Het gesprek is nog niet eens begonnen als duidelijk wordt dat Steve Kondik, de maker van custom rom CyanogenMod, en medeoprichter en cto van Cyanogen Inc, een telefoongeek is. Om het gesprek op te nemen leg ik mijn toestel op tafel. "Een S4 mini", zegt hij meteen vol overtuiging. Nu is het al opmerkelijk dat Kondik uit de stortvloed aan Galaxy-smartphones van de afgelopen jaren deze er moeiteloos uitpikt, maar wat hem echt verraadt, is wat hij daarna zegt. "Samsung had er wat heel rare hardware in gestopt, een Ericsson-modem geloof ik, bij die MSM8930. Dat maakte ontwikkelen voor dat ding wel lastig."
In de telecomindustrie lopen veel mensen rond die meer verstand hebben van marketing dan van technologie, die zich bij wijze van spreken bij de vraag hoeveel ram een toestel heeft, afvragen hoeveel mannelijke schapen je erin kwijt kunt. Dat kun je van Kondik niet zeggen. Hij zette in 2009 een van de eerste custom roms voor de eerste Android-telefoon, de T-Mobile G1, in elkaar en nog steeds is hij naar eigen zeggen ondanks zijn baan als cto bij zijn bedrijf elke dag bezig met het schrijven van code en het mergen van patches. Dat is online terug te vinden. Een van zijn meest beruchte projecten van de afgelopen tijd is de merge van een 'rainbow mode' met een mededeling in hoofdletters. Het leidde tot de nodige discussie tussen mensen die het grappig vonden en degenen die aanstoot namen aan de onprofessionele manier van communiceren.
Kondik is in Nederland vanwege een keynote op de Big Android BBQ, die van 12 tot en met 14 november plaatsvindt in Amsterdam. Vanwege die bijeenkomst, en de release van Cyanogen OS-smartphones Wileyfox Swift en Storm sprak ik hem anderhalf uur in een Amsterdams hotel.
De man achter CyanogenMod blijkt voordat hij begon te werken aan de custom rom weinig met smartphones te hebben gehad. "Ik had een Motorola Razr. Smartphones met Windows Mobile of Symbian interesseerden me weinig."
Programmeren leerde hij op de computer van zijn ouders, een Commodore 64. "Ik vond het gaaf om die computer gekke dingen te laten doen. Misschien zit ik nog een beetje vast in de jaren tachtig, maar om iets te maken dat eigenlijk niet kon draaien op die Commodore en het dan toch te laten draaien, dat is geweldig." Kondik is daarmee van dezelfde generatie als de Nederlander Jeroen Tel, die gamemuziek maakte op de Commodore 64 en over wie Tweakers onlangs een videoreportage maakte in de reeks Polderpioniers. "Jeroen ken ik wel, maar niet persoonlijk. Zijn werk is awesome."
To make it scream,
dat is de grote uitdaging
Doordat de beperkte Commodor 64 zijn basis was, is hij naar eigen zeggen nog altijd geobsedeerd door de prestaties van software. "Ik wil graag dat software ook op budgetmodellen goed presteert. To make it scream, dat is de grote uitdaging."
Hoe je dat doet? "Allemaal verschillende foefjes. Of nee, eigenlijk geen foefjes, maar gewoon slim zijn en goede code schrijven. We gaan geen crap voorinstalleren." En met crap bedoelt Kondik vooral slecht geprogrammeerde apps en functies. "Het hangt ervan af hoe vaak een app of functie het toestel wakker maakt. We hadden bijvoorbeeld een grappig issue met een reisapp met Android Wear-integratie. Als het alarm afging, stelde hij steevast een volgend alarm voor over twee minuten in en kwam je in een spiraal terecht die je accu leegtrok. Sommige apps zijn niet ontwikkeld met goede prestaties of beheer van accugebruik in het achterhoofd. Google heeft daarin een grote stap gezet met de functie Doze in Android 6.0, die apps gewoon vertelt dat ze moeten ophouden als het toestel stilligt."
Kondik vergaarde bekendheid in 2009, in de tijd dat er nog weinig Android-telefoons waren. De ontwikkeling begon op de T-Mobile G1, die in sommige landen HTC Dream heette. "Er gebeurde na de release van de G1 snel van alles en nog wat. Ik was niet de eerste of de enige met een custom rom."
Bekendheid kreeg hij gek genoeg van Google. "Zij stuurden mij een cease and desist-brief, omdat ik Google-apps meeleverde in mijn rom. Dat heeft me veel extra gebruikers opgeleverd." Hij ging verder met andere toestellen. Hij bewaart de beste herinneringen aan de HTC Evo 4g, een Amerikaanse variant van de HD2 met Android en wimax. "Die was echt cool." De Thunderbolt, een van de eerste toestellen met 4g-technologie lte, was 'een nachtmerrie'. "De radio interface layer van dat ding was echt vreemd; daar hebben we veel mee geworsteld." Kondik spreekt ook met zichtbare nostalgie over de HP Touchpad, een tablet met webOS van het voormalige Palm, waar veel mensen Android op wilden draaien nadat HP de prijs met driekwart verlaagde. "Het is mooi dat er toen zoveel mensen samenkwamen om dat apparaat nieuw leven in te blazen."
Rond die tijd kreeg Kondik ook een nieuwe baan. Hij ging werken bij Samsung, bij een nieuw onderzoekscentrum in Seattle. De hoop was toen dat Samsung met Kondik aan boord betere software zou gaan maken, maar dat bleek ijdele hoop. "Het was moeilijk om dingen op te leveren bij Samsung. Alles komt samen in Zuid-Korea, maar voor de rest weten de onderdelen van Samsung niet van elkaar wat ze doen en dan blijkt dat een ander onderzoeksteam elders in de wereld met hetzelfde bezig is. Het hoofdkantoor zet je dan tegenover elkaar."
Bovendien moesten sommige projecten vroegtijdig stoppen. "Dan werkte ik aan iets en bleek Google het in te bouwen in de volgende versie van Android. Dan denk je: shit. Maar ik heb er met veel plezier gewerkt. We hebben er veel gebouwd, maar weinig heeft het echt gehaald. Sommige dingen bestaan echter nog steeds. Het was een goede ervaring."
Na twee jaar stopte hij en besloot hij samen met een medeoprichter van zijn custom rom een bedrijf te maken. De reacties waren niet louter positief. "Er waren er die twijfelden en we hebben wat mensen verloren toen. Wanneer er geld in het spel komt, vinden mensen dat je aan je puurheid komt en nemen ze gelijk aan dat het worst case scenario waarheid wordt."
Er vliegen driehonderd
patches per dag over tafel.
Het is een gekkenhuis
Inmiddels is de rust teruggekeerd. "We werken nu goed samen en we hebben dit jaar een eerste conventie gehad met dertien van de ontwikkelaars die het meeste bijdragen. We zijn letterlijk rondom een ronde tafel gaan zitten om te horen wat er goed ging en wat er beter kon." De rust is dan wel teruggekeerd in de relatie met de community; er is echter nog geen rust in de ontwikkeling. "CyanogenMod 13 op basis van Android 6.0 komt eraan, dus er vliegen driehonderd patches per dag over tafel. Het is een gekkenhuis."
CM13 wordt een grote release voor het bedrijf. Daarin zitten de eerste api's van eigen features. "We bouwen aan uitbreidbare apps als deel van het systeem. Je zou geen vijftien dialers moeten hebben in voip-apps. Dat kan beter. Daarover publiceren we snel meer."
In 2016 komen er in elk geval meer toestellen aan met Cyanogen OS, maar het bedrijf blijft samenwerken met kleine fabrikanten als Wileyfox. "We hebben geen interesse in grote jongens als Samsung. Dat gaat toch niet werken, want Samsung maakt alles zelf, van het scherm en de processor tot aan de boten waarin het de telefoons verscheept en de verf op die boten. Het doet dat letterlijk allemaal."
Voor volgend jaar belooft Kondik goedkope toestellen die aanvoelen als high-end telefoons. "Er is een race to the bottom en er is veel concurrentie. Wat kun je doen om je te onderscheiden? Het idee is om goedkopere hardware te pushen naar een punt waarop het aanvoelt als een premiumtoestel. Xiaomi doet dat aardig met zijn Redmi-telefoons. Als wij toestellen in die klasse met verschillende fabrikanten in verschillende delen van de wereld kunnen uitbrengen, kunnen we groter worden." Aan welke prijscategorie moeten we dan denken? "Telefoons van vijftig euro zijn te goedkoop, dan moet je te veel inleveren, maar onder de honderd euro moet mogelijk zijn."
En er komt een 'super high-end' telefoon aan met Cyanogen OS. Kondik wil er niets over kwijt, maar in een ander deel van het gesprek, als het over zijn eigen telefoon gaat, lijkt hij wel wat te verraden. "Ik gebruik nu nog een OnePlus One; ik ben geen fan van de nieuwere Qualcomm-chips. Pas als de chips met Kryo-cores uitkomen, stap ik over." De Kryo-cores zitten in de Snapdragon 820, die volgend jaar in toestellen verschijnt. Het ligt niet echt voor de hand dat hij overstapt op een toestel zonder een variant van Cyanogen OS of CyanogenMod erop.
De naam is gevallen: OnePlus. De samenwerking met de Chinese fabrikant was misschien wel de succesvolste tot nu toe, maar beide bedrijven gingen met ruzie uit elkaar. Het Indiase Micromax had een samenwerking met Cyanogen voor de Indiase markt, maar OnePlus wilde daar ook zijn One met CyanogenMod uitbrengen.
Dat mondde uit in een conflict en uiteindelijk een breuk tussen Cyanogen en OnePlus. Kondik praat er met zichtbaar ongemak over. "OnePlus had andere doelen dan wij. We zijn beide beginnende bedrijven. Wij zijn allemaal engineers; zij zijn allemaal marketingmensen. We bouwden beide iets nieuws en iedereen was supergepassioneerd. We hebben elkaar in dat proces bijna afgemaakt; er was veel kwaad bloed. Toen gebeurden er veel domme dingen, die niet hadden moeten gebeuren. De OnePlus One is nog steeds een goed toestel."
Uiteindelijk is de samenwerking positief geweest. "Toen ik met Carl Pei ging praten, was de timing onberispelijk. We begonnen net met een nieuw bedrijf en we hadden met Oppo samengewerkt voor de N1, die telefoon met draaibare camera. Dat was een nachtmerrie, we waren met zijn tienen en we zijn een maand ons kantoor niet uitgeweest vanwege al het werk. Toen kwam OnePlus en iedereen was enthousiast daaraan bezig. Dat verhoogt de stress."
Wij vinden Google leuk;
het is de beheerder van Android
en doet een hoop goed
Het was lastig in de communicatie. "We zaten in verschillende tijdzones en onze doelstellingen kwamen niet overeen. Zij wilden China veroveren, maar onze software is daar nog niet klaar voor. Dus hebben ze gasten van de custom rom Paranoid Android aangenomen en Oxygen OS gemaakt."
Naast OnePlus is Cyanogen ook wel eens in het nieuws geweest vanwege de relatie met Google. In Forbes zei medeoprichter Kirt McMaster dat Cyanogen 'een kogel door Googles hoofd aan het jagen' was. "Ja, we hebben aan trash talk gedaan", zegt Kondik nu. "Maar het was bijna vriendelijke trash talk. Wij vinden Google leuk; het is de beheerder van Android en doet een hoop goed. Het weet wat het doet en we werken veel samen in bijvoorbeeld certificering. De relatie is prima nu."
Toch kan Google iets beter doen, en dan blijkt dat Kondik zes jaar na de brief over de Google-apps in zijn custom rom de zaak nog niet vergeten is. "Ik hoop dat Google het licht ziet in het gebruik van zijn apps in custom roms. Ik denk niet dat we door die bureaucratie heen kunnen breken."