel netwerk kost aan huur van opstelpunten, energie, equipment, licenties en onderhoud? Daarbij is bandbreedte op een mobiel netwerk een schaars goed en per definitie zijn megabytes op een mobiel netwerk dus duurder dan op een xDSL of FttH netwerk.

Stellen dat “alles steeds goedkoper wordt” en dat dus dat mobiel goedkoper is dan glas is economie van de koude grond. Als het al waar is dan gaat dat net zo hard op voor glas.

[hiostu]

Waarom is hier een speciale 5g verbinding voor nodig? Een DJI streamt ook realtime beelden vanuit de Drone naar je device. Het is 1080p, maar over het algemeen wordt voor beeldherkenning (videoanalytics) toch een lagere resolutie gebruikt. Zelfs nog lager dan 1080p.

Afstand tussen drone en landbouwmachine zullen ook niet heel erg groot zijn aangezien deze samen moeten werken. Ik kan me dus niet helemaal voorstellen dat deze meerdere KMers uit elkaar zijn.

[Reactie gewijzigd door hiostu op 26 juli 2024 22:01]

[Tadango]

Klopt, maar dit is gedaan met standaard beschikbare oplossingen. Een lightbridge verbinding zou ook een mooie oplossing kunnen zijn wellicht. Maar waarom realtime? Laat een drone scannen, analyseer de beelden en plan een route. (Sorry alvast, heb de video niet gekeken, werk enz...)

[jongetje]

Precies dat dacht ik ook. Waarom moet dat over 4g/5g lopen, kan toch prima via een 5Ghz Wi-Fi verbinding? Zoveel andere netwerken zullen er niet zijn en de afstand tussen de drone en de landbouw machine zal enkele tientallen meters zijn.

[batjes]

Blijf het een beetje apart vinden. KPN gaat met 5g dus hun netwerk uitbreiden? Ik woon in een stadje midden tussen alleen maar weilanden, akkers en kassen.

En raadt eens wat er gebeurd met mijn mobiele verbinding als ik meer dan een paar Km de stad uit ga. Noord, Oost, zuid of West. Waar boerenland is, heb je een ruk verbinding als je al bereik hebt.

[pjdijkema]

wat een onzin. Ik heb zelfs in Noord Groningen met KPN nog goed 4G bereik als ik in de middle of nowhere ben met geen enkel dorp in de buurt. Het zou best kunnen dat je een keer ergens geen goede verbinding hebt. Maar over het algemeen is de 4G dekking in Nederland, zeker buiten in de open lucht, erg goed.
Binnenshuis kan het door storende factoren, zoals huizen die erg goed geisoleerd zijn, soms minder zijn.

[TomONeill]

Hier ook middle of nowhere met HR++ glas, gewoon dikke 4G hier.


KPN digitenne is super ruk though. Geen HD en de antenne moet precies goed staan (niet meer aanraken).

[MxMayne1]

Volgens mij word digitenne over dvb-t2 dit jaar nog uitgerold, dan zou je in theorie beter bereik moeten hebben incl HD zenders.

[Indentical]

Dat is geen onzin, hoewel de dekking in Nederland goed is wilt niet zeggen dat het overal goed verloopt. Je gaat nu wel erg kort door de bocht. Naast de verbinding zelf heeft het type telefoon ook nog impact op hoe goed je verbinding is.

Dat jij goed verbinding hebt wil niet zeggen dat iedereen dat heeft. Ik heb ook momenten dat ik even geen of niet goed 4G ontvangst heb. gebeurd niet vaak, maar het gebeurd wel. Nu heb ik ook geen high-end smartphone, een Sony Xperia X.

[Chrotenise]

Het statement van batjes is niet 'het werkt af en toe minder', maar een absolute statement dat je in 'boerenland geen bereik hebt', wat gewoon onmogelijk is gezien 89,6% van ons land 4G dekking heeft; https://en.wikipedia.org/...ies_by_4G_LTE_penetration

Daarnaast is er vaak nog een fallback naar 3G of is dat uberhaupt de standaard waar geen 4G aanwezig is, dus het is niet alsof je niet de standaard dingen (m.u.v. streamen) kan doen.

[oossie]

het is maar net waar je zit, hier heb ik amper, 3g in het buitengebied.
KPN is de enige die een beetje verbinding kan houden, Vodafone was pas een drama, dan moest ik buitenshuis een telefoongesprek gaan doen anders was er niets van te maken.

Ik merk steeds vaker dat ik geen verbinding heb of slecht amper E. Afgelopen weekend, vrije veld bij Gasselte ( voor de kenners, het NijeHemelriekie) bar en boos qua ontvangst (okay het was wel in de kuil bij het kleine watertje) , zelfde met Vodafone. Dus om nu te stellen dat het onzin is kan ik niet zeggen.

[pjdijkema]

Hemelriekje is inderdaad niet optimaal, die plek ken ik toevallig
Maar probeer eens te testen met een andere telefoon om te kijken of dat verschil maakt.

[batjes]

1 provincie.

Ik heb vandaag door 4 provincies over boerenland gereist. Heel Flevoland is buiten Almere en Lelystad zo goed als 3-4g loos. Half Overijssel is 3-4 g loos en in Friesland is er ook bar weinig 3-4 g te vinden buiten Heerenveen, Leeuwarden en sneek.

Gelderland zit vol gaten.

Ah maar de randstad en groningen hebben het wel, dus ik lul uit me nek.

[Mopperman]

Kpn heeft daar n mooi kaartje voor. https://www.kpn.com/netwerk/dekkingskaart.htm

[krakendmodem]

Vreemd. Ik reis ook door heel Nederland en heb met KPN vrijwel overal 4G. Ook in Friesland heb ik overal 4G, zeker bij Heerenveen en Leeuwarden; daar kom ik dagelijks. T-Mobile en Vodafone doen het hier wel iets minder, maar nog steeds bruikbaar.

In de polder heb ik ook prima ontvangst. Om te stellen dat alles buiten de Randstad ruk is is zeker niet waar.

Welke provider en telefoon gebruik je dan? Ga je met de trein of met een auto? Treinen dempen behoorlijk veel signaal, dat kan ook een reden zijn.

[pjdijkema]

Je lult niet uit je nek. Maar als je met KPN zo weinig 4G buitenshuis hebt dan zou ik eens een andere telefoon proberen. Ik weet niet wat voor telefoon je nu hebt maar naarmate een telefoon ouder wordt, wordt het bereik ook minder. De dekkingsgraad voor 4G is namelijk landelijk 99 procent. Ik kom ook regelmatig buiten de provincie Groningen en het komt eigenlijk zelden voor dat ik in de buitenlucht geen 4G heb, ongeacht waar ik ben.

[Sorcerer8472]

Welke telefoon heb je?

[thegve]

Toestel maakt redelijk wat uit qua bereik. Zeker als je in het buitengebied zit. Als je zo beroerd bereik hebt zou ik checken of je wel op het KPN netwerk zit. Lekker ongenuanceerd, maar de andere netwerken bevallen mij qua bereik toch nooit. En daarnaast een fatsoenlijk toestel.

[Miglow]

Ik woon in Overijssel, in de kop van Overijssel zelfs en zowel met mijn vorige S6 als de S4 daarvoor en mijn huidige Nokia 8 overal 4G, meestal zelfs vrij goed en in de buurt van steden en langs de snelweg 4G+. Met de S4 uiteraard niet, aangezien die dat niet ondersteunde. Daarbij rijd ik voor mijn werk regelmatig van pak m beet NO-Groningen naar Breda en heb gewoon altijd goeie dekking. Alleen op de A28 bij Dwingelerveld en de Wijk val ik altijd terug op 3G.

[batjes]

De steden en bij de snelwegen inderdaad. Ga bij kampen anders richting Elburg of Genemuiden, enorme gaten bij al dat boerenland. Ga bij Zwolle een km of 5 de stad uit richting Wijhe en je raakt je verbinding kwijt. Of ga bij Zwolle naar het oosten de weilanden in, amper bereik. Zelfs tussen Kampen en Zwolle is het bereik om te huilen, de kassen achter IJsselmuiden hebben het ook niet al te best. Langs de n50 is het bereik prima, maar pak een willekeurig punt op de n50 en ga richting het Veluwemeer, na een km of 2 is het bereik vrijwel foetsie.

Rij 10km Dronten uit de weilanden in (willekeurige richting), amper bereik.


Dit hele gebied is 1 groot landbouwgebied met wat paarden, koeien en geiten. In ieder geval, Kamperveen, Kampereiland en Mastenbroek, de landbouw gebieden van de Kop van Overijssel hebben enorme zwarte gaten met bereik. Pak de landweggetjes eens.

[Miglow]

Daar rijd ik inderdaad dagelijks, merk echt weinig last van die zwarte gaten, sorry.

[watercoolertje]

Uiteraard vervelend maar waarom zou KPN zich er druk om maken? Het is niet zo dat 90% van Nederland op het platte land woont, nee die wonen nou net in de stad.

Nogal logisch dat ze kiezen om meer te verdienen aan die 90% dan die laatste 10% te bedienen wat veel duurder is.

Enkel wanneer het wettelijk afgedwongen wordt zal het goed/beter geregeld zijn voor de kleine meerderheid.

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 26 juli 2024 22:01]

[ApexAlpha]

Het is wettelijk afgedwongen dat er landelijke dekking is, specifiek om te voorkomen wat jij zegt: enkel de meest winstgevende gebieden voorzien.

Er zijn nog wel blind spots zoals op de Veluwe omdat de overheid simpelweg verbiedt daar antennes te zetten maar Nederland heeft in principe overal 4G, op de 800Mhz band.

[watercoolertje]

Voglens dit artikel is dat voor 4G dus niet zo:
https://www.onemorething.nl/2018/07/5g-nederland-dekking/

Voor 5G (en 3G) dan weer wel.

[ApexAlpha]

Oh apart, ik wist niet dat 4G erbuiten is gelaten terwijl 3G, 5G en vast netwerk dit wel hebben. I stand corrected!

[thegve]

Ik weet niet wat de reden is geweest, maar gezien 3g best bruikbaar is, kan het best slim zijn van de overheid om dit niet bij iedere generatie te gaan verplichten. Anders word het duurder en gaan providers nieuwe technieken wellicht überhaupt niet implementeren.

[krakendmodem]

Ik woon ook op het platteland, en vrijwel overal gewoon 4G bereik. Ik weet niet bij welke provider je zit, maar misschien kan het helpen om over te stappen naar een andere provider. Ook midden op het weiland heb ik 4G (Friesland)

[Verwijderd]

"Met de proef stuurde de drone de beelden in realtime door naar een landbouwmachine, die vervolgens de gewasbescherming kan doseren, schrijft KPN."
Is gewasbescherming een eufemisme voor landbouw-gif? Je doseert normaal gepsroken vloeistoffen...

[Geim]

"Gewasbeschermingsmiddelen zijn bestrijdingsmiddelen die in de landbouw worden gebruikt. Bijvoorbeeld bij het bestrijden van schimmels, insecten en onkruiden."

Uit: https://rvs.rivm.nl/stoff...Gewasbeschermingsmiddelen

[Verwijderd]

Gif dus, helaas zijn veel van die stoffen ook giftig voor de mens (kwestie van dosis). Dank je.
In ieder geval proberen die boeren het te beperken en te gebruiken wanneer er aangetaste planten tussen staan. Goed om te weten.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 26 juli 2024 22:01]

[Geim]

Dat beperken is 2-ledig:
-Ook de boer gebaat bij gezonde grond en natuur. Steriele grond groeit niet veel op.
-Geld, minder spuiten levert geld op.
Probleem is echter dat ik geen flauw idee heb hoeveel gif er op de asperges uit Chili, de aardappelen uit Malta en de boontjes uit Egypte zit.

[Verwijderd]

Ik ging er net niet dieper op in wegens offtopic, naar verluidt zouden groenten uit Nederland minder gif bevatten omwille van:
- strengere wetgeving (wat natuurlijk valt en staat met handhaving...)
- het verbouwen van veel groenten in kassen (meer gecontroleerde omstandigheden)

Ik koop bij voorkeur groenten uit de buurt (het liefst uit Nederland), ook omwille van duurzaamheid (transport) en versheid. Voor vruchten maak ik een uitzondering voor kiwi's en avocado's.

[pe0mot]

Sorry, maar als daarom vele honderden miljoenen moeten worden gepompt in 5G, dan vindt ik het een zeer magere businesscase. Lijkt me meer iets van subsidiesponsjes.

[Mylo40]

Er zijn nu ook al prima mogelijkheden om met hoge resolutie beelden over het mobiele netwerk te sturen. Zo leveren wij bijvoorbeeld oplossingen waarmee we mobiele netwerken bonden. Met 20Mps up in combinatie met H265 is dat meer dan voldoende voor prachtige 4K beelden door te zetten. Een bonded dataverbinding levert trouwens ook al snel een stabiele 100Mbps up en down op.

Gr niels

[Loekie]

Offtopic, maar als boerenzoon staan me hier de nekharen wel van overeind, dat het gewas er zo ruk bijstaat na een zomer als deze snap ik. maar zoals ze met de spuitmachine over het perceel rijden zou geen boer het doen.
Hij rijdt in 3 keer over dat perceel heen pratend over efficency, terwijl het ook in 2 keer kan. En als hij nou alleen de spuitsporen zou volgen had ik het begrepen, maar doorgang 2 en 3 rijd hij een nieuw spoor.
Ontopic: Mooi spul, zeker die spuit met individueel bedienbare koppen, benieuwd wat het onderhoud daarop is. Duidelijk ingericht op service-verlening dat ws bij loonbedrijven komt te liggen.

[Chielllie]

In de film zie ik niets realtime naar de akkerbouwmachine gaan.
Met camera's op de akkerbouwmachine en een gewas-analysetool op de tractor heb je niet eens 4g nodig en kan de drone ook thuis blijven.
Je zou in één rit kunnen analyseren én spuiten.

[slijkie]

Leuke video, echter valt mij op rond 6:40 in de video, dat de taak kaart gedownload word. Niet bepaald 5G snelheden, eerder 3G (dus niet eens 4G). Bestandje van 10 MB, maar alsnog. Of komt dat omdat de pilot nog niet klaar is?