Het jongetje en Trico
Samengevat
The Last Guardian is een prachtige, memorabele game. Dat dankt de game aan Trico, het grote beest dat samen met het kleine jongetje de hoofdrol heeft in het spel. Zijn bewegingen zijn mooi en gracieus, zijn gedragingen geloofwaardig en dierlijk, en de manier waarop het jongetje en Trico elkaar steeds beter leren begrijpen en steeds meer om elkaar gaan geven is uniek. Wat dat betreft komt de klasse van regisseur Fumito Uedo weer goed naar voren. De game laat echter ook steekjes vallen. Zeker als Trico even geen bijdrage levert, is de gameplay simpel en soms wat houterig. De camera draait daarbij te vaak naar onmogelijke hoeken, waardoor spelers het overzicht verliezen en dat overzicht niet altijd makkelijk terug kunnen krijgen. Sfeer heeft The Last Guardian in overvloed, maar dat kan niet voorkomen dat af en toe te zien is dat de game zijn oorsprong bijna een decennium geleden vond. Het maakt de eindafrekening harder en negatiever dan we gevoelsmatig graag hadden gezien, na zo'n mooi avontuur. Trico en zijn kleine vriend hadden een betere game verdiend.
Eindoordeel
Hoe beoordeel je een game van Famito Ueda? Als de Japanner in de loop der jaren één ding bewezen heeft, dan is het dat zijn games 'anders' zijn. Hij stond aan de wieg van de klassiekers Ico en Shadow of the Colossus. Beide games lieten spelers op unieke manieren communiceren met de spelwereld om hen heen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de eerste aankondiging van The Last Guardian met veel enthousiasme werd ontvangen. De trailer die tijdens de E3 van 2009 werd getoond geldt nog steeds als een van de meest sfeervolle gametrailers ooit. Helaas zou het toen nog ruim zeven jaar duren voor de game daadwerkelijk het daglicht ging zien.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Trailer van The Last Guardian.
In de tussentijd nam Ueda afscheid van Sony Computer Entertainment, al verviel daarmee niet zijn contractuele verplichting om de game af te maken. Wat velen niet meer voor mogelijk hielden, gebeurde op de E3 van 2015 toch: Sony stelde The Last Guardian, na jaren stilte, nogmaals voor aan het grote publiek. Een jaar later werd op de gamesbeurs in Los Angeles de releasedatum van het spel bepaald voor 6 december in Noord-Amerika en Japan, en 9 december in Europa. Inmiddels is het zover. Eindelijk is het spel over het kleine jongetje en het grote, mysterieuze beest er.
The Last Guardian is een verhaal dat wordt verteld door het jongetje zelf, maar dan jaren later. Het jongetje is een oude man geworden, en hij blikt terug op de gebeurtenissen in het spel. Daarbij is uiteraard een hoofdrol weggelegd voor zijn ontmoeting met het dier, dat qua uiterlijk nog het meest weg heeft van een kruising tussen een hond en een vogel, maar zich af en toe meer als een kat beweegt. Wanneer hij aan de zijde van het dier zijn ogen open doet, weet hij niet waar hij is, wie of wat het beest is en waarom er allemaal vreemde tekens op zijn huid staan. Zoals het een Ueda-game betaamt, geeft The Last Guardian niet veel informatie weg tijdens de gameplay: de speler zal dus, spelend als het jongetje, zelf moeten uitvogelen wat hij moet doen, waar hij naartoe moet, en wat de rol van het beest precies is.
Het grote, gevederde gevaarte luistert naar de naam Trico, en wanneer het jongetje hem voor het eerst aantreft is Trico gewond. Het beestje ligt uitgeput en uitgehongerd op de grond en is flink gehavend door de speren die in zijn lichaam steken. Het jongetje doet een poging om Trico te helpen, maar het dier reageert zoals elk gewond dier: angstig en agressief. Met een flinke smak belandt het jongetje op de grond en raakt het even buiten westen. Eenmaal weer wakker waagt hij een nieuwe poging. Hij ontdekt dat Trico zijn voeding haalt uit vreemde tonnen met daarin een blauw goedje. Na Trico gevoerd te hebben, probeert het jongetje de speren uit Trico te verwijderen. Nu heeft hij meer succes. Bevrijd van de speren richt Trico zich langzaam op. Zo begint een onwaarschijnlijke, soms moeizame, maar ongelooflijk mooie en bijzondere vriendschap tussen mens en dier.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
De nog steeds zeer sfeervolle E3-trailer van The Last Guardian, uit 2009.
Leren omgaan en communiceren met Trico
Het klinkt wellicht raar, maar wanneer we het hier over Trico hebben, voelt dat een beetje alsof we het over een echt huisdier hebben. Ueda en zijn mannen slagen erin om in een krappe tien uur tijd een unieke band te scheppen tussen het jongetje en Trico, maar zeker ook tussen de speler en Trico. De weg van wederzijds onbegrip naar een steeds vloeiender wordende samenwerking is er een om in te lijsten. De twee hoofdrolspelers leren elkaar steeds beter begrijpen. Wat aanvankelijk niet meer is dan elkaar wat onwennig volgen en proberen te helpen, wordt na enkele uren spelen meer dan dat. Veel meer.
Waar moet je heen?
Alle begin is moeilijk, zo ook voor Trico en het jongetje. Na de openingsfase, waarin Trico weer op zijn poten komt te staan en zich ontdoet van de restanten van het harnas dat hij ooit droeg, begint het duo aan zijn tocht. Waar die tocht naartoe leidt en welke obstakels je daarbij tegen zult komen, weet je dan nog niet. Wel is duidelijk dat het jongetje op zoek is naar een uitweg. Het is beland in een vreemd stelsel van tempels. Hoe groot precies? Dat weet je niet. Op de vraag hoe je er weer uit komt is ook geen antwoord. Rondkijken en steeds een nieuw stukje van de omgeving verkennen is dan ook het devies.
/i/2001331193.jpeg?f=imagenormal)
Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. De tempels zijn niet meer in hun beste staat, en een routebeschrijving is er al helemaal niet. Het is dan ook lang niet altijd duidelijk waar Trico en het jongetje naartoe moeten. Ze moeten steeds hogerop, dat is zeker. Dat leer je al vroeg in het spel, en de manier waarop dat gaat is veelzeggend. Wanneer Trico en het jongetje voor het eerst buiten komen, is er een hoge toren te zien. Trico richt zijn blik direct op de toren en staart omhoog. Aan zijn lichaamstaal is af te lezen dat de toren iets voor hem betekent. Non-verbale communicatie in optima forma, en illustratief voor hoe de samenwerking tussen het duo zich verder ontwikkelt.
Flinke sprongen
De twee hebben elkaar namelijk nodig. Het kleine jongetje kan op plaatsen komen waar Trico niet bij kan. Zo kan hij hendels overhalen die poorten openen, of meer tonnen met voer voor Trico vinden op plekken waar Trico zelf niet komt. Trico is groot en kan, mede dankzij zijn gehavende vleugels, flinke sprongen maken. Zo kan Trico het jongetje naar hoger en lager gelegen gebieden brengen die hij zelf niet had kunnen bereiken. Een weg door de spelwereld vinden gaat vaak hand in hand met bepalen wie van de twee op dat moment in staat zou moeten zijn de volgende stap te zetten. Het sterke daaraan is dat Trico het soms ook niet weet. Vanuit de ontwikkelaars zou het heel makkelijk zijn geweest om Trico altijd de oplossing aan te laten wijzen als de speler ergens te lang vastzit. Soms doet hij dat ook. Gaat Trico zitten, dan is de kans groot dat hij wil dat je op zijn rug klimt, om zo samen verder te kunnen. Dat gebeurt echter lang niet altijd, en dan is het een kwestie van de omgeving goed verkennen, wat soms best wat tijd kan kosten.
/i/2001331181.jpeg?f=imagenormal)
Zo geldt de omgeving zelf als de belangrijkste uitdager van het onwaarschijnlijke duo, maar al snel komen er ook echte vijanden om de hoek kijken. De tempels blijken bewaakt te worden door vreemde soldaten - of eigenlijk zijn het lege, door magie aangedreven harnassen - die Trico aanvallen en het jongetje gevangen proberen te nemen. Hier is Trico voor het jongetje onmisbaar; met zijn krachtige poten kan hij de vijanden makkelijk uitschakelen. Wel is hij vatbaar voor hun speren, die het jongetje op zijn beurt weer uit hem kan trekken. Wat later ontstaan er ook lastigere confrontaties, waarbij het jongetje ook een specifieke rol moet vervullen om Trico te helpen in de strijd. Dat heeft alles te maken met een vreemd symbool dat bij Trico enorme angst oproept. Waarom? Opnieuw: met antwoorden is The Last Guardian niet al te scheutig.
Voordelen van elkaar beter begrijpen
Nadat Trico en het jongetje zo allerlei obstakels hebben overwonnen, krijgt het jongetje wat meer mogelijkheden. Het niveau waarop Trico naar hem toe komt als hij hemt roept bereikt hij al snel, maar er is meer mogelijk. Wanneer hun band sterker is, kan het jongetje Trico ook duidelijk maken dat hij wil dat het beest iets doet. Springen, afdalen, een richting aangeven: het zijn de voordelen van het elkaar beter leren begrijpen. Tegelijkertijd kan aan Trico ook veel worden afgelezen. Hij richt zijn blik vaak op plaatsen waar je wellicht naartoe zou kunnen. Ook zijn gemoedstoestand - honger, angst, woede - is niet te missen. Hij leidt vaak tot een handeling van de speler, die in reactie op die gemoedstoestand bijvoorbeeld eten gaat zoeken of iets in de omgeving verandert.
Tekortkomingen
In de gameplay betekent het dat er ruwweg twee delen zijn: het deel dat het jongetje te voet, los van Trico aflegt, en een deel waarbij hij op Trico zit, aan hem hangt, et cetera. De situatie bepaalt wat je aan het doen bent, en ook de manier waarop Trico reageert bepaalt dat mede. Zo maakten we mee dat we op zijn rug zaten terwijl we naast een poort stonden waar we doorheen moesten. Wijzend vanaf zijn rug leek het diertje ons niet te begrijpen. Dus sprongen we van zijn rug af, liepen we zelf door de poort, en riepen Trico vervolgens naar ons toe. Het werkt, maar gevoelsmatig moet het makkelijker kunnen. Aan de andere kant: onbegrip en frustratie zijn deel van de relatie. Geduld is dat ook, en het lost vaak de vraagstukken wel op.
Vervelende camera
Bovenstaande is een gameplayprobleem dat vanuit de setting te verklaren valt, waardoor het eigenlijk niet als minpunt voor het spelplezier geldt. Dat ligt anders voor andere onderdelen van het spel. The Last Guardian is al sinds 2007 in ontwikkeling, en op sommige momenten lijkt de tand des tijds toch een beetje voelbaar. Niet alles werkt even lekker. Met name de manier waarop het geheel in beeld komt wil nog weleens voor irritatie zorgen. De camera draait soms op een zeer onhandige manier met de gameplay mee, waarbij je regelmatig het overzicht verliest. Loopt Trico vlak achter je, dan verdwijnt de camera soms achter zijn poten of kop. Nog vervelender is dat je er dan ook niet altijd in slaagt weer wél een goed overzicht te krijgen. Zeker op plaatsen waar het hectischer wordt, bijvoorbeeld wanneer Trico door een tunnel rent of wild wordt, heb je soms geen idee wat er gebeurt. Hier schiet The Last Guardian technisch dus tekort.
/i/2001331195.jpeg?f=imagenormal)
Het gaat verder. Ook in de gameplay die los staat van Trico loopt alles niet altijd even vlekkeloos. Randjes waarvan je verwacht dat je erop kunt komen, blijken soms toch onbereikbaar. Sprongen die je denkt te kunnen maken, blijken onmogelijk. Het doet wat afbreuk aan de geloofwaardigheid van de game. Bovendien voelt de gameplay een beetje simpel en verouderd aan. Meer dan klimmen, klauteren en hier en daar een schakelaar overhalen of iets in een afgrond duwen, biedt de gameplay niet. Zodra Trico uit beeld is, is The Last Guardian een stuk minder overtuigend.
Contrast
Dat knaagt. De minpunten zijn duidelijk zichtbaar, maar staan haaks op de fantastische ervaringen die je samen met Trico hebt. Wanneer je tussen de vijandige harnassen in staat en Trico plots tevoorschijn komt en korte metten met ze maakt, voelt hij als een grote broer die je komt redden. Wanneer je Trico kwijt bent en gevangen zit op een plek waar je zelf niet uit weg komt, roep je uit wanhoop zijn naam, in de hoop dat je grote vriend je opnieuw uit de brand helpt. Valt hij plotseling naar beneden, dan slaat je hart een slagje over omdat je doodsbang bent dat je vriend het misschien niet overleeft. Die ervaringen maken veel meer indruk dan de tekortkomingen in de gameplay.
Grafisch simpel, maar sfeervol
Ook over de audiovisuele kant van het spel kunnen we een dubbel verhaal vertellen. We hebben het hier over een game die in 2007 in ontwikkeling is gegaan en bedoeld was als PlayStation 3-titel. Toen dat niet haalbaar bleek, werd het hele project naar de volgende console getild, en zelfs toen kostte het nog genoeg tijd. Het behoeft dan ook geen uitleg dat The Last Guardian her en der sporen van ouderdom laat zien. Objecten op afstand worden al vrij snel vaag en korrelig. Van dichtbij oogt ook niet alles even gedetailleerd. Bovendien is de kleurstelling van de spelwereld vrij simpel: het tempelstelsel is overwegend grijs, waarbij het groen van gras en begroeing, het bloed van Trico en de blauwe gloed die je ziet in de vaten en in de soldaten eigenlijk de enige kleuren zijn. Uiteraard is dat een stijlkeuze, en het is een keuze die goed uitpakt voor de game, maar simpel is het wel.
/i/2001331191.jpeg?f=imagenormal)
Wie die 'eigen stijl' wil bestempelen als een ondermaatse grafische prestatie, kan dat doen. In onze ogen doe je het spel als geheel dan echter wel tekort. Waar de spelwereld soms wat simpel oogt, stelen het jongetje en Trico audiovisueel juist de show. De manier waarop het beestje is vormgegeven en geanimeerd is werkelijk prachtig. Elke beweging, elke houding, elke gezichtsuitdrukking is perfect uitgevoerd. The Last Guardian valt of staat bij hoe geloofwaardig Trico zich gedraagt. Consistentie en een te verwachten dierlijk instinct, alsmede de geloofwaardige bewegingen en mogelijkheden die dat oplevert in het spel zijn cruciaal. Dat is allemaal zo dik in orde dat Trico de game met gemak draagt.
Memorabele momenten
Het geluid draagt absoluut zijn steentje bij. Dat geldt in de eerste plaats voor de soundtrack. Van begin tot eind begeleiden prachtige klanken Trico en het jongetje. Kleine, verdrietige muziek maakt de angst en de pijn van het duo voelbaar als een van beiden gewond raakt of in moeilijkheden zit. Opzwepende klanken benadrukken Trico's woede als hij afrekent met een groepje harnassen. 'Het moment' weerklinkt ook in het brullen van Trico of de stem van het jongetje. Is er gevaar in de buurt, dan sluipt Trico behoedzaam en maakt hij zachte geluidjes, terwijl het jongetje fluistert als hij Trico probeert te roepen. Ziet Trico een doelwit, dan brult hij imposant terwijl hij naar voren stormt en een vijand belaagt. Het samenspel van audiovisuele elementen zorgt ervoor dat The Last Guardian vol zit met memorabele momenten, die je tot in detail kunt navertellen. Zijn er een regisseur en een game die daar net zo goed in slagen als Famito Ueda en The Last Guardian?
Conclusie
De tweede pagina van de review openden we met wat de kern van The Last Guardian is: Trico voelt als een huisdier, als een trouwe vriend die je door dik en dun steunt en waar je alles voor zou doen om hem te helpen, mocht hij in nood zitten. De angst om elkaar te verliezen is van beide kanten voelbaar. The Last Guardian slaagt erin om spelers getuige te laten zijn van de ontwikkeling van een unieke band tussen mens en mythisch dier, samen gevangen in een mysterieuze, gevaarlijke omgeving. Met betere gameplay-elementen had The Last Guardian misschien wel een van de beste games aller tijden kunnen zijn, en zouden we alleen ons gevoel laten spreken, dan zou dat ook blijken uit de cijfermatige waardering. De harde waarheid is echter dat die gameplay los van Trico niet zo sterk is als gehoopt, en dat de camera onherroepelijk voor irritatie zorgt. Het zegt veel over de pluspunten dat die minpunten na afloop snel zijn vergeten en niet opwegen tegen alle prachtige herinneringen, maar negeren kunnen we ze niet. The Last Guardian is een waardige opvolger van Ico en Shadow of the Colossus, maar het eindresultaat kan de lange, moeilijke weg richting de winkelschappen niet helemaal verbloemen. Wellicht verdwijnt die kanttekening met de tijd en kijken we over een aantal jaar op The Last Guardian terug als 'gewoon' nog een klassieker van Famito Ueda. Voor nu overheerst echter het gevoel dat de zo fenomenaal neergezette Trico en zijn kleine metgezel een beter spel om zich heen hadden verdiend.
Eindoordeel