NASA toont door Parker Solar Probe gemaakte video van zonnewind

De Parker Solar Probe is een jaar geleden gelanceerd met als doel om onder meer de zonnewind te bestuderen. De NASA heeft beelden van de zonnewind gepubliceerd die de sonde tijdens zijn eerste 'ontmoeting' met de zon heeft gemaakt.

In een korte video van de NASA zijn beelden van de zonnewind te zien die met beide telescopen van het Wispr-instrument zijn gemaakt. Deze beelden zijn gemaakt tussen 6 en 10 november vorig jaar, waarbij de blikvelden van de twee telescopen zijn gecombineerd. De zonnewind stroomt van links naar rechts langs de telescopen. De heldere structuur in de buurt van het midden van het linkerbeeld is een streamer. Dat is een relatief dichte, trage stroom van de zonnewind afkomstig van de evenaar van de zon. Verder is het centrum van de Melkweg te zien in het rechterframe en de witte stip in het linkerbeeld is Mercurius. De dunne witte strepen zijn stofdeeltjes die langs de camera's van Wispr schieten.

De video lijkt te versnellen en vervolgens weer te vertragen, maar volgens de NASA komt dat door de manier waarop de data is opgeslagen. Dat is gebeurd op verschillende punten tijdens de baan om de zon en tijdens het perihelium. Dat is het dichtste punt bij de zon van een object dat zich in een baan om de zon bevindt. Daar slaat het ruimtevaartuig meer beelden op dan normaal. Dit grotere aantal frames per sectie geeft de indruk dat de video vertraagt. Overigens zijn de beelden voor de publicatie eerst gekalibreerd en is achtergrondruis verwijderd.

Het Wispr-instrument aan boord van de Parker Solar Probe wordt onder meer ingezet voor het bestuderen van de zonnewind. Daarnaast is dit instrument geschikt voor het in kaart brengen van de atmosfeer van de zon, ofwel de corona, en voor het fotograferen van plasmawolken. Dit zijn enorme uitbarstingen van zonnewind waarbij een wolk van gemagnetiseerde deeltjes wordt afgevuurd die in een tot drie dagen de aarde kunnen bereiken. Plasmawolken zijn gerelateerd aan zonnevlammen en kunnen het noorderlicht veroorzaken, maar ook satellieten beschadigen en problemen veroorzaken voor aardse elektriciteitsnetten.

De Parker Solar Probe en rechts een afbeelding van Wispr die genomen is vanaf het punt in zijn baan dat zich het dichtst bij de zon bevindt

De Parker Solar Probe is een jaar geleden op 12 augustus gelanceerd. De sonde is vernoemd naar Eugene Parker, een Amerikaanse wetenschapper die in 1958 het bestaan van de zonnewind voorspelde. Het naar hem vernoemde ruimtevaartuig heeft in januari dit jaar zijn eerste baan om de zon voltooid en vestigde al verschillende records, zoals het bereiken van een afstand van 24 miljoen kilometer tot de zon en het vliegen met een snelheid van 343.112km/u ten opzichte van de zon. Die records zullen gaandeweg weer verbroken worden, omdat de sonde een steeds nauwere baan om de zon zal afleggen. Op 27 augustus begint de Parker Solar Probe aan zijn derde ontmoeting waarbij hij relatief dicht langs de zon scheert. Het perihelium wordt op 1 september bereikt.

Met de meetapparatuur aan boord van de sonde hoopt NASA bijvoorbeeld meer te leren over waar de zonnewind vandaan komt en hoe deze snelheden tot bijna 3 miljoen km/u kan halen. Ook wil de organisatie weten waarom de corona zoveel heter is dan het oppervlak eronder. Daartoe verzamelt de sonde data van vier verschillende instrumenten. Begin mei werd al 22GB gedownload. Dat betreft data die tijdens de eerste twee ontmoetingen met de zon werd verzameld. Op die hoeveelheid data werd niet gerekend; er werd vijftig procent meer data gedownload dan vooraf was geschat. Dat was mogelijk doordat het telecommunicatiesysteem van de sonde beter blijkt te werken dan gedacht.