Planeet 4546B
Subnautica
Als Unknown Worlds Entertainment iets bewijst, is het dat geduld loont. De Amerikaanse studio nam de tijd voor Subnautica waardoor de game is uitgegroeid tot een van de leukste suvivalgames ooit, al heeft Subnautica erg veel last van te langzaam ladende details in de spelwereld. Dat leidt zelfs tot flinke stotteringen. Maar los daarvan valt er eigenlijk weinig aan te merken op de game. In Subnautica is het niet alleen nuttig, maar vooral ook leuk en spannend om de wereld te verkennen. De opbouw is uitstekend. Van een eenvoudige, overzichtelijke, maar toch al uitdagende start wordt de game al snel rijker. Wat de makers heel goed doen is dat er steeds een wortel voor je neus hangt, waarvan je weet hoe je hem kunt bereiken als het je lukt de middelen ervoor te bemachtigen. Zo is in de mooie en levendige spelwereld opvallend veel verhaal verwerkt, dat nog boeiend is ook. De game duurt bovendien met gemak lang genoeg om de aanschafprijs van ongeveer 20 euro volledig te rechtvaardigen.
Eindoordeel
Als er iets is dat No Man's Sky heeft bewezen, is het wel dat een hype rond een game niet altijd samenhangt met succes. Na alle vage beloftes van de makers viel het eindresultaat wat tegen. Het survival-genre was daarna even niet zo heel populair meer. Toch is er alle reden om je overlevingsinstinct weer aan te spreken, want ontwikkelaar Unknown Worlds Entertainment (UWE) heeft zijn zaakjes in Subnautica wel prima voor elkaar. UWE creëerde geen hype, maar koos voor de weg der geleidelijkheid. De studio nam de tijd. Subnautica was al sinds 2014 in early access speelbaar. Eerst enkel onder Windows, en later ook in versies voor OS X en de Xbox One. Met succes, want mede door de feedback van de vroege vogels is Subnautica een behoorlijk goed gepolijste game geworden. Inmiddels is de game officieel verschenen. Voorlopig is er alleen een Windows-versie, maar volgens de makers zal een versie voor de Xbox One snel volgen en staat ook een versie voor de PlayStation 4 op de planning.
Kort gezegd kun je Subnautica zien als 'No Man's Sky onder water', maar dan dus beter uitgewerkt. Je bent hier een naamloze ruimtereiziger die ergens ver in de tweeëntwintigste eeuw leeft, een tijdperk waarin ruimtereizen normaal is, maar het heelal nog lang niet volledig is ontsloten. Je bent er door de Alterra Corporation op uitgestuurd om onderzoek te doen naar planeet 4546B, ergens aan de rand van het universum. Dat gaat niet helemaal goed. Bij aankomst stort de Aurora, het enorme ruimteschip dat Alterra naar 4546B heeft gestuurd, neer. De game begint als je in een kleine escape pod aan het neerstortende schip weet te ontsnappen als hij de laatste meters door de dampkring van 4546B aflegt. Je komt neer op zo'n 400 meter van het schip, net ver genoeg om de impact van de neerstortende Aurora te overleven.
/i/2001841373.jpeg?f=imagenormal)
Survival
Wie begint aan de game, kan kiezen uit vier spelvormen. De standaardvorm is Survival, een spelvorm waarin je honger en dorst krijgt, uit kunt drogen en zuurstoftekort kunt krijgen. Je kunt dood gaan in Survival, zoals het hoort binnen het genre. Je kunt ook kiezen voor Freedom, waarin honger en dorst zijn uitgeschakeld, maar je wel aan zuurstoftekort kunt overlijden. Wil je nog meer vrijheid, dan kies je voor de Creative Mode waarin je nooit een gebrek aan zuurstof zult hebben en je bovendien alle blueprints in de game tot je beschikking hebt. De tegenhanger is Hardcore, waarin je maar één leven hebt en je opnieuw zult moeten beginnen als je dood gaat. Survival is op dat punt minder hard. Daarin respawn je weer als je onderweg komt te overlijden, waarbij je als straf een deel van de inhoud van je rugzak kwijtraakt.
Beperkte middelen
Je start de game vanuit je kleine pod, met zeer beperkte middelen en voorraden. Je hebt een klein beetje drinken en een klein beetje eten, veel meer is het niet. Als je uit de pod klimt, blijkt planeet 4546B een waterwereld. Een zoute waterwereld die in veel lijkt op aarde, maar dan met beduidend minder land. Je zult je dus moeten zien te redden in een wereld vol water en moeten wennen aan een zwemmend bestaan.
De zee rondom je pod blijkt gelukkig vol leven. Buitenaards leven, maar toch. De Aurora, en dus ook je pod, is neergekomen in een ondiep deel van de waterwereld. De Aurora steekt zelfs grotendeels boven het water uit. Je pod dobbert op het water, in een deel waar het hooguit een meter of vier diep is. De planeet blijkt grillig. Naast de ondiepe delen waar de Aurora in ligt, zijn er ook delen waar de zeebodem op honderden meters diepte ligt en waar heel andere flora en fauna zijn te vinden. Je zet dus niet je eerste schreden op een nieuwe planeet, maar maakt je eerste slagen, zwemmend aan de oppervlakte en vooral ook duikend in de ondiepe delen rond je pod. Je kunt net zolang duiken als je je adem in kunt houden. Dat gaat best goed, al blijkt dat 4546B ook een dag- en nachtritme kent. Uiteraard kun je 's nachts ook gewoon onder water zwemmen, maar dan valt er weinig te zien, al zijn er hier en daar wat lichtgevende vissen en planten. De planeet biedt dus omstandigheden waar je mee moet leren leven. Dat is direct de eerste uitdaging die de game biedt.
/i/2001841351.jpeg?f=imagenormal)
Fabricator
De grootste mazzel die je in Subnautica hebt, is dat je escape pod is uitgerust met een Fabricator, een apparaat waarmee je van alles kunt maken of bewerken. Zo kun je er vis in bestralen, wat van rauwe vis iets eetbaars maakt. Althans, mits je de juiste vis weet te vangen, want niet elke vis is eetbaar. Bovendien zwemt de vis niet vanzelf je Fabricator in, je zult de beesten eerst moeten vangen. Dat doe je met je handen, en wie dat op aarde weleens heeft geprobeerd, weet dat je daar snel voor moet zijn. Dat is in Subnautica niet anders. De meeste vissen zijn snel en wendbaar, en slaan op de vlucht als je in de buurt komt. Het vergt dus wat handigheid om aan eten te komen. Een even groot probleem is drinkwater, want het water uit de oceaan om je heen is te zout om te kunnen consumeren. Gelukkig zwemt in de ondiepe delen een Bladderfish rond die het zeewater filtert en opslaat in zijn enorme blaas. Met de Fabricator kun je dat water aan de vis onttrekken. Daarmee kun je in de eerste levensbehoeften voorzien en kun je de eerste dagen op de planeet overleven. Het is een deel van de game waarin erg veel te ontdekken valt. Je leert voorwerpen vervaardigen die het leven op de planeet gemakkelijker maken en die je bereik vergroten.
/i/2001841365.jpeg?f=imagenormal)
Mooie onderwaterwereld
Alleen al op dit vlak is Subnautica een prima game. De wereld is prachtig kleurrijk en gevarieerd, met mooie onderwatergrotten vol verrassende beesten en velden vol planten, van knalrood onderwatergras tot lange slierten Creepvine, een soort zeewier dat tientallen meters lang kan worden en lichtgevende gele vruchten draagt. Je leert al snel dat het niet allemaal even mooi en vredig is. Roofvissen zoals de Stalker kunnen gevaarlijk bijten en de Gasopod heeft een staart die een wolk giftig gas afgeeft. Er valt daarbij steeds weer wat nieuws te ontdekken. De makers hebben dat knap in de game verwerkt. Er verschijnt steeds weer een nieuwe wortel voor je neus, iets dat je lijkt te kunnen gaan beheersen als je de nodige hindernissen overwint. Als je het doel hebt bereikt, hangt er alweer een nieuwe wortel voor je neus, met de bijbehorende uitdagingen op de route daar naartoe.
/i/2001841363.jpeg?f=imagenormal)
Wortel voor je neus
Subnautica doet daarin eerder denken aan Conan Exiles, waarin je steeds meer leert maken en je een steeds vastere basis krijgt op de vreemde wereld. Alleen hanteert Unknown Worlds Entertainment de wortel beter dan het Noorse Funcom. Ongemerkt word je in Subnautica beter langs de uitdagingen en vooral de groeiende opties geleid. Toegegeven, het is allemaal ook wat minder dreigend dan in Conan Exiles. Maar het onderscheidt Subnautica wel van No Man's Sky, je hebt nu veel meer opties en vooral veel meer vrijheid om vorm te geven aan je leefwereld op planeet 4546B - mits je de juiste blueprints weet te bemachtigen voor de voorwerpen die je kunt bouwen. Gelukkig is dat een kwestie van goed de wereld om je heen verkennen, waarbij er soms meer is dan je in eerste instantie vermoedt. Er is bovendien veel dat je kunt maken, en gaandeweg gaat het om dingen van flinke omvang. De game zit zo in elkaar dat de beloning steeds komt na de nodige inspanning. In veel gevallen is het zo dat de nuttigste voorwerpen, blauwdrukken en materialen zijn te vinden op de gevaarlijkste plekken, waarbij je eerst de voorwaarden moet scheppen om er te komen en te overleven. Er schuilt immers behoorlijk veel gevaar in de diepte.
Wat Subnautica echter vooral onderscheidt van de meeste concurrenten, is dat er verrassend veel verhaal in de game blijkt te zitten. Het verhaal wordt opvallend langzaam geïntroduceerd en vormt een steeds belangrijker onderdeel van de game. We gaan er uiteraard niets van verklappen, maar op basis van de start van de game zijn er ingrediënten genoeg, die nog worden aangevuld met wat scifi-clichés. Dat laatste klinkt negatief, maar de makers hebben het prima uitgewerkt.
/i/2001841353.jpeg?f=imagenormal)
Stotterend zwemmen
Doen de makers dan alles goed? Helaas niet. Ondanks de lange ontwikkeltijd loopt de game niet bepaald vlekkeloos. Planeet 4546B is een flinke open spelwereld waarin heel veel te ontdekken valt, maar de game heeft moeite om alles in beeld te brengen. Zelfs op een krachtig systeem lukt het niet om alles wat in de verte opdoemt soepel te tonen. Je ziet niet alleen beelden die een heel laag detailniveau hebben en veel te langzaam worden ingevuld, het beeld stottert er regelmatig ook nog flink bij. Dat heeft impact op de gameplay, want ook in de ondiepe delen rond je Escape Pod hapert het spel, en dat is lastig als je op vissen jaagt die je nodig hebt voor je dagelijkse rantsoen. Daar had best wat aan geoptimaliseerd mogen worden, al is het misschien wel gewoon te wijten aan de keuze om Unity als engine te gebruiken.
/i/2001841371.jpeg?f=imagenormal)
Dat alles neemt niet weg dat de game in esthetisch opzicht prima is verzorgd. Aan de smaak van de makers ligt het niet. De spelwereld ziet er afwisselend en vooral mooi uit, wat bij een game die zich vooral onderwater afspeelt nog geen sinecure is. Daarbij is de besturing van de game uitstekend. In andere games voelt zwemmen vaak wat klungelig aan, maar daar is in Subnautica geen sprake van. Het voelt goed als je met je overlevingskloffie voor het eerst het water in gaat, en het blijft goed voelen als je mogelijkheden groeien. Ook de belichting is prima, zowel onder als boven water, en zowel in ondiep water als in de diepere regionen.
Niet procedureel
De naam viel al, en we halen het voorbeeld nog één keer aan, want er is een opvallend verschil tussen Subnautica en No Man's Sky. Hello Games zette bij No Man's Sky vol in op het procedureel genereren van de haast eindeloze hoeveelheid planeten. Dat leverde een spelwereld op vol variatie in flora, fauna en landschappen, maar het werd al snel saai. Unknown Worlds Entertainment heeft niet voor procedureel genereren gekozen, wat wil zeggen dat de volledige onderwaterwereld uit het brein van de makers is ontsproten. Elke diepte en elke grot is bedacht. We willen hier niet beweren dat het daardoor komt, maar duidelijk is wel dat Subnautica een veel boeiender en spannender spelwereld biedt dan No Man's Sky.
Dat komt ook doordat UWE het ecologische aspect beter op orde heeft. In No Man's Sky hobbelen de beesten meestal maar een beetje rond. Hier lijkt er een duidelijk verband en een duidelijke pikorde. Je ziet de grotere vissen op de kleinere jagen, je ziet een Sand Shark in het zand van de oceaanbodem verdwijnen, je ziet zelfs hoe Stalkers spelen met stukken metaal die van de Aurora zijn gevallen. Je ziet vooral hoe het uiterlijk van de verschillende beesten - en in mindere mate planten - is afgestemd op hun rol in de ecologie. Als een vis eruitziet als gevaarlijk, kun je ervan uitgaan dat hij dat ook is. Dat werkt toch beter dan de beesten uit No Man's Sky, die een wat vervreemdend en samengeraapt zootje vormden. Ten slotte nog een laatste pluspunt: voor de liefhebbers is Subnautica in vr te spelen, zowel met de HTC Vive als met de Oculus Rift.
/i/2001841349.jpeg?f=imagenormal)
Conclusie
Als Unknown Worlds Entertainment iets bewijst, is het dat geduld loont. De Amerikaanse studio nam de tijd voor Subnautica, waardoor de game is uitgegroeid tot een van de leukste suvivalgames ooit. De makers hadden misschien een andere engine voor de game moeten kiezen, want Subnautica heeft erg veel last van te langzaam ladende details in de spelwereld. Het leidt zelfs tot flinke stotteringen. Maar los daarvan valt er eigenlijk weinig aan te merken op de game. Subnautica weet de grootste valkuil van No Man's Sky op knappe wijze te omzeilen. Hier is het niet alleen nuttig, maar vooral ook leuk en spannend om de wereld te verkennen.
De opbouw is uitstekend. Van een eenvoudige, overzichtelijke, maar toch al uitdagende start wordt de game al snel rijker. Wat de makers heel goed doen, is dat ze steeds een wortel voor je neus hangen waarvan je weet hoe je hem kunt bereiken als het lukt de middelen ervoor te bemachtigen. Subnautica bevat verrassend veel van dergelijke wortels. Zo is in de mooie en levendige spelwereld opvallend veel verhaal verwerkt. Het is een game waar je langzaam ingezogen wordt en die gaandeweg steeds beter wordt. Subnautica is in zekere zin een lineaire game die je niet snel zult herspelen, maar de reis door de spelwereld is zeer de moeite waard. Bovendien duurt de game met gemak lang genoeg om de aanschafprijs van ongeveer 20 euro volledig te rechtvaardigen, en zijn ook Freedom, de Creative Mode en Hardcore zeer de moeite waard.
Eindoordeel