Dag, gehate en geliefde blauwe E - Het einde van Internet Explorer

Het is bijna zover, Internet Explorer, een begrip in de geschiedenis van internet, staat op het punt afgedankt te worden door zijn maker Microsoft. Tweakers staakt de ondersteuning al, net als veel andere sites.

Officieel zal pas volgend jaar de stekker uit de kunstmatige levensondersteuning getrokken worden. Microsoft stopt op 15 juni 2022 met het ondersteunen van Internet Explorer 11, waarmee de browser definitief vervangen wordt door het op Chromium gebaseerde Edge. Tweakers stopt de specifieke ondersteuning in de codebase al en eigenlijk is IE, zoals de browser in het kort ook genoemd wordt, al een tijdje op sterven na dood. En dat stemt ergens toch ook wel een beetje droevig.

Zo ging je surfen in cyberspace met Internet Explorer 1.0 in 1995. Bron: Web Design Museum

Internet Explorer, dat kekke blauwe eetje met de vriendelijke lach, zag het levenslicht in 1995. De tijd waarin het wereldwijde web begon aan zijn enorme opmars. In dat jaar zagen websites zoals Altavista en Amazon het levenslicht, en om websites te bekijken had je een webbrowser nodig. In die tijd waren er eigenlijk maar een paar browsers beschikbaar: Lynx, Netscape Navigator en Opera. Microsoft, het bedrijf uit Redmond dat al groot geworden was met zijn operating system Windows en kantoorsoftwarepakket Office, besloot net als Netscape de broncode van de allereerste grafische browser, Mosaic, als basis te gebruiken voor hun eigen browser. Versie 1 werd verspreid als onderdeel van het Microsoft Plus!-pakket voor Windows 95 en als onderdeel van de oem-versie van Windows 95.

Door Internet Explorer te bundelen met de oem-versies van hun operating system en steeds meer daarin te integreren wist Microsoft langzaam maar zeker marktaandeel te verwerven in de browsermarkt. Versie 4, uitgebracht in september 1997, was onderdeel van de bètaversie van Windows 98, maar werd daarnaast ook gebundeld met Windows 95 OSR 2.5 en installatie-cd-roms werden in die tijd door menig computerblad en internetprovider gratis verspreid. De browseroorlog was begonnen.

Begin 1998 had Netscape Navigator nog een wereldwijd marktaandeel van 70 procent tegen zo'n 20 procent voor Internet Explorer, maar de release van Windows 98 gebundeld met IE versie 4 deed dat snel veranderen. In oktober van datzelfde jaar was het marktaandeel van Netscape al gezakt naar 64 procent en dat van IE gestegen naar zo'n 30 procent. Toen Windows 98 Second Edition verscheen in mei 1999, gebundeld met IE versie 5, waren de rollen al omgedraaid en had IE ondertussen een marktaandeel van meer dan 60 procent. Er was echter wel al veel kritiek op de manier waarop Microsoft zijn machtspositie op het gebied van operating systems gebruikte om marktaandeel te verwerven voor zijn eigen webbrowser. De integratie van de webbrowser met het operating system maakte het praktisch onmogelijk om IE compleet te verwijderen en door diezelfde integratie had Internet Explorer ook voordelen, bijvoorbeeld op het gebied van geïnterpreteerd geheugengebruik en snelheid, en met name opstartsnelheid, ten opzichte van alternatieve browsers.

Maar niet alleen snoepte Internet Explorer snel marktaandeel af van zijn concurrenten, ook de verschillen tussen Internet Explorer en andere browsers op het gebied van techniek en interpretatie van de bouwstenen van websites, HTML, CSS en JavaScript, namen snel toe. Waar Microsoft eerst nog hard gewerkt had om IE technisch op gelijkwaardig niveau van Netscape Navigator te krijgen, kreeg Internet Explorer steeds meer eigen features die niet gestandaardiseerd waren. Met een marktaandeel van ruim 90 procent voor IE versie 6 rond 2002 was er voor Microsoft ook geen prikkel meer om nieuwere webstandaarden, zoals CSS2 en ECMAScript 3, fatsoenlijk te ondersteunen en implementeren.

Internet Explorer bleef zo jaren de koning onder de browsers, maar uiteindelijk begon daar verandering in komen. Een nieuwe browser genaamd Phoenix,later Firebird, nu Firefox, herrees uit de as van Netscape, Opera bleef een trouwe schare fans houden en Apple werkte aan een eigen browser genaamd Safari. Het World Wide Web Consortium, W3C, de organisatie verantwoordelijk voor het ontwerpen van webstandaarden en waar Microsoft toen ook al deel van uitmaakte, leidde door gebrek aan vooruitgang ondertussen een slapend bestaan. De Mozilla Foundation, maker van Firefox, en Opera sloegen de handen ineen en vormden de Whatwg, een werkgroep gericht op het snel ontwikkelen en implementeren van nieuwe webstandaarden die vervolgens aan het W3C konden worden voorgelegd.

Al snel werden deze alternatieve browsers beter, sneller en gebruiksvriendelijker dan Internet Explorer. Ontwikkelaars omarmden de nieuwe technische mogelijkheden van deze browsers en verfoeiden IE6 waar nu steeds meer hacks, shims en polyfills voor nodig waren om daarin hetzelfde te bereiken. Microsoft kon uiteindelijk niet meer achterblijven en hernieuwde zijn inspanningen wat resulteerde in de release van Internet Explorer versie 7 in 2006. Deze browser introduceerde tabs, zoomsupport en had al een veel betere support voor webstandaarden dan zijn voorganger.

Vanaf dat moment bleef Microsoft zich inspannen om bij te blijven met de technologische ontwikkelingen op browsergebied en bracht met regelmaat weer nieuwe en betere versies van zijn browser uit, maar de dominantie van Internet Explorer begon snel af te nemen. Eind 2008 kwam er weer een nieuwe browser op de markt, dit keer van zoekgigant Google, met de naam Chrome. Deze browser, gebaseerd op de WebKit-renderengine van Safari, groeide snel in populariteit en snoepte in het begin vooral marktaandeel van IE af. Ook op het gebied van mobiele apparaten kon Microsoft met IE niet goed meer meekomen en andere browsers maakten daar dan ook al snel de dienst uit.

Uiteindelijk heeft IE het nog tot versie 11 gered. Deze versie verscheen op 17 oktober 2013 voor Windows 8.1 en is later ook beschikbaar gekomen voor Windows 7. Hierna is Microsoft zich gaan richten op een geheel nieuwe browser genaamd 'Edge' als opvolger van Internet Explorer. Officieel loopt de support voor Internet Explorer 11 nog door tot 15 juni 2022. Dit is voornamelijk ter ondersteuning van organisaties die nog gebruik maken van programmatuur die leunt op legacy en propriëtaire technologie zoals ActiveX. Microsoft raadt gebruikers die IE om deze reden nog gebruikers echter aan over te stappen op Edge welke een speciaal hiervoor ingebouwde 'Internet Explorer-mode' heeft.

Ondertussen hebben veel websites ondersteuning voor Internet Explorer al gestaakt, of zijn van plan dat op korte termijn te doen. Ook wij bij Tweakers zien aan de hand van de huidige bezoekersstatistieken geen reden meer om Internet Explorer nog te ondersteunen. Het aantal gebruikers van IE op de site is teruggelopen van 44 procent in 2009 - toen het nog de meest gebruikte browser was - naar minder dan 0,2 procent in juli 2021. Wij staan ook al geruime tijd op de 'incompatible sites list' van Microsoft waarbij gebruikers vanuit IE actief worden doorverwezen naar Edge, maar nu is ook het moment gekomen dat we alle code specifiek voor IE-ondersteuning uit onze codebase hebben verwijderd en ook IE als ondersteunde browser uit het build-proces van onze Javascript, waar we Babel voor gebruiken, hebben gehaald.

Rest ons met een lach en een traan afscheid te nemen van deze browser. IE bracht ons veel goeds zoals verbeterde ondersteuning voor dynamische webpagina's met behulp van AJAX, een technologie die mogelijk werd dankzij de door Microsoft ontwikkelde XMLHttpRequest-api, en de innerHTML DOM-extensie. IE versie 3 was daarnaast de eerste browser met CSS-support. Maar door de tijd van IE6 en beperkte ondersteuning voor webstandaarden zullen veel ontwikkelaars met gemengde gevoelens terugkijken op deze browser. Nu IE na meer dan 25 jaar aan zijn einde komt markeert dat in elk geval ook het einde van een tijdperk in de internethistorie.

Als toegift nog een bloemlezing van commit-berichten opgedragen aan Internet Explorer:

TWK-0: Remove all polyfills for IE - so long and thanks for all the fish! Tino Zijdel 5-8-2021 08:45
DEV-0 - IE is still an incompetent browser Tino Zijdel 7-1-2014 14:56
DEV-0 - Ditch some more old IE6-nonsense Tino Zijdel 3-5-2013 01:13
DEV-5133 - Nog een andere IE7 issue; wat een domme browser :P Tino Zijdel 3-1-2013 15:21
DEV-5133 - IE7 snapt niet dat <button>'s default type al 'submit' is Tino Zijdel 3-1-2013 14:52
Fix IE6 fuckup with base href Tino Zijdel 27-5-2008 13:12
Fix stupid IE bug Tino Zijdel 24-11-2009 09:55
IE7 :r Tino Zijdel 18-11-2009 09:56
IE fixes, part too many Tino Zijdel 8-10-2009 10:23
IE suckage channelheader dynamisch qua breedte Tino Zijdel 22-9-2009 13:32
IE7 sucks Tino Zijdel 11-3-2009 22:57
IE6 is worse... Tino Zijdel 4-2-2009 11:19
IE sucks Tino Zijdel 4-2-2009 11:14

Op mijn tweakblog, met name in de categorie browsers, zijn vele blogposts te vinden die ik tussen 2006 en 2011 schreef over Internet Explorer.