Volledige behandeling voor pc-versie
Samengevat
FIFA 15 scoort vooral waar het moet scoren: op het gebied van de gameplay. Het spel voelt lekker vloeiend aan, en is daardoor leuk om te spelen. Samen met de prachtige presentatie en de nog sterker voor de dag komende spelmodi FIFA Ultimate Team en Seasons, maakt dat FIFA 15 de beste FIFA-game van de laatste jaren. Het spel kent best wat minpuntjes, zoals kleine rariteiten in de gameplay en een tegenvallende carrièremodus, maar die wegen lang niet op tegen de veel belangrijkere pluspunten. Als een voetbalspel lekker speelt, is de belangrijkste strijd immers al gestreden.
Eindoordeel
Het zal liefhebbers van de serie niet zijn ontgaan: afgelopen week verscheen EA's jaarlijks terugkerende voetbalgame FIFA weer in de winkels. Met FIFA 15 hoopt EA Sports de met FIFA 14 gelegde basis verder uit te bouwen. Dat spel was op papier immers de eerste 'next-gen'-FIFA. Zoals we op de E3 al aangaven: FIFA 15 lijkt vooral te laten zien waarom FIFA 14 achteraf misschien niet aangemerkt had moeten worden als een next-gen-game. EA leerde er desondanks de dit jaar toegepaste lessen mee, en bracht de nieuwere engine en passant ook voor het eerst naar de pc. Alleen dat al is natuurlijk een prima opmaat voor de release van een nieuwe FIFA.
Dat de pc-versie dit jaar ook de volledige behandeling krijgt, is iets dat Electronic Arts maar al te graag van de daken schreeuwt. Het bedrijf werd vorig jaar immers bekritiseerd omdat de pc, hoewel in potentie voorzien van veel krachtigere hardware, niet dezelfde behandeling kreeg als de Xbox One en de PlayStation 4. Dit jaar mag het platform dus wel meedoen met de grote jongens, en dat is maar goed ook. Het verschil tussen FIFA 15 op de Xbox One, PlayStation 4 en pc enerzijds en de versie voor de oudere consoles anderzijds is namelijk een stuk groter dan vorig jaar. Van de verbeteringen die we in de rest van deze review bespreken is namelijk weinig tot niets te merken in de oude versie, waardoor je feitelijk betaalt voor een luxe data-update in een nieuw doosje. Dat laten we verder voor wat het is, want deze review gaat dus over de versie die ontwikkeld is voor de nieuwere consoles en de pc.
De belangrijkste speerpunten voor die versie hebben we de afgelopen maanden al een aantal malen besproken op basis van eerdere speelsessies. Zo hebben we al gezien dat EA Sports dit jaar de nadruk legt op sfeer en beleving, en dat is op allerlei verschillende manieren te zien. Die elementen samen moeten ervoor zorgen dat het voetbal in FIFA 15 meer overkomt met datgene wat je op televisie ziet. Daarnaast blijven FIFA Ultimate Team en de Seasons-spelmodi een centrale rol spelen. Die spelmodi zijn overigens ook de reden waarom deze review een aantal dagen later verschijnt dan eigenlijk had gekund. Gezien de online prestaties van de EA-games die de laatste twee jaar zijn verschenen, vonden we het noodzakelijk om eerst te zien hoe de game zich houdt als het grote publiek zich online meldt, en dat kon uiteraard pas vanaf afgelopen donderdag goed worden getest.
Geen verbetering in carrièremodus
Ondanks dat de focus nog sterker ligt op Ultimate Team en de andere online spelmodi, blijven de offline modi natuurlijk gewoon aanwezig. Logisch ook, want niet iedereen vindt online spelen leuk. Om nog maar even te wijzen op de review van FIFA 14: wij bekritiseerden de game destijds onder meer om de matige uitwerking van de carrièremodus. We liepen tegen problemen aan waar andere gamers, die zich volledig toeleggen op Ultimate Team of Seasons, op geen enkele manier last van hadden.
Dode mus
Om maar met de deur in huis te vallen: EA heeft ons blij gemaakt met een dode mus. Tijdens een interview met een van de medewerkers van het ontwikkelteam, tijdens de Gamescom in Keulen, leek het alsof de carrièremodus op de schop zou gaan. EA had veel kritiek gekregen op de nieuwe manier van spelers zoeken, en ook de rol die vermoeidheid van spelers speelt tijdens een seizoen vonden gamers veel te invloedrijk. Aanpassingen zouden volgen. Welnu: die zijn er inderdaad, maar totaal niet op de manier die wij ons hadden voorgesteld, of - als fervent spelers van de carrièremodus - hadden gewenst.
Laten we vast vooropstellen dat je voor het zoeken van spelers nog steeds afhankelijk bent van je scouts. Je kunt wel spelers zoeken, en in de filters zijn wel wat nieuwigheidjes te vinden, maar daar heb je nauwelijks wat aan. Graag hadden we de 'Player Search'-methode van voor FIFA 14 een comeback zien maken, eventueel als aanvulling op het scoutsysteem, maar daarvan is dus geen sprake. Wachten tot je scouts wat spelers hebben gevonden en daarna de door hen samengestelde lijsten doornemen is de enige echte methode om nieuwe spelers te vinden die je zelf niet toevallig al kende. Nodeloos omslachtig en tijdrovend. We zeiden het vorig jaar al: een systeem implementeren omdat het realistischer is maakt een game niet altijd leuker.
/i/2000537626.jpeg?f=imagenormal)
Probleem twee had dus te maken spelers-vermoeidheid. Hier geven we EA eerst even een klein excuusje: het is algemeen bekend dat negen op de tien FIFA-spelers de sprint-knop te vaak gebruikt. Een 'echte' voetballer sprint natuurlijk niet de hele wedstrijd, maar er zijn spelers die de knop amper loslaten. Dat leidt tot meer vermoeidheid dan nodig zou zijn geweest. We hoopten vooral op een iets minder heftig effect, of op sneller herstel tussen wedstrijden, maar hierin zul je geen veranderingen merken. Wat is dan de grote oplossing die EA bedacht heeft? Je hoeft nu niet meer elke keer handmatig je hele elftal te wisselen als je te veel wedstrijden op rij hebt. In FIFA 15 kun je meerdere opstellingen opslaan, zodat je met een druk op de knop je B-team kunt opstellen. Het scheelt iets, maar een oplossing voor het onderliggende probleem is het niet echt. Het is een lapmiddel.
En verder? Verder valt vooral op dat de lay-out van de menu's her en der wat veranderd is. Daarbuiten is er eigenlijk bar weinig veranderd in de spelmodus die, in vervlogen tijden, het hart van elke FIFA-game was. Nog steeds kun je bondscoach worden, nog steeds kun je je carrièremodus een handje helpen door iets uit de FIFA Store te kopen, en ga zo maar door. De zin om er dit jaar opnieuw mee aan de slag te gaan is bij ons ver te zoeken.
Tournament Mode
Natuurlijk is de Career Mode niet de enige offline spelmodus. Om deze pagina nog maar even een positieve noot mee te geven: in FIFA 15 keert de mogelijkheid terug om zelf een toernooi te maken. Dat betekent dat je met je vrienden op de bank een toernooitje kunt opzetten. Klinkt simpel, maar toen de spelmodus ontbrak was dit een van de dingen die door FIFA-fans het meest werden gemist.
Ultimate Team en Seasons als sterk centrum
Nu is onze immer groeiende afkeer voor de carrièremodus misschien wel goed nieuws voor EA, want het lijkt er sterk op dat de uitgever FIFA Ultimate Team steeds meer positioneert als moderne versie van de carrièremodus. Natuurlijk: het gaat nog steeds om het verzamelen van spelers. Maar wat ooit begon met simpelweg een team van goede spelers verzamelen, heeft de laatste jaren stukje bij beetje steeds meer diepgang gekregen. Je dient rekening te houden met de balans in je team, want niet alle spelers hebben even veel chemie met elkaar. Daarnaast zul je spelers aan je moeten binden via contractkaarten. Behalve dat de teams fictief zijn, lijkt dit dus al aardig op een carrièremodus.
Handige vernieuwingen
De basis van de spelmodus verandert niet. Nog steeds start je een eigen team en verzamel je langzaam spelers. Dat kun je doen door pakjes kaarten te kopen, of losse spelers van de transfermarkt te halen. Daarin biedt Ultimate Team dit jaar twee handige vernieuwingen. In de Transfer Markt kun je nu met een druk op de knop alle beschikbare kaarten van een bepaalde speler bekijken, om de prijzen van die kaarten met elkaar te vergelijken. Handig, want zo kun je de beste deal vinden. Daarbij komt dat je in FIFA 15 voor het eerst leenspelers kunt toevoegen aan je team. Soms speel je de optie om een leenspeler te nemen vrij, en ook via de EA Football World Catalogus kun je soms een leenspeler kiezen. Leuk voor Nederlanders: hier is onder meer Wesley Sneijder te vinden als leenspeler.
/i/2000537643.jpeg?f=imagenormal)
Wat ook niet verandert, is dat Ultimate Team best een uitdagende bezigheid kan zijn voor de beginner. Zo kan het zomaar gebeuren dat je in je eerste potje Ultimate Team Online Seasons - dat is dus een aparte spelmodus binnen Ultimate Team - meteen tegen een vrij goed gebalanceerd team komt te staan. Dat is pittig. Het duurt even voor je goed en wel door hebt hoe je je team op een goede manier opbouwt. Wij zijn er nog niet in geslaagd een team met de maximale honderd punten op chemistry te formeren.
Samen Seasons spelen
Voor gamers als wij, en gamers die er überhaupt niet van houden om met fictieve teams te spelen, is er natuurlijk Seasons buiten Ultimate Team om. Dit is sinds jaar en dag de hoofdmodus van de online spelmodi van FIFA. De next-gen-versie van FIFA 14 bood echter een redelijk uitgeklede variant van de spelmodus, met als grootste offer: samenspelen met een vriend die naast je zit. Dat kan in FIFA 15 weer wel. Of het een voordeel is om met twee man tegen een te spelen valt te bezien, want je loopt elkaar makkelijk in de weg, maar het kan wel. Overigens kun je deze optie in matchmaking uitzetten. Wil jij dus niet tegen twee spelers spelen, dan word je daar nooit toe gedwongen. Prima geregeld zo.
/i/2000537647.jpeg?f=imagenormal)
Verder valt in Seasons vooral op dat de menu's wat slimmer in elkaar zetten. De net iets aangepaste vormgeving zorgt ervoor dat de spelmodus wat frisser oogt. Ook voelt het allemaal wat gestroomlijnder aan. Zo gaat het spel direct als je uit je vorige wedstrijd komt op zoek naar een nieuwe tegenstander. Dit elimineert een aantal onnodige handelingen. Over de prestaties van de servers kunnen we kort zijn: we hebben tot nu toe nergens last van gehad. De enige last die er is, wordt veroorzaakt door de spelers zelf, want ook in FIFA 15 zul je af en toe geconfronteerd worden met zogenaamde 'quitters'. Gamers die 0-2 achter komen willen er nog weleens mee kappen, omdat ze dan toch niet meer kunnen winnen. Vervelend, maar zolang we gewoon de punten voor de overwinning krijgen, en dat gaat 99 van de 100 keer goed, is er wat ons betreft weinig aan de hand.
Gameplay: flinke stap vooruit
Binnen de core-gameplay, het voetballen dus, is ook een en ander veranderd ten opzichte van vorig jaar. Twee belangrijke ingrediënten daarbij zijn de snelheid van inspeelpasses en de onvoorspelbaarheid door de wat 'lossere' bal. Het allerbelangrijkste echter: we kregen in FIFA 15 meer het gevoel zelf controle te hebben over wat er in het spelletje gebeurt. Dat is wat je wilt hebben in een voetbalgame, want dan gaat vaardigheid meer en meer de doorslag geven. Wie op de juiste momenten temporiseert en versnelt, wordt beter in FIFA met FIFA 15. En FIFA 15 geeft je ook de wapens die je nodig hebt. We hebben echt fantastische splijtende passes gezien die echt als een streep werden gegeven. Zeker teams als Real Madrid kunnen zo in luttele seconden het hele veld oversteken.
Vloeiend
Het gevolg hiervan is dat FIFA 15 bijzonder vloeiend aanvoelt. Het is niet moeilijk om een goed positiespel te spelen en het balletje snel rond te laten gaan. Belangrijk om te vermelden is echter dat het dribbelen en spelers passeren ook is verbeterd. Het voelt heerlijk om met technisch vaardige spelers verdedigers dol te draaien en ze daarna voorbij te gaan of op het juiste moment een beslissende steekpass te geven. Het helpt mee dat je teamgenoten ook weer wat scherper zijn geworden op dit vlak, want we werden positief verrast door enkele heerlijke loopacties.
/i/2000550063.jpeg?f=imagenormal)
De 'lossere bal' is inmiddels bijna een jaarlijks terugkerende term. Dit keer is het vanaf het eerste moment duidelijk te zien. De bal stuitert realistischer. Dat komt doordat de manier waarop aanrakingen en zwaartekracht op de bal worden gesimuleerd helemaal is herschreven. Dat verschil heeft bijvoorbeeld ook uitwerking op het schieten op doel. We hebben in FIFA 15 inderdaad meer soorten schoten gezien dan in vorige FIFA-games. Leuk om te zien is hoe een bal soms ineens snel kan dalen, of juist een stijgende lijn houdt na een lekker wreefschot. Het geeft het schieten in FIFA 15 een wat frisser gevoel. Je hebt alleen niet de volle controle over wat voor schot er volgt: dat bepaalt het spel zelf, aan de hand van de positie van je speler, de bal en hoe hard je schiet.
Van richting veranderde schoten
Er zit trouwens ook een wat dubieuzere kant aan die losse bal. Meer dan ooit zagen we schoten van richting veranderd worden door lichte aanrakingen door verdedigers. De kans dat je door dergelijk dom geluk een doelpunt maakt is in FIFA 15 relatief groot, en daar ligt natuurlijk wel een gevaar. Een keer scoren met een van richting veranderd schot is leuk, maar als het te vaak gebeurt, voelt het iets te willekeurig aan. Gelukkig valt dat tot nu toe nog wel mee. Opvallend genoeg gebeurde het ons trouwens vooral in potjes tegen de computer, en nog helemaal niet in wedstrijden tegen andere spelers, offline en online. Dat kan natuurlijk toeval zijn, maar we zeggen het er maar even bij.
/i/2000537661.jpeg?f=imagenormal)
Dat keepers nu af en toe verrast kunnen worden door van richting veranderde schoten, hangt samen met een andere vernieuwing. De prestaties van keepers zijn elk jaar een gespreksonderwerp, en ook dit jaar heeft EA gepoogd een en ander te verbeteren. Zo is de AI van de keepers op de schop gegaan. Dat moet leiden tot realistischer gedrag en vooral minder rariteiten, want elke FIFA-speler heeft zijn keeper de afgelopen jaren weleens flink vervloekt. We zullen maar vast verklappen dat dat, ondanks dat er wel degelijk vooruitgang is geboekt, niet meteen zal veranderen.
Goede reflexen
Aan de basis van de veranderingen die zijn doorgevoerd bij keepers zit een wijziging in de engine. Voorheen werd de reactie van de keeper anders berekend. Nog voor de bal daadwerkelijk van de voet van de aanvaller vertrokken was, had het spel de baan van de bal al berekenend en werd de keeper ook al aangestuurd. Nu vindt die berekening meerdere keren plaats. Dat kan dus leiden tot een keeper die verrast wordt door een nog net even aangeraakte bal, maar ook tot fantastische, last-minute reddingen. We hebben nu al vaak gezien dat een keeper een bal in FIFA 15 nog net wist te houden door even snel een arm of een been uit te steken. Ook de zweefduiken zijn beter en spectaculairder dan ooit.
Dat maakt het extra vreemd dat ogenschijnlijk goed houdbare ballen ineens problemen opleveren. Het grootste probleem daarbij is waarschijnlijk dat de keepers overdreven veel moeite hebben met het vastklemmen van een bal. Je hoeft niet eens heel hard te schieten om een rebound los te krijgen. Hier vallen regelmatig goals uit. We vrezen een beetje voor een situatie die we nog kennen uit een FIFA-editie van een paar jaar terug. Toen ontdekte de community dat een bal die werd 'ingeschoten' met de pass-knop vrijwel nooit klemvast werd gehouden. Dat leverde dus een zogenaamde 'easy goal' op, en dat is funest voor een voetbalspel. Zo erg is het in FIFA 15 gelukkig bij lange na niet, maar bereid je er vast op voor dat je je keeper er toch af en toe om zult vervloeken.
Presentatie bijna televisiewaardig
Dat alles wordt in FIFA 15 dus op een modernere manier in beeld gebracht. Dat begint al bij het betreden van het stadion. Speel je met een van de grotere teams in FIFA 15, dan heb je een goede kans dat het stadion een mooie mozaïk laat zien. Wie daarna let op wat er op en om het veld gebeurt, zal zien dat er wat meer bedrijvigheid is. In alles straalt FIFA 15 daardoor inderdaad meer uit voetbal op televisie te willen nabootsen. Ook het geluid helpt mee: de fans in de stadions zorgen vaker dan ooit voor het gevoel dat je middenin een heksenketel staat. Het is alleen wel jammer dat het niveau van de commentatoren nog net zo bedenkelijk is als altijd. Wat ons betreft is het hoog tijd dat EA afscheid neemt van Evert en Youri, en eens iets anders gaat proberen.
Mooie grasmat
Wat de beelden betreft is het grasveld zelf trouwens misschien wel de belangrijkste speler. Jarenlang vonden we de grasmatten in voetbalspellen levenloze groene lappen. Biljartlakens die niets met gras te maken hadden. Dat is in FIFA 15 anders. Dankzij 'pitch deformation' ogen de velden natuurgetrouwer dan ooit. Een kritisch oog zou kunnen zeggen dat het nog steeds geen écht gras is, want de sprietjes afzonderlijk bewegen niet, maar doordat de bewegingen van de spelers en de actie hun sporen achterlaten oogt de mat als geheel een stuk echter. Hoewel het niet van invloed is op de gameplay, is het voor ons een belangrijk puntje, al is het maar omdat het een duidelijk waarneembare verschil oplevert met FIFA 14.
/i/2000537635.jpeg?f=imagenormal)
Dat kunnen andere delen van het spel namelijk niet altijd zeggen. Het is wat flauw om er elk jaar weer over te beginnen, maar het blijft verbazingwekkend hoe weinig progressie FIFA maakt op het gebied van spelersgezichten. Of eigenlijk: op het gebied van spelersgezichten van spelers die niet direct tot de allerbeste spelers behoren of toevallig spelen voor een Europese topclub. We schreven het vorig jaar ook al: de gezichten van spelers van Ajax, Feyenoord en PSV lijken weer helemaal nergens op. Natuurlijk spelen de meeste spelers met de grotere clubs, maar er zijn genoeg Nederlandse en Belgische fans die met hun eigen clubs willen spelen. In dat geval heb je geluk als zelfs de haarkleur van je favoriete spelers een beetje in de buurt komt.
Authentieker dan ooit
Dat aspect valt overigens helemaal weg als je die wat 'lagere clubs' laat voor wat ze zijn en met clubs uit de grotere landen aan de slag gaat. Het niveau dat FIFA 15 dan laat zien is een stuk indrukwekkender. Het spel brengt toch al een aardige grafische upgrade ten opzichte van FIFA 14 en alle bovengenoemde elementen zorgen, samen met die inderdaad soms eng goed lijkende spelersgezichten, voor een niet eerder geziene prestatie op het gebied van authenticiteit.
Wie daar gevoelig voor is, zal zich wellicht ook wel kunnen vinden in een nieuwe feature genaamd 'Matchday Live'. Dit heeft niet direct iets te maken met de audiovisuele kant van het spel, maar laat spelers hun favoriete club op de voet volgen. Op één pagina in het spel staan headlines over je club verzameld, is te zien hoe hij er voor staat in de competitie en wat de volgende wedstrijd is, en uiteraard kun je die wedstrijd met één druk op de knop direct spelen. Concreet voegt Matchday Live niet heel veel toe, maar het brengt FIFA allicht weer een klein stapje dichter bij de echte voetbalwereld.
Conclusie
Als we één element uit zouden moeten kiezen dat het meest moet blijven hangen na al deze informatie over FIFA 15, dan is het dat de game heerlijk speelt. De gameplay voelt lekker vloeiend aan, en daarmee heeft EA Sports het belangrijkste onderdeel van een voetbalgame goed op orde. Perfect is het overigens niet. Er zijn nog best wat rariteiten in die gameplay, maar voor ons overheerst het positieve gevoel. Daar komt bij dat Ultimate Team uitgebreider is dan ooit, en ook Seasons blijft een sterk onderdeel, mede doordat je nu weer gewoon met een vriend samen op de bank tegen anderen kunt spelen. Helaas is de carrièremodus kwalitatief een stuk minder goed, en het blijft jammer dat de gezichten van eredivisiespelers zo slecht worden nagemaakt. Daar staat tegenover dat de gezichten van bekendere spelers beter zijn dan ooit, en daarmee passen ze feilloos in de toch al sterke audiovisuele presentatie van het spel. Een uitstekende comeback na een wat minder jaar, met als lekkere uitsmijter dat de 'goede versie' er nu ook voor de pc is.
Eindoordeel