Duitse rechter verklaart in 2015 ingevoerde bewaarplicht strijdig met EU-recht

Het Duitse Oberverwaltungsgericht van de deelstaat Nordrhein-Westfalen heeft bepaald dat providers niet de verkeersgegevens van hun klanten hoeven op te slaan. Deze regeling was in 2015 ingevoerd, maar is volgens de rechter in strijd met Europees recht.

De administratieve rechter schrijft dat 'de bewaarplicht in feite de verkeers- en locatiegegevens van alle gebruikers van telefoon- en internetdiensten omvat'. Dit is in strijd met wat het Europese Hof van Justitie in december in het Tele2-arrest heeft bepaald, aldus de mededeling. Daarin bepaalde het Hof dat het niet is toegestaan om massaal telecomgegevens te verzamelen; dit mag alleen voor het opsporen van ernstige misdrijven. De Duitse rechter zegt dan ook dat de wetgeving van tevoren moet specificeren voor welke personen of in welke gevallen de bewaarplicht geldt.

Volgens Heise was het de bedoeling dat de wetgeving in kwestie, de 'Vorratsdatenspeicherung', op 1 juli van kracht zou worden. De wet vereiste dat providers de verkeersgegevens van klanten, bijvoorbeeld metadata over de gespreksdeelnemers en de duur van een gesprek, tien weken moesten opslaan. Voor locatiegegevens gold een termijn van vier weken. De zaak was aangespannen door de isp Spacenet, die in München is gevestigd. Volgens de organisatie Digitale Gesellschaft geldt de uitspraak alleen voor deze isp, maar kunnen andere providers zich nu eveneens verzetten tegen de regelgeving door een klacht in te dienen.

Duitsland had al eerder een bewaarplicht, maar die werd in 2010 ongeldig verklaard omdat deze ongrondwettig zou zijn. In Nederland is in september een nieuw voorstel over de bewaarplicht naar de Tweede Kamer gestuurd, nadat de oorspronkelijke wet in 2015 buiten werking was gesteld.

Reacties (28)

[MrMonkE]

En welk recht gaat nu zegevieren, Het duitse of het europese?

[Maxjj4]

Europees recht heeft voorrang op het nationale recht, zoals dit is vastgesteld in het arrest Costa/ENEL.

Indien er een conflict is tussen Europees en nationaal recht, moet het nationale recht "buiten toepassing worden gelaten" (Simmenthal-arrest, overweging 21).

[Reactie gewijzigd door Maxjj4 op 23 juli 2024 04:46]

[Verwijderd]

Europees recht.. m.a.w. de gegevens mogen dus niet worden bewaard.

[Ge0force]

Waarom gebeurt dat in België dan nog wel?

[Silmarunya]

Omdat er hier geen gelijkaardige rechterlijke uitspraak is geweest.

Als er hier een zaak komt, zijn er in feite twee mogelijkheden: (a) de rechter verklaart het net als in Duitsland ongeldig of (b) een Belgische rechter vindt data-opslag wel legaal.

In geval (a) stelt zich uiteraard geen probleem. In geval (b) zal de Belgische rechter de zaak doorverwijzen naar het Europees hof van justitie, dat een bindend advies zal geven om te vermijden dat er in verschillende Europese landen verschillende interpretaties van dezelfde wet zouden ontstaan.

[Verwijderd]

Of ze negeren de uitspraak... deed Nederland lange tijd wel namelijk.

[laminaatplaat]

doet*

https://www.bof.nl/2017/0...atieve-wetsinterpretatie/

[Reactie gewijzigd door laminaatplaat op 23 juli 2024 04:46]

[memphis]

Omdat landen op veel gebieden niet altijd de EU volgen en er een gerechtelijke uitspraak nodig is om men anders te doen denken.

[deknegt]

Oftewel, fake it till you make it.

[DeeCruise]

Dat is het verschil tussen een wet en een richtlijn. Wetten dienen nageleefd te worden, waar bij een richtlijn ervoor gekozen kan worden om in de lidstaat een andere versie te hanteren

[MSalters]

Wetten en richtlijnen zijn niet te vergelijken. Wetten zijn nationaal; richtlijnen MOETEN door landen omgezet worden in wetten.

[Twanne]

Inderdaad, wel mits de mogelijkheid van lokale interpretatie.
Lidstaten mogen de richtlijn dus interpreteren en zo goed mogelijk omzetten in nationale wetten (die aan de richtlijn moeten voldoen en zelf verder kunnen gaan, maar niet minder ver).

[Verwijderd]

Dat is het verschil tussen een wet en een richtlijn.

De EU kan in of voor Nederland strikt genomen geen wetten maken, Nederland is een soevereine staat en maakt zijn eigen wetten. In de Grondwet staat dat dat is voorbehouden aan de regering en de Staten Generaal.

Nederland heeft wel een hele serie verdragen met betrekking tot de EU ondertekend waarin staat dat Nederland zich verplicht heeft besluiten van de EU om te zetten in wetten. De EU kan verschillende soorten besluiten nemen die Nederland dan op verschillende manieren verplicht is te volgen. Een verordening bijvoorbeeld werkt 1-op-1 door in nationale wetgeving, die moet letterlijk worden gevolgd. Officieel is dat geen wet, want in Nederland kan alleen de overheid wetten maken, maar de status is in de praktijk wel hetzelfde. Een richtlijn is globaler, die geeft alleen aan wat er bereikt moet worden, maar niet op welke manier. De uitwerking van een richtlijn tot een wet kan dus van lidstaat tot lidstaat verschillen.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 23 juli 2024 04:46]

[R4gnax]

Een richtlijn is globaler, die geeft alleen aan wat er bereikt moet worden, maar niet op welke manier. De uitwerking van een richtlijn tot een wet kan dus van lidstaat tot lidstaat verschillen.

Een richtlijn kan ook verschillende gradaties van vrijheid geven. Zo zijn er ook richtlijnen die "maximale harmonisatie" vereisen, wat wil zeggen: precies zo, en niet anders.

Het belangrijkste verschil tussen een verordening en een richtlijn is dat een verordening per direct in alle lidstaten van kracht is zonder dat deze omgezet hoeft te worden in nationale wetgeving, en dat een richtlijn een bepaalde termijn heeft waarbinnen deze omgezet moet zijn in nationale wetgeving, waarbij die nationale wetgeving van kracht is per lidstaat.

Het is dus "Europa zegt" vs. "Europa zegt dat wij moeten zeggen"

[hans_lenze]

Het Duitse recht heeft besloten om het Europese recht te volgen. Hoe bedoel je je vraag precies?

[MrMonkE]

Nou, zoals jij antwoord. Moeten ze het of willen ze het, dat wilde ik eigenlijk weten welke wet er het meeste gewicht had. Maar het is dus aan de duitsers zelf om dat te bepalen begrijp ik uit je antwoord.

[hans_lenze]

Volgens deze site: https://www.europa-nu.nl/id/vh75mdhkg4s0/rechtsinstrument mag je als lidstaat licht afwijken van een richtlijn maar volgens https://europa.eu/europea...s-bodies/court-justice_nl mag je jurispundentie van het Europese Hof niet zomaar naast je neerleggen als lidstaat.

Ergo: Europa wint

[WhatsappHack]

Ze moeten zich in dit geval volgens mij neerleggen bij die van de EU.

[Verwijderd]

In NL geldt de opslagplicht al niet meer geloof ik. Maar met deze uitspraak kan het ook permanent het zwijgen worden opgelegd. Vooral de VVD en het CDA willen continu dit land omtoveren in een politiestaat en komen steeds met nieuwe voorstellen om het weer in te voeren, elke keer zogenaamd met meer 'waarborgen.'

Ik blijf het raar vinden dat dit soort wetten door de Tweede Kamer goedgekeurd worden. De lieden daar zouden toch beter moeten weten. Ze hebben toch wel juristen daar die hen kunnen bijstaan of zo?

[dwwolf]

Tsja in NL is er geen controle op grondwettelijkheid...sterker de rechter mag daar niet eens aan toetsen.

Dat worden namenlijk de wetgevers geacht te doen ( dus 1e en 2e kamer ).

Nog sterker...de grondwet stelt helemaal NIETS voor. Want in elk artikel staat...tenzij anders bij wet geregeld. En wetten worden gewoon met meerderheid van stemmen aangenomen.

Ergo : wassen neus.

[Reactie gewijzigd door dwwolf op 23 juli 2024 04:46]

[Verwijderd]

Onze grondwet stelt inderdaad jammerlijk weinig voor. Precies zoals je aangeeft zijn de uitzonderingen die in nagenoeg ieder artikel zijn toegevoegd hier mede verantwoordelijk voor.

Op zich is het nog niet zo zeer het feit dat er uitzonderingen worden gemaakt dat het probleem is, soms is dat gewoon noodzakelijk. Het probleem zit hem in dat er word volstaan met een simpele verwijzing naar de wet. De correcte manier zou zijn om in de grondwet zelf de toegestane uitzonderingen te specificeren (word in sommige artikelen gedaan maar zou altijd zo moeten zijn).

Een ander groot probleem met onze grondwet is artikel 13. Hierin word het briefgeheim geregeld. Voor fysieke brieven geld een sterk briefgeheim welke alleen op last van een rechter onderschept mogen worden. Voor alle overige communicatie mogen ook andere zogeheten gezagsdragers (bv officier van justitie) opdracht geven de communicatie te onderscheppen/in te zien. Ook word er in de grondwet geen limitatieve lijst gedefinieerd van wie die personen mogen zijn, dat word weer verwezen naar de wet. Dat kan dus betekenen dat dit recht op een gegeven moment zomaar bij iedere opsporingsambtenaar kom te liggen.

Gelukkig heeft onze grondwet ook wel enkele goede punten. Één voorbeeld daarvan is artikel 16.

Het grootste probleem zit echter zoals je inderdaad al aangeeft in onze staatsstructuur. Die moet echt aangepast worden. In mijn ogen zijn de volgende aanpassingen noodzakelijk:

1. Afschaffing van de 2^e kamer. Deze dient vervangen te worden door een hof van rechters die nieuwe wetten toetsen aan de grondwet. Benoeming van deze rechters moet op voordracht van de minister van justitie door een 2/3 meerderheid van het parlement goedgekeurd worden.
2. De grondwet dient aangepast te worden door alle uitzonderingen die nu op wettelijk niveau worden geregeld duidelijk te specificeren in de grondwet. Vele uitzonderingen dienen ook geschrapt te worden.
3. Rechters moeten de mogelijkheid krijgen wetten te laten toetsen aan de grondwet. Hiervoor dient een tweede kamer van/naast de hoge raad ingesteld worden die als constitutionele hof dient.
4. De kieswet moet aangepast worden met een kiesdrempel. Een partij moet dan bv minstens 5 of zelfs 10 % van de stemmen krijgen alvorens ze daadwerkelijk in het parlement mogen plaatsnemen. Dit voorkomt dat splinterpartijtjes in een coaltievorming hun wil kunnen opleggen aan iedereen.

[qless]

2e kamer = parlement, je bedoelt waarschijnlijk 1ste kamer afschafen...

Kiesdrempels zijn verschrikkelijk ondemocratisch, ze bevoordelen de gevestigde partijen veel te veel.

[Reactie gewijzigd door qless op 23 juli 2024 04:46]

[Verwijderd]

Oeps, inderdaad, 1e kamer moet afgeschaft worden. Dat was een wel heel suffe fout.

In mijn ogen beschermt een kiesdrempel tegen de dictatuur van de eenlingen. Kijk een hoe vaak in Nederland kabinetten zijn gevormd met samenwerking met een partij die maar enkele zetels had. Iedere keer dat zoiets gebeurde werd vervolgens een groot deel van hun programma uitgevoerd terwijl er vanuit de kiezers echt geen mandaat voor was.

[laptopleon]

Het is eerder een probleem, dat eenmaal gekozen kamerleden zich nu blijkbaar gewoon mogen afsplitsen.

Een kunstmatige kiesdrempel heeft als nadeel dat het voor een nieuwe partij aanzienlijk moeilijker wordt ooit in de Kamer te komen dus ik begrijp niet wat daar het voordeel van is. Democratisch is het in ieder geval niet uit te leggen.

[Verwijderd]

Afschaffing van de 2e kamer.

Als je de volksvertegenwoordiging afschaft heeft een kiesdrempel niet zo veel zin meer Een kiesdrempel vind ik sowieso een bar slecht idee. Directere vertegenwoordigende democratie dan wat we nu hebben bestaat niet zonder er een puinhoop van te maken. Het 'gevaar' van een versplinterend politiek landschap dwingt partijen verbindend te zijn. Met een (hoge) kiesdrempel hou je hooguit een paar grote partijen over die zich de facto geen reet hoeven aan te trekken van de bevolking en onder elkaar de zaak kunnen bekonkelen. Funest voor het vertrouwen in en transparantie van het politieke proces.

[dmantione]

Jazeker, ze hebben juristen, maar belangrijker is dat de geheime diensten meer invloed hebben dan je denkt. Er bestaat een uitgebreid informeel netwerk tussen de ambtenarij en de traditionele machtspartijen. De ambtenaren bij de diesten bellen dus hun vriendjes bij de partijen en zo gaat het balletje rollen. Dat is waarom de waarborgen puur een middel zijn om het er door te drukken. Als het er toch door komt, dan zal men in de uitvoering van de wet weer proberen de waarborgen zoveel mogelijk uit te kleden, totdat de rechtelijke macht ze terugfluit.

[Reactie gewijzigd door dmantione op 23 juli 2024 04:46]

[pookie79]

Gaat er dan nooit een lichtje branden dat de bewaarwet misschien per definitie ongewenst is? Hoe ze het ook formuleren het wordt steeds afgeschoten in de rechtszaal. Je kan het nog zo graag willen maar het blijft een te zware maatregel mijn inziens.

[ruttydm]

Weer zo'n wetgeving dat opgesteld is door mensen die niets van informatica afweten.