Inleiding
De eerste keer voelt wat onwennig aan. Hoort het scharnier echt zóveel tegendruk te geven? Gelukkig, de krak die bij de Huawei Mate X is te horen, ontbreekt hier, maar het scharnier van de Samsung Galaxy Fold is duidelijk aan de stroeve kant. Als we deze oester toch hebben opengepeuterd, schittert de vouwbare parel van 7,3" ons tegemoet: een oledscherm met een fladderende vlinder. De Galaxy Fold is de eerste vouwbare smartphone die in Nederland in de winkels zal liggen. Dit is vermoedelijk het begin van een stortvloed aan vouwbare smartphones, die in de komende jaren steeds goedkoper en steeds verfijnder zullen worden.
Je kunt natuurlijk tegenwerpen dat er al een vouwbare smartphone te koop is - Royole deed zijn FlexPai begin dit jaar in de verkoop - maar dan ben je wel ruimhartig. Royole verkoopt kleine hoeveelheden en alleen in China. Ontwikkelaars in Europa zouden hem ook kunnen aanschaffen, maar dan werkt hij niet als smartphone, alleen als tablet. Royole heeft zijn best gedaan om een reviewexemplaar bij Tweakers te krijgen, maar tot nu toe staren we elke dag vergeefs naar onze brievenbus: een fysieke vorm van je mailbox F5'en.
Terug naar de Galaxy Fold, want die telefoon is al aangekondigd, maar was tot nu toe een mysterie. Bij de aankondiging op 20 februari was hij niet te zien en op telecombeurs Mobile World Congress een week later stond hij alleen achter glas. Of, strikt genomen, achter diverse lagen glas, want stel je voor dat mensen te veel zouden zien van deze gloednieuwe smartphone. Je zou er haast aan gaan twijfelen of het wel een volledig werkende smartphone is, want een aangekondigde telefoon twee maanden voor de release achter glas verbergen, is uitzonderlijk. Kennelijk vond Samsung de software of hardware destijds nog niet goed genoeg om die aan techjournalisten in handen te geven.
Nu vindt Samsung wél dat het tijd is om mensen de gelegenheid te geven hem te proberen. En dus vind je op Tweakers, en vast op talloze andere plekken op internet, een preview van de Fold. Wij hebben bij puur toeval iets meer tijd gehad dan sommige andere media. We waren veel te vroeg bij de Samsung Experience Store in Utrecht en de fabrikant had genoeg exemplaren, dus kregen we dubbel de tijd. Dankzij dat toeval kon deze bofkont een extra uitgebreide preview maken van deze telefoon.
/i/2002642750.jpeg?f=imagenormal)
Formaat en ontwerp
Het is inmiddels algemeen bekend, maar we noemen het toch maar: er zit een elementair ontwerpverschil tussen de Galaxy Fold en de andere vouwbare smartphones, de Mate X en FlexPai. De Samsung-telefoon heeft het scherm aan de binnenkant, terwijl de Huawei en Royole het aan de buitenkant hebben.
Beide hebben hun voor- en nadelen. Het vouwbare scherm heeft geen toplaag van glas en dus is het in het ontwerp van de Galaxy Fold beter beschermd tegen krassen. De Galaxy Fold heeft wel nog een pietepeuterig scherm aan de buitenkant zitten en dat geeft een klein beetje een 1999-Nokia-Communicator-vibe. De Mate X en FlexPai hebben een groot scherm om altijd te gebruiken, maar dat kun je dus weer niet goed beschermen met glas.
Het is een haast filosofisch verschil in inzicht: Huawei en Royole gaan voor telefoons waarbij je de vouw ook in gesloten stand ziet en die dus het spectaculairste uiterlijk hebben, terwijl Samsung een smartphone heeft gemaakt die je echt in je zak durft te steken, wellicht met het bijgeleverde kevlarhoesje.
Formaat en ontwerp
Schermen |
Samsung Galaxy Fold |
Huawei Mate X |
Royole FlexPai |
Behuizing in gesloten stand |
160,9x62,9x17,0mm |
161,3x78,3x11mm |
~95,1x134x17mm |
Behuizing in open stand |
160,9x117,9x7,5mm |
161,3x146,2x5,4mm |
190,3x134x7,6mm |
Scherm in gesloten stand |
50,5cm2, 4,6"-oled, 21:9, 1960x840px |
107cm2, 6,6"-oled, 19,4:9, 2480x1148px |
~70,9cm2, 5,2"-oled, 18:9, 1440x720px |
Scherm in geopende stand |
161,5cm2, 7,3"-oled, 12,6:9, 2152x1536px |
205cm2, 8,0"-oled, 10,2:9, 2480x2200px |
188cm2, 7,8"-oled, 12:9, 1920x1440px |
Samsung wilde tot nu toe niets zeggen over de afmetingen van de Fold, dus wat doe je dan als je hem mag proberen? Juist, gewapend met een digitaal meetlint hebben we de Fold de maat genomen. En wat blijkt? Hij is best wel groot.
/i/2002642788.jpeg?f=imagenormal)
Met rond 16cm is hij ongeveer even lang als een moderne, grote smartphone, maar veel minder breed. Waar veel smartphones tussen 70 en 75mm breed zijn, komt de Fold tot 63mm. Daarmee ligt hij dichter bij een iPhone SE, rond 58mm, dan bij een grote moderne smartphone. Uitgevouwen is hij wél heel breed met 118mm. Hij is ongeveer even dik als de FlexPai en dus een stuk dikker dan de Mate X. Hij is, zoals je kunt zien, niet overal even dik. Hij begint op 15,1mm aan de kant waar je hem openvouwt en hij komt tot 17mm op zijn dikste punt, bij het scharnier. Dat heeft tot gevolg dat de Fold makkelijk vast te houden is in gesloten stand, maar het is wel even geleden dat we telefoons die zo dik waren, in onze broekzak stopten.
Samsung heeft wat rare ontwerpkeuzes gemaakt, deels uit noodzaak. Het grote scherm is dankzij zijn inkeping asymmetrisch, terwijl iedereen net gewend is aan óf een symmetrische notch óf een asymmetrisch gat in het scherm. Je zou denken dat het niet stoort op zo'n groot scherm, maar het viel mij in de tijd met de Fold enorm op. Niet voor niets had Samsung voorkomen dat we de wallpaper konden vervangen; de vlinder verbergt de inkeping. Daarnaast is de telefoon plat evenmin symmetrisch; hij is aan de ene kant immers dikker dan aan de andere kant. Het scharnier heeft bovendien tot gevolg dat beide elementen een beetje speling hebben; je kunt ze afzonderlijk van elkaar een beetje bewegen.
/i/2002662302.jpeg?f=imagenormal)
Dat zijn veel imperfecties voor een smartphone. Uiteraard is het niet heel eerlijk om superkritisch te zijn op een product waarvoor nog geen voorbeeld bestond. Een Galaxy S10 is de samenballing van tien generaties lang kennis opdoen met hetzelfde soort smartphone, maar de Fold is de eerste in zijn soort. Desondanks: dergelijke ontwerpkeuzes kunnen enorm storen als je daar gevoelig voor bent.
Het scharnier is heel stroef, al verschilde dat bij de testexemplaren onderling. Wat opvalt, is dat er een veer in zit die hem openduwt. Als je daar doorheen duwt, is hij dicht. Hij zegt, in tegenstelling tot de Mate X, in elk geval geen 'krak'. Het openvouwen is een beetje gepriegel en je moet er handigheid in krijgen. Dat moet handiger kunnen, bijvoorbeeld door een lipje in de behuizing of andere manier om je vinger er makkelijker tussen te krijgen. Er zit ook een veer die hem helemaal openhoudt als je hem opengevouwen hebt. Die is strak genoeg om bij beweging het scherm in open stand te houden.
Schermen en hardware
Het scherm aan de buitenkant is… niet echt praktisch. Eigenlijk is het niet meer dan een 'tweede scherm', zoals LG en HTC in de afgelopen jaren nog weleens hebben gebruikt. Het is te klein om serieus te nemen voor meer dan het bekijken van berichten. Het is te smal om er comfortabel op te typen, te klein en te breed om als goede viewfinder te fungeren voor de camera, en te klein om veel in apps te kunnen zien. Wel is het een oledscherm met op het oog prima kleuren en meer dan genoeg scherpte; het heeft immers meer dan 460 pixels per inch.
/i/2002642756.jpeg?f=imagenormal)
Het punt is dat het scherm wel veel langer kon, maar niet veel breder. Dan was het over het scharnier gevallen en dat zal niet hebben gepast. Een scherm veel langer maken dan 21:9 is momenteel natuurlijk ook gekkigheid, waardoor je hiermee blijft zitten: een scherm met een bezel boven en onder van meer dan 50mm, terwijl de S10 daar niet meer dan 10mm heeft.
Het belangrijkste verkoopargument is uiteraard het grote scherm. Met een diagonaal van 7,3" is het kleiner dan dat van de FlexPai met 7,8" en dat van de Mate X met 8,0". Dat is duidelijk te zien. Door de beeldverhouding is het duidelijk een tabletscherm, maar het is niet zó groot.
/i/2002642768.jpeg?f=imagenormal)
Het grote scherm heeft duidelijk een vouw en onder bepaald licht zie je dat het geen vlak glas is, maar daar voel je verrekte weinig van. Behalve de vouw voelt het scherm vlak aan en dat heeft Samsung knap gedaan. Het ziet er goed uit en heeft in tegenstelling tot de Mate X geen lelijke kleurruis in grijstinten zitten. Wel had de maximale helderheid van ons wat hoger gemogen, want die leek ver achter te blijven bij de krankzinnig heldere schermen die andere dure Samsung-smartphones hebben.
De vouw is onder een hoek duidelijk zichtbaar, maar bij normaal gebruik, recht van voren, niet hinderlijk. Ook heeft het grote scherm een opstaande rand rondom en dat wekt de indruk dat het scherm een beetje in de behuizing ligt. Het dient vermoedelijk ter bescherming in gesloten stand, maar het geeft geen mooi effect.
Hardware
Samsung heeft de Galaxy Fold verder voorzien van zijn duurste componenten, wat je ook verwacht voor de prijs die de fabrikant vraagt. Zo zit er een Qualcomm Snapdragon 855-soc in, dezelfde soc als in de Galaxy S10-serie in andere delen van de wereld. Het is opvallend dat Samsung de Snapdragon heeft verkozen boven de eigen Exynos. De Fold heeft 12GB lpddr4x-geheugen en 512GB ufs 3.0-opslag.
De accu heeft een capaciteit van 4380mAh. Laden gaat met 25W, wat niet echt snel is. In tegenstelling tot de Mate X is de Galaxy Fold geen 5g-telefoon, maar daar heb je toch niets aan in de Benelux. De eerste 5g-netwerken laten hier nog een tijd op zich wachten. De vingerafdrukscanner is capacitief en zit aan de zijkant, zoals bij de S10e. Die hebben we niet kunnen proberen. De luidsprekers wel, die zitten aan de boven- en onderkant en daar komt voldoende en helder geluid uit. Zulk geluid hebben we niet eerder uit een Samsung-smartphone horen komen.
Ook een opvallende hardwarekeuze: de 3,5mm-jack ontbreekt. Die zit ook niet op de vorige week gepresenteerde Galaxy A80. De S10-serie heeft hem wel, waardoor we niet helemaal helder hebben wat de fabrikant voor ogen heeft met de analoge audioaansluiting.
/i/2002662212.jpeg?f=imagenormal)
Software en camera's
Eigenlijk is Samsung iets te vroeg: de Galaxy Fold komt uit met Android 9 Pie, maar Android Q heeft juist functies die op vouwbare smartphones zijn toegespitst. Dat weet Samsung ook, want Google kondigde dat aan toen Samsung in november vorig jaar zijn prototype van de Fold liet zien. Belangrijke elementen daarin zijn bijvoorbeeld dat verschillende apps tegelijk op het scherm actief kunnen zijn, waar nu de app die de gebruiker niet bedient, vaak wordt gepauzeerd.
Het belangrijkste voor vouwbare smartphones is een concept dat Samsung 'app continuity' noemt. Als je iets doet op het kleine scherm en je klapt de Fold open, dan opent de app zich daar weer op precies de plek waar je bent gebleven. Dat werkt prima. Apps hebben even nodig om zich aan te passen, maar als gebruiker heb je even tijd nodig om het scherm open te klappen en dat komt mooi overeen. Daardoor is er geen vertraging tussen het moment van openklappen en het moment waarop de app verdergaat.
/i/2002642782.jpeg?f=imagenormal)
Alle apps die Samsung had voorgeïnstalleerd, werkten uiteraard prima. Apps gaan goed over van het kleine naar het grote scherm, maar niet omgekeerd. Als je de telefoon sluit, gaat Samsung ervan uit dat je klaar bent met wat je deed en laat de telefoon het homescreen zien. Apps als YouTube werken prima en hervatten de video gewoon na het openklappen. Nu is dat niet voorbehouden aan Samsung, want bij Royole en Huawei konden we al zien dat apps zich over het algemeen aardig tot goed kunnen aanpassen bij de switch van schermverhouding. Het is in feite niet héél anders dan het wisselen tussen portrait- en landscapemodus bij een gewone smartphone. Ook dat moet goed gaan en dus zijn apps erop voorbereid dat je wisselt van beeldverhouding.
Net als bij de Mate X is het wel de vraag hoe apps zich verder gaan aanpassen aan de nieuwe, grotere schermen. Android voor tablets is nooit massaal van de grond gekomen en dus zijn veel apps alleen voorbereid op grote smartphones, maar niet op de vaak grotere schermen van tablets en nu dus vouwbare smartphones. Interface-elementen als een gesplitste view in kolommen of andere zaken zitten er dus veelal niet in.
Een ander belangrijk element voor Samsung is de mogelijkheid om drie apps tegelijk te gebruiken. Daarvoor is het mogelijk om een menu op te roepen aan de rechterkant van het scherm, net als het Edge-menu, maar dan met snelkoppelingen. Die passen zich dynamisch aan en elke app kan daarin, ook die van derden.
/i/2002642764.jpeg?f=imagenormal)
Het is een goed idee om te laten zien hoe groot het scherm is, maar het nut is beperkt. Met drie apps zijn de vensters te klein om écht iets nuttigs met die ruimte te doen. Dit is meer een showcase dan een nuttige toepassing waarop veel gebruikers zitten te wachten.
Samsung heeft in elk geval geprobeerd om ontwikkelaars voor te bereiden door in een vroeg stadium de schermkenmerken openbaar online te zetten. Ook heeft de fabrikant een emulator online gezet die de schermen emuleert op gewone Android-smartphones. Via een overlay wissel je tussen beide schermen van de Fold. Die emulator hebben we uiteraard al een tijdje geleden op de smartphone gezet die het meest op de Fold lijkt; de Galaxy S10 heeft immers hetzelfde One UI, dezelfde soc en veel dezelfde componenten. En o ja, het scherm van de S10 is groot genoeg om het scherm aan de buitenkant en dat aan de binnenkant op volledige resolutie te emuleren.
Daaruit blijkt dat veel apps out-of-the-box al prima met de veranderende schermverhouding kunnen omgaan. Vooral apps met statische content, zoals browsers, kaartenprogramma's, mailprogramma's en fotoprogramma's, werken prima. Ook WhatsApp en Reddit hebben er geen moeite mee. YouTube past zich eveneens moeiteloos aan. Dat geldt niet voor elke app. Facebook blijft actief bij het wisselen van scherm en onthoudt de positie in de feed, maar op pagina's onthoudt het dat niet en ga je terug naar de bovenkant van de pagina. Netflix kan niet omgaan met de schermwisseling en toont een zwart scherm bij het wisselen. Bij games bleek de wisseling het lastigst. Wat we onder meer zagen in Super Mario Run, is dat de game doorliep, maar dat de beeldverhouding niet langer klopte. Daardoor is het lastig speelbaar. Bij een potje 8 Ball Pool hakte de game simpelweg een deel van de interface eraf bij het overschakelen naar het grote scherm.
Deze ervaringen hebben we opgedaan met de Galaxy Fold-emulator, maar vermoedelijk gaat dat bij andere vouwbare smartphones hetzelfde. Vooral gameontwikkelaars zullen er nog een behoorlijke kluif aan kunnen hebben om de software aan te passen.
Screenshots Galaxy Fold-emulator op Galaxy S10. De overlay met 1 en 2 is van de emulator.
Camera's
Samsung wil dat je met de Fold altijd een foto kunt maken, hoe je hem ook houdt. En dus heeft hij niet minder dan zes camera's aan boord. Drie daarvan zitten aan de achterkant, twee aan de binnenkant en eentje aan de buitenkant.
Achterkant |
Binnenkant |
Buitenkant |
Primair: Samsung SAK2L4, 12Mp, ois, 1/2,55", 1,4μm, 26mm, f/1.5-f/2.4 |
Primair: Samsung S5K3J1, 10Mp, 1,22μm, f/2.2 |
Samsung S5K3J1, 10Mp, 1,22μm, f/2.2 |
Ultragroothoek: 16Mp, geen ois, 12mm, f/2.2 |
Secundair: dieptesensor, 8Mp, f/2.2 |
|
Tele: 12Mp, ois, 1/3,6", 1,0μm, 52mm, f/2.4 |
|
|
De gebruikte camera's komen ons bekend voor: het is inderdaad dezelfde set-up als op de Galaxy S10-telefoons. Het zijn de vijf camera's van de Galaxy S10+ met een extra frontcamera aan de voorkant. Dat betekent dat je ongeveer dezelfde prestaties mag verwachten. Zie daarvoor onze Galaxy S10-review.
/i/2002642758.jpeg?f=imagenormal)
Tot slot
Hoe het ook zal gaan, Samsung heeft met de Galaxy Fold een toestel in handen dat de geschiedenisboeken ingaat; we weten alleen nog niet in welk hoofdstuk. Staat het onder 'de volgende evolutie van smartphonedesign' of onder 'interessante experimenten die nergens heen gingen'?
Er zijn argumenten om de Fold te verkiezen boven de Huawei Mate X, die ook dit jaar uitkomt. Zo is het scherm op het oog mooier en is hij in de broekzak beter beschermd tegen krassen dan de Mate X met zijn plastic aan beide kanten. De FlexPai is wat dat betreft als de Mate X. Je kunt echter minstens evenveel argumenten verzinnen om de Mate X of FlexPai te verkiezen. De Fold heeft een scherm aan de buitenkant dat te klein is voor een hedendaagse smartphone, een inkeping ter grootte van een klein waddeneiland op het grote scherm en een ontwerp dat niet iedereen zal aanspreken. Bovendien is het scherm minder groot dan dat van de FlexPai en Mate X.
Na ervaringen met de Fold, Mate X en FlexPai staat vast dat er potentie zit in het idee van smartphones met vouwbare schermen. Het gaat hier wel duidelijk nog om de eerste generatie: experimentele producten met afwijkende ideeën en niet altijd de beste uitwerking.
In de winkel gaan het mooiere scherm en het praktische nut van de Fold het niet winnen, denk ik. De vouwbare Galaxy heeft rare ontwerpkeuzes, zoals het kleine scherm op de voorkant, het grote, niet-rechthoekige scherm binnenin en een ontwerp waardoor de telefoon nét niet dicht kan op de plek waar het scherm vouwt. Bovendien is het tonen van de vouw van het scherm in deze fase misschien nog belangrijker dan het beschermen ervan. De Mate X en FlexPai laten het gevouwen scherm in gesloten stand trots zien, waar Samsung het juist verbergt. Dat maakt die andere twee vouwbare smartphones indrukwekkender en, in mijn ogen, aantrekkelijker. De smartphonemarkt ging in de afgelopen jaren voor de achterkant van smartphones van kunststof via metaal naar glas en alleen dat al heeft aangetoond dat uiterlijk vertoon het in deze markt makkelijk kan winnen van praktisch nut, ook al levert dat een kwetsbaarder ontwerp op.
Met de release van de Galaxy Fold over een paar weken komt de vouwbare smartphone nu héél dichtbij. Huawei komt met zijn Mate X later dit jaar en hopelijk is de FlexPai dan ook goed verkrijgbaar. Dan staan Samsung en Huawei, twee van de grootste smartphonemakers ter wereld, op het gebied van designfilosofie lijnrecht tegenover elkaar, met twee heel verschillende modellen. Het is daardoor extra interessant om te zien hoe de toekomst zich zal ontvouwen.