Uiterlijk en aansluitingen
Samengevat
MSI's GT 75 is voorzien van de ultieme hardware voor een laptop. Een i9-processor, een GTX 1080-videokaart en 32GB geheugen zorgen ervoor dat je er prima op kunt gamen. De laptop is wel vrij lomp, hij weegt 4,5 kilogram en dat is nog exclusief de twee onpraktische adapters die inclusief kabels 2,1 kilogram wegen. De laptop is daarnaast voorzien van een vrij goed gekalibreerd 4k-scherm, met ondersteuning voor de Adobe-rgb-kleurruimte. De hardware is eventueel upgradebaar en de accuduur is niet lang, maar dat verwachten we ook niet van een gamelaptop.
Eindoordeel
Toen Intel in april zijn nieuwe Coffee Lake-processor voor laptops aankondigde, kon je op je vingers natellen dat die snel zijn weg naar gamelaptops zou vinden. MSI is een gamelaptopmerk bij uitstek en gaf de bestaande GT75 een upgrade naar Coffee Lake. In de 'gewone' uitvoeringen is dat een i7-8750H, maar in het topmodel dat MSI ons toestuurde, krijg je de beschikking over een hexacore i9-processor, met een maximale turbosnelheid van 4,8GHz. We kijken naar de nieuwe GT75 en in het bijzonder naar de hexacoreprocessor.
/i/2002030587.jpeg?f=imagearticlefull)
/i/2002030589.jpeg?f=imagemedium)
Als je de GT75 uit de doos haalt, blijkt de laptop een waar gevaarte te zijn. Die flinke behuizing behoeft misschien wat uitleg; naast de Core i9-processor zit er namelijk ook een GTX 1080-videokaart in, samen met twee ssd's en 32GB werkgeheugen. De processor en videokaart hebben flink wat koeling nodig en in dit geval zijn de twee ssd's ook gekoeld. Die koeling heeft ruimte nodig, wat een dikke laptop oplevert.
De laptop is onmiskenbaar een gamelaptop, wat je kunt zien aan het oplichtende MSI-logo achterop, de rode accenten op de achterkant van het scherm en de flinke uitstroomopeningen voor de warmte aan de achter- en zijkant. De behuizing zelf lijkt een samenraapsel van verschillende materialen te zijn. In het midden zit een plastic chassis, dat aan de onderkant is voorzien van een plastic bodemplaat. Daarbovenop, rondom het toetsenbord, zit het geborsteld metalen deel van de behuizing en bij het deel tussen toetsenbord en gebruiker ligt weer een 'plak' plastic op de behuizing, waarin de touchpad en polssteunen zijn verwerkt. Een schoonheidsprijs verdient hij wat ons betreft niet, maar ondanks het gebruik van verschillende materialen en de overgangen daartussen voelt de GT75 stevig aan. Zwaar is de laptop ook, hij weegt namelijk ruim vier en een halve kilogram.
Op zo'n grote behuizing is er rijkelijk ruimte om randapparatuur aan te sluiten, in de vorm van drie usb 3.1-aansluitingen links en twee rechts. Audiofielen komen aan hun trekken met de vier mini-jackaansluitingen, die ook nog eens met een ESS Sabre-dac zijn verbonden. Een sd-kaartlezer is eveneens aanwezig aan de rechterkant en als je externe schermen wilt aansluiten, moet je aan de achterzijde wezen, waar je een hdmi 2.0-, displayport 1.2- en Thunderbolt 3-aansluiting aantreft. Ethernet is er ook en daarbij is gekozen voor een 10Gbit/s-aansluiting, met een chip van Aquantia. De GT75 is daarmee beter voorzien dan de gemiddelde desktopcomputer, maar gezien de prijs mag je ook wel wat verwachten.
/i/2002030599.jpeg?f=imagenormal)
Al die hardware heeft natuurlijk ook zijn eigen voeding nodig en daarbij heeft MSI voor een nogal onpraktische optie gekozen. De laptop is namelijk voorzien van niet een, maar twee voedingsadapters van 230 watt per stuk. De adapters hebben hun eigen netsnoer, maar zijn aan de andere kant met elkaar verbonden door middel van een soort bruggetje, waardoor ze niet los van elkaar zijn te gebruiken. De twee stekkers die uit het bruggetje komen, worden verenigd in de DualPower Box, die vervolgens naar de aansluiting van de laptopvoeding gaat. De voedingsconstructie is niet echt een elegante oplossing en is bovendien erg onpraktisch. Omdat ze met elkaar verbonden zijn, kun je niet een adapter thuislaten en heb je altijd twee vrije stopcontacten nodig om het maximale uit je laptop te halen. Het hele zwikje weegt bovendien 2,1 kilogram, of net zo veel als een standaard 15"-laptop, en dat komt boven op de 4,5 kilogram die de laptop al weegt.
Toetsenbord en touchpad
Een gamelaptop is niets zonder een gametoetsenbord en daarvoor heeft MSI de hulp van Steelseries ingeschakeld. Het toetsenbord heeft mechanische switches en de toetsen hebben individueel instelbare rgb-leds. MSI heeft een 'clicky' switch gebruikt, die te vergelijken is met de blauwe switches van Cherry. Met behulp van de Steelseries-software kun je ze vervolgens in verschillende patronen en kleuren laten branden of knipperen. De toetsen zijn mechanisch en hebben een duidelijke klik, zoals de meeste blauwe mechanische switches. Er is drie millimeter travel aanwezig volgens MSI en voor een laptop is dat veel.
Veel toetsentravel kunnen we waarderen en doordat het toetsenbord de gewone breedte van ongeveer 28 centimeter aanhoudt, krijg je bijna het gevoel dat je op een desktoptoetsenbord tikt. Toch typt het toetsenbord niet perfect. De toetsen zijn namelijk helemaal vlak en wanneer je blind typt, is het daardoor minder makkelijk om je te oriënteren, in tegenstelling tot toetsenborden die kleine kuiltjes in de toetsen hebben.
De touchpad heeft twee fysieke muisknoppen, die uiteraard ook een rgb-randje hebben. Het plastic oppervlak van de touchpad veegt wat minder makkelijk dan een glazen oppervlak, dat we op veel high-end laptops tegenkomen. Wat multitouch-ondersteuning betreft zit het echter wel snor en de meeste gamers zullen waarschijnlijk een losse muis in plaats van de touchpad gebruiken.
Specificaties en benchmarks
Voor deze review stuurde MSI ons de duurste GT75 op, met een i9-processor, GTX 1080-videokaart en 4k-scherm. Die versie kost 4200 euro, maar er zijn ook uitvoeringen van 3100 euro. Die laatste zijn voorzien van een hexacore-i7-processor en een full-hd-scherm. Dat scherm heeft een tn-paneel, maar wel een verversingssnelheid van 120Hz, in tegenstelling tot de door ons geteste uitvoering met een 4k-scherm op 60Hz.
| |
MSI GT75 8RG-086NL
(getest) |
MSI GT75 8RG-216NL |
MSI GT75 8RG-016NL |
| Cpu |
Core i9-8950HK |
Core i7-8750H |
Core i7-8750H |
| Werkgeheugen |
32GB |
32GB |
16GB |
| Opslag (totaal) |
512GB ssd + 1TB hdd |
256GB ssd + 1TB hdd |
512GB ssd + 1TB hdd |
| Scherm |
4k, ips, 60Hz |
Fhd, tn, 120Hz |
Fhd, tn, 120Hz |
| Prijs |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
De 086-uitvoering die wij hebben getest, is dus de 'ultieme' GT75. De meerprijs van 1100 euro voor het 4k-scherm, de i9-processor en wat meer geheugen vinden we echter aanzienlijk.
| |
MSI GT75-8RG-086NL |
| Processor |
Intel Core i9-8950HK |
| Cores/threads |
6/12 |
| Klokfrequentie (turbo) |
2,9GHz (4,8GHz) |
| Gpu |
Nvidia GeForce GTX 1080 |
| Werkgeheugen |
32GB ddr4-2666, dualchannel |
| Opslag |
2x Samsung PM961 256GB raid 0
HGST 7K1000 1TB |
| Wifi |
Killer Wireless-AC 1550 |
| Scherm |
3840x2160, ips, mat, gsync |
| Schermpaneel |
AUO, B173ZAN01.0 |
| Besturingssysteem |
Windows 10 Home |
Iedere GT75 8RG is verder voorzien van een GTX 1080-videokaart van Nvidia en de door ons geteste uitvoering heeft 32GB ddr4-geheugen. Dat kan eenvoudig worden uitgebreid, want als je de onderkant van de laptop verwijdert, blijken er nog twee ddr4-slots leeg te zijn.
/i/2002096859.jpeg?f=imagearticlefull)
Er is bovendien nog ruimte voor een extra ssd naast de twee al aanwezige ssd's. Die zijn in raid 0 geplaatst en worden gekoeld door een flinke heatsink, die links van de accu te vinden is. En over koeling gesproken: de warmte van de componenten wordt door een web van heatpipes afgevoerd naar de ventilators, die aan de onderkant frisse lucht aanzuigen en aan de achterkant en zijkant de warme lucht afvoeren.
Die imposante koeling blijkt te doen waar ze voor gemaakt is, namelijk warmte afvoeren. Bij veel dunnere gamelaptops zien we vaak dat de behuizing na verloop van tijd behoorlijk opwarmt, en dat is bij de GT75 niet het geval. We draaiden een half uur lang continu onze benchmark van GTA V en daarbij blijkt de behuizing van de GT75 lekker koel te blijven. De polssteunen en de touchpad blijven rond de 27 graden Celsius, terwijl het metaal rondom het toetsenbord niet warmer dan 35 graden wordt. Het warmste punt op de behuizing is de onderrand van het scherm en die zul je tijdens het gamen niet vaak aanraken.
De videokaart is een gewone GTX 1080, dus geen zuinig Max-Q-exemplaar. Samen met de i9-processor leidt dat tot aardig wat warmteontwikkeling, waardoor de ventilators hard moeten draaien en de GT75 is daarmee niet bijzonder stil.
Benchmarks
Het belangrijkste voor een gamelaptop zijn natuurlijk de prestaties en bij de GT75 we zijn in het bijzonder benieuwd naar de snelheid van de i9-processor, maar ook hoe goed de laptop in games presteert dankzij de GTX 1080-videokaart.
- Cinebench R15 - Multi
- Cinebench R15 - Single
We beginnen met het draaien van Cinebench Multi en daarin komt de i9-processor ruim boven de i7-hexacores in de Asus Zephyrus en Razer Blade uit. Opvallend is dat de i9-processor op hoge kloksnelheden boven de 4,3GHz op alle cores blijft lopen, ondanks de hoge belasting op alle cores. Daarbij blijkt de processor continu rond de 120 watt te verbruiken, wat veel is voor een processor met een tdp-rating van 45 watt. Aan de andere kant zien we andere Coffee Lake-laptops, zoals de Asus GM501, ook veel meer gebruiken dan hun tdp-rating. De imposante koeling van de GT75 kan de warmteontwikkeling aan, maar de temperatuur van de cpu loopt wel op tot zijn maximum van 100°C, waarna er iets gethrotteld wordt. Desondanks blijft de GT75 de snelste laptop die we tot nu toe hebben getest.
- Lightroom - Exporteren
- Photoshop CC - Gpu accelerated
Die snelheid zien we ook terug in Photoshop en Lightroom, waarbij de benchmarks een fluitje van een cent zijn voor de GT75.
- Cloud Gate
- Cloudgate Graphics
- Cloudgate Physics
- Fire Strike
- Time Spy
Als we vervolgens naar de grafische prestaties kijken, blijkt de GT75 naar verwachting te scoren, behalve in 3DMark Cloud Gate graphics. De GTX 1080 moet sneller zijn dan een GTX 1080 Max-Q, maar dat zien we in deze score niet terug. In Fire Strike en Time Spy zien we dat gelukkig wel terug en hoeft de GT75 alleen de Asus GX800 voor zich te dulden, die voorzien is van twee GTX 1080-gpu's in sli.
- Dragon Age: Inquisition
- GTA V
- Rise of the Tomb Raider
Op gamelaptops draaien we al geruime tijd dezelfde benchmarks, waaronder Dragon Age: Inquisition, een game uit 2014, die niet veel meer wordt gespeeld. Het werd dus tijd voor een vervanger en tegelijk hebben we de gebruikte instellingen in GTA en Rise of the Tomb Raider omhooggeschroefd. Die benchmarks staan hieronder, terwijl de oude benchmarks in de grafiek hierboven staan.
- FC 5 fhd
- FC 5 4k
- GTA V fhd
- GTA V 4k
- Rottr fhd
- Rottr 4k
We draaien de nieuwe benchmarks ook op de 4k-resolutie, wat ook de resolutie van het scherm in de GT75 is. Op die resolutie, gecombineerd met de ultra-instellingen, haal je gemiddeld geen 60fps. Gsync zorgt ervoor dat je desondanks geen tears in beeld hebt, maar wil je een daadwerkelijk hogere framerate, dan kun je de grafische instellingen of de resolutie iets terugdraaien.
Ssd
Met de i9-processor en de GTX 1080-gpu heeft MSI de snelst verkrijgbare onderdelen in de GT75 gestopt, maar voor de opslag geldt dat niet. Die bestaat uit twee 256GB-ssd's en een harde schijf van 1 terabyte groot. Hoewel de extra ruimte die de harde schijf biedt, praktisch is, hadden we liever gewoon een ssd van 1TB gezien.
- PCMark Storage 2.0 - Score
- PCMark Storage 2.0 - Bandbreedte
Wat snelheid betreft weten de PM961-ssd's in raid 0-opstelling ook niet echt te overtuigen. In sequentiële lees- en schrijftests zijn ze ongetwijfeld sneller, maar in een realistisch scenario, dat PCMark simuleert, blijken ze minder snel dan gewone enkele ssd's van 512GB.
Scherm en accuduur
MSI kan de GT75 met twee soorten schermen leveren: een full-hd-scherm met een verversingsfrequentie van 120Hz en een 4k-scherm op 60Hz. De full-hd-versie is dus sneller, maar maakt ook gebruik van een tn-paneel en zal dus slechtere kijkhoeken hebben dan het 4k-scherm, dat een ips-paneel gebruikt. Het liefste zien we natuurlijk een 4k-scherm met ips-paneel op 120Hz op een gamelaptop met een GTX 1080-gpu, maar dergelijke panelen zijn er nog niet. In plaats daarvan heeft de GT75 ondersteuning voor G-sync en bovendien een grotere Adobe-rgb-kleurruimte. Die kleurruimte wordt eigenlijk alleen voor professionele foto- of videobewerking gebruikt, maar als je daar niet aan doet, kun je de kleurruimte met behulp van de bijgeleverde software gewoon op srgb zetten, de kleurruimte van vrijwel alle films en content op het web. Mocht een correcte kleurweergave je niet zo veel uitmaken, dan kun je het scherm ook op Adobe-rgb laten staan en zo naar de extra felle kleurtjes kijken.
- Schermhelderheid
- Contrast (max. helderheid)
Hoe goed de schermweergave is, hebben we getest met behulp van een colorimeter en CalMAN-software. De maximale helderheid en het matte scherm zorgen ervoor dat het beeld binnenshuis prima afleesbaar is. Het contrast zit aan de onderkant van wat we over het algemeen tegenkomen op ips-schermen.
Het scherm ondersteunt, zoals gezegd, ook de Adobe-rgb-kleurruimte en daarom meten we naast de srgb-stand ook de Adobe-rgb-stand. Om te beginnen kijken we echter naar de kleurbalans, waarin blauw oververtegenwoordigd is, wat leidt tot een hoge kleurtemperatuur, waardoor kleuren te koud worden weergegeven. Die afwijking zie je terug in de meting van de primaire en secundaire kleuren, waarbij wit en 75 procent grijs het meeste afwijken. De meeste overige kleuren zitten gemiddeld onder het groene lijntje, wat betekent dat de afwijking niet zichtbaar moet zijn. Dat geldt voor beide kleurruimtes en de gemiddelde afwijking komt rond de 4ΔE uit, wat niet slecht, maar ook niet perfect is. Gebruik je de GT75 alleen om mee te gamen, dan is dat allemaal niet van belang, maar als je een perfecte kleurweergave belangrijk vindt, dan zou je het scherm kunnen kalibreren.
Accuduur
Een lange accuduur vinden we geen belangrijke eigenschap van gamelaptops en als je maar een blik op de GT75 werpt, kun je al concluderen dat dit geen laptop is die op een laag verbruik is gebouwd. Wat ook niet meehelpt, is de ondersteuning voor g-sync. Dat levert mooi beeld zonder tears op, maar heeft ook tot gevolg dat de GTX 1080-gpu altijd actief is en de laptop niet kan terugschakelen naar een zuinige Intel-igp.
- Browsen
- Video
- PCMark 8 accuduur
- PCMark 8 score
- Laadtijd
Ondanks de vrij grote accu van 75Wh ben je dan al gauw door je energie heen. Een film kijken of een kort avondje browsen moet kunnen, maar dan moet je de schermhelderheid niet te hoog zetten of intensieve processen op de achtergrond hebben draaien. In de praktijk komt het erop neer dat de accu vooral handig zal zijn om de overbrugging van het ene stopcontact naar het andere te maken zonder de laptop te hoeven uitschakelen.
Conclusie
De GT75 is een van de snelste gamelaptops die we in de afgelopen tijd hebben getest en dat zal niemand verbazen. De specificaties liegen er niet om; een i9-processor, een GTX 1080-videokaart en 32GB geheugen zorgen ervoor dat de laptop uitstekend presteert in games.
Die hardware moet wel gehuisvest en gekoeld worden en dat neemt een hoop ruimte in. De GT75 is dan ook een flinke laptop geworden en weegt 4,5 kilogram. Daarmee is de laptop niet echt handzaam, maar dat is de prijs die je betaalt voor de hardware, zou je kunnen zeggen. Boven op die 4,5 kilogram komt de ruim twee kilogram die de adapters en bijbehorende kabels wegen. De twee adapters zijn bovendien onafscheidelijk, dus je kunt niet slechts één adapter meenemen en genoegen nemen met wat mindere prestaties.
Voor die zware hardware moet je flink in de buidel tasten. De GT75 zoals wij hem hebben getest, kost 4200 euro en dat is een flinke meerprijs ten opzichte van het al niet goedkope instapmodel, dat 3100 euro kost. De meerprijs levert je een snellere processor, meer geheugen en een 4k-scherm op, maar het is maar de vraag of de i9-processor in games echt meerwaarde biedt ten opzichte van een i7-8750H en of je dus 1100 euro extra wilt uitgeven aan die hardware.
Aan de andere kant zal de GT75 niet gebouwd zijn voor de prijsbewuste consument, maar als topmodel, dat voorzien is van het snelste van het snelste. En dat zit erop, inclusief een 10Gbit/s-ethernetaansluiting, ssd's in raid 0 en een mechanisch toetsenbord met rgb-lichtjes. De gelukkige koper die 4200 euro overheeft voor een laptop, haalt met de GT75 een zware jongen in huis, waarop je prima kunt gamen, maar die je niet al te vaak zult willen meenemen.
Eindoordeel
- i9, 512GB ssd, 32GB ram
- i7, 512GB ssd, 16GB ram
- i7, 256GB ssd, 32GB ram
:fill(white):strip_exif()/i/2001916657.jpeg?f=thumblarge)
/i/2002030587.jpeg?f=imagegallery)
/i/2002030589.jpeg?f=imagegallery)
Als je de GT75 uit de doos haalt, blijkt de laptop een waar gevaarte te zijn. Die flinke behuizing behoeft misschien wat uitleg; naast de Core i9-processor zit er namelijk ook een GTX 1080-videokaart in, samen met twee ssd's en 32GB werkgeheugen. De processor en videokaart hebben flink wat koeling nodig en in dit geval zijn de twee ssd's ook gekoeld. Die koeling heeft ruimte nodig, wat een dikke laptop oplevert.:strip_exif()/i/2002030591.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002030593.jpeg?f=imagegallery)
/i/2002030599.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002030595.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002030597.jpeg?f=imagegallery)
/i/2002096859.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2001916647.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2001927989.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2002165429.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2001298295.png?f=fpa)
:fill(white):strip_exif()/i/2001916657.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2001928003.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2001916641.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2001927993.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/u/29168/ovide.jpg?f=community){kind=small}
/u/647603/crop58469f24827b3_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/238475/crop5db01b7054bdf_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/562033/AIzDXku.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/241987/artsen_.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/42999/kamikaze.jpg?f=community){kind=small}
/u/111174/sachiel-small.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/427094/crop55efe8ab1e19e_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/28551/crop65b0d8a752d10_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/4143/crop673c629560e43_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/249917/jaapschaap.jpg?f=community){kind=small}
/u/43949/crop644f4c21bee8d_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/389966/crop5dc6881f2c282_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/362142/crop5c5080164c7ac_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/284419/Mexican%2520Wolf%2520Klein.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/64465/crop5db09addab56c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/449308/autowp_ru_scania_logo_60.jpg?f=community){kind=logo}
:strip_exif()/u/120036/piw-ed.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/53700/vierkantje.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/582761/crop5b2a1edf11806_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
(zie productlink bij de conclusie)
:strip_icc():strip_exif()/u/353423/witl2.jpg?f=community){kind=small}
/u/26756/crop616eb5ac4f9b8_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/16838/usericon.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/119894/rsz_keyboard_help.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/882025/crop5e234564386cc_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/117880/911_gt3rs_60.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/27042/12inchicon.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/327701/crop67b5f4bdc7fce_cropped.jpg?f=community){kind=small}
. Het is dat ik eigenlijk nooit game......
:strip_icc():strip_exif()/u/455831/crop592983b2ec36e_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/34634/crop57875dfe76a04_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
