Inleiding: de maatstaf voor succes
Samengevat
De Lumia 950 behoort tot de eerste generatie toestellen met Windows 10 Mobile. Windows op smartphones kampt met de problemen die al jaren spelen, namelijk dat veel mensen er niet bekend mee zijn en dat veel belangrijke apps ontbreken of sterk achterlopen ten opzichte van iOS en Android. Wie daar echter niet mee zit en liefhebber is van Windows Phone, heeft aan de 950 een prima keuze, met een uitstekend scherm, een heel goede camera en de nodige innovatieve features, zoals de infraroodscanner en Continuum, waarmee de telefoon met aanvullende hardware kan dienen als desktop. Grootste minpunt is de accuduur, die simpelweg ondermaats is. Als een van de weinige high-end toestellen heeft de 950 uitbreidbaar geheugen en een verwisselbare accu, en dat zijn absoluut twee grote pluspunten.
Eindoordeel
Wie het succes van een fabrikant afmeet aan het aantal vernieuwingen die door concurrenten zijn overgenomen, kan concluderen dat de Lumia-serie, ooit van Nokia en nu van Microsoft, een enorme klapper is. Glimp zien we terug in Android als Ambient Display, Levende Beelden zit als Live Photos in de iPhone 6s, oversampling in camera's, zoals in de Lumia 1020, zit ook in veel recente, dure Sony Xperia-toestellen en de handschoenmodus uit het scherm van de Lumia 920 vinden we inmiddels in veel smartphones terug. Op deze manier zouden we nog even kunnen doorgaan.
Dat is een mooie manier van het meten van succes, maar veel mensen zullen succes meer afmeten aan marktaandeel of verkoopcijfers. Op dat vlak is de situatie minder rooskleurig. Hoewel Microsoft vijf jaar geleden kwam met Windows Phone 7 en drie jaar terug met Windows Phone 8, heeft het nog geen potten gebroken. Wel zijn veel concurrenten, zoals webOS, BlackBerry OS en Symbian, gemarginaliseerd of verdwenen, maar het duo Android en iOS staat nog altijd ver bovenaan.
Windows Phone, en nu Windows 10 Mobile, heeft dus niet de honderden miljoenen gebruikers die de twee populairste platforms hebben, maar de gebruikers zijn over het algemeen wel enthousiast over hun toestellen. Nu Microsoft veel van zijn diensten en apps uitbrengt voor Android en iOS, is het antwoord op de vraag voor wie Microsoft deze toestellen heeft gemaakt: voor de fans. En dat blijkt uit alles. Mede daarom is het niet bijzonder nuttig om de Lumia 950 te vergelijken met toptoestellen met Android of iOS.
Uiteraard doen we dat wel op het gebied van scherm of accuduur, maar alleen om te laten zien waar hij staat. Mensen kiezen anno 2015 voor een ecosysteem en pas daarna voor een toestel. De mensen die twijfelen over een Lumia 950 hebben vermoedelijk ook een 950 XL of 930 op hun lijstje staan, maar zelden een Galaxy S6 of iPhone 6s. De Lumia 950 moet het winnen van andere Windows Phones. Of je hem beter vindt dan een S6 of 6s hangt meer af van je mening over het ecosysteem dan van de hardware, de camera, het scherm of de features.
Tegelijk met de review van deze Lumia 950 en 950 XL is ook de review van Windows 10 Mobile online gegaan. Daarin gaan we dieper in op het besturingssysteem zoals dat naar Lumia's van vorige generaties komt.
Continuum: de telefoon als desktop
Een van de belangrijkste nieuwe features van de 950 en 950 XL is Continuum. Met Continuum kun je een min of meer volwaardige pc van het toestel maken door, met behulp van een dock of draadloos, een display, toetsenbord en muis aan te sluiten. Min of meer uiteraard, want de Lumia 950-serie draait op ARM-processors en alle desktopsoftware die bruikbaar is op een reguliere pc, werkt dus niet op de 950's. Bovendien werken niet alle Windows 10 Mobile-apps, want ontwikkelaars moeten ze geschikt maken door ze als Universal Windows Platform-apps te ontwerpen.
Het aantal programma's dat draait in deze desktopmodus is beperkt, maar daar staat tegenover dat Microsoft zijn apps klaar heeft en dat die bovendien belangrijke functionaliteit bieden. Zo zijn er Outlook voor e-mail- en kalenderbeheer, en Office voor het maken en bewerken van documenten en spreadsheets. Tel daarbij op dat browser Edge eveneens werkt, waardoor webdiensten makkelijk te gebruiken zijn.
Terwijl de Lumia in gebruik is als pc, blijft hij ook als telefoon bruikbaar. Hij spiegelt het scherm niet en op het telefoonscherm kan dus iets totaal anders staan dan op de 'desktopmonitor'. Sterker nog, wie op de desktop een app wil openen die niet werkt, krijgt de optie om die meteen te openen op de telefoon.
Er zijn verschillende opties om de accessoires te koppelen aan het Display Dock. De monitor kan draadloos via Miracast verbinding maken en bedraad via displayport of hdmi. Een toetsenbord en muis kunnen ook zowel bedraad als draadloos aan het dock hangen. Bedraad gaat dat via usb; draadloos is het nodig om ze via bluetooth met de telefoon te verbinden. Wie het Dock voor het eerst in gebruik neemt, ziet eerst een welkomstvideo, maar daarna is het systeem klaar voor gebruik. Het starten van Continuum verloopt via de app met die naam op het toestel.
/i/2000874298.png?f=imagenormal)
Continuum in het dagelijks gebruik
Het is een lang gekoesterde droom van veel tweakers: aankomen op het werk, telefoon aansluiten en dan verdergaan waar je was gebleven op de telefoon. Continuum maakt dat voor het eerst werkelijkheid en dat is erg cool.
De interface lijkt op de desktopversie van Windows 10 en veel functies werken ook zoals je gewend bent. Alt-tab om te wisselen tussen apps, Windows-L voor vergrendeling en de Windows-toets om het Start-menu te openen. Dat Start-menu is simpelweg het startscherm van de telefoon. Veel apps van Microsoft werken en doen hun werk prima. Vooral de Office-apps, Outlook Mail, Outlook Agenda en Edge zullen veel in gebruik zijn. Wat handig is, is dat er geen synchronisatie hoeft plaats te vinden tussen desktop en mobiel. Wie een lang artikel aan het lezen was in Edge op mobiel, kan daarmee doorgaan op het grote scherm zonder dat er synchronisatie nodig is.
Daar houdt het op. Vooralsnog troffen we op ons toestel geen enkele app van een derde partij die op het grote scherm werkte. Daar komt bij dat de hardware of software duidelijk niet helemaal klaar is voor gebruik zoals je dat met een desktop graag doet. Wie alleen even een uitgebreide mail wil tikken, een presentatie wil geven of een filmpje wil kijken, kan prima toe met Continuum, maar voor verschillende dingen tegelijk is Continuum ongeschikt. Zo gooit Edge de inhoud van tabbladen razend snel uit het geheugen, waardoor de telefoon bijvoorbeeld een browser-based chat stopzet omdat je in een ander tabblad zit. Voor sommige toepassingen is het zonder native apps dus lastig om het als volledige desktop te gebruiken.
De implementatie is voldoende; Microsoft heeft de hardware en de software om dit te laten werken, maar met een Lumia met x86-processor en ondersteuning voor Win32-programma's wordt dit pas echt interessant. Daarmee is Continuum nu nog vooral een eerste kijkje in de toekomst.
Windows 10 Mobile: just say Hello
Voor een uitgebreide bespreking van de nieuwe functies en features in Windows 10 Mobile kun je terecht in de aparte review van het besturingssysteem. Windows 10 Mobile is de mobiele evenknie van Windows 10 en bovendien de directe opvolger van Windows Phone 8.1. Microsoft geeft veel toestellen een update naar Windows 10 Mobile, al ondersteunen die geen van alle Continuum.
Windows 10 Mobile is totaal anders dan Windows Phone 8.1, en toch ook weer niet. Om te beginnen is de opbouw dezelfde. Het startscherm bestaat uit een verticale lijst van 'live tiles', al staan de tiles dichter op elkaar dan in Windows Phone het geval is. Rechts van het startscherm zit het hoofdmenu met alle apps op alfabetische volgorde. Wie de statusbalk naar beneden trekt, ziet toggles en notificaties verschijnen. Kortom: de basiselementen van Windows Phone komen terug in Windows 10 Mobile en als vaste gebruiker van Windows Phone zul je dus niet verdwalen in de mobiele versie van Windows 10.
Windows 10 Mobile werkt op de 950 en 950 XL over het algemeen vlot en vloeiend. De XL is iets sneller in dagelijkse taken, vermoedelijk omdat de Snapdragon 810 simpelweg een vlottere soc is, maar eigenaren van geen van beide toestellen zullen iets te klagen hebben.
Daar staat tegenover dat de software verre van af is. Er zitten behoorlijk wat kleine en grote bugs in de softwareversie waarmee we hebben getest. Om er een paar te noemen: soms startte de camera niet vanaf het lockscreen, een dag lang werkte Windows Hello simpelweg niet, de browser laat af en toe na het laden van een internetpagina een blanco scherm zien, de browser crasht soms zonder aanwijsbare reden, de mailclient weigert soms mail op te halen en diezelfde mailclient klaagt af en toe zonder aanwijsbare reden over 'verouderde instellingen', terwijl de mail blijft binnenlopen. Verder herstart het toestel zichzelf zo nu en dan om onbekende reden. Dit zijn stuk voor stuk bugs die nadelig zijn voor de gebruikservaring. Gelukkig lijkt geen van deze bugs in de hardware te zitten en moeten ze dus met een update van apps in de Store of eventueel met nieuwe firmware op te lossen zijn.
Als die bugs wegblijven, is het een toestel met een prima gebruikservaring, dat in snelheid meekan met duurdere toestellen op andere platforms. Het blijft behelpen met apps van derden. Waar Microsoft laat zien dat apps snel en vloeiend kunnen werken, zien we nog geregeld apps van derden die trager zijn. Dat is jammer, maar veelal hebben die apps al lange tijd geen grote updates gehad, wat een deel van het probleem verklaart.
Windows Hello
De Lumia 950 en 950 XL zijn de eerste telefoons op de westerse markt met een infraroodscanner voor authenticatie. Microsoft noemt het een irisscanner. Het is volgens Microsoft dus een ander systeem dan dat op de Surface Pro 4. Dat laatste herkent gezichtskenmerken, zoals de afstand tussen de ogen, op basis van een eerder gemaakt beeld. De Lumia scant echt de iris.
De eerste component is een infraroodzender aan de voorkant. Microsoft laat hem rood oplichten als het systeem actief is, maar dat is wellicht voor de show, want infraroodstraling is onzichtbaar. Desondanks zit het lampje op die plek, bij de 950 aan de rechterkant. De ontvanger zit in de lichtsensor naast de frontcamera, bij de 950 aan de linkerkant. Het beeld dat je ziet bij de set-up van de eigen ogen komt van de frontcamera en het systeem gebruikt dat beeld ook om het gezicht vast te leggen, maar het gebruikt de frontcamera niet bij de authenticatie zelf.
Naast de nodige chips en verbindingen om het te laten werken, is er de softwarematige kant. De Lumia zet het beeld om in een hash, zodat hij het versleuteld lokaal kan opslaan. Op het lockscreen maakt hij een beeld op basis van wat de infraroodontvanger waarneemt en vergelijkt dat met de hash. Als het overeenkomt, ontgrendelt het systeem de telefoon.
Het is een vernuftig systeem, dat bovendien goed werkt. Omdat het werkt met infrarood, is het niet nodig dat er licht om je heen is. In het pikkedonker werkt het systeem nog steeds prima. Wel is het nodig om het toestel naar je toe te richten en binnen een bepaalde afstand te houden, maar dat luistert niet al te nauw. Met een oog dicht functioneert het ook prima, dus wie een blauw oog heeft opgelopen, kan nog steeds zonder pincode zijn eigen toestel in. En o ja, wie een bril heeft, zal na de set-up zonder bril nog even de nauwkeurigheid met bril moeten verbeteren, maar het systeem heeft er geen problemen mee.
We weten niet zeker of het een bug of een feature is, maar met 'herkenning verbeteren' is het mogelijk om ogen van andere mensen toe te voegen. Het bleek mogelijk om mensen met alle kleuren ogen toe te voegen, die vervolgens allemaal de telefoon konden ontgrendelen. Het lijkt erop dat 'herkenning verbeteren' simpelweg een hash toevoegt om mee te vergelijken.
Dat zou een exploit zijn geweest, ware het niet dat het om 'herkenning verbeteren' te activeren nodig is om een scan te doen van al bekende ogen of de pincode in te voeren. Dat je verschillende ogen kunt toevoegen, is in deze implementatie dus een feature. Het koppelen van ogen aan accounts zou echter handiger zijn geweest, bijvoorbeeld om kinderen toegang te geven tot hun eigen omgeving, zoals Kid's Corner in Windows Phone 8.
De scanner laat zich niet makkelijk foppen met foto's. Die herkent hij simpelweg niet. Het is ons wel gelukt om de Duitse Bondskanselier Angela Merkel deels ingescand te krijgen, maar het systeem stopte voordat het klaar was. Foto's van Dries Roelvink en onze eigen hoofdredacteur Wout wilde de scanner niet pakken.
Op andere high-end smartphones is de vingerafdrukscanner gemeengoed en dat is een snellere oplossing. De ontgrendeling vergt zo'n 1,5 tot twee seconden. Daar staat tegenover dat de infraroodontgrendeling wel erg cool en indrukwekkend is.
Accuduur: gelukkig laden ze snel op
De Lumia 950's hebben allebei dezelfde, nieuwe poort voor dataoverdracht en laden: usb-c. Die poort zal in de komende jaren op steeds meer hardware terugkomen en het is fijn dat Microsoft voor zijn topmodellen al is overgestapt. Daar komt bij dat het een lader meelevert en een datakabel, die in combinatie met een adapter dus een tweede lader is. Wie een Display Dock heeft, vindt daarbij in de doos nog een lader en een kabel, waardoor er al snel vier kabels in huis zijn met usb-c aan een van beide kanten. Dat schiet op.
Microsoft maakt er bovendien goed gebruik van. De 950's laden op met maximaal 19W en dat hebben we nog niet eerder op een telefoon gezien. Toestellen met QuickCharge komen vaak tot 14W, andere telefoons vaak tussen de 5 en 9W. Het sneller kunnen laden is een belangrijk voordeel van usb-c.
Naast snelladen ondersteunen de toestellen ook draadloos laden via de Qi-standaard. Wie nog een Qi-mat heeft liggen, kan die dus moeiteloos gebruiken met de 950. Veel eerdere Lumia's hadden dat ook, want Nokia begon met de ondersteuning van draadloos laden met de 920 uit 2012.
De accuduur is in het dagelijks gebruik ondergemiddeld. Met een volledig ingestelde telefoon met diverse mailaccounts en het veelvuldig gebruik van de camera haalde hij veelal het einde van de dag net niet en gaf hij het in de avond op. Het snelladen komt dan goed van pas, want met een halfuurtje is hij weer voldoende opgeladen om er de rest van de tijd tegenaan te gaan.
In onze browsetest gaat de XL slechts een kleine vier uur mee; dat is ronduit slecht. De combinatie van de Snapdragon 810, een ware accuslurper, en het grote scherm met de vele pixels lijkt dodelijk voor een lange accuduur. De reguliere 950 doet het een stuk beter, maar de accuduur valt tegen vergeleken met de concurrentie op andere platforms. De Lumia 930 deed het bij zijn review anderhalf jaar geleden ongeveer even matig.
In de videotest komt de XL uit op bijna acht uur en dat is een stuk beter, maar met een amoledscherm hadden we desondanks een hogere score verwacht. Het is opnieuw bijna hetzelfde als bij de 930 destijds. De reguliere 950 doet het op deze test juist minder.
Hierbij moeten we nog iets aantekenen. Omdat beide 950's een scherm time-out hebben van maximaal vijf minuten en we video's niet kunnen 'loopen', hebben we een work-around moeten bedenken om de accutests uit te voeren. Daarvoor hebben we zelf een applicatie gemaakt van waaruit we de tests kunnen uitvoeren; de url voor de browsetest en het videobestand zitten daar hard-coded in. We hebben onze app niet gepubliceerd in de Store, maar via ontwikkelaarstools op het toestel gezet.
We kunnen niet uitsluiten dat het gebruik van de app enige invloed heeft op de resultaten, maar het is de enige manier om de accuduur te kunnen testen en dus doen we het ermee. We kunnen in elk geval garanderen dat de resultaten tussen de verschillende Windows Phones volstrekt vergelijkbaar zijn. Daarbij is er weinig reden om aan te nemen dat het gebruik van de app een zwaardere wissel op de accu trekt dan systeemapps als de browser en een videospeler. We gebruiken trouwens op Android en iOS ook een third-partyvideospeler.
Camera: een vleugje magie
De camera's in de Lumia 950 en 950 XL zijn exact dezelfde. Jammer genoeg heeft Microsoft weinig details bekendgemaakt, maar er is wel wat duidelijk. Het gaat om een camerasensor met een theoretisch maximum van twintig megapixels. Dat is inderdaad theoretisch, want net als sommige vorige Lumia's lijkt het een multi-aspect-sensor. De 16:9-verhouding is geen crop van de 4:3-foto.
Lumia 950-camera |
Hoogte |
Breedte |
Resolutie |
4:3 |
4992 |
3744 |
18,69Mp |
16:9 |
5344 |
3008 |
16,07Mp |
Als je beide hoogste getallen met elkaar vermenigvuldigt, de 5344 van de hoogte van de 16:9-foto's en de 3744 van de 4:3-foto's, kom je tot de 20,0 megapixels die Microsoft zelf claimt. Is het ook een multi-aspect-sensor? Dat kan, maar hoeft niet. Voor de 808 PureView, Lumia 1020, Lumia 1520 en Lumia 930 heeft Nokia de sensors van Toshiba gebruikt. En laat die fabrikant nu net een 10:7-sensor hebben uitgebracht. De specificaties komen niet helemaal overeen, maar het is mogelijk dat Toshiba voor Microsoft een aangepaste versie heeft gemaakt.
/i/2000878590.jpeg?f=imagenormal)
Die sensor is de T4KA7, een 1/2,4" grote bsi-sensor met 1,12 micron grote pixels en een maximale resolutie van 5384x3752 pixels. Microsoft maakt inderdaad melding van een 1/2,4" grote sensor. Dat is iets groter dan de 1/2,5"-sensor van de Lumia 930 en 1520, maar kleiner dan de 1/1,5"-sensor van de 1020. Fun fact: de T4KA7 is de sensor van een high-end toestel dat op het gebied van camerakwaliteit juist tegenviel: de HTC One M9.
Waar de concurrentie op Android inmiddels beschikt over laser-autofocus, maakt Microsoft daar geen melding van in de 950 en 950 XL. Het zou kunnen dat de toestellen fasedetectie-autofocus hebben, maar Microsoft is daar niet expliciet over. Focussen is geenszins traag, maar sommige concurrenten doen dat beter en vooral bij weinig licht hebben de toestellen moeite om objecten scherp in beeld te krijgen.
Rich Capture
Wat vooral traag is, is de verwerking van beelden. Dat is te wijten aan Rich Capture, een modus die, als hij aanstaat, zichzelf automatisch in- of uitschakelt, afhankelijk van de omstandigheden. Gebruikers kunnen Rich Capture wel handmatig uitschakelen, maar als het aanstaat, treedt het alleen in actie als de telefoon het zelf nodig vindt.
Aan de ene kant functioneert het als hdr, door afbeeldingen te combineren om tot een beter resultaat te komen en aan de andere kant is het een manier om de mate waarin de flitser wordt gebruikt achteraf te bepalen. De telefoon toont drie of vier plaatjes: met flitser, zonder flitser en een mogelijkheid om daartussen te schakelen door middel van een slider en zo dus een beetje van de flitser in te schakelen. Het zat al in eerdere Lumia's, maar nu staat het standaard aan en het is een vernuftig systeem. Het zou ons niet verbazen als dit volgend jaar ineens in concurrerende smartphones verschijnt.
Die tovenarij maakt de verwerking van beelden wel traag. In de tussentijd kun je gelukkig doorgaan met foto's maken, maar als je de gemaakte foto wil laten zien, moet je soms tien tot vijftien seconden geduld hebben, en in de tussentijd zie je het beeld veranderen.
Standaard hebben de nieuwe Lumia's de optie Living Images, of in het Nederlands Levende Beelden, aanstaan. Die functie hebben Lumia's al langer en heeft Apple dit jaar 'geleend' onder de naam Live Photos op de iPhone 6s. Het houdt in dat de camera continu video opneemt en daarvan bij elke foto die wordt genomen een fragment opslaat. Bij stillevens van een zonsondergang of midden in de natuur heb je er weinig aan, maar wie vaak zijn kinderen of nichtjes en neefjes op de foto zet, kan er lol mee hebben. Ze zijn bovendien te delen als foto en als video, waardoor een Lumia niet nodig is om het resultaat te zien.
Flitsers
Rich Capture maakt het dus mogelijk om te spelen met de belichting van de flitser, maar die is een aparte vermelding waard. De 950 en 950 XL zijn de eerste toestellen op onze redactie met triple-ledflits. Dual-led kenden we al enige jaren en dual-led met verschillende kleurtinten is inmiddels ook bekend. De flitsers zijn opvallend goed, hoewel je er nog altijd geen foto's van bewegende objecten en personen in low-light mee kunt maken zonder dat ze wazig worden. Daarvoor is de sluitertijd te lang. Voor ledflitsers is het systeem van de 950 echter opvallend goed, met een focuslicht en een korte, felle flits die een natuurlijke weergave van de situatie oplevert, mits het object niet te ver weg is. Ze vervangen een echte xenonflitser echter niet. Trouwens, waar blijft een nieuwe Lumia met xenonflitser?
/i/2000878591.jpeg?f=imagenormal)
Interface
De interface van Microsoft Camera is prima in orde. Er is een standaardmodus met slechts een paar instellingen, zoals de flitser. Met een tik op het pijltje aan de rechterkant van de balk of een veegbeweging vanaf de sluiterknop naar links opent de gebruiker de Pro-modus, waarin onder meer de mogelijkheid zit om het focuspunt, de iso, de belichtingswaarde en andere zaken in te stellen.
De camera-app is binnen enkele seconden te starten vanaf het Glimp-scherm en vervolgens duurt het slechts een fractie van een seconde om een foto te nemen. De tijd van shot tot shot is ook slechts een halve seconde.
Foto's en video's
De plaatjes van de 950 en 950 XL zijn over het algemeen van een prima kwaliteit en doen mee met de top van de markt. Het getoonde detail is meer dan voldoende en de ruis blijft binnen de perken, ook als het licht minder dan optimaal is. Vooral Rich Capture is een uitkomst om in moeilijke omstandigheden toch een acceptabel plaatje te krijgen. De kleurweergave ziet er daarnaast natuurlijk uit, hoewel sommige foto's een sterk aquareleffect krijgen in de nabewerking.
Video's opnemen gaat met maximaal 30fps op de 4k-resolutie of met 60fps op full hd en dat is in lijn met de rest van de markt. Bij het opnemen van video's valt vooral de geluidskwaliteit in positieve zin op. Het toestel heeft, zoals de 1520 dat voor het eerst had, Lumia Rich Recording met behulp van vier microfoons en wie een gesprek opneemt, zal merken dat het geluid 'meegaat' met het beeld. Degene die spreekt, klinkt dus luider door.
Binnenkort publiceert Tweakers een review waarin de camera's van enkele van de meest aansprekende smartphones van 2015 het tegen elkaar opnemen. De Lumia 950 XL zit daarbij.
Scherm: uitmuntend in elk opzicht
Nokia destijds en nu Microsoft houden grotendeels vast aan oledschermen voor hun duurste modellen, en de 950 en 950 XL zijn geen uitzondering. Een groot verschil met de 930 is dat de nieuwe oledschermen de functie Glimp ondersteunen en dus altijd aan kunnen staan om de tijd en notificaties te tonen, zonder dat het veel van de accu vraagt. Dat is een pluspuntje ten opzichte van de 930.
/i/2000878602.jpeg?f=imagenormal)
Het zijn beide schermen met een resolutie van 2560x1440 pixels en ze zijn beide uitstekend. Ze behoren tot de beste die we ooit op een telefoon hebben gezien. Wat ze nog beter had gemaakt? Vooral de reguliere 950 profiteert niet van de hogere resolutie en dus had Microsoft wellicht beter kunnen kiezen voor een full-hd-scherm, wat een langere accuduur zou hebben opgeleverd. Dat is echter een detail en het is onbekend of een dergelijk scherm beschikbaar was.
Het contrast is uiteraard hoog, maar de helderheid kan eveneens bijzonder hoog en de schermen zijn in het zonlicht dan ook prima af te lezen. Er zijn, drie jaar nadat de Lumia 920 als eerste een display had dat zo goed af te lezen was, nog altijd weinig concurrenten die dit beter doen.
Deze helderheid is alleen te behalen op de automatische stand. Op de handmatige stand is de maximale helderheid een stuk lager, maar die zullen maar weinig mensen gebruiken. De iPhone 6s zit nog rond dezelfde waarde, maar andere toestellen zitten daar beduidend onder en het verschil is duidelijk zichtbaar. Microsoft noemt ook dit scherm weer een ClearBlack-scherm.
Niet alleen deze basiselementen zijn in orde, maar ook op het gebied van de weergave van grijstinten en kleuren doen de schermen het prima. De 950 XL is daarbij nog iets beter dan de 950, maar de verschillen zijn klein.
De kleurtemperatuur van de 950 XL is nagenoeg perfect. De kleinere 950 is iets te blauw, maar dat is op het oog nauwelijks waarneembaar en zeker niet storend. Alleen de Galaxy S6 van Samsung doet het op dit gebied ongeveer even goed. Andere toestellen, zoals de Nexus 6P en iPhone 6s zitten er wel vlakbij.
Bij de grijswaardenfout gaat het toch iets minder en het lijkt erop dat Microsoft de accu wil sparen door bij grijstinten die dichter bij wit zitten aan de helderheid te draaien. Het is een effect dat we bij veel telefoons waarnemen en het is niet onlogisch. Ze doen het wel beter dan de Lumia 930.
De weergave van verzadigde kleuren is uitstekend. De afwijking is hier nauwelijks waarneembaar. Al met al is er nauwelijks iets aan te merken op de displays van de Lumia 950 en 950 XL.
/i/2000878605.png?f=imagenormal)
Ontwerp: unapologetically plastic
De beide Lumia 950's zijn gemaakt van kunststof. De gekozen kunststof is een stroef en praktisch materiaal. Als het buiten koud is, wordt hij niet overdreven koud en als je de telefoon intensief gebruikt, wordt hij niet bijzonder warm. Bovendien zijn de behuizingen stroef uitgevoerd en blijven ze dus makkelijk in de hand liggen. Daarnaast tonen ze geen vingervegen.
Aan de andere kant hebben goedkopere Lumia's dat ook en daardoor onderscheidt dit toestel zich wat ontwerp betreft niet echt van die modellen, waar andere merken dat wel doen met het gebruik van materialen als glas en metaal. Hoewel dat minder praktisch is in gebruik, vinden veel mensen een toestel er daardoor mooier uitzien of luxer aanvoelen. Daar komt bij dat het ontwerp niet zo verfijnd aanvoelt als sommige eerdere Lumia's. Het is misschien een kwestie van smaak, maar de ontwerpers achter de Lumia-lijn hebben eerder mooie dingen gedaan met kunststof, zoals het ontwerp van de Lumia 800 en 920. De 950 is duidelijk anders.
Beide 950's hebben een afneembare achterkant en fabrikant Mozo is bezig met het maken van aangepaste achterkantjes met bijvoorbeeld een leren textuur. Dat kan makkelijk en maakt de telefoon niet dikker, omdat het de achterkant daadwerkelijk vervangt. Naast de vervangbare achterkant is de accu makkelijk verwisselbaar en is er ruimte voor een micro-sd-kaart. Daarmee heeft Microsoft met dit ontwerp drie pluspunten gescoord. We komen dit helaas nog weinig tegen in high-end toestellen, maar de Lumia's hebben het gelukkig nog.
Toestel |
Lumia 950 |
950 XL |
930 |
1520 |
iPhone 6s Plus |
Galaxy S6 |
Hoogte (mm) |
145 |
151,9 |
137 |
162,8 |
158,2 |
143,4 |
Breedte (mm) |
73,2 |
78,4 |
71 |
85,4 |
77,9 |
70,5 |
Dikte (mm) |
8,2 |
8,1 |
9,8 |
8,7 |
7,3 |
6,8 |
Gewicht |
150g |
165g |
167g |
209g |
192g |
138g |
Scherm |
5,2" |
5,7" |
5,0" |
6,0" |
5,5" |
5,1" |
Screen-to-bezel |
70,2% |
75,2% |
70,8% |
71,4% |
67,8% |
70,9% |
Bezel zijkanten |
8,5mm |
7,4mm |
8,8mm |
10,7mm |
9,3mm |
7mm |
Bezel boven/onder |
29,9mm |
25,7mm |
26,3mm |
29,9mm |
36,4mm |
30,5mm |
De 950 en XL zijn geen kleine telefoontjes, maar ook zeker niet overdreven groot. De XL-versie houdt het binnen de perken met bezels van 25,7mm aan de boven- en onderkant, en 7,4mm aan de zijkanten. Daarmee is meer dan 75 procent van de voorkant scherm en dat is veel. Het verschil in afmetingen tussen beide Lumia's is niet groot. In de breedte is dat 5mm, in de hoogte 7mm. De 950 XL ligt echter wel boven de grens van eenhandig gebruik; de 950 is met de nodige acrobatiek nog net met één hand te bedienen. De 930 is in dat opzicht makkelijker.
Beide toestellen hebben niet langer knoppen onder het scherm, zoals vorige Lumia 9xx-toestellen. Microsoft is overgestapt op onscreen-knoppen. Aan de voorkant zijn dus twee microfoons te vinden, naast de frontcamera, sensors en hardware voor Hello.
Bij beide toestellen is de linkerkant zonder poorten of knoppen, terwijl aan de bovekant de 3,5mm-aansluiting te vinden is. Aan de onderkant zit de usb-c-poort voor laden en dataoverdracht. De lay-out van knoppen aan de rechterkant verschilt. De 950 heeft een traditionele lay-out, met bovenaan de volumeknoppen, in het midden de aan-uitknop en onderop de cameraknop. Het gaat om een knop met twee fases, licht drukken voor scherpstellen en hard drukken voor afdrukken. Dat is een fijne toevoeging.
De 950 XL daarentegen heeft de aan-uitknop tussen de volumeknoppen zitten en dat is ronduit verwarrend, zeker omdat ze dezelfde textuur hebben. Daar komt bij dat de knoppen standaard wat hard en scherp aanvoelen, al wekken ze wel de indruk stevig te zijn.
Aan de achterkant zijn ook verschillen zichtbaar. Bij de 950 zit rondom de camera een metalen element en daarnaast los de ledflitser, terwijl aan de andere kant de luidspreker zit. Bij de XL-versie zit de camera net naast het midden, in een rond glazen element, waarin ook de leds voor de flitser te vinden zijn. Het oogt indrukwekkender als camera, maar volgens Microsoft maakt het niets uit.
Door de verschillen in ontwerp en bezels lijkt het erop dat twee verschillende teams aan de toestellen hebben gewerkt of dat het de bedoeling was om ze uit te brengen als bijvoorbeeld 950 en 1550. Met de namen 950 en 950 XL verwacht je misschien een gelijk ontwerp, maar ze verschillen dus wel degelijk, al gaat het om details.
Hardware: gekoelde leeuwenbek
Hoe zeer de Lumia 950 en 950 XL ook overeenkomen, er is een behoorlijk verschil in de gebruikte hardware. Microsoft heeft ervoor gekozen om alleen de grotere XL uit te rusten met een Qualcomm Snapdragon 810-soc en de kleinere een 808 mee te geven. Het verschil tussen die twee socs is groter dan je zou denken en de gevolgen voor de toestellen zijn dan ook aanzienlijk. Er zijn wel overeenkomsten; het zijn beide big.Little-socs met krachtige en zuinige processorkernen.
Toestel |
Lumia 950 |
Lumia 950 XL |
Snapdragon |
808 |
810 |
Cortex A57-kernen |
2x @ 1,8GHz |
4x @ 2GHz |
Cortex A53-kernen |
4x @ 1,4GHz |
4x @ 1,5GHz |
Gpu |
Adreno 418 |
Adreno 430 |
Geheugenbandbreedte |
15GB/s |
25,6GB/s |
Geheugen |
3GB |
3GB |
Geheugentype |
lpddr3 |
lpddr4 |
De verschillen zijn legio. Ten eerste heeft de 810 twee Cortex A57-kernen meer. Dat is echter nog klein bier vergeleken met het verschil in gpu; de gpu van de XL is, als de temperatuur onder controle kan worden gehouden, veel krachtiger. Het verschil is 20 tot 30 procent. Daar houdt het niet op. De geheugenbandbreedte van de 810 is ook veel hoger. Het geheugen is bij beide toestellen weliswaar 3GB, maar de 950 heeft lpddr3-geheugen, terwijl de XL-versie zuiniger en sneller lpddr4-geheugen heeft.
Er is wel een probleem met de Snapdragon 810. Elke fabrikant die hem niet temt, krijgt te maken met hitteproblemen. HTC kreeg daarmee te maken bij de One M9 en klokte hem vervolgens terug. Sony kreeg ermee te maken in de Z3+ en zette prompt twee heatpipes voor koeling in de Z5.
Microsoft heeft geleerd van de les van Sony en kiest bij de XL voor dezelfde oplossing. In de behuizing zitten twee heatpipes waar vocht doorheen loopt. Vanwege dat vocht noemt Microsoft het 'liquid cooling'. Hoe je het ook wil noemen, het werkt. Het toestel wordt zelden heel warm en nooit oncomfortabel heet. Bij het laden loopt de temperatuur het meest op.
/i/2000875889.jpeg?f=imagenormal)
De heatpipes in de Lumia 950 XL lopen half rondom de accu om warmte af te voeren. Foto: Shindulab
Dat de processorkernen in de socs van de 950-serie krachtiger zijn, is duidelijk te zien in de cpu-benchmark van WP Bench, die simpelweg de telefoon een vastgestelde set berekeningen laat uitvoeren en meet hoe lang dat duurt. De verbetering ten opzichte van de Lumia 930 en 1520 is ongeveer een kwart.
Wat opslag betreft maakt het niets uit, want de 950 en 950 XL doen het ongeveer even goed als de 930. In deze benchmark schrijft en leest WP Bench gegevens van en naar het opslaggeheugen.
De gpu is krachtiger, maar de schermresolutie is ook hoger en de verschillen heffen elkaar zo ongeveer op, zo blijkt uit het resultaat van WP Bench, in elk geval bij de XL. De reguliere 950 blijft hangen op 35fps en komt daarmee in de buurt van de 925 van twee jaar geleden, die een scherm heeft met een veel lagere resolutie en dus een minder krachtige gpu hoeft te hebben om alle pixels aan te sturen.
GFXBench laat een iets ander beeld zien. De 950 scoort in deze benchmark, in elk geval in de T-Rex-test, veel beter dan de 925. Dat wijst erop dat de 950 in sommige opzichten grafisch beter uit de voeten kan dan de 925.
De Offscreen-test laat alle telefoons dezelfde T-Rex-beelden renderen in full hd, waarmee dus het verschil tussen de gpu's zichtbaar wordt. De Adreno 430 uit de XL doet het een stuk beter dan de Adreno 418 uit de kleinere 950. Het verschil met de 930 valt nog mee, maar hier wordt duidelijk hoe groot het verschil in hardware met de twee jaar oude 925 echt is, als je de schermresolutie niet meerekent.
Specificaties en fotogalerij
Merk en productserie |
Microsoft Lumia 950 |
Microsoft Lumia 950 XL |
Besturingssysteem |
Versie besturingssysteem |
Windows 10 Mobile |
Windows 10 Mobile |
Beeldscherm |
Schermdiagonaal |
5,2" |
5,7" |
Resolutie |
2560x1440 |
2560x1440 |
Invoermethode |
Touchscreen |
Touchscreen |
Schermtype |
Oled |
Oled |
Multitouch |
Ja |
Ja |
Touchscreentechniek |
Capacitief |
Capacitief |
Technische kenmerken |
Soc |
Qualcomm Snapdragon 808 |
Qualcomm Snapdragon 810 |
Aantal cores |
6-core |
8-core |
Processorsnelheid |
1,8GHz |
2GHz |
Geheugengrootte |
3GB |
3GB |
Opslagcapaciteit |
32GB |
32GB |
Geheugenkaart (Mobiel) |
microSD, microSDHC, microSDXC |
microSD, microSDHC, microSDXC |
Aantal SIMs |
Single |
Single |
Simkaart 1 |
Nanosim |
Nanosim |
Camera |
Cameraresolutie |
20Mp |
20Mp |
Cameraresolutie (voor) |
5Mp |
5Mp |
Camera-autofocus |
Ja |
Ja |
Diafragma |
1,9 |
1,9 |
Gsm-flitsertype |
Drievoudige led |
Drievoudige led |
Ondersteunde videoresoluties |
3840x2160 (Ultra-HD) |
3840x2160 (Ultra-HD) |
Stabilisatie |
Optische stabilisatie |
Optische stabilisatie |
Verbindingen |
Mobiele netwerken |
2G - edge, 2G - gprs, 3G - hsdpa, 3G - hspa, 3G - hspa+, 3G - hsupa, 3G - umts, 4G - lte |
2G - edge, 2G - gprs, 3G - hsdpa, 3G - hspa, 3G - hspa+, 3G - hsupa, 3G - umts, 4G - lte |
Verbinding (wlan) |
802.11a, 802.11ac, 802.11b/g/n |
802.11a, 802.11ac, 802.11b/g/n |
5GHz-ondersteuning |
Ja |
Ja |
Bluetooth-versie |
Bluetooth 4.1 |
Bluetooth 4.1 |
Overige draadloze verbindingen |
Near Field Communication (NFC) |
Near Field Communication (NFC) |
Gsm-connector |
3,5mm, USB 3.1 (Type-C, G2, 10Gbit/s) |
3,5mm, USB 3.1 (Type-C, G2, 10Gbit/s) |
Functionaliteit |
GPS |
Ja |
Ja |
Gsm-functies |
A2DP (Bluetooth stereo), Bewegingssensor, Handsfree, Ir-canner, Tril, Voicerecorder, Wireless Display |
A2DP (Bluetooth stereo), Bewegingssensor, FM-radio (headset), Handsfree, Ir-scanner, Swype-tekstinvoer, Tril, Voicerecorder, Wireless Display |
Accu en lader |
Gesprekstijd |
18u |
19u |
Stand-by-tijd |
288u |
288u |
Accucapaciteit (mAh) |
3.000mAh |
3.340mAh |
Accu verwisselbaar |
Ja |
Ja |
Draadloos laden |
Ja |
Ja |
Uiterlijke kenmerken |
Gewicht (gram) |
150g |
165g |
Lengte |
145mm |
151,9mm |
Breedte |
73,2mm |
78,4mm |
Hoogte / diepte |
8,2mm |
8,1mm |
Kleuren |
Zwart |
Zwart |
Overige specificaties |
Bijzonderheden |
Lumia Glance |
Lumia Glance |
Alternatieven
Het meest voor de hand liggende alternatief voor de 950-serie is de voorganger. De Lumia 930 heeft op papier minder snelle hardware en een iets mindere camera, en moet het doen zonder Windows Hello en Continuum, maar is nog altijd een smartphone die prima meekomt met de nieuwe Lumia's. Hij heeft een mooi en helder amoledscherm en een nog altijd vrij vlotte Snapdragon 800-soc.
4 van 5 sterren
(46 reviews)
Wie graag een Windows 10-toestel wil, maar de 950-serie te duur vindt, kan terecht bij de 550. Hij kost een fractie van de duurdere toestellen en je kunt hem in huis halen voor onder 120 euro. Daarvoor krijg je uiteraard een trager toestel met een veel mindere camera, een minder scherm en minder features, maar Windows 10 is wel goeddeels hetzelfde. Tel daarbij op dat het mobiele Windows door veel mensen wordt geroemd om de relatief goede gebruikservaring op goedkope hardware.
3.5 van 5 sterren
(0 reviews)
Het valt niet te ontkennen dat de nieuwe Lumia's en nieuwe Nexussen een paar overeenkomsten hebben. Een kleinere variant met een 5,2"-scherm en Snapdragon 808-soc, en een grotere versie met een 5,7"-scherm en Snapdragon 810-soc. Goed, daar houden de vergelijkingen zo'n beetje op, maar het is wel een alternatief met een prima camera en, net als bij Lumia's, jarenlange garantie op updates. De Nexussen zijn stiekem een beetje de Lumia's van de Android-wereld.
4 van 5 sterren
(4 reviews)
Als de Nexus 5X een alternatief is voor de 950, dan is de 6P dat voor de 950 XL. Het verschil tussen beide Nexussen is echter groter, want de 6P heeft een ander ontwerp met andere materialen. De 6P heeft net als de 950 XL een oledscherm van 5,7".
4.5 van 5 sterren
(13 reviews)
Op Android zijn er verder weinig toestellen die zich echt onderscheiden, maar dit is er een van; de Priv van BlackBerry heeft een uitschuifbaar toetsenbord. Daarmee is het een alternatief voor mensen die, zoals met Continuum kan, graag typen op een fysiek toetsenbord. Bovendien hebben BlackBerry en Microsoft een paar dingen gemeen: hun vernieuwingen zijn in beide gevallen niet opgepikt door een groot publiek, maar het heeft ze wel een trouwe schare fans opgeleverd.
4.5 van 5 sterren
(0 reviews)
Conclusie
De Lumia 950 en 950 XL zijn welhaast liefdesverklarigen van Microsoft aan zijn trouwste fans. De toestellen hebben uitmuntende schermen, een uitstekende camera, een verwisselbare accu, uitbreidbaar geheugen en verwisselbare accukleppen. Ook zijn er dualsim-versies. Ze hebben geen vingerafdrukscanner, maar wel een toffe en goed werkende ir-scanner. Het werkt net niet even goed als een vingerafdrukscanner, maar komt in de buurt.
Deze toestellen zullen echter vermoedelijk vooral de geschiedenisboeken ingaan als de eerste smartphones met Continuum. Het is makkelijk om je een toekomst voor te stellen waarin veel mensen hun laptop of desktop wegdoen ten gunste van een smartphone die makkelijk als desktop te gebruiken is. In de huidige generatie is Continuum zeker nog niet waar het zijn moet en gebruikers zullen er alleen specifieke toepassingen voor hebben, zoals presentaties of lange mails tikken, maar de potentie is zeker zichtbaar en het is gaaf om het te proberen.
De Lumia 950's zijn verre van perfect. Het grootste issue is de accuduur. In sommige gevallen is het einde van de dag niet of nauwelijks haalbaar. Dankzij de usb-c-poort en de ondersteuning voor snelladen is het wel mogelijk om binnen korte tijd veel stroom in de bijna lege accu te pompen en dat verlicht het leed iets. Een ander punt is dat Windows 10 Mobile nog niet helemaal af lijkt en de nodige grote en irritante bugs bevat, waardoor bijvoorbeeld de ir-scanner, camera of mailclient niet altijd goed functioneren.
Windows 10 Mobile loopt tegen hetzelfde probleem aan als vorige versies van Windows Phone, namelijk dat een groot deel van de mogelijke klanten de toestellen laat liggen vanwege de 'app gap' en onbekendheid met het platform. De 950 en 950 XL zullen net als vorige Lumia's geen verkooprecords breken, maar wie een tevreden Windows Phone-gebruiker is, heeft twee prima high-end toestellen om uit te kiezen.