Inleiding
Samengevat
De Philips 901F is een prachtige tv die een schitterend beeld levert dankzij het uhd-oledpaneel. Ook de hdr-weergave is prachtig, al moet het licht daarbij wel uit en is er alleen ondersteuning voor de hdr10-standaard. De afwerking is van een hoog niveau en het uiterlijk is strak, hoewel niet iedereen de duidelijk zichtbare luidsprekers zal kunnen waarderen. Ze klinken in ieder geval goed voor een tv. De inputlag is echter een duidelijk minpunt voor gamers en de hoge prijs is een duidelijk minpunt voor iedere potentiële koper.
Eindoordeel
Als je het beste van het beste wil op televisiegebied, kom je vanzelf uit bij een oledtelevisie. Door de oledtechniek is er in tegenstelling tot bij lcd-techniek geen backlight nodig, omdat de oleds zelf licht uitstralen. Bij een uhdtv zitten meer dan 33 miljoen afzonderlijke oleds in het beeldpaneel en die kunnen allemaal geheel worden uitgeschakeld, waardoor een perfecte zwartweergave mogelijk is. Dat levert een zeer hoog contrast op, waardoor het beeld veel meer indruk maakt dan bij andere schermtechnieken. Het hoge contrast is ook op lokaal niveau beschikbaar, waardoor het beeld er scherper uitziet. De weergave van hdr-beelden heeft eveneens baat bij het hoge lokale contrast.
Tot voor kort was LG alleenheerser op oledgebied, dankzij patenten die het van het noodlijdende Kodak heeft overgenomen, was deze Koreaanse elektronicareus als enige in staat om grote oledpanelen tegen een acceptabele prijs te produceren. Om de oledboot niet te missen hebben inmiddels alle grote televisiefabrikanten, behalve Samsung, een deal met LG Display gesloten voor de afname van oledpanelen. Ook TP Vision, de maker van Philips-televisies, klopte aan bij LG en presenteerde op de afgelopen IFA zijn allereerste oled-tv: de 901F, die we in deze review bekijken.
De 901F heeft een beelddiagonaal van 55inch, oftewel 140cm, en kost op het moment van schrijven zo'n 3200 euro. Later zal er ook een 65"-versie verschijnen, maar op dit moment is daarvan nog geen prijs bekend. Op de IFA werd ook een gebogen versie getoond: de 901C. Deze zal bij ons niet worden verkocht, omdat er niet veel animo (meer) is voor gebogen televisies. Op een high-end Philips-televisie mag Ambilight natuurlijk niet ontbreken. De 901F is daarom uitgerust met de driezijdige variant ervan en dat maakt het tot de eerste Ambilight-tv met een oledpaneel.
Daarnaast is het de eerste oledtelevisie die op Android TV van Google draait. Totdat binnenkort Sony's A1-oled leverbaar is, is het ook de enige. Er is gebruikgemaakt van versie 6, Marshmallow, van het smart-tv-platform, dat draait op een quadcore-soc van MediaTek. Naast de welbekende dubbelzijdige afstandsbediening, met aan de achterkant een mini-qwertytoetsenbordje, krijg je een tweede, normale enkelzijdige infraroodafstandsbediening meegeleverd.
Uiterlijk en aansluitingen
Omdat een oledpaneel geen backlight nodig heeft, kan het zeer dun worden gemaakt en de 901F is bovenaan dan ook slechts 6mm dik. Er is echter wel elektronica nodig om het scherm aan te sturen en die moet natuurlijk ergens worden ondergebracht. Daarom is het grootste gedeelte van de tv een stuk minder plat. Onderaan, waar de luidsprekers zitten, is de behuizing het dikst: zo'n 5cm. Hiermee is de 901F niet platter dan een moderne edge-lit lcdtv.
Voor het scherm zit een glasplaat, die doorloopt over de 1cm brede, zwarte bezels, waardoor het scherm helemaal tot aan de randen lijkt door te lopen als de tv uitstaat. Rondom het hele scherm loopt een verchroomd randje, dat van voren gezien slechts 1mm dik is. Onder het scherm zit een bijna 5cm hoge, uit metaal vervaardigde grille, waarachter het luidsprekersysteem is gemonteerd. Om de luidsprekers zitten opvallende metalen randen, die door de grille zichtbaar zijn: een detail dat niet door iedereen even mooi wordt gevonden.
Het luidsprekersysteem ziet er vanaf de voorkant uit als een afneembare soundbar, maar het is helaas niet te verwijderen, bijvoorbeeld als je een extern audiosysteem wil gebruiken. Midden onder het scherm zit een uitsparing waarin een verlicht Philips-logo is geplaatst op een verchroomde achtergrond. De helderheid van het logo is in het menu in te stellen en uiteraard kan de logoverlichting ook geheel worden uitgeschakeld. Onder het logo is ook een kleine, rode statusled verstopt achter de gaatjes van het luidsprekerrooster. De 901F staat op twee verchroomde pootjes die aan weerskanten van de kast zijn gemonteerd. Hierdoor is het niet mogelijk om de tv op een meubel te plaatsen dat smaller is dan de 123cm brede tv.
Aansluitingen
Bij de meeste televisies zit tegenwoordig een anderhalve meter kort aansluitsnoer, maar het snoer van de 901F is een metertje langer en dat is wel zo handig als je de tv aan de muur wil ophangen. Bovendien is het voorzien van een haakse stekker, die bij het ophangen niet in de weg zit, en is het dankzij deze stekker afneembaar, zodat je het eenvoudig kunt vervangen door een langer snoer als dat nodig is. Bijna de hele achterkant is afgewerkt met een laagje geborsteld metaal. Vanaf de voorkant gezien zit rechtsachter aan de onderkant een joystickje waarmee de tv te bedienen is zonder afstandsbediening.
Vanaf de achterkant gezien zit rechts een klep waarachter alle aansluitingen schuilgaan. Die aansluitingen zijn allemaal onder een hoek van negentig graden gemonteerd, zodat de klep over de stekkers kan worden geplaatst. Onderaan zit een opening in de klep, waardoor de kabels naar buiten kunnen worden gevoerd. Aan de onderkant zitten van links naar rechts de volgende aansluitingen: rj45-netwerk, toslink- digitale audio uit, twee f-connectors voor satelliet, een antenneaansluiting voor kabel of Digitenne, een usb-2-aansluiting, twee keer hdmi 2.0a en een seriële aansluiting voor servicedoeleinden.
Aan de zijkant treffen we bovenaan twee CI+-slots, zodat er twee smartcards tegelijk te gebruiken zijn. Hiermee kun je de ene gecodeerde zender opnemen terwijl je een andere bekijkt. Ook zou je verschillende kaarten kunnen gebruiken om zowel kabel- als satellietsignalen te kunnen decoderen: een nuttige functie die we tot voor kort alleen aantroffen op sommige dure Panasonic-televisies. Daaronder zitten een usb 3-aansluiting voor een harde schijf, waarmee kan worden opgenomen, een usb 2-aansluiting en nog eens twee hdmi 2.0a-aansluitingen. Onderaan zit een 3,5mm-koptelefoonaansluiting.
Opvallend afwezig is de mogelijkheid om analoge videobronnen aan te sluiten. Bezitters van een oude gameconsole die gebruikmaakt van scart, composiet of component, zullen een extra kastje moeten kopen dat het analoge beeld converteert naar hdmi. Wat ons betreft geen groot probleem, want heel duur zijn zulke kastjes niet en verreweg de meeste mensen gebruiken geen analoge bronnen meer. Alle hdmi-aansluitingen zijn geschikt voor 4k-video op 60fps en voorzien van een arc.
Bediening op afstand
Je krijgt twee afstandsbedieningen bij de 901F: een normale infraroodafstandsbediening en een luxe, dubbelzijdige afstandsbediening met een handig mini-qwertytoetsenbordje aan de achterkant en een microfoon voor zoekopdrachten door middel van spraak. De luxe remote communiceert via radiosignalen met de tv. Bij het eerste gebruik moet het apparaatje gepaard worden met de televisie door de rode en de blauwe toets vijf seconden ingedrukt te houden. De rf-verbinding maakt het mogelijk om het audiosignaal van de ingebouwde microfoon naar de tv te sturen, die het vervolgens doorstuurt naar de servers van Google die de daadwerkelijke spraakherkenning afhandelen.
/i/2001417075.jpeg?f=imagenormal)
De spraakherkenning werkt erg goed zolang je de taal spreekt die in het menu is ingesteld. Het is jammer dat je geen tweede taal kunt instellen, want als je bijvoorbeeld iets wil opzoeken op YouTube, heb je vaak Engels en Nederlands door elkaar nodig. In een dergelijke situatie biedt het toetsenbordje aan de achterkant uitkomst, waardoor je alsnog snel wat kunt invoeren zonder aangewezen te zijn op een schermtoetsenbord. Het toetsenbordje is dan ook een handige toevoeging, die alleen bij Philips-televisies te krijgen is.
De lay-out is overzichtelijk en de toetsen voelen allemaal prettig aan door een duidelijk 'klikmoment'. De d‑pad is aanraakgevoelig, waardoor hij swipe-bewegingen kan registreren. De precisie ervan laat soms wat te wensen over en af en toe verplaats je er onbedoeld de 'focus' mee op het scherm. Gelukkig kun je de touchfunctie uitschakelen. Dat kan door de code 8687 in te tikken, gevolgd door de muteknop. Als je hem weer wil inschakelen, gebruik je dezelfde toetscombinatie.
De smart remote is zo'n 22cm lang en voelt met een gewicht van 215gram relatief zwaar aan. Ons exemplaar had nogal scherpe randen, waardoor het niet prettig aanvoelt. De infraroodafstandsbediening heeft vergelijkbare afmetingen, maar weegt honderd gram minder, waardoor deze licht aanvoelt. Van scherpe randen is geen sprake, maar de toetsen zijn van rubber, waardoor ze net wat minder prettig aanvoelen. De achterkant is afgerond, waardoor het apparaatje prettig in de hand ligt, maar niet te gebruiken is als het op tafel ligt. Het biedt eigenlijk dezelfde functionaliteit als de luxe afstandsbediening minus het toetsenbordje en de microfoon.
Philips TV Remote
Bijna alle smart-tv's laten zich ook bedienen met een app op je telefoon of tablet. De 901F is te bedienen met Philips TV Remote, dat beschikbaar is op Android en iOS. Naast het bedienen van de tv kun je er ook video's, muziek en foto's vanaf je telefoon of netwerk mee naar de tv sturen. Voordat je de app kunt gebruiken, moet je een koppeling met de tv tot stand brengen door een code van het tv-scherm over te tikken op het mobiele apparaat.
Bij het uitzoeken van televisiezenders in de app zou er ook programma-informatie in beeld moeten verschijnen, maar om de een of andere reden was die van geen enkele zender waar we naar keken, beschikbaar. De mogelijkheid om opnamen via de app in te plannen voegt op deze manier niet veel toe. Ook het bedienen van Ambilight of het starten van apps en games op de tv zijn functies die via de afstandsbediening eigenlijk handiger werken. De enige functie die we echt handig vinden, is de widget op het notificatiescherm, waarmee je kunt zappen en het volume kunt bedienen.
Android TV en mediaspeler
De 901F draait op Android TV van Google. Hoewel versie 7 Nougat al weer een tijdje beschikbaar is, is deze uitvoering van Android TV gebaseerd op versie 6 Marshmallow van eind 2015. Dat is in ieder geval een vooruitgang ten opzichte van eerdere Philips-modellen uit 2016, want die draaiden nog op versie 5 Lollipop uit 2014. De onderliggende hardware is er helaas niet op vooruitgegaan, want er wordt nog altijd gebruikgemaakt van de MT5890-soc van MediaTek. Deze is voorzien van twee Cortex-A17- en twee Cortex-A7-rekenkernen, gecombineerd met een Mali-T624-gpu. Er is 1,5GB ram aanwezig en 16GB flash-opslag, waarvan iets minder dan 10GB beschikbaar is voor de gebruiker.
/i/2001416007.jpeg?f=imagenormal)
Televisiefabrikanten vinden het helaas normaal om relatief zwakke hardware in te zetten, maar wij vinden het toch elke keer weer een teleurstelling dat een topmodel van meer dan drieduizend euro niet voorzien is van een high-end soc. Het gevolg hiervan is dat de wat zwaardere 3d-games niet soepel lopen en er ook nog eens een stuk minder mooi uitzien dan op de gemiddelde midrange-telefoon. Voor het draaien van normale apps en simpele spelletjes is de soc overigens snel genoeg.
/i/2001416009.jpeg?f=imagenormal)
De interface word redelijk soepel weergegeven en je hoeft nooit lang te wachten. De hele interface draait op een resolutie van 1920x1080 pixels en wordt dus opgeschaald naar de volledige uhd-resolutie. De animaties van de interface verlopen vloeiend, maar wel op een relatief lage framerate. Dat ziet er dus veel minder soepel uit dan we van een moderne smartphone gewend zijn. Zeker geen grote problemen dus, maar we zouden het toejuichen als er eens een tv op de markt zou verschijnen met een snelle soc aan boord en die daarmee dezelfde vloeiende ervaring zou bieden als een high-end smartphone.
/i/2001416011.jpeg?f=imagenormal)
Het homescreen mag van Google maar in beperkte mate worden aangepast en dat betekent dat eigenlijk alleen de icoontjes een Philips-look hebben meegekregen. De menu's zijn wel volledig aangepast aan de Philips-stijl en dat ziet er allemaal zeer verzorgd uit. Als extra is er een TV-menu met shortcuts en een Top Picks-scherm met aanbevelingen. Deze zijn alleen op Philips-televisies beschikbaar en hebben eigen knoppen op de afstandsbedieningen.
/i/2001416005.jpeg?f=imagenormal)
De epg ziet er overzichtelijk uit en toont de logo's van de zenders, zodat je sneller vindt waar je naar op zoek bent. Veel televisies tonen de huidige zender als kleine inzet in beeld, maar de gids op de 901F neemt het hele beeld in beslag. Doordat het geluid ook nog eens wegvalt nadat je de gids een paar seconden hebt geopend, is het niet mogelijk om het lopende programma te blijven volgen.
Mediaspeler
/i/2001416013.jpeg?f=imagenormal)
Met de meegeleverde mediaspeler kun je foto's, muziek en films afspelen vanaf usb, vanaf je thuisnetwerk of vanuit de cloud als je een Dropbox-account hebt. De interface van de mediaspeler heeft de mooie Philips-look meegekregen en werkt handig. Ook worden alle belangrijke bestandsformaten en codecs ondersteund. Ondertiteling wordt keurig weergegeven met een mooi font, maar helaas zijn de grootte en positie ervan niet aan te passen. Ze staan standaard net iets te hoog, waardoor ze een beetje uitsteken boven de onderste zwarte balk van een Cinemascope-formaat film. Helaas worden onze testbestanden niet perfect vloeiend weergegeven en zijn er regelmatig kleine haperingen in beeld te zien. Gelukkig zijn er diverse goede alternatieven in de Play Store te vinden.
Inputlag, gebruik met pc en 3d
/i/2001415985.jpeg?f=imagenormal)
Als je graag gamet op je tv, doe je er goed aan om op de inputlag te letten. Als de tv er namelijk te lang over doet om de beelden die via hdmi worden aangeboden, weer te geven, neemt het spelplezier af en worden actiegames moeilijker. Om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk vertraging is, zijn zo'n beetje alle televisies uitgerust met een speciale gamemodus en daar hebben we de 901F uiteraard ook op gezet. Helaas viel de inputlag van 59ms een beetje tegen. We hebben van alles geprobeerd, maar niets hielp en daarmee is deze tv geen aanrader voor consolebezitters. Ter vergelijking: de gemiddelde tv heeft een inputlag van 30 à 40ms en de allerbeste op dit gebied zitten rond de 20ms.
Gebruik met pc
Als je de 901F als monitor bij een pc wil gebruiken, moet je voorkomen dat de tv de kleurresolutie verlaagt door chroma subsampling toe te passen. Dit doen bijna alle uhdtv's om bandbreedte te besparen bij de beeldverwerking. Dit fenomeen is goed zichtbaar als kleine, gekleurde 'friemeltjes' rond kleine lettertjes. Vooral als het zwarte lettertjes op een witte achtergrond zijn, valt het op. Gelukkig kun je chroma subsampling uitschakelen. Daarvoor moet je twee dingen doen. Eerst ga je in het menu naar Algemene instellingen > HDMI Ultra HD en daar kies je voor UHD 4:4:4/4:2:2. Hierna is de situatie verbeterd, maar pas als je daarna via Beeld > Geavanceerd > Computer voor de instelling Aan kiest, ben je compleet van chroma subsampling verlost en ziet het beeld er perfect uit.
3d
TP Vision heeft laten weten geen televisies meer te zullen maken met 3d-ondersteuning en de 901F heeft dat officieel ook niet. Maar toen we, nadat we de tv uit de doos hadden gehaald en aangesloten, een passief 3d-brilletje voor het scherm hielden, zagen we wel degelijk de kenmerkende lijnstructuur die de aanwezigheid van een polarisatiefilm voor 3d-weergave op het oledpaneel verraadt. Daar heb je door het ontbreken van ondersteuning in de software normaal gesproken natuurlijk niet veel aan.
/i/2001417067.jpeg?f=imagenormal)
Toch is het mogelijk om 3d weer te geven, door gebruik te maken van mediaspelersoftware op een aangesloten pc, die de beelden voor het linker- en rechteroog naar de even en oneven beeldlijnen stuurt. Dit kan bijvoorbeeld met Stereoscopic Player, een programma voor Windows dat zo'n beetje alle bekende 3d-formaten kan afspelen en op allerlei verschillende formaten kan uitsturen. Het kost zo'n veertig euro voor een enkele licentie, maar je kunt het gratis proberen.
Nadat we bij Viewing Method voor Row Interlaced, Right Line Top hadden gekozen en een passieve 3d-bril hadden opgezet, kregen we inderdaad diepte te zien op een tv die dat eigenlijk niet ondersteunt. In eerste instantie was er behoorlijk veel crosstalk te zien, maar die kregen we weg door de scherpteregeling, die standaard op 2 staat, geheel uit te schakelen. Daarna was de 3d-weergave net zo goed als op een normale oled-3dtv. We vinden het maar raar dat er een 3d-paneel gebruikt is in een 2d-only-tv, want het polarisatiefilter kost wel wat helderheid en aangezien de 901F hdr kan weergeven, was deze extra helderheid zeker welkom geweest.
Energiegebruik, geluid en hdr
Bij een lcdtv wordt een aanzienlijk deel van het licht dat door de backlight wordt opgewekt, tegengehouden door het beeldpaneel en zo omgezet in warmte. Je zou verwachten dat een oledpaneel zuiniger kan zijn, doordat er alleen licht word opgewekt dat ook daadwerkelijk te zien is. Helaas werken de oleds in het beeldpaneel minder efficiënt dan de backlightleds van een lcdtv, waardoor het verbruik alsnog wat hoger uitkomt. De 901F heeft energielabel B meegekregen, terwijl bij lcdtv's A of A+ de norm is en sommige zelfs een A++-label hebben.
/i/2001420745.jpeg?f=imagenormal)
Met de helderheid van de oleds op de hoogste stand is het gemiddelde verbruik het hoogst: 165W, waarbij 182cd/m² aan helderheid wordt geproduceerd. Bij 120cd/m² zakt het verbruik naar 133W. Deze helderheid is goed te gebruiken om 's avonds bij gematigd licht tv te kijken. In de laagste stand maten we een verbruik van 94W en produceerde het scherm een helderheid van 45cd/m². Dat levert, door de perfecte zwartweergave, in een donkere kamer nog een redelijk beeld op. De leds van het Ambilight-systeem hebben natuurlijk ook energie nodig; reken op zo'n 10 à 14W extra als je het inschakelt. De 901F is voorzien van een lichtsensor die de helderheid van het scherm automatisch kan aanpassen aan de omstandigheden. Hiermee voorkom je onnodig energiegebruik.
Geluid
Het geluid is bij de meeste televisies niet geweldig en dat komt doordat ze alsmaar platter worden. Vaak worden er kleine luidsprekers toegepast, die ook nog eens aan de onderkant of zelfs aan de achterkant worden weggestopt. De ontwerpers van de 901F hebben ingezien dat bij het prachtige beeld van het oledpaneel een goed geluid past en hebben de luidsprekers een prominente plek aan de voorkant van de tv gegeven. Doordat het geluid van het 30W sterke luidsprekersysteem niet eerst gereflecteerd wordt, maar rechtstreeks je oren kan bereiken, klinkt het veel helderder dan bij de meeste televisies.
Ook stereo-effecten komen veel duidelijker over en stemmen zijn beter verstaanbaar. Niet iedereen vindt de prominente plaatsing van het luidsprekersysteem aan de voorkant even mooi, maar de geluidskwaliteit vaart er wel bij. De lage tonen vallen wel een beetje tegen; de bas klinkt strak, maar gaat niet erg laag. Ook het maximale volume is opvallend snel bereikt en bovendien klinken de luidsprekers blikkerig als je het geluid hard zet. Voor spectaculair geluid bij films kun je dus beter een extern audiosysteem gebruiken, maar voor normaal televisiekijken biedt de 901F een prachtig geluid.
Hdr
Voor de weergave van high dynamic range-beelden heb je een beeldscherm nodig dat een groot verschil tussen licht en donker kan weergeven. Dankzij de perfecte zwartweergave en het daarmee samenhangende grote contrast is de oledtechniek hiervoor bij uitstek geschikt. De maximale helderheid is bij oled wel wat lager dan bij sommige op lcd gebaseerde hdr-televisies. Voor een goede hdr-weergave is het dus nodig om zo min mogelijk licht in de kijkruimte te hebben. Kijk je overdag of met het licht aan, dan zien de beelden er prima uit, maar is de kijkervaring nauwelijks anders dan bij het kijken naar sdr-beelden.
Bij het kijken naar hdr maten we bij de 901F een piekhelderheid van 682cd/m². Helaas leveren de meeste hdr-modi veel te koele kleuren op. Alleen in de stand HDR Films kregen we de correcte kleurtemperatuur te zien. De piekhelderheid is in deze stand nog maar 664cd/m². Deze piek maten we met een wit vlak op een zwarte achtergrond dat zo'n 10 procent van het beeld beslaat. Bij een groter wit vlak grijpt de Automatic Brightness Limiter in en wordt de helderheid gereduceerd. Bij 25 procent wit zakt de helderdheid naar 465cd/m² en bij 50 procent naar 264cd/m². Bij een volledig wit scherm zakt de helderheid helemaal terug naar 151cd/m².
/i/2001420789.jpeg?f=imagenormal)
De helderheid is, mits je in een redelijk donkere kamer kijkt, ruim voldoende voor een overtuigende hdr-weergave. Helaas worden alleen hdr-beelden in het hdr10-formaat ondersteund. Dat is op dit moment ook verreweg het belangrijkste formaat. Zo wordt het bijvoorbeeld gebruikt op ultra-hd-blu-ray en ook is er redelijk wat materiaal beschikbaar via Netflix. In de toekomst zouden Hybrid-log Gamma en Dolby Vision weleens belangrijker kunnen worden. Het is ook mogelijk om gewone sdr-beelden te laten upscalen naar hdr-beelden met de functie HDR Upscaling. Het resultaat ervan is niet indrukwekkend; het levert een beeld op met overdreven veel contrast en bij de meeste beelden wordt het er dus niet mooier op. Voor een goede hdr-weergave heb je dus ook echte hdr-beelden nodig.
Beeldeigenschappen
De oledtechniek lost een aantal problemen op waar elke lcdtv mee kampt. Zo ziet het beeld van alle lcd's er minder mooi uit als je onder een hoek kijkt. We hebben de kijkhoeken van de 901F in beeld gebracht door twee foto's te maken met identieke belichting. De ene recht van voren en de andere onder een hoek van 45 graden.
Door het oledpaneel zien de kleuren er onder een hoek nog net zo mooi uit als recht van voren. Ook het contrast is perfect als je niet recht voor de tv zit. Alleen de helderheid is een klein beetje afgenomen, maar dit verschil is zo klein dat het in de praktijk niet opvalt.
Bij een lcdtv moet het licht van de backlight zo uniform mogelijk over het scherm worden verdeeld. Dat lukt bij de ene tv beter dan bij de andere, maar perfect is het nooit. Om de verschillen in helderheid zo duidelijk mogelijk weer te geven, hebben we foto's gemaakt van een wit scherm, waarbij we voor middengrijs hebben belicht.
We zien dat het oledpaneel geen problemen heeft met de uniformiteit; het beeld is overal even helder. Daar verandert opnieuw niets aan als je onder een hoek kijkt; het beeld blijft perfect.
Een ander probleem waar alle lcd-televisies last van hebben, is backlight-bleeding. Doordat het licht van de backlight nooit perfect tegengehouden kan worden, zijn lcd's niet in staat om perfect zwart weer te geven.
Omdat er bij een oled helemaal geen backlight is, maar het scherm zelf licht opwekt, is de zwartweergave perfect. In een donkere kamer is simpelweg niet te zien waar het scherm begint en eindigt, ook onder een hoek.
Beeldverwerking en Ambilight
Bij een high-end tv kun je altijd een grote hoeveelheid functies verwachten die een beter beeld moeten opleveren en ook de 901F is er rijkelijk van voorzien. Er is een ruisonderdrukker die drie standen kent. Deze werkt goed, maar zoals altijd gaan er ook kleine details in beeld verloren, dus alleen gebruiken bij beeldmateriaal met veel ruis. Er is ook een speciale onderdrukker voor compressieartefacten, die net als de normale ruisonderdrukker zijn werk redelijk goed doet, maar bij goed beeldmateriaal beter uitgeschakeld kan blijven, omdat hij een nadelig effect heeft op de scherpte.
/i/2001420783.jpeg?f=imagenormal)
De functie Ultra Resolution is bedoeld om het beeld scherper te maken. Dat werkt niet zoals de naam doet vermoeden door iets met de resolutie te doen, maar is in de praktijk een vorm van unsharp masking. Het beeld ziet er wel scherper uit, doordat lokaal het contrast wordt verhoogd. Het negatieve bijeffect hiervan is dat er halo's rond contrastovergangen zichtbaar worden en het beeld er enigszins hard gaat uitzien, waardoor we ook dit algoritme liever niet gebruiken.
Om beweging er vloeiender uit te laten zien is de tv uitgerust met Perfect Natural Motion. Dit is een vorm van beeldinterpolatie die tussenliggende beelden berekent, om zo de framerate te verhogen, waardoor beweging er soepeler uitziet. Het nadeel van dit soort algoritmen is dat ze nooit foutloos werken, waardoor er zichtbare artefacten in beeld ontstaan. Op de 901F werkt Perfect Natural Motion alleen bij 24fps-filmmateriaal. Dit levert helaas wel het soap opera effect op, wat veel afbreuk doet aan de filmervaring.
/i/2001420785.jpeg?f=imagenormal)
Om beelden die met een hogere framerate zijn opgenomen, er scherper uit te laten zien, is er Perfect Clear Motion. Ook hiermee wordt beeldinterpolatie toegepast, zodat de afzonderlijke beelden korter zichtbaar zijn. Zo ontstaat er minder bewegingsonscherpte op je netvlies als je ogen over het scherm bewegen. Het effect is duidelijk zichtbaar, maar de scherpte van beweging is nog niet zo goed als bij sommige plasma-tv's of lcd's met een scanning backlight. Dit soort tv's hebben tussen de beelden die als korte lichtflitsen worden weergegeven, relatief lange periodes waarin het beeld geen licht uitstraalt, waardoor er helemaal geen bewegingsonscherpte op je netvlies ontstaat. Het is in theorie prima mogelijk om de oleds ook kortstondig te laten oplichten, met lange tussenpozen van zwart beeld, maar dit zou ten koste gaan van de helderheid. Daarvoor moet dan weer gecompenseerd worden door de oleds harder aan te sturen, maar dat is bij de huidige generatie oledpanelen nog niet mogelijk.
Ambilight
Het Ambilight-systeem, dat met rgb-leds de muur achter de tv met het scherm laat meekleuren, is voor sommigen een nutteloze gimmick, terwijl anderen nooit meer een tv zonder willen. Bij de 901F is gekozen voor de driezijdige variant, waarbij het onder de televisie donker blijft. Wij hadden, zeker gezien de hoge aanschafprijs, eigenlijk de vierzijdige variant verwacht. Temeer omdat de voet haast speciaal voor verlichting aan de onderkant lijkt te zijn gemaakt.
Naast de zeven traditionele modi die reageren op de beeldinhoud zijn er zes standen waarbij de leds op het geluid reageren. Dat levert zeer drukke lichtshows op, die erg afleiden bij normaal televisiekijken, maar het goed doen op een feestje. Speciaal daarvoor is er dan ook een zevende, Party-stand, die alle audiomodi automatisch afwisselt. De standen 'Hete lava', 'Diep water' en 'Groene natuur' werken onafhankelijk van beeld en geluid, en zijn ook te gebruiken als het beeld uitstaat. Daarnaast kun je ook voor constant licht achter de tv kiezen, zodat kijken in een donkere kamer minder vermoeiend is voor je ogen, zonder dat de veranderende kleuren afleiden bij het kijken.
Metingen en kalibratie
Deze pagina beginnen we normaal met een een ansi-contrastmeting, maar die heeft bij oledtelevisies geen nut. De contrastverhouding komt namelijk altijd uit op oneindig hoog, doordat zwart op een oledscherm echt zwart is en dus een helderheid van 0cd/m² oplevert. Het contrast van een oled is dus altijd superhoog en daarmee veel beter dan dat van alle andere televisietypen.
Voordat we gaan meten, bekijken we altijd welke preset het beste resultaat oplevert. In het geval van de 901F is dat 'isf Nacht'.
/i/2001416157.png?f=imagenormal)
We zien dat de kleurtemperatuur noch de gamma grote afwijkingen vertoont, waardoor de gemiddelde ΔΕ2000 op 2,2 uitkomt: een keurig resultaat. De helderheid is in deze stand wel wat laag, dus voor gebruik overdag raden we aan om het contrast wat hoger te zetten.
/i/2001416159.png?f=imagenormal)
Ook de meting van de primaire en secundaire kleuren pakt goed uit, met een gemiddelde ΔΕ2000 van slechts 1,2. Alle afwijkingen zijn keurig beneden de grens van 3, waarbij ze met het blote oog zichtbaar worden. Afgezien van het ophogen van de contrastregeling zijn er dus geen aanpassingen nodig.
Kalibratie
Hoewel een kalibratie niet nodig is, voeren we toch een tweestapsgrijskalibratie uit om te kijken hoe goed we het scherm kunnen laten presteren.
/i/2001416181.png?f=imagenormal)
Na de kalibratie halen we een gemiddelde ΔΕ2000 van 1: een excellent resultaat dus. Zelfs de heel kleine afwijking die de gammagrafiek vooraf liet zien, is verdwenen. Voor dit resultaat moest de Kleurtemperatuur worden ingesteld op Aangepast. Vervolgens hebben we het WhitePoint van rood, groen en blauw op respectievelijk 127, 119 en 80 gezet, en het BlackLevel op 0, -7 en -1. Bedenk wel dat als je deze waarden overneemt op je eigen tv, de resultaten anders kunnen uitpakken, maar het kan een aardig begin zijn.
/i/2001416183.png?f=imagenormal)
Door het aanpassen van de kleurtemperatuur zijn sommige individuele afwijkingen bij de primaire en secundaire kleuren wat toegenomen, maar gemiddeld genomen pakt het resultaat beter uit. We hebben ervoor gekozen om het kleurmanagementsysteem niet in te zetten om de meetwaarden te verbeteren. Dit omdat de afwijkingen niet zichtbaar zijn en omdat al te grote aanpassingen aan de kleuren dikwijls colour-banding opleveren en dat is wel met het blote oog zichtbaar. Al met al zijn de resultaten van 901F zo goed als perfect en bovendien laat deze tv zich prettig kalibreren.
Fotogalerij en specificaties
| Categorie |
Televisies |
| Merk |
Philips |
| Serie |
9000-serie |
| Uitvoering |
Philips 55POS901F Zilver |
| Schermdiagonaal |
55" |
| Gebogen scherm |
Nee |
| Resolutie (tv) |
3840x2160 (ultra hd) |
| Paneeltype |
Oled |
| Hdr-ondersteuning |
Hdr10 |
| Smart-tv-besturingssysteem |
Google Android 5.1 |
| NL/BE-model |
Ja |
| Tunertype |
Dvb-c, dvb-s, dvb-s2, dvb-t, dvb-t2 |
| Common interface |
2x ci+ |
| Video in |
4x hdmi |
| Hoogste hdmi-versie |
Hdmi 2.0a |
| Verbinding (audio) |
Audio (3,5mm), audio digitaal (s/pdif) |
| Verbinding (ethernet) |
Ethernet 100Mbit/s |
| Verbinding (usb) |
Usb 2.0, usb 3.0 |
| Met wifi |
Ja |
| Verbinding (wlan) |
802.11a, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
| 5GHz-ondersteuning |
Ja |
| Speakers |
Intern stereo |
| Stroomverbruik |
156W |
| Stroomverbruik (stand-by) |
0,3W |
| Energiekosten per jaar op basis van 4 uur per dag kijken en € 0,23 per kWh |
€ 52,38 |
| Televisie-eigenschappen |
24p, appbediening, firmware-upgrade mogelijk, opnemen / timeshift, osd, ruisonderdrukking, slaaptimer |
| Beugelbevestiging |
Vesa 400mm |
| Introductiejaar |
2016 |
| Televisiekleur (voorkant) |
Zilver |
| Voetkleur |
Zilver |
| Hoogte |
818,43mm |
| Hoogte (zonder voet) |
751,9mm |
| Breedte |
1229m |
| Diepte |
233,44mm |
| Diepte (zonder voet) |
49,4mm |
| Gewicht |
21,18kg |
| Fabrieksgarantie |
2 jaar on-site |
Conclusie
De 901F biedt dankzij het oledpaneel een beeldkwaliteit waar geen enkele lcdtv aan kan tippen. Problemen zoals beperkte kijkhoeken en backlight-bleeding komen bij oleds simpelweg niet voor. Ook is het beeld perfect uniform en is het contrast superhoog. Alleen op het punt van maximale helderheid zijn sommige, zeer dure, lcd-televisies beter. Dat soort tv's zijn dan ook geschikter om hdr weer te geven in kamers met veel omgevingslicht. In een donkere kamer is de hdr-weergave van oled veel beter, doordat het hoge contrast ook op zeer lokaal niveau beschikbaar is.
De bediening werkt dankzij Android TV en de beide goed ontworpen afstandsbedieningen zeer prettig. Wat snelheid betreft valt het allemaal niet tegen, maar toch hadden we graag gezien dat er een snellere soc was gebruikt. De interfaceanimaties zouden er dan nog wat soepeler uit kunnen zien en bovendien zou het dan mogelijk zijn om 3d-games uit de Play Store op een acceptabele framerate te spelen. Helaas blijven alle fabrikanten bezuinigen op rekenkracht, zelfs bij dure high-end modellen.
Aan het uiterlijk van de 901F kun je gelukkig wel goed zien dat het een duur model betreft. De afwerking is van een hoog niveau er zijn mooie materialen gebruikt. Zelfs de achterkant is bekleed met metaal en de aansluitingen zijn netjes achter een klepje weggewerkt. De luidsprekers zijn duidelijk in het zicht onder het scherm geplaatst en doordat ze op je oren gericht zijn, klinken ze goed. Wie van een flink volume houdt en diepe bassen wil, kan alsnog beter een extern audiosysteem gebruiken.
De voor gamers belangrijke inputlag is helaas aan de hoge kant. Verder is eigenlijk het belangrijkste minpunt de hoge prijs. Als we deze tv vergelijken met de directe oledtegenhanger van LG, de E6V, die ook over een soundbar onder het scherm beschikt, zien we dat de 901F heel veel duurder is. Nu beschikt die LG niet over Ambilight en een tweede CI+-slot, maar daar tegenover staat dat hij wel ondersteuning voor 3d in de software heeft en geschikt is voor Dolby Vision-hdr. Als je zonder 3d en de soundbar kan, is de LG B6V, die verder dezelfde beeldkwaliteit biedt een nog aantrekkelijkere optie, die op het moment van schrijven meer dan twaalfhonderd euro goedkoper is. Met een dergelijk prijsverschil moet je wel heel erg fan van Ambilight zijn, wil je alsnog voor het Philips-model kiezen.
Eindoordeel
:fill(white):strip_exif()/i/2001299439.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2001417043.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417039.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417041.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417045.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417049.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417047.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417055.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417051.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417053.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417057.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417059.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417077.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417079.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417081.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417083.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417061.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417063.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417019.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417021.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417023.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417025.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001417075.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2001299439.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/u/10541/Elmo.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/141969/crop56135abe767dd_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/25528/crop6262b474a9363_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/27688/level42princess1.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/67150/dsoog.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/140051/BSOD.jpg?f=community){kind=small}
/u/411953/crop6089ca36ea4b5_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/35873/sim_icon.jpg?f=community){kind=icon}
/u/38782/crop6146c7a29805d_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/232680/crop56a9f7b398e2c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/420934/crop595cd2348db89_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/591847/crop5fb965d9e3c24_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/487717/crop583d7756cacd3_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/582884/Decept.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/8817/DSC05697_70x70-2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/270970/close-button.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/25264/momentum.gif?f=community){kind=small}
/u/143137/crop5d1c4f96268ca_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/390391/crop5db2b658d720e_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/37672/qotsa-icon.gif?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/666158/crop57d2a9ddb54bb.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/22713/liekevlecht2.gif?f=community){kind=small}
en buiten de LG UH7700 (met 15/16sec inputlag wanneer in 4K/HDR)
:strip_icc():strip_exif()/u/209552/Ravenb.jpg?f=community){kind=small}
/u/341337/oog.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/284473/crop598caffe294d9.gif?f=community){kind=small}