Jaren '60 op de E3
Op de Gamescom gold Mafia III afgelopen jaar zeer waarschijnlijk als de grootste aankondiging, en daardoor stond de game toen volop in de spotlights. Dat is op een E3 een klein jaar later natuurlijk lastiger. Niet alleen is de game niet meer helemaal nieuw, er is ook nog eens een waslijst aan titels die dat wel zijn. Sony en Microsoft, maar ook de third-party uitgevers, laten aardig wat gloednieuwe games zien in Los Angeles. Dan is er altijd het risico dat een game als Mafia III ondergesneeuwd raakt, hoe onterecht dat wellicht ook zou zijn. Dus wat deed 2K dit jaar op de E3? Een van de meest sfeervolle én meest opvallende stands op de E3-beursvloer neerzetten. Bezoekers konden zich daar voor even in de jaren zestig wanen. Er vielen zelfs wat authentieke tijdschriften te bewonderen, waaronder een exemplaar van de Playboy uit die tijd. Wist je dat daar amper naaktfoto's in stonden? Nee, wij ook niet.
Te midden van deze sfeervolle setting kregen we een presentatie over de game te zien die, helaas voor ons, verdacht veel leek op de presentatie die 2K Games maandag al vrij had gegeven op internet. Daarnaast spraken we met de ontwikkelaars, die her en der nog wat extra's konden vertellen. Desondanks: wie afgelopen maandag de presentatie heeft bekeken, zal in de preview wellicht niet veel nieuws meer ontdekken. Omdat lang niet iedereen die beelden heeft gezien, en wij natuurlijk nooit te beroerd zijn om over een en ander een mening te geven, hebben we besloten Mafia III hier wel te bespreken. Al was het maar omdat we zelf net zo uitkijken naar deze game als vele duizenden gamers.
Om te beginnen bij het begin, dat al tijdens de Gamescom in 2015 bekend werd gemaakt: de game draait om Lincoln Clay, een donkere jongen die min of meer bij toeval in oorlog raakt met de Italiaanse maffia. De Italianen schakelen namelijk de 'zwarte maffia' uit, en juist die tak van de maffia was Lincolns familie geworden nadat ze hem in hun midden hadden opgenomen toen hij terugkeerde van de Vietnamoorlog. Uiteraard zint Lincoln op wraak. Die wraak is met name gericht op Sal Marcano, het hoofd van de Italiaanse maffia in New Bordeaux, de op New Orleans gebaseerde stad waar Mafia III zich afspeelt. Dat doet Lincoln niet alleen. Hij krijgt hulp van drie 'onderbazen' die hem op allerlei manieren kunnen helpen. Ook daarvan zagen we op de Gamescom al wat voorbeelden.
Wat eveneens in Keulen al duidelijk werd, is dat Mafia III een belangrijk pluspunt gaat hebben aan de unieke sfeer die het spel heeft. We roemden destijds al de soundtrack en de sfeervolle beelden, en dat oordeel werd op de E3 alleen nog maar verder versterkt. De demonstratie begon met Vito, die in een oude muscle car door de Bayou rijdt. In de verte zakt de zon naar beneden, terwijl de jaren zestig-muziek door de speakers van de auto tettert. We kunnen ons prima voorstellen dat we op zo'n moment de auto parkeren en gewoon even genieten van de rustige, ongedwongen sfeer die de beelden en de muziek creëren. Daarmee heeft Mafia III de eerste punten alvast binnen, wat ons betreft.
Handlangers te vriend houden
We hebben het vast wel vaker gezegd of geschreven: sfeer is leuk, maar zonder goede gameplay ben je nog nergens. Nu geloven wij dat sfeer en gameplay voor deze Mafia-game ongeveer even belangrijk zijn, maar dan nog valt er over gameplay vaak meer te vertellen dan over sfeer, en dat is hier niet anders. Op de E3 kregen we een duidelijker beeld van hoe de opbouw van Mafia III in elkaar zit, en eigenlijk is dat vrij simpel. Lincoln moet uiteindelijk dus de eindbaas van de maffiosi zien te verslaan, maar zoiets doe je niet zomaar. Het is zaak om de invloed van de Italiaanse maffia in New Bordeaux stukje bij beetje steeds verder terug te dringen, tot Lincoln en zijn handlangers uiteindelijk de baas zijn in alle tien de districten die de stad telt. Tegen die tijd zal het vast ook tijd zijn voor een ultieme confrontatie met Sal Marcano, maar voor het zo ver is, stroomt er nog heel wat water door de Bayou.
Achterstandswijk
Die Bayou is misschien ook wel een leuk punt van waaruit we een beeld kunnen schetsen van hoe de spelwereld van Mafia III in elkaar zit. De Bayou is namelijk een vrij dunbevolkt, moerassig gebied. Je zult hier niet veel politie vinden, en de criminelen van welke kant dan ook kunnen redelijk hun gang gaan. In Delray Hollow, dat er niet ver vandaan ligt, is dat niet anders. Dit is de zwarte buurt waar Lincoln oorspronkelijk is opgegroeid voordat hij soldaat werd en naar Vietnam werd gestuurd. Ook was dit de thuisbasis van de zwarte maffia, voordat die door de Italianen werd gedecimeerd. Dit deel van New Bordeaux wordt gezien als een achterstandswijk. Dat heeft als voordeel dat Lincoln zich vrij kan bewegen: zelfs als een bezorgde burger getuige is van iets dat Lincoln doet en de politie belt, zal het even duren voordat er echt problemen zijn. De overwegend blanke agenten maken zich niet overdreven druk in Delray Hollow en zullen op hun dooie gemakkie die kant op gaan. Dat is wel anders als Lincoln dezelfde ongein in de blanke buurten van de stad uithaalt; daar is sowieso al meer politie op de been en men zal ook veel sneller reageren als er problemen zijn.
/i/2001123751.jpeg?f=imagenormal)
Zo zijn er in totaal dus tien districten, elk met hun eigen eigenschappen, kansen en uitdagingen. Wat al die districten met elkaar gemeen hebben, is dat Lincoln overal wel iets kan doen om de Italiaanse maffia tegen te werken. Dat kan op veel verschillende manieren. Door de hele stad heen zijn namelijk allerlei voorzieningen te vinden die op de een of andere manier betrokken zijn bij de maffia. Het kan gaan om een drugsboot, een drugshuis, een pooier, en ga zo maar door. Elk van die elementen staat voor een bepaalde hoeveelheid financiële schade die de maffia lijdt als Lincoln ze uitschakelt. Door de maffia meer en meer pijn te doen forceert Lincoln vanzelf confrontaties met de belangrijkste leden van de maffia. Het lijkt er dus op dat je steeds een bepaalde hoeveelheid schade moet aanrichten voor je verder kunt met een missie die voor het verhaal belangrijk is. Natuurlijk zal die verdeling uiteindelijk niet zo star zijn als het nu klinkt, maar dat lijkt ongeveer het idee te zijn.
Territorium verdelen
Toch is het niet zo dat op het oog secundaire bezigheden er alleen maar zijn om verder te kunnen met het verhaal. In zekere zin spelen ze juist een hoofdrol. Neem bijvoorbeeld het overnemen van een bordeel of goktent. Lincoln is geen God en heeft ook geen duizend man achter zich staan. Hij kan New Bordeaux onmogelijk in zijn eentje overnemen; daarom wijst hij nieuw veroverde zaken toe aan een van zijn handlangers. Cassandra, de leider van een criminele organisatie uit Haïti, de Ier Burke en oude bekende Vito Scaletta zijn Lincolns drie onderbazen. Elk nieuw 'piece of business' komt bij een van hen terecht. Bij wie precies, dat wordt steeds bepaald in een 'sit-down' die Lincoln organiseert als hij weer wat nieuws heeft veroverd. In dat gesprek komt dan naar voren waarom elk van de personages dat terrein wil hebben, waarom ze vinden dat ze er recht op hebben, en wat de voordelen voor Lincoln zouden kunnen zijn. Dat zijn bijvoorbeeld nieuwe perks of andere, eventueel financiële voordelen. Met die informatie moet Lincoln een keuze maken.
/i/2001123775.jpeg?f=imagenormal)
Je voelt al aankomen dat het schier onmogelijk is om iedereen tevreden te houden. De onderbazen zijn geen vrienden van Lincoln, maar werken slechts met hem samen omdat ze hem als ticket naar meer macht zien. Ze weten dat ze hun invloed kunnen vergroten door aan de kant van Lincoln te staan. Dat maakt echter wel dat hun loyaliteit niet onbeperkt is. Als Lincoln een van zijn adjudanten echt te weinig aandeel geeft, is er een kans dat die adjudant breekt met Lincoln en hem vanaf dat moment vijandig benadert. Ook daarvan zagen we een voorbeeld. Burke, de Ier, stormde weg toen Lincoln hem voor de zoveelste keer had belazerd. Of nu ja: dat laatste is hoe Burke het ziet. Lincoln koos simpelweg voor een van de andere handlangers, die op dat moment betere bonussen opleverde.
Afrekenen met verraders
Op het moment dat een van de onderbazen Lincoln de oorlog verklaart, is het zaak diegene uit te schakelen, omdat hij of zij anders continu vijanden op je af stuurt. Bovendien krijg je ook geen deel van de inkomsten meer van alle zaken die deze persoon voor jou beheerde. Als je eenmaal orde op zaken hebt gesteld, worden die zaken overgenomen door een luitenant van de zojuist door jou uitgeschakelde onderbaas. Die luitenant neemt niet zijn plek in aan jouw tafel en in het verhaal, maar neemt wel jouw zaken waar en zorgt er dus voor dat de geldkraan weer open gaat. Zo kan het gebeuren dat spelers na verloop van tijd nog maar met één handlanger aan tafel zitten, terwijl anderen het zo spelen dat ze er toch in slagen om alle drie de luitenants tevreden te houden. Het is moeilijk, maar volgens de mannen van ontwikkelstudio Hangar 13 is het beslist niet onmogelijk.
Veel knallen
Het veroveren van territorium in New Bordeaux en het vervolgens verdelen van dat territorium onder je drie adjudanten speelt dus een belangrijk rol in de gameplay. Het bepaalt namelijk ook welke extra mogelijkheden Lincoln op diverse momenten in de gameplay heeft. Zo kan het zijn dat een bezorgde burger Lincoln bezig ziet, naar een telefoon rent en de politie belt. De politie op je dak krijgen is niet wat je wilt als je net bezig bent om een groepje maffiosi bij elkaar te vegen. Een telefoontje naar Burke kan er voor zorgen dat de politie helemaal niet op komt dagen ... maar dan moet je Burke wel zodanig te vriend hebben gehouden dat je die optie hebt. Cassandra kan je trouwens ook van zo'n optie voorzien: zij kan de tijd die de politie nodig heeft om ter plaatse te komen aanzienlijk verlengen door wat trucjes uit te halen met de telefoonlijnen. Er is dus veel mogelijk in Mafia III, maar wat precies hangt voor een belangrijk deel af van de keuzes die je hebt gemaakt.
Hulptroepen
Een concreet voorbeeld van zo'n voorval zagen we voorbijkomen tijdens een missie waarbij Lincoln een bordeel moest overnemen. Dat begon met het uitschakelen van een belangrijke pion in het maffianetwerk, maar daarna moest er nog een klein leger maffiosi worden verslagen. Tijdens het vuurgevecht slaagde een van die vijanden er in een telefoon te bereiken en versterking in te roepen. Op dat moment deed Lincoln hetzelfde. Via Vito Scaletta had hij de mogelijkheid om wat gangsters te laten komen die vervolgens een handje toestaken in dat gevecht. Heel fijn om te zien was trouwens dat al die verschillende gangsters duidelijke icoontjes boven hun hoofd hadden, om aan te geven wie bij wie hoort. Als we iets irritant vinden is het wel dat we niet goed genoeg kunnen zien wie vrienden en wie vijanden zijn, maar dat is in Mafia III dus prima geregeld.
/i/2001123765.jpeg?f=imagenormal)
Het inroepen van hulptroepen is een voorbeeld van een gameplay-element dat eigenlijk onderdeel is van de kantlijn. Tijdens de E3-presentatie kregen we ook een beeld van de basiselementen. Zo is duidelijk dat Mafia III gebruikmaakt van een dekkingssysteem dat zich een beetje laat vergelijken met dat van Gears of War. Lincoln kan van achter zijn dekking schieten, maar ook vanuit dekking vijanden geruisloos uitschakelen. Dat verraadt bij voorbaat al veel vrijheid in de aanpak, en inderdaad: Hangar 13 bevestigde desgevraagd dat gamers grote stukken van het spel sneakend kunnen spelen, mocht daar hun voorkeur liggen. Toch maakt het royaal aanwezige arsenaal aan vuurwapens duidelijk dat het zwaartepunt in de gameplay van Mafia III ergens anders ligt, en ook dat kregen we in deze presentatie goed mee.
Uncle Lou
Als Vietnam-veteraan weet Lincoln prima hoe een wapen werkt, dat is duidelijk. Eerst waren we er getuige van hoe een relatief klein aantal maffiosi wordt opgeruimd in en rond het bordeel. Dat viel nog mee. Een scène later zagen we namelijk een andere, veel heftigere missie. Lincoln maakt jacht op Uncle Lou, een belangrijk kopstuk binnen de maffia, die op dat moment een fundraising houdt op een boot op de Bayou, ten behoeve van een enigszins corrupte politicus. Lincoln laat de boot in een hinderlaag lopen en valt dan aan. Tussen hem en Uncle Lou staat een klein leger bewapende maffiosi, maar het deert Lincoln allerminst. We zagen hoe hij met allerlei verschillende wapens, variërend van machinegeweren tot shotguns, de ene na de andere gangster naar een volgend leven helpt.
Het vuurgevecht eindigt als Lincoln Uncle Lou heeft bereikt. Juist op dat moment explodeert de boot echter, en belanden Lou en Lincoln beiden in het water. Op dat moment verandert de insteek van de gameplay weer en moet Lincoln Lou ongezien zien te benaderen, om een einde te maken aan de missie en, zo viel wel te verwachten, aan het leven van deze gezellige tussenbaas, die vervolgens op creatieve wijze wordt gebruikt om een nog net iets belangrijkere maffioso een 'boodschap' te sturen. Hadden we al gezegd dat Mafia III keihard geweld niet bepaald uit de weg gaat? Nee? Dan hebben we dat bij deze alsnog gedaan.
Voorlopige conclusie
Na de prettige kennismaking op de Gamescom van afgelopen jaar zagen we op de E3 de gameplay van Mafia III wat uitgebreider in actie. Daarbij was er speciale aandacht voor de openheid van het spel, waarin spelers zelf kunnen bepalen welke activiteiten ze doen, en wat voor keuzes ze daarna maken. De dynamiek met de drie luitenanten die allemaal iets willen van Lincoln belooft voor interessante dilemma's te gaan zorgen, terwijl de speler langzaam de macht van de Italiaanse maffia beperkt en zijn eigen imperium vergroot. Dat alles gaat gepaard met een heerlijke sfeer waarvan we nog steeds onder de indruk zijn. Het enige dat er nu nog aan ontbreekt is zelf spelen. Het zou immers fijn zijn als we iets kunnen zeggen over hoe het schieten aanvoelt, of de auto's een beetje lekker rijden, en ga zo maar door. Op de E3 was dat helaas nog niet aan de orde. Wellicht krijgen we op de Gamescom wel die kans, en anders zullen ook wij gewoon moeten wachten tot 7 oktober, wanneer Mafia III in de winkels ligt.