Alienware 13 Review

Gamelaptop met externe videokaart

Graphics Amplifier

De Alienware 13 is een heel aardige gamelaptop, maar hij onderscheidt zich echt van de concurrentie met de mogelijkheid om een desktopvideokaart te verbinden. Dat concept is niet nieuw; Sony deed het al eens met de Vaio Z via Thunderbolt en MSI heeft onlangs de GS30 aangekondigd met optionele GamingDock. Daarbij moet de laptop op een dock gezet worden en moet de verbinding tussen laptop en videokaart via pci-express x16 verlopen.

Dells Graphics Amplifier is een zwarte plastic doos van een centimeter of veertig lang en achttien breed. De voor- en achterkant en de zijkanten zijn rijkelijk voorzien van perforaties om koellucht aan te zuigen of warme lucht te verdrijven. Aan de achterkant van de Graphics Amplifier bevinden zich de stroomaansluiting van de voeding, de aansluitingen van de videokaart en vier usb 3.0-aansluitingen. Die extra usb-aansluitingen komen goed van pas; op die manier kun je je favoriete gametoetsenbord en -muis thuis op de Amplifier aangesloten laten en hoef je bij thuiskomt alleen je Alienware-laptop aan te sluiten.

Aan de binnenkant van de Amplifier tref je een voeding van Delta Electronics aan, hetzelfde merk als Dell in zijn desktopcomputers gebruikt. Het totale vermogen van de voeding is 460 watt, waarvan 385 watt op de 12V-aansluitingen. Genoeg vermogen voor de twee achtpinsaansluitingen die de voeding rijk is. Voor aan de behuizing bevindt zich nog een 92mm-ventilator, die frisse lucht aan de voorkant van de Amplifier aanzuigt. Daarbij wordt een flinke hoeveelheid herrie geproduceerd en het duurde dan ook niet lang voordat we het stekkertje van die ventilator lostrokken. We hebben getest met een GTX 780Ti, die zijn warme lucht de behuizing uitblaast, waardoor de losgetrokken ventilator geen warmteproblemen opleverde. Videokaarten die warme lucht niet naar buiten blazen, kunnen wel profijt hebben van de extra koeling.

Hardware- en softwareondersteuning

Niet alle videokaarten zullen werken in de Graphics Amplifier, maar zolang je videokaart minstens afkomstig is uit de GeForce 600-serie, of de Radeon 5000-serie, zit je volgens Dell goed. De fabrikant leverde een GTX 980 met de Amplifier mee, maar we hebben uiteraard ook een aantal eigen videokaarten geprobeerd. Twee videokaarten bleken niet te werken; een HD 7990 en een R9 270X. Die eerste is misschien wat exotisch, maar een R9 270X is toch nogal een doorsneevideokaart. Het zou nog kunnen dat de Graphics Amplifier moeite had met onze reference designs van de AMD-kaarten en dat gewone retailvideokaarten wel werken. Een R9 270 en R9 280X, beide van MSI, werkten wel.

Wordt je videokaart netjes herkend, dan is de laatste te nemen horde de driver in Windows. Dell leverde ons een GTX 980-videokaart mee, maar die kregen we in eerste instantie met geen mogelijkheid aan de praat doordat de laptop met behulp van de laatste Nvidia-driver niet wilde overschakelen op de externe videokaart. Op de eigen website heeft Dell een driver staan die wel werkt, maar daarvan wordt expliciet vermeld dat hij compatibel is met de GTX 780 en 690. Met behulp van die driver, die Nvidia's versienummer 340.84 draagt, kregen we in ieder geval alle Nvidia-kaarten uit de 600- en 700-serie aan de praat. Onze benchmarks hebben we gedraaid met behulp van die driver en een GeForce GTX 780Ti, de snelste kaart die met die driver ondersteund wordt.

De problemen met nieuwe Nvidia-kaarten als de GTX 960, 970 en 980 speelden niet alleen bij ons. Op diverse fora zijn topics te vinden over het niet functioneren van die videokaarten. Na veel zoeken en testen blijkt dat oudere Nvidia-drivers wel werken met de GTX 970 en 980. Tot aan de 344.65-driver, van november 2014, gaat alles goed, maar bij latere drivers wordt niet netjes van de Intel-igp naar de externe Nvidia-kaart geschakeld. Zelfs als je een game expliciet vertelt gebruik te maken van de externe videokaart wordt die niet ingeschakeld.

We hebben het probleem met de Nvidia-driver aan Dell voorgelegd en volgens de fabrikant wordt het veroorzaakt door het gebruik van de verkeerde driver. De Graphics Amplifier maakt namelijk gebruik van de Notebook-driver, terwijl we voor de GTX 980 in eerste instantie de desktopdriver installeerden. Het verwijderen van de oude driver en het installeren van de correcte driver mocht echter niet baten, dus moesten we Windows opnieuw installeren. De herinstallatie brengt de standaarddriver van de GTX 860M-videokaart met zich mee, die zich vervolgens kan laten updaten tot de nieuwste versie. Stop je vervolgens een GTX 980 in de Graphics Amplifier, dan werkt alles naar behoren.

Ook met AMD-kaarten hadden we problemen, waarbij onze R9 290-kaarten steeds crashten bij het schakelen van de interne Intel-gpu naar de externe AMD-gpu. Ook daarbij gebruikten we in eerste instantie 'gewoon' de desktopdriver, maar AMD blijkt een speciale driver voor de Graphics Amplifier te hebben uitgebracht. Helaas kregen we de AMD-kaarten ook met die driver niet aan de praat. Wellicht kwam dat doordat we ondertussen verschillende versies van de Intel-driver voor de igp, de Nvidia-driver voor de GTX 860M en de AMD-driver voor de Graphics Amplifier hadden geïnstalleerd.

Drivers lijken dan ook de achilleshiel van de Graphics Amplifier te zijn, want AMD moet blijkbaar bij iedere nieuwe driver speciaal een versie voor de Amplifier schrijven, terwijl Nvidia-drivers wel werken, maar alleen de notebookversies en alleen als er geen resten van een desktopdriver aanwezig zijn. Het proberen van verschillende driverversies leidde er bij ons toe dat de Graphics Amplifier op een gegeven moment helemaal niet meer werkte en we Windows maar opnieuw installeerden.

• Volgende pagina 5. Gamebenchmarks