Inleiding
Het Optimus Maximus-toetsenbord, dat met 113 oled-schermpjes in de toetsen volledig aanpasbaar is, heeft lange tijd een soort Elvis-zweem over zich heen gehad: het leek dood, maar zo nu en dan doken er berichten op dat het veelbesproken, bejubelde Russische klavier nog daadwerkelijk bestond.
Het toetsenbord dook voor het eerst op in 2005, toen het Russische ontwerpbureau Art Lebedev Studio beeldmateriaal van zijn paradepaardje naar buiten bracht. Trendgevoelige types, rijkelui en nerds over de gehele wereld waren het al snel over twee dingen met elkaar eens: de Optimus Maximus is het ultieme keyboard en het ding moest ongeacht de prijs worden aangeschaft.

Het liep echter allemaal niet zo voorspoedig. Het oled-keyboard zou oorspronkelijk vanaf eind 2006 verkrijgbaar zijn, maar de hightech-tikplank werd keer op keer uitgesteld. De Optimus Maximus viel zelfs de twijfelachtige eer te beurt om in Wireds Vaporware-lijst van 2006 en 2007 te worden opgenomen. Begin 2007 werd bovendien bekend dat het toetsenbord rond de 1500 dollar zou gaan kosten, en dat was voor menig gadgetliefhebber toch wel even schrikken.
In februari van dit jaar was het toch eindelijk zo ver: het met uitstel geteisterde toetsenbord zou daadwerkelijk op de markt verschijnen. Ook werd het prijskaartje bekendgemaakt: er zou 1257 euro voor de tikplank moeten worden neergeteld. Inmiddels is de prijs op de website van Art Lebedev Studio iets gezakt, al is 1193 euro nog altijd een fors bedrag. Onlangs kreeg Tweakers.net de felbegeerde tikplank in handen, zoals we met enige trots verkondigden. We hebben het toetsenbord een week uitvoerig kunnen testen; de bevindingen lees je op de volgende pagina's.
Specificaties Optimus Maximus |
---|
Maten | |
---|
Lengte | 537mm |
Breedte | 173mm |
Hoogte | 38mm |
Oppervlak toetsen | 20,2 x 20,2mm |
Technische gegevens | |
---|
Displaytechniek | Oled (x113) |
Oppervlak display | 10,1 x 10,1mm |
Resolutie | 48 x 48 pixels |
Kleuren | 65.536 (16-bit) |
Kijkhoek | 160° |
Geschatte levensduur | 20.000 uur |
Framerate | Min. 10fps |
Interface | Usb 2.0 |
Het toetsenbord
Het Optimus Maximus-toetsenbord heeft een robuuste behuizing van kunststof. De tikplank is aanmerkelijk zwaarder dan een normaal toetsenbord, waardoor de kans klein is dat het klavier tijdens een wilde tiksessie van zijn plaats zal schuiven. Ook is het toetsenbord met de afmetingen van 537x173x38mm aan de forse kant. Pootjes om de hellingshoek van het klavier te veranderen ontbreken, maar de hoek lijkt goed gekozen.
:fill(white)/i/1216313641.jpg?f=thumb)
Aan de achterzijde vinden we naast twee vrije usb 2.0-ingangen een extra usb-aansluiting voor de kabel naar de pc, een ingang voor de voeding en een sd-slot. Bij het keyboard wordt een sd-kaartje met een bescheiden 512MB aan opslagcapaciteit meegeleverd, maar dit is ruim voldoende om de toetsenbordprofielen van de configuratiesoftware op te slaan. Het keyboard kan ook met een Kensington-slot worden vastgezet en dat lijkt, gezien de vraagprijs voor het Russische tikgereedschap, geen overbodige luxe. Vlak naast het Art Lebedev-logo is nog een lichtsensor te vinden, zodat de helderheid van de oled-displays desgewenst dynamisch kan worden aangepast.
Video (optimuskeyboard.flv)Wanneer het toetsenbord wordt aangezet, doorloopt het apparaat allereerst een bootcyclus. Daarbij lichten alle 113 oled-schermpjes een voor een wit op, waardoor eventuele defecte toetsen eenvoudig te herkennen zijn. De displays, met elk een resolutie van 48x48 pixels, hebben volgens de fabrikant een levensduur van twintigduizend uur, waarna de helderheid van de oleds langzaam afneemt. Bij dagelijks gebruik van ongeveer acht uur per dag komt dat in de praktijk neer op ongeveer zeven tot acht jaar. Een kapotte toets is met een meegeleverd plastic grijpertje te verwijderen en te vervangen door een nieuw exemplaar. Deze vervangingsmogelijkheid is een uiterst nuttige vondst, aangezien de gebruiker niet snel een geheel nieuw keyboard uit de voormalige Sovjet Unie zal laten aanrukken in het geval een oled-schermpje de pijp aan Maarten geeft. Helaas wordt er geen reserve-oled in de doos meegeleverd, terwijl dat voor de prijs best had gemogen.
De oled-toetsen zien er uitstekend uit en geven letterlijk en figuurlijk uitstraling aan een normaliter saai ogend object als een toetsenbord. De organic light emitting diodes blijven ook bij daglicht goed leesbaar. Ondanks het relatief geringe stroomverbruik van de oled-techniek heeft de Optimus Maximus meer honger naar elektriciteit dan een usb-aansluiting kan leveren. Een voeding is dus noodzakelijk, en het is jammer dat de Russische ontwerpers deze niet in de behuizing hebben kunnen wegwerken, waardoor we voor de zoveelste maal een zwart voedingsblok rijker zijn. Verder zou Artemy Lebedev in een ideale wereld ook de voedingsaansluiting en de usb-ingang aan het oog onttrekken.
Het gemiddelde verbruik schommelt rond de 4,5W, met uitschieters tot 8W. Het toetsenbord valt standaard na vijf minuten in slaap, waarbij het standby-verbruik toch nog op 3W blijft steken. In een tijdperk dat alles 'groen' moet zijn is dat aan de hoge kant. Ook blijkt het toetsenbord op enkele pc's problemen te geven met de Hibernate-modus: de computer weigert botweg om in de sluimerstand te gaan. Dergelijke verschijnselen treden echter vaker op bij usb-randapparatuur in combinatie met Windows.
Tikcomfort en Configurator
Tikcomfort
De 113 oled-displays worden beschermd door een laagje transparant en krasbestendig plastic. De toetsaanslag komt in de praktijk op ons echter wat sponsachtig en indirect over; een duidelijk voelbaar aanslagpunt ontbreekt. De toetsen zijn degelijk, maar relatief zwaar, omdat bij een toetsaanslag het complete oled-scherm moet worden bewogen. Ook is het oppervlak van 20x20mm voor het merendeel van de toetsen aan de forse kant, waardoor het regelmatig gebeurt dat een karakter pas na de nodige moeite wordt gevonden. De twee toetsen die normaal gesproken als F en J zullen functioneren, zijn in elk geval wel van een klein richeltje voorzien. Getrainde typisten kunnen daarmee zonder te kijken hun handen in de juiste positie leggen, al is de Optimus vermoedelijk het enige toetsenbord ter wereld waar blindtypen een gevoel van teleurstelling oproept.
Uiteraard blijft de beoordeling van het tikcomfort van elk toetsenbord grotendeels een subjectieve aangelegenheid, maar de Tweakers.net-redactie was vrijwel unaniem van mening dat je de Optimus Maximus niet moet gebruiken om het complete werk van Shakespeare in te voeren. Een qwerty-grootverbruiker kan dus beter elders kijken. Ten slotte moet nog worden opgemerkt dat de tikplank relatief veel herrie produceert tijdens invoerwerkzaamheden. Dat is vaak geen probleem voor de eindgebruiker, maar soms wel voor de nabije omgeving.
Configurator
Het compleet kunnen tweaken van de layout is de meest in het oog springende eigenschap van de Optimus Maximus. Zodra bijvoorbeeld de shift-toets wordt ingedrukt, veranderen de getoonde onderkast-letters - met een geringe vertraging - in hoofdletters, maar de kapitalen kunnen ook vervangen worden door andere karakters. Ook kan de gebruiker de tien functietoetsen aan de linkerzijde geheel naar eigen inzicht indelen. Momenteel is de hiervoor meegeleverde Configurator-software beschikbaar voor Windows en OS X; een Linux-variant zou nog in het vat zitten. Na installatie onder Windows XP werkt de update-functie voor zowel de firmware van het keyboard als de configuratietool zelf prima.
:fill(white)/i/1216314473.jpg?f=thumb)
Configurator biedt een overzichtelijke interface en werkt eenvoudig: de gebruiker kan het uiterlijk van elke toets veranderen, waarbij zowel tekst, afbeeldingen en zelfs video's geselecteerd kunnen worden. Verder kan gekozen worden uit een aantal system monitors, waaronder metertjes voor cpu-activiteit, beschikbaar geheugen en de doorvoersnelheid van de netwerkverbinding. Ook de mogelijkheid om het aantal nieuwe mailtjes in de inbox van Gmail weer te geven, is een vondst: het is niet langer nodig een losse applicatie of browser-plugin te installeren. De Apple-versie van Configurator biedt op dit moment nog enkele extra's ten opzichte van de Windows-versie, zoals ondersteuning voor Applescript en het tonen van data als de uptime en de cpu-temperatuur.
De software biedt verder de mogelijkheid om applicatie-specifieke indelingen te maken die actief worden zodra de gebruiker naar het betreffende programma overschakelt. Een Photoshop-gebruiker ziet bijvoorbeeld de alfanumerieke toetsen veranderen in de vertrouwde iconen uit de gereedschapsbalk, terwijl een video-editor zijn favoriete shortcuts krijgt voorgeschoteld. Deze zogeheten layers zijn in de praktijk relatief eenvoudig te maken en kunnen naast elkaar actief zijn. Bovendien circuleren op internet kant-en-klare layouts. Ondanks de intuïtieve software missen we wel de mogelijkheid om de default-waarden snel te herstellen.
Conclusie
De Optimus Maximus is een staaltje vakwerk met uitstraling. Artemy Lebedev laat bovendien zien wat er met de nog jonge oled-technologie mogelijk is. Ook geeft de uitstekende Configurator-software elke Tweaker de ruimte om naar eigen inzicht met de toetsenbordindeling te stoeien.
Desondanks moet de hoofdprijs voor de Optimus worden betaald en er zullen slechts weinigen zijn die 1200 euro voor een toetsenbord willen én kunnen neertellen. Verder valt er het nodige aan te merken op het comfort van de hightech-tikplank, maar Lebedev heeft al een nieuw ontwerp in het vooruitzicht gesteld, waarbij hopelijk lering wordt getrokken uit de kinderziektes die de Optimus Maximus plagen. Ondanks die problemen hadden we hier op de redactie echter flink de pest in toen ons reviewexemplaar moest worden teruggestuurd.
Pluspunten
+ Übergeeky musthave gadget
+ Oleds, oleds, oleds! 113 oleds!
+ Stevig als een Russische tank
+ Uitstekende configuratiesoftware
+ Toetsen zijn individueel vervangbaar
Minpunten
- Duur oligarchisch speeltje (dat is een pluspunt - red.)
- Tikcomfort is slecht
- Maakt lawaai tijdens het tikken
- Losse voeding nodig
- Relatief hoog stroomverbruik in standby-modus
- Kabels niet weggewerkt
:fill(white)/i/1216315343.jpg?f=thumb)
Wij danken Nouviante voor het ter beschikking stellen van het testexemplaar.