Stel je voor: je ziet een reclame waarin een motorcrosser een actiecamera op zijn helm heeft. Zelf ga je over een paar maanden met skivakantie, dus je bent in de markt voor zo'n camera en je besluit hem te kopen. Vervolgens lees je thuis het instructieboekje door en daarin staat dat je hem beter niet kunt gebruiken bij sporten waarbij de camera aan vibraties wordt blootgesteld. Best vreemd, niet?
Toch is dat ongeveer wat Samsung heeft gedaan. Het bracht in de afgelopen jaren veel modellen uit met een ip67- of ip68-classificatie en toonde die in reclames in diverse situaties die dat lieten zien. Zo zat in één reclame bijvoorbeeld iemand onder water rustig op zijn telefoon te scrollen en in een andere situatie werd een surfer op zee van dichtbij gefilmd met een smartphone. In de handleiding staat vervolgens expliciet dat je de telefoon beter niet kunt gebruiken in zwem- of zeewater en dat hij daarvan stuk kan gaan.
De Australische Consumentenbond klaagde Samsung aan vanwege deze tegenstelling, maar het is niet alleen iets van de Zuid-Koreaanse fabrikant. Vrijwel elk duurder smartphonemodel heeft een ip-classificatie. Apple maakt waterdichte telefoons sinds de iPhone 7 uit 2016, Google maakte de Pixel 2 in 2017 voor het eerst waterdicht en Huawei doet dat sinds de P20 Pro uit 2018. Het is een checkbox bij een high-end telefoon anno 2019.
Maar wat zegt een ip-classificatie nu echt en wat garandeert een fabrikant als een telefoon stuk is gegaan door water? Wat staat er precies in de kleine lettertjes over waterdichtheid? Hoe maken fabrikanten telefoons precies waterdicht? We doken in de wereld van waterdichtheid van moderne smartphones.
/i/2003194236.jpeg?f=imagearticlefull)
Een smartphone waterresistent maken is geen eenvoudig klusje. Er zijn normaal gesproken best wel wat gaten en kieren in de behuizing te vinden. Je hebt knoppen, poorten, schroefgaten, luidsprekers, microfoons en bijvoorbeeld de kier tussen scherm en behuizing. Er zijn verschillende technieken nodig om alles zo waterdicht mogelijk te krijgen.
Zo wordt er meestal lijm of een rubberachtige substantie gebruikt tussen het scherm en de behuizing. Bij knopjes en poorten zien we vaak rubberen ringen die dat onderdeel afsluiten van de binnenkant van het toestel, waar zich het pcb bevindt, naast allerlei andere onderdelen die niet van water houden. Ook worden er kleine pakkingen gebruikt; inderdaad zoals in een motorblok.
Je kunt echter niet alles luchtdicht afsluiten, want luidsprekers en microfoons werken natuurlijk op basis van luchttrillingen. Daar zitten vaak gaasjes met heel kleine gaatjes voor. Bij voldoende druk komt daar wel water in, maar het onderdeel zelf is bijvoorbeeld weer met een rubberen ring afgesloten van de binnenkant van de smartphone. Dat is waarom de luidspreker tijdelijk gedempt klinkt als een telefoon veel water te verduren heeft gehad. Het is ook niet handig om het binnenwerk van een smartphone helemaal luchtdicht te houden. De reden daarvoor is dat er een drukverschil kan ontstaan tussen buiten en binnen, en dat kan weer tot gevolg hebben dat vloeistof zich alsnog een weg naar binnen drukt. Om dat tegen te gaan, worden kleine membranen geplaatst, met zeer fijnmazige stof, waar wel lucht, maar geen water door kan.
/i/2003201582.jpeg?f=imagenormal)
Er zijn ook minder ingrijpende manieren om een smartphone waterresistent te krijgen. Sommige smartphones in het lagere prijssegment worden met een nanocoating behandeld, zoals diverse telefoons van Motorola. De coating heeft een bijzonder hoge dichtheid, waardoor er geen vloeistof doorheen komt. Het maakt ze een stuk minder waterdicht dan toestellen waarbij de eerder genoemde maatregelen zijn genomen, want de coating kan er ook af gaan, maar een telefoon zal een flinke regenbui doorgaans overleven.
Toch is geen smartphone écht waterdicht. Als de druk te hoog wordt, zullen rubberen ringen bijvoorbeeld meegeven en is er een kans dat er water passeert. Daarom is er een certificering die voor producten aangeeft hoeveel water ze kunnen hebben en op welke manier.
Ingress protection
Laten we eens kijken naar de officiële certificering die fabrikanten gebruiken om water- en stofdichtheid aan te duiden: de ingress protection-rating. Het eerste cijfer van de ip-certificering staat voor de mate van bescherming tegen het binnendringen van vaste stoffen in de smartphone.
Ip0x |
Geen bescherming |
- |
Ip1x |
Grote voorwerpen |
Bescherming tegen toevallige, oppervlakkige aanraking met de hand. Beschermd tegen indringen van vaste voorwerpen groter dan 50mm. |
Ip2x |
Middelgrote voorwerpen |
Bescherming tegen aanraking met de vinger. Aanraakveilig enkel voor meetapparaten. Beschermd tegen indringen van vaste voorwerpen groter dan 12,5mm. |
Ip3x |
Kleine voorwerpen |
Bescherming tegen aanraking met een werktuig. Aanraakveilig enkel voor meetapparaten. Beschermd tegen indringen van vaste voorwerpen groter dan 2,5mm. |
Ip4x |
Spitse voorwerpen |
Bescherming tegen aanraking met een werktuig. Beschermd tegen aanraking met een draad. Beschermd tegen indringen van vaste voorwerpen groter dan 1mm. |
Ip5x |
Stofbescherming |
Aanrakingsveilig doordat de behuizing geheel dicht is. Geen volledige bescherming tegen stof, maar wel voldoende om de goede werking niet te hinderen. |
Ip6x |
Stofvrij |
Aanrakingsveilig doordat de behuizing geheel dicht is. Volledige bescherming tegen stof. |
Bij veruit de meeste smartphones die een ip-rating hebben, begint deze met een 6. Dat is dus de hoogste graad en in het geval van de vaste stoffen is dat ook in alle gevallen wat je het liefst zou willen.
Ipx1 |
Drupdicht Type I |
Geen schade indien onderhevig aan vallende druppels. |
Ipx2 |
Drupdicht Type II |
Geen schade indien onderhevig aan vallende druppels op een 15° gekanteld apparaat. |
Ipx3 |
Spatdicht |
Geen schade indien besproeid (10 l/min) onder een hoek van -60° tot 60°. |
Ipx4 |
Plensdicht |
Geen schade indien besproeid (10 l/min) onder eender welke hoek. |
Ipx5 |
Sproeidicht |
Geen schade indien bespoten (12,5 l/min) onder eender welke hoek. |
Ipx6 |
Waterbestendig |
Geen waterindringing indien bespoten (100 l/min) onder eender welke hoek. |
Ipx7 |
Dompeldicht |
Geen waterindringing indien ondergedompeld (30 min op maximaal 1 meter diepte). |
Ipx8 |
Waterdicht |
Blijft bruikbaar onder water onder opgegeven omstandigheden dieper dan 1 meter. |
Het tweede getal van de ip-code staat voor de waterdichtheidsgraad, maar daarbij is hoger niet altijd wenselijker. Als je een telefoon hebt met een ipx7-certificering, betekent dat niet dat hij ook de tests die bij ipx5 horen, heeft doorstaan. Er is dan dus géén certificering voor besproeiing of bespuiting, maar alleen voor onderdompeling. Het kan dus zijn dat een smartphone nog prima werkt als hij in laboratoriumomstandigheden onder 1 meter water wordt ondergedompeld, maar dat hij defect raakt als er een krachtige straal op wordt gezet.
Alle tests die worden gedaan om een ip-certificering te verkrijgen, gebeuren onder gecontroleerde omstandigheden. Ze moeten ook heel specifiek zijn om betekenis te hebben. Als de ene test voor ip67 bijvoorbeeld verschilt van de andere, is dat natuurlijk niet eerlijk. Dat brengt echter met zich mee dat een smartphone toch waterschade kan oplopen als je hem zelf in een bak kraanwater van een meter diep gooit. Bij de tests worden de smartphones immers voorzichtig in een bak water van een specifieke samenstelling gezet. De snelheid waarmee een telefoon door water beweegt, kan meer druk geven op een bepaald punt, waardoor er water binnenkomt. Als je gaat zwemmen met een telefoon, komt er dan ook meer druk op de waterdichtheidsmaterialen te staan.
Ga je in zee zwemmen, dan is het helemaal een ander verhaal. Ook de samenstelling van het water is namelijk van belang. Hoewel zowel zout- als zoetwater kortsluiting kan veroorzaken, veroorzaakt zoutwater veel meer corrosie en oxidatie dan zoetwater. Zo kan een rubberen ringetje worden aangetast, maar ook metalen onderdelen. Dat kan erg snel gaan en het is meestal al snel einde verhaal voor je smartphone als er zoutwater in komt.
We hebben voor dit artikel de belangrijkste smartphonefabrikanten die smartphones met ip-certificering maken, benaderd om te vragen hoe ze met waterschade omgaan. Elke fabrikant heeft zijn eigen visie en garantie. Dit zijn de fabrikanten die een reactie stuurden.
Sony - Beperkte garantie
Sony heeft een naam hoog te houden op het gebied van waterresistente smartphones. Wellicht is het daarom dat dit de enige fabrikant is die wij kennen met een dubbele ip-certificatie op recente high-end smartphones. Sony hanteert bijvoorbeeld voor de Xperia 1 een ip65/68-rating. Dat houdt dus in dat de telefoon het overleeft als hij met maximaal 12,5 liter water per minuut onder een willekeurige hoek wordt bespoten, maar ook dertig minuten lang op meer dan een meter diepte; anderhalve meter diepte in het geval van Sony.
Sony had ooit marketingmateriaal met afbeeldingen waarop bijvoorbeeld in een zwembad onder water werd gefotografeerd met een Xperia-toestel, maar is daarvan teruggekomen na onder meer een rechtszaak in de Verenigde Staten. Sindsdien wordt onder meer gecommuniceerd dat de Xperia-toestellen 'voorzichtig in een vat met kraanwater geplaatst worden en op een diepte van 1,5 meter gebracht. Na 30 minuten wordt het apparaat voorzichtig uit het vat gehaald en worden alle functies en eigenschappen gecontroleerd'.
Daarbij ontstaat in principe minder druk op de openingen van het toestel dan wanneer je in een zwembad onder water gaat fotograferen. Ook zit er bijvoorbeeld chloor in regulier zwembadwater, wat extra schadelijk kan zijn. Op de website van Sony staat nu dat je een Xperia-smartphone niet onder water mag gebruiken en hem ook niet 'per ongeluk in het water moet laten vallen'. Onderaan de pagina staat ook dat de garantie niet geldt als een apparaat misbruikt of onjuist behandeld wordt.
Een woordvoerder van Sony meldt ons dat een defect als gevolg van waterschade precies zo zal worden behandeld als elk ander defect. Dat zou dus inhouden dat de garantie geldt als de schade is ontstaan bij gebruik waar het apparaat volgens de ip-certificatie tegen kan, en dat gebruik in de garantievoorwaarden en op de website wordt genoemd. Daaruit blijkt dat je een Xperia-telefoon dus nooit mag onderdompelen, maar in de regen, als er spetters op komen tijdens het afwassen of wanneer je de telefoon bijvoorbeeld op een winderig strand gebruikt, mag het toestel niet stukgaan. Gaat het dat wel? Dan valt dat onder de garantie, aldus Sony zelf.
Om te checken of dat in de praktijk ook zo is, hebben we onze oren te luisteren gelegd. We zijn inderdaad gevallen tegengekomen waarbij Sony garantie geeft bij waterschade. Als reparatie geen optie meer is, wordt dan bijvoorbeeld een nieuw toestel opgestuurd, maar ook weleens een refurbished exemplaar. Toch hoorden we ook van gevallen waarin geen garantie werd verleend omdat de telefoon onjuist zou zijn gebruikt, hoewel de gebruiker dit ontkent. Het lijkt er dus op dat het in de praktijk lastig kan zijn om bij waterschade garantie te claimen.
Samsung - Beperkte garantie
Op de smartphonepagina van Samsung staat: "Loop je in de regen, werk je in een stoffige ruimte of valt je telefoon in de wc? Geen probleem. Bijna elke Galaxy-telefoon is namelijk waterdicht tot 1,5 meter water (maximaal 30 minuten) en stofbestendig en draagt met trots het ip68-certificaat. Hiermee is je toestel volledig beschermd, terwijl usb-poorten en oortelefoonaansluitingen gewoon openblijven. Geen gedoe met extra dopjes of kapjes."
Dat klinkt geruststellend. Hoe vaak kom je immers in een situatie waarbij je telefoon een half uur lang anderhalve meter onder water ligt? Dit veronderstelt echter een aantal dingen, namelijk onder meer dat alle soorten water gelijk zijn. Om ons gerust te stellen, zouden Samsung-telefoons ook tegen zwembad- en zeewater moeten kunnen, maar toch staat in de handleiding van bijvoorbeeld de Galaxy S10 iets anders.
/i/2001012017.jpeg?f=imagenormal)
"Als u het apparaat onderdompelt in een andere vloeistof dan zoetwater, zoals zoutwater, geïoniseerd water of alcoholische dranken, zal er sneller water in het apparaat komen. Als het apparaat in aanraking komt met andere vloeistoffen, zoals zoutwater, water van een zwembad, zeepsop, olie, parfum, zonnebrandcrème, handreinigingscrème of chemische producten zoals cosmetica, spoelt u het apparaat af met schoon water en droogt u het zorgvuldig af met een schone, zachte doek. Als u deze instructies niet volgt, kunnen de prestaties en het uiterlijk van het apparaat worden beïnvloed."
De veiligheidsinstructie gaat nog verder. "Houd het apparaat droog", staat daarin. "Schakel het apparaat niet in als het nat is. Als het apparaat al is ingeschakeld, schakelt u het uit. Maak het apparaat vervolgens met een handdoek droog en breng het naar een servicecenter."
Dit zijn echter adviezen. Als een telefoon waterschade heeft terwijl hij niet langer dan een half uur anderhalve meter onder water is geweest, zal Samsung garantie verlenen. "Indien wij geen schade aan de buitenkant van het toestel constateren, wordt het toestel onder de garantievoorwaarden gerepareerd. Een toestel dient altijd door een Samsung geautoriseerde servicepartner gerepareerd te worden om de garantie te kunnen behouden. Alleen dan voldoet het toestel weer aan de originele ip-certificering."
Apple - Geen garantie
Mocht je niet de handigste zijn met een glas wijn of een bezoek aan de wc, maak dan je borst maar nat als je een iPhone hebt. Dat is niet omdat je borst beter tegen water kan, want recente iPhones zijn wel waterdicht volgens de ip67- en ip68-norm, maar Apple geeft standaard geen enkele garantie op schade door toedoen van vloeistof. Net als bij andere fabrikanten zit er bij iPhones een waterschade-indicator aan de binnenkant, in dit geval in de simtray. Als die rood wordt, is hij in aanraking geweest met water en kan Apple dat zien. De fabrikant heeft een AppleCare+-verzekering en daarmee ben je wel gedekt tegen vloeistofschade.
Apple raadt aan om niet te gaan zwemmen met je iPhone, maar hem ook niet onder de douche te gebruiken of hem in een ruimte te leggen waar veel stoom is. Ook kan volgens Apple de waterdichtheid worden beïnvloed als er bijvoorbeeld zonnebrandcrème, zeep of parfum op de iPhone komt. De fabrikant heeft een vrij uitgebreide omschrijving van wat je moet doen als je telefoon wel in aanraking komt met dat soort dingen en ook wat je moet doen als hij nat geworden is.
Hoe dan ook, het is op zijn minst verwarrend dat een telefoon een ip-certificering mag hebben, maar dat er geen garantie is op wat een iPhone op basis van die certificering aankan. Mocht er dus een rubbertje ergens niet goed gemonteerd zijn, en je iPhone wordt nat van binnen en sterft een vochtige dood, dan vindt Apple dat jouw probleem en niet dat van hen.
OnePlus - Geen garantie
OnePlus kiest er naar eigen zeggen bewust voor om geen ip-rating te hanteren. De reden is in eerste instantie dat het geld kost, maar liefst dertig dollar per toestel, volgens OnePlus. Daar zou je niet meer waterdichtheid voor terugkrijgen en ook geen garantie. "OnePlus-toestellen zijn waterbestendig voor dagelijks gebruik; je kunt muziek afspelen in de badkamer terwijl je onder de douche staat en je smartphone in de regen gebruiken. De OnePlus 7 en 7T Pro zijn opgewassen tegen een plas water, maar we raden het af om het toestel in bad te gebruiken of ermee te zwemmen. Wat betreft garantie op waterschade: geen enkel smartphonemerk biedt het, zelfs fabrikanten met een ip-rating geven het niet." Dat laatste wordt door andere fabrikanten echter tegengesproken, zoals je hebt kunnen lezen.
Verder schrijft OnePlus in een reactie aan Tweakers dat ip-ratings verwarrend zijn voor gebruikers en dat ze verkeerd worden begrepen. Daarbij wijst de fabrikant op de ideale omstandigheden bij het testen van waterdichtheid in een laboratorium. "In de realiteit laat je waarschijnlijk je smartphone schuin of ondersteboven in het water vallen, waarbij veel druk ontstaat op het punt dat het water eerst raakt." OnePlus zegt navraag gedaan te hebben bij gebruikers en zegt dat zij 'advies over wat ze kunnen doen met hun smartphone het belangrijkst vinden'. "De door ons gebruikte term dagelijks gebruik is eenvoudig en duidelijk." Over dat laatste valt wat ons betreft te twisten, want de definitie van dagelijks gebruik zal niet voor iedereen gelijk zijn. Hoewel het alsnog helder is dat OnePlus-toestellen tegen regen en een plas water moeten kunnen, geeft deze fabrikant er in elk geval geen garantie op.
Oppo - Geen garantie
Zusteronderneming Oppo denkt er anders over, al hebben lang niet alle Oppo-telefoons een ip-certificering. De R15 Pro heeft die bijvoorbeeld wel. Zoals we vorig jaar zagen in de fabriek in Guangdong, worden de toestellen wel getest op waterdichtheid. Dat gaat dan voornamelijk om sproeien en niet om onderdompelen. Volgens Oppo wordt de watersproeisnelheid gedurende 10 minuten op 30,5ml per minuut ingesteld, wat een matige regen simuleert. In steden die aan de kust liggen, is het alkaliteitsniveau hoger en Oppo test dit ook door smartphones langdurig aan een hoge luchtvochtigheid met wat zoutspray bloot te stellen. Lang niet alle Oppo-telefoons hebben een ip-classificatie, maar ze zouden een heftige regenbui allemaal moeten overleven volgens de fabrikant. Toch geeft ook Oppo geen enkele garantie op schade door vloeistoffen.
Huawei - Beperkte garantie
Huawei reageerde gelukkig op de valreep nog op ons verzoek om informatie en kwam met goed nieuws. De informatie is echter wel in strijd met wat op de productpagina's van de diverse toestellen staat. Zo zegt Huawei over waterdichtheid bij de P30 Pro dat het toestel een ip68-certificering heeft en dat betekent volgens Huawei dat het spat-, water- en stofbestendig is.
Huawei benadrukt dat de certificering inhoudt dat er onder gecontroleerde omstandigheden is getest en dat de 'water- en stofdichtheid niet permanent zijn en de weerstand kan afnemen als gevolg van normale slijtage in de loop van de tijd'. "Laad de telefoon niet op als deze nat is of in een vochtige omgeving. Raadpleeg de handleiding voor reinigings- en drooginstructies. Onderdompeling in vloeistof en de daaruit voortvloeiende schade valt niet onder de garantie."
Verderop staat ook nog dat 'vloeibare schade' niet onder de garantie valt. Dat is vermoedelijk wat raar vertaald, maar het is duidelijk dat Huawei zich indekt tegen schade door vloeistoffen: linksom of rechtsom valt het niet onder de garantie. De fabrikant acht zich dus niet verplicht toestellen te vervangen of repareren, maar zegt dat wel te doen. Onze vraag over garantie werd namelijk als volgt beantwoord:
"Bij schade door vloeistoffen kunnen alleen gekwalificeerde technici een oordeel vellen over de specifieke serviceoplossing. In alle gevallen waarin wij geen tekenen van misbruik of dergelijke (bijvoorbeeld valschade) constateren, beschouwen we het als een falen van de ip-certificering en verlenen we dus garantie." Dat biedt in elk geval hoop voor de praktijk, al kan Huawei bij conflicten altijd zeggen dat zwart-op-wit staat dat je geen garantie krijgt bij vloeistofschade.
Eén ding is kristalhelder: als je een smartphone koopt, hoef je niet te verwachten dat je garantie hebt op alle aan vloeistof gerelateerde schade. Sterker nog, de meeste fabrikanten die toestellen met waterresistentie verkopen, geven geen enkele garantie op schade die door welke vloeistof dan ook is ontstaan, zelfs niet door een eenvoudige regenbui.
Zo geven sommige fabrikanten aan dat de waterdichtheidsmaatregelen slijten en dus op den duur water kunnen binnenlaten. Ook hoorden we regelmatig het verhaal over de gecontroleerde omstandigheden waarin de laboratoriumtests plaatsvinden en dat dit niet te vergelijken is met de praktijk. De ip-certificering is dus slechts een indicatie van wat een smartphone kan hebben. Als je een smartphone met ip67-certificering in de wasbak laat vallen, komt er misschien al meer druk op het apparaat dan onder de testomstandigheden, waarbij een telefoon langzaam naar een diepte van een meter wordt gebracht.
Fabrikanten kunnen vaak ook niet controleren wat er met een toestel is gebeurd, reden waarom ze voorzichtig zijn met garanties op dit gebied. Een fabrikant kan aan waterschade-indicatiestickers aan de binnenkant van een toestel wel zien dat er vloeistof is binnengedrongen, maar wat de oorzaak van het lek is en om welke soort vloeistof het precies gaat, is een stuk lastiger vast te stellen. De enige fabrikanten in deze test die aangeven beperkte garantie te verlenen, zijn Sony en Samsung. Huawei zegt in een reactie op onze vragen wel garantie te verlenen als er geen sporen van misbruik zijn, maar vermeldt op de diverse productpagina's dat vloeistofschade niet onder de garantie valt. Het blijft dus wat vaag.
Of je ook echt garantie krijgt, is dan ook de vraag. We horen ook verhalen over fabrikanten of verkopers die de gebruiker verwijten verkeerd met het product te zijn omgegaan. In dat geval vervalt het recht op garantie. Het lijkt dan het woord van de gebruiker tegen dat van de verkoper of fabrikant. In principe is dat niet zo, want de bewijslast ligt wettelijk gezien, in elk geval in de eerste zes maanden na aankoop, bij de verkoper. Ook bij aanvullende garantie ligt de bewijslast vaak bij de verkoper of fabrikant. Dat is dus iets om na te kijken wanneer de verkoper of fabrikant je van een gebruikersfout beticht.
In de meeste gevallen moet je de ip-certificering van smartphones echter zien als een feature en niet als een garantie. Dat is vanuit een consumentenperspectief best raar en zelfs een beetje misleidend. Wanneer je immers een smartphone koopt waarbij wordt geadverteerd dat deze waterdicht is tot op een meter diepte gedurende dertig minuten, is het niet vreemd om te denken dat je beschermd bent tegen waterschade die optreedt bij bijvoorbeeld een regenbui. Volgens de fabrikanten ben je dat echter niet, want tegen waterschade geven ze vaak geen garantie, zelfs niet als die het gevolg is van een fabricagefout.