ASUS TUF Dash F15 FX516 Review

Spiksplinternieuwe hardware in slanke laptop

Conclusie

De ASUS TUF Dash F15 is een prima laptop geworden, met de allernieuwste hardware van Intel en Nvidia in een behoorlijk lichte en compacte behuizing, een razendsnel scherm met goede responstijden plus een erg lange accuduur voor een gamelaptop. We waarderen ook het prima toetsenbord en de fijne aansluitingen met onder meer Thunderbolt 4, dat op Ryzen gebaseerde concurrenten niet hebben. Onhandig is het gebrek aan een webcam.

De Core i7-11370H uit de nieuwe Tiger Lake H35-serie beschikt over vier van de snelste kernen die Intel nu te bieden heeft, maar Intels eerste antwoord op Ryzen 5000 overtuigt nog niet. De singlecoreprestaties zijn weliswaar erg goed, wat belangrijk is voor gaming, maar de processor leent zich daarnaast niet zo goed voor andere taken. Daarvoor beschikt hij simpelweg over te weinig rekenkernen. Heb je een toepassing die alle cores van de chip goed benut, dan rekent het AMD-alternatief binnen hetzelfde stroomverbruik tientallen procenten sneller.

Nvidia's nieuwe mobiele RTX 3070 wordt in deze laptop nogal geknepen. Het stroomverbruik is een stuk lager dan de krachtigste versies, iets wat ASUS inmiddels gelukkig ook duidelijk aangeeft op het specificatieblad. Dat zal nodig zijn om de dunne en lichte vormgeving mogelijk te maken, maar maakt ook dat de TUF Dash F15 de torenhoge verwachtingen die Nvidia voor de RTX 3070 schept, niet inlost. De framerates zijn niet enorm veel beter dan bij laptops met een RTX 2070 of RTX 2070 Super, waarbij gamen in wqhd-resolutie met Ultra-settings je in recente titels geen 90fps oplevert. Hou je het beperkt tot full hd, de resolutie van het scherm, dan zijn de prestaties echter meer dan prima.

In hoeverre de TUF Dash F15 een goede keus is, is nog koffiedik kijken. Dit is pas de tweede RTX 3000-laptop die we hebben getest en hoewel we in de komende weken nog een paar nieuwe modellen verwachten, moet een groot deel nog verschijnen. Ons lijkt de prijsstelling van de meest luxe TUF-laptop vrij ambitieus. Aan de ene kant is dit nu een van de goedkoopste laptops met deze gpu, maar aan de andere kant heb je voor slechts enkele tientjes meer al een ROG-laptop met RTX 3070. Die is logger en dikker dan deze 'budget-Zephyrus', maar niet enorm veel logger en dikker, en is voorzien van een veel snellere Ryzen-cpu. Bovendien kan de videokaart in die laptop meer stroom verbruiken voor betere spelprestaties en zitten er ook andere leuke extra's op, zoals een 300Hz-scherm en een per-key rgb-verlicht toetsenbord. Dat maakt de keus voor de TUF Dash F15 wat lastig te verantwoorden als je niet per se op zoek bent naar een heel dun en licht systeem.

Pluspunten

• Uitstekende accuduur
• Dunne en lichte behuizing
• 240Hz-scherm, volledige sRGB, zeer goede responstijden

Minpunten

• Even duur als, waarschijnlijk snellere, ROG-laptops
• Processorprestaties vallen tegen voor contentcreation
• Geen webcam

Getest

ASUS TUF Dash F15 FX516PR-AZ019T

Prijs bij publicatie: € 1.749,-

Bekijk product

Reacties (57)

4c/8t in een laptop van €1750...geloven ze het nog wel bij Intel? De prestaties vallen zwaar tegen voor een nieuwe generatie. All-round is een quad core CPU echt verleden tijd.
Overigens goed dat jullie vermelden dat de RAM deels gesoldeerd zit, voor mij altijd een 'no-go'.

[Reactie gewijzigd door Zuur.Pruim op 9 februari 2021 06:17]

Bovendien mis ik de Apple Macbook Air en Pro M1 in deze vergelijking. Tegenwoordig kan een content creation benchmark niet compleet zijn zonder deze machines ook mee te nemen in de vergelijking. Voor gaming zal het uiteraard lastiger zijn zo'n vergelijking te maken, omdat niet alle spellen beschikbaar zijn voor macOS.

Ok, hier de vergelijkende M1 scores op macbook Pro M1:

Far Cry 5: draait niet op Apple

GTA V: draait niet op Apple

Rise of the Tomb Raider (1080p ultra): 28.4 FPS (helemaal onderaan ranglijst)

M1 zijn mooie machines, maar weet niet wat die zou doen in tabel vergelijking met een Windows gamelaptop.

[Reactie gewijzigd door kftnl op 9 februari 2021 16:17]

Wat een onzin. Je wilt echt teveel appels met peren vergelijken. Zullen we dan ook maar high end desktops mee gaan nemen in de benchmarks? Die zijn tenslotte veel logischer voor content creatie. Een dubbele 3090 met Threadripper doet het tenslotte een stuk beter in Cinema 4D of DaVinci Resolve, en is ook nog eens een stuk praktischer dan werken op een 13" scherm...

Als de review ging over de focus op content creatie dan ben ik het absoluut met je eens. Maar nemen we dan ook de Cuda acceleratie mee van de MBP? Die die niet heeft en wel essentieel is voor veel content creatie software? Je bent nu erg selectief en dat werkt gewoon niet in een vergelijking tussen game-laptop.

Daarbij, voor die niche markt qua gebruikers is je antwoord op DaVinci resolve benchmarks 1 simpeler klik op Google. Verder zorgt het enkel voor verwarring.

Het punt wat gemaakt wordt is dat dit een gaming laptop is...als je een aantal grote games niet eens kan draaien op een Mac dan heeft vergelijken niet veel zin.

Als dit een workstation laptop was dan had je een punt gehad....maar dit is duidelijk een gaming laptop. Jammer maar helaas....

Het is niet "jammer, maar helaas", maar meer iets van "wat de boer niet kent, dat vreet hij niet". Ik denk dat Patrick Moorhead het punt veel uitgebreider en duidelijker heeft gemaakt in zijn artikel over gaming op Apple M1 machines.

Ik geef je wel gelijk dat van de huidige AAA spellen er niet veel op zullen draaien, maar de machines zijn ook pas net uit en nog niet in de handen van veel game ontwikkelaars beland. Ik denk dat Intel en AMD deze Apple chips wel degelijk als concurrenten mogen gaan zien, want Apple lijkt naast productiviteit ook sterk in te zetten op gaming tot het punt dat een Apple apparaat goedkoper kan worden voor precies hetzelfde doel.

Het enige echte verschil dat ik zie is dat de markt voor games tot nu toe vastzat op Windows x86, maar het heeft verder weinig tot niets met de hardware te maken. Die is gamewaardig op entry level, hoewel er tot nu toe nog weinig games voor zijn uitgekomen.

Ik zou hetzelfde verhaal over andere chips kunnen afsteken, maar ik wilde het hier beperken tot laptops en daarbij maak ik geen onderscheid tussen Windows, macOS en Linux op x86 of ARM. Het probleem ligt duidelijk aan de softwarekant en niet aan de hardwarekant.

Mensen kopen toch echt bewust een Apple of een Windows-laptop. Als ik mijn schoonouders ineens een Apple-laptop voor zet, weten ze niet waar ze moeten beginnen. Andersom moet ik ze ook geen Android-telefoon geven, want ze gebruiken al generaties Apple. Je hebt gelijk dat als je een specifiek pakket draait voor je werk en niks anders dan dat, je je keuze niet door een OS laat beperken, maar ik denk dat maar weinig mensen op die manier een laptop uitzoeken.

Daarnaast: als je wil gamen naast je andere werkzaamheden, koop je geen Pro M1. Hardwaretechnisch zal het vast een sterk apparaat zijn, maar de doelgroep is totaal anders.

[/offtopic]
Mooie vergelijking. Diverse mensen die voorheen jarenlang windows gebruikte een Apple aangeraden. Sindsdien hoef ik niet meer als it beheerder te spelen in de familie

Windows machines kunnen erg veel, en dat is precies iets wat niet handig is voor mensen die niet zoveel functies gebruiken van een PC. Geef die mensen graag een gebruiksvriendelijke omgeving zoals MacOs. Veel minder knopjes en instellingen aan de voorkant.

Maar laten we weer ontopic gaan.

Waarom zou het er tussen moeten staan? Het is een gaming laptop. Daarnaast alle applicaties op de M1 zijn optimized voor de M1 andere apps zullen altijd bagger draaien.

Er hoort geen M1 daar tussen. Snap dat je dat graag wilt. Ik begrijp dat ook. Maar er zijn grenzen en wetenschap die het aantonen dat een M1 niet daar tussen hoort ongeacht je dat ook wilt. Je kan dan bijvoorbeeld een request doen op de YouTube channel van LTT/GamerNexus/JayzTwoCents etc en kijken of zij het zelfde zeggen.

Maar de M1 is niet opeens ''de benchmark'' geworden voor laptops en dan al helemaal niet in dit soort categorieeren dus begrijp het niet zo wat je wilt zeggen.

De Apple Macbook Air en Pro M1 zijn serieuze alternatieven geworden in dezelfde prijsklasse en zelfs goedkoper dan deze laptop. De GPU in de M1 kan ook veel beter meekomen dan de integrated graphics in de Intel Macbooks.

Het enige verschil is dat de meeste spellen tot nu toe voor Windows x86 zijn geschreven en gecompileerd, maar gamestudio's zouden zich moeten gaan afvragen of ze niet alsnog macOS op de M1 en nieuwere chips moeten gaan ondersteunen, omdat ze anders straks zo'n 10% van de markt links gaan laten liggen.

Ik ben niet eens een Macgebruiker, maar ik zie wel de grote stap die met deze hardware gemaakt is. De graphics zijn vergelijkbaar met de GTX 1060 in mijn gaming laptop, dus gaming met native ARM binaries moet prima kunnen. In toekomstige Apple Silicon machines verwacht ik een veelvoud aan deze prestaties en hopelijk draait er tegen die tijd ook Linux op, zodat er native met Vulkan geprogrammeerd kan worden.

Het enige wat ik me kan voorstellen is dat game studio's deze systemen gewoonweg niet willen ondersteunen, omdat ze alleen ontwikkeling voor Windows gewend zijn. Maar dan is het heel goed mogelijk dat ze over een aantal jaar van een koude kermis terugkomen.

DirectX en Metal zijn beide propriëtaire API's, dus het een wel willen en het ander niet heeft alleen met de geschiedenis te maken. Natuurlijk gaat het tijd kosten om gameontwikkelaars weer enthousiast te maken om voor Apple hardware te ontwikkelen, nadat Apple ze voorheen in de kou heeft laten staan.

Inderdaad een van de belangrijkste dingen in mijn opinie ook. Hoe is er omgegaan met het geheugen?
Als ik een laptop voor de partner of vrienden uitzoek dan MOET het geheugen gewoon aanpasbaar/uitbreidbaar zijn.
Ik snap ook niet dat daar zo moeilijk over gedaan wordt door veel laptopfabrikanten.
Niet veel mensen maken hun laptop zomaar open, maar degenen die dat wel doen, doen dat waarrschijnlijk om de SSD te vervangen of er nog een in te hangen, en/of met de geheugenconfiguratie te spelen.

Als je er een reepje RAM bij kan zetten kan dat zomaar een hele upgrade zijn voor een laptop waardoor die zomaar een aantal jaar meer mee kan gaan.
Helemaal als je er een gelijkaardige inhangt, waardoor het ineens allemaal ook nog in dual channel loopt.

Net zoals bij de PC "vroegah", al geldt dat nu nog steeds, eigenlijk.
Maar dat is nooit moeilijk gemaakt.

[Reactie gewijzigd door HMC op 9 februari 2021 07:11]

Ik denk dat je daar toch een van de weinigen in bent. Ik zou het voor mijzelf ook wel een prettig vooruitzicht vinden dat het uitbreidbaar is, maar veel andere mensen gebruiken hun laptop gewoon "as is" en vervangen hem wanneer hij heel erg traag is geworden of de accu helemaal naar zn grootje is.

Je hebt gelijk natuurlijk, maar misschien hangt het er ook af van waar je woont. Hier waar ik woon (Indonesië) word ik dus soms gevraagd om advies en wordt oudere hardware sowieso echt niet zomaar afgedankt. En alhoewel ik het T-shirt van die HWI-gast ("No, I will not fix your computer.") graag draag, ga ik er die paar keer dat ik gevraagd word om laptopkoopadvies (mooi woord ) te geven wel even voor zitten.
Zeker ZODAT het na 3-4-5 jaar wel makkelijk te upgraden is.

Het ligt er wat mij betreft een beetje aan wat de geheugenconfig is. Toen ik 7,5 jaar geleden (wow, ik doe er echt al lang mee!) mijn Lenovo Y510P kocht met 16GB geheugen, had dat van mij prima gesoldeerd geheugen mogen zijn, want ik heb het nooit uitgebreid en zie nog altijd de noodzaak niet. Als ik nu een laptop zou kopen en er zit 32GB op gesoldeerd, vermoed ik dat ik me eerder ga ergeren aan de trage hardware dan het gebrek aan geheugen.

Niettemin heb ik ook liever vervangbaar geheugen hoor, maar het hangt erg van de hoeveelheid af of ik er een probleem van maak als het gesoldeerd is.

Nu ja, als je er een met 16GB kocht, dan had je dat er waarschijnlijk ook al op uitgezocht, toch?
En grote kans, zeker 7 jaar geleden, dat dat dan 2 modules waren, waardoor je al dual channel had.
(Correct me if I am wrong. )

32GB is inderdaad perfect vandaag de dag, maar weer grote kans dat dat 2 modules zijn, dus al dual channel.

Als ik nu een laptop aanraad voor iemand, en dat is vaak in het lagere segment moet ik toegeven, want moet goedkoop, dan staat daar vaak "8GB geheugen", klaar. Niets geen info over hoe het in elkaar zit.
Dan vind ik het het waard om op verder onderzoek te gaan. Is het 1 module? Kan er een tweede bij?
Dat is wat ik probeerde te zeggen.

[Reactie gewijzigd door HMC op 9 februari 2021 10:58]

Let er ook op dat bij budget laptops het geheugen er al op gesoldeerd is en een evt 2e bijplaatsen je niet altijd dual channel oplevert.

Overigens denk ik niet dat geheugen écht een bottleneck zal zijn op huidige budgetlaptops. Bij de tijd dat je al je geheugen aan het gebruiken bent zal de laptop vaak ook al throttlen op CPU gebruik.

Dat over geheugen, wat je zegt, en ook dat het zelfs op een enkele gesoldeerde DIMM dual channel kan zijn, had ik al ingetiept, maar ik was er zo onzeker van (en kon er niet zo snel een Google link voor vinden) dat ik die zinnen snel ge-delete heb, als een edit.
Toch waar dus?

Ik zeg niet dat opgesoldeerd in dual channel kan draaien, een enkel geheugenbankje kan dat nooit.

Het probleem met opgesoldeerd geheugen op budgetmodellen is dat dit ook vaak budgetgeheugen is en niet altijd valt te matchen met een 2e geheugenbankje, ook al zijn frequentie en grootte hetzelfde.

Soms is het wel mogelijk. Je kan via SMBIOS of een tootle als memtest het geheugenmodel uitlezen, als het een via retail verkrijgbaar merk is dan kun je het matchen.

Want die 1750 euro word door Intel bepaald?

Vaak wel, Intel geeft een leuk handje geld bla bla. Krijgen voorrang op alles alleen zodat hun chips in de hardware belandden.

Dat weet ik maar in een laptop zit meer dan een processor.
En die andere dingen bepalen op zijn minst 3/4 van de prijs.

Vrijwel niet. Je kijkt toch bij dit soort laptops het eerst naar de CPU en dan de gpu en dan de rest. De cpu bepaald vaak of je het koopt of niet. De scherm is ook wel belangrijk inderdaad, maar minder belangrijk dan de CPU.

Los van het vraagstuk of dat een consument eerst naar de cpu (ik denk persoonlijk in een gamelaptop eigenlijk eerst naar de GPU) kijkt of niet, dan rest toch nog steeds de vraag of intel een groot deel van de prijs bepaald.

Bepalen, wordt in de discussie hierboven volgensmij op 2 verschillende manieren geinterpreteerd (waar dus miscommunicatie ontstaat). Je hebt 'bepalen vanwege het aandeel cpu in de laptop' of 'bepalen omdat ze betalen voor een voorangspositie'

Deels door Intel, afhankelijk wat hun SKU, PCH etc. moet kosten maar uiteindelijk door ASUS en de markt, uiteraard.

Ik heb zelf nog een quad core in mijn desktop. Begint idd wel wat krap te worden maar het gaat nog net. Ik moet eens uitkijken naar een Ryzen maar met die huidige prijzen....pffff.

Ze hadden waarschijnlijk wel meer cores erin kunnen proppen maar niet met die TDP. Intel loopt echt jaren achter op AMD momenteel. En dan niet eens gesproken over de Apple M1 en upcoming M1X of M2 ...

Mooie review, Tweakers. Toch vind ik het jammer dat de koeling weer zo summier wordt 'getest'. Vooral bij dit soort laptops is de koeling zo belangrijk.
- Hoe houd de laptop zich na een lange game- sessie?
- Wat zijn dan de interne/externe temperaturen?
- Wat zijn de hot zones, en/of blijft het oppervlak aangenaam?
- Wat wordt het geluidsniveau van de fans?
Dit zou m.i. een standaard onderdeel moeten zijn van een game- laptop review. Op bijv. notebookcheck wordt dit altijd meegenomen. Waarom niet door Tweakers? Ik vind dit echt een gemiste kans.

Verder vraag ik mij af of de exhaust aan de zijkant niet hinderlijk is. Ik muis rechts van de laptop, maar daar komt dus warme lucht uit..?
En dan die 8GB vast gesoldeerd.. tsja.

Vooral in het puntje geluidsniveau's kan ik mij veel vinden. Uit ervaring met een werkgever die iedereen een dunno laptop gaf met destijds een 1060 videokaart kan dit heel hinderlijk zijn. Zodra iemand gebruik maakte van een grafisch programma klonk het alsof er een drone opsteeg vanaf zijn bureau.

Mooie slanke laptop. Met de nieuwe generatie mobiele GPU's is er echt een hoop mogelijk. Alleen erg jammer dat hier dan een Intel CPU in beland. Op het moment dat je dit soort bedragen gaat uitgeven aan een gaming laptop dan moet je gewoon op zoek naar een AMD CPU. Sneller en zuiniger in ieder opzicht.

Ik heb me niet helemaal verdiept in dit soort casual gaming laptops. Maar wat zijn alternatieven voor deze?

Bijvoorbeeld de
- HP Omen
- Lenovo Legion
Allemaal gaming laptops, wel met meer RGB enz dan deze.

Dank je. Ik heb even in de pricewatch gekeken naar de Max Q varianten van de 2060, 2070, 3060 en 3070 maar bijna allemaal hebben ze een Intel processor. Het liefst heb ik wel een max-q als ik zo'n laptop zou aanschaffen anders hou je geen batterijduur meer over.

Dit zou dan wel een goede optie zijn:
pricewatch: ASUS TUF Gaming A15 FX506QR-AZ027T

Hmm ik snap dat het grotendeels afhankelijk is van de koeling die een gpu krijgt in een laptop, maar een 3070 die niet merkbaar beter presteert dan een 2070 is toch wel sneu.

Helemaal als je kijkt wat een desktop 3070 doet en iets gelijkaardigs verwacht (nee dat verwacht ik niet, maar heel veel mensen denk ik wel) wordt je zwaar teleurgesteld.

Het zou nvidia sieren om te eisen dat hun chips alleen in laptops die voldoende koeling kunnen leveren worden geplaatst.

Ik deel je opmerking.
In de launch van de 3000 serie vorig jaar, liepen deze kaarten rondjes rond hun 2000 equivalenten. Dat schept een verwachting. Je zou ook hier minstens verwachten dat er een significant verschil is tussen beide chips.
MI is hier niet diep genoeg op ingegaan: Is de bottleneck de chip zelf (toegeknepen omwille van de koeling?), is de cpu of bandbreedte op het moederbord de bottleneck.. allemaal plausibele oplossingen, maar de cijfers van de benchmarks roepen vragen op. Je hebt de naam van de chip, maar niet de prestaties?

Update op mezelf : reviews: Rara wat zit er in je laptop? - Onduidelijkheid over RTX 30-gpu's

[Reactie gewijzigd door Dial_Up op 10 februari 2021 10:25]

Jammer van de fullhd resolutie.. Nadat ik al sinds 2015 een 4k laptop heb(xps15) kan ik niet meer terug naar het zien van pixels op 1080p.

Vermoedelijk omdat een 4k scherm te veel invloed had op de batterij.
Zoals vermeld is deze 80 ipv 90 Wh. Om dan toch een tijdje mobiel te zijn, heb je er beter een Full HD scherm in, ipv 4k.
Ook voor gaming is de toegevoegde waarde minder. Ik vermoed dat voor het doelpubliek van deze laptop framerates hoger op de lijst staan dan wat een 4k scherm extra kan bieden op een 15inch form factor. Niet dat framerates een erg grote zorg zijn met een 3070 gpu, maar toch.
En ook al is de prijs al stevig, een 4k scherm zou de productiekost nog wat omhoog drijven.

Zal mooi staan in een bitcoin mining farm.

Ik kan nog steeds moeilijk wennen aan deze nieuwe interview setup. Rechts praat alsof zijn leven er vanaf hangt zo snel, stelt vragen wat een fijne interview role geeft maar heeft ook “ik weet het ook” role.

Begrijp wel wat je bedoeld, moet wel zeggen dat ik de opbouw van dr video erg goed vind. Prettige uitleg en geeft een goed totaal beeld. Ik heb helemaal geen nieuwe laptop nodig maar word toch enthousiast bij het zien van deze laptop. Ziet er erg goed uit en vind het ook fijn dat het uiterlijk niet te schreeuwerig is.

Zeker en helemaal mee eens, bedoel je kan het altijd weg klikken maar dat is zeker niet aan de orde.
Mis denk ik een beetje de verfijning is deze "nieuwe" aanpak. Lastig te verwoorden maar ben blij dat ik het eenmalig even heb geuit.

Ik ben zelf wellicht een beetje te gewend geraakt aan 1 persoon die een laptop review doet.
Dit talkshow format is mij te cringy.

Cringy??

Dat is Engels voor tenenkrommend met een vleugje plaatsvervangende schaamte.

Waarom is er een vergelijking gemaakt met een 2080 Super max Q en niet een 2080 max Q?

Dave2D had recent ook een video over deze Intel 'gaming'-laptops, en zijn conclusie was vergelijkbaar. Opmerkelijk prijzig en in potentie zijn de AMD-laptops die waarschijnlijk rond q2 worden verwacht zoveel beter dat je je bekocht zou voelen als je nu zo'n 4c Intel-model koopt.

Er is natuurlijk altijd wel 'iets nieuws' onderweg, maar in dit geval lijkt het me inderdaad geen rare conclusie. Even goed nadenken voor je er zo'n bedrag op stukgooit.

Raar dat ie tegen valt, maar Asus hem toch voor dezelfde prijs als concurrenten ''in de markt zet'' of dat deze zelfs duurder is. In het wit is 'ie trouwens veeeel mooier.