OS X 10.10 Yosemite Preview

Mavericks had nog de nieuwe apps iBooks en Kaarten en niet te vergeten werd iWork gratis voor het besturingssysteem. Wat nieuwe programma's betreft is het karig gesteld met Yosemite, maar wel zijn een paar bestaande applicaties onder handen genomen.

Spotlight: meer dan alleen zoeken op je systeem

Spotlight heeft een grote metamorfose ondergaan en waar de zoekfunctie tot nu toe tot een plekje in de rechterbovenhoek van de menubar veroordeeld was, krijgt Spotlight bij OS X 10.10 een prominente positie midden in het scherm. Die plek kan helaas niet aangepast worden: verslepen naar een minder opvallende positie aan de zijkanten is niet mogelijk in de bèta.

De positie in het midden is niet toevallig gekozen: het stelt OS X in staat direct meer informatie te tonen dan de simpele lijst die tot nu toe gebruikelijk was bij zoekopdrachten. Waar de voorbeeldweergave bij OS X traditiegetrouw naast die resultatenlijst getoond werd, is er nu een geïntegreerde voorbeeldweergave. Dit maakt het scrollen door de resultaten en het bekijken van de verschillende items een stuk fijner en het oogt rustiger. Jammer is wel dat de venstergrootte van Spotlight niet is aan te passen.

De functionaliteit van Spotlight is uitgebreid. Naast de bestaande onderdelen op Mac-systemen die de app kan doorzoeken, zal Spotlight in het vervolg ook plekken op internet doorspitten en resultaten in de voorbeeldweergave tonen. Het programma zal bijvoorbeeld automatisch Wikipedia-lemma's tonen bij zoekresultaten, in plaats van alleen een linkje naar de encyclopedie.

Daarnaast heeft Apple bijvoorbeeld iTunes geïntegreerd zodat een zoekterm naar een nummer of film, direct informatie als tracklistings, beoordelingen, trailers en muziekvideo's oplevert, naast natuurlijk een link naar de internetwinkel. De werking lijkt nog niet helemaal uniform te verlopen: bij een zoektocht naar filmtitels vult Spotlight namen met iTunes-informatie keurig direct aan, maar bij zoeken naar band- of tracktitels gebeurt dit soms wel, soms alleen als de term 'itunes' bijgevoegd wordt en soms helemaal niet.

Apples kaartendienst is eveneens onderdeel van Spotlight, zodat direct plattegronden en routes op te vragen zijn. Ook hierbij leveren zoektermen wisselende resultaten op. Een zoekterm als Amsterdam of Rotterdam bracht ons in eerste instantie alleen de Wikipedia-informatie, maar bij het zoeken naar veel andere steden, zoals Haarlem of Groningen, kregen we wel direct keurig de Kaarten-weergave. Op een later moment werden andere grote steden wel gevonden. Net als bij de integratie van iTunes waren de resultaten dus nogal inconsistent, maar waarschijnlijk is dit omdat het een beta betreft.

Spotlight kan ook gebruikt worden om valuta om te rekenen en op termijn zullen resultaten met betrekking tot nieuws in de lijst komen te staan. Onduidelijk is nog op basis waarvan welke nieuwssites meegenomen worden. Apple werkt in ieder geval samen met Microsofts Bing voor resultaten. Een complete vervanging voor zoekmachines is Spotlight echter niet: de nieuwe functionaliteit kan soms handig zijn, maar je zal de functie toch vooral blijven gebruiken om items op je systeem te spotten.

Safari: flink onder handen genomen

Een tweede onderdeel dat aangepast is, betreft Safari. De browser heeft een plat, vereenvoudigd ontwerp gekregen. Onder andere de knoppen voor volgende en vorige en voor het delen van content, hebben een strakker design gekregen. Het invoerveld voor url's en zoektermen is een stuk kleiner geworden en ook de tabs zien er strakker, met minder schaduw, uit.

Nieuw is een overzichtsweergave van Favorieten, met een automatisch overzicht van veelbezochte sites, op een vergelijkbare manier als bij iOS. Die weergave krijg je als gebruiker niet alleen voorgeschoteld bij het openen van een nieuwe tab, maar ook bij het invoeren van een nieuwe url. Apple heeft zelf al twaalf sites gekozen die favoriet zouden moeten zijn en deze twee rijen van zes zie je elke keer zodra je een site wilt invoeren, dus het is zaak je eigen Favorieten zo snel mogelijk in te stellen.

Safari heeft bij Yosemite een vernieuwde tab-weergave. In plaats van een horizontale voorbeeldweergave, waarbij je als gebruiker naar links en rechts moet scrollen tussen de sites, is er nu een grote overzichtspagina met tabs. Standaard toont Safari twaalf tabs in het overzicht en tabs van dezelfde pagina worden gebundeld, zodat een grote hoeveelheid tabs overzichtelijk weergegeven worden. Voor wie werkt met grote hoeveelheden openstaande tabs is de functie een uitkomst om sites terug te vinden.

Apple heeft net als bij Spotlight diensten als Kaarten, Wikipedia en iTunes geïntegreerd in het invoer- annex zoekveld van Safari. De browser toont bijvoorbeeld korte omschrijvingen uit Wikipedia-lemma's en beoordelingen van films. Net als bij Spotlight is het soms lastig te voorspellen welk resultaat voorrang krijgt.

Verder zijn er nog wat kleinere wijzigingen doorgevoerd bij Safari. Zo kan tegenwoordig de privacybewuste zoekmachine DuckDuckGo gebruikt worden om te zoeken, wordt html5 in plaats van Silverlight gebruikt voor Netflix en is er nu een private browsing-optie per tab in plaats voor voor de gehele browser, waarmee Safari weer in de pas loopt met de privémodus-mogelijkheden van concurrerende browsers. Safari zou ook opnieuw zuiniger zijn geworden en Apple zou de JavaScript-engine verbeterd hebben, maar dat hebben we nog niet kunnen testen.

Nu ook sms-en met Berichten

Een van de manieren waarop een laptop een aanvulling kan zijn op je mobiele telefoon is met instant-messaging. Apple heeft hiervoor zijn Berichten-app uitgebreid en de combinatie met iOS 8 moet straks voor synchronisatie van sms- en mms-berichten op iPhones en Mac-systemen zorgen. Je kunt dan dus sms-berichten lezen en sturen naar contacten zonder dat je je iPhone erbij hoeft te pakken.

In Berichten is het daarnaast mogelijk om een conversatie te houden met meerdere contacten tegelijk en deze gesprekken een naam geven om het overzichtelijk te houden. Ook heeft Berichten de mogelijkheden audio-boodschappen te versturen, die je kunt inspreken via de microfoon van bijvoorbeeld de laptop. Bestanden worden in amr-formaat voor spraakcompressie gestuurd naar ontvangers.

'Vandaag' in Berichtencentrum

Met Mountain Lion in 2012 kreeg OS X een notificatiescherm, op te roepen door van buiten het trackpad naar binnen te vegen met twee vingers. Het notificatiecentrum moet nu zijn ruimte delen met 'vandaag': je kunt als gebruiker kiezen of de smalle verticale strook aan de zijkant de berichten van diverse apps toont, of de Vandaag-weergave met allerlei widgets die informatie geven die op de dag handig kan zijn, zoals de agenda, het weer, nieuws, de tijd, enzovoorts. Ontwikkelaars kunnen widgets maken voor de lijst en gebruikers kunnen deze uit de App Store halen. Het toevoegen of verwijderen van widgets gaat makkelijk en de volgorde is aan te passen. Widgets krijgen hiermee een bruikbaarder positie dan op het Dashboard: het oproepen met swipen en de smalle weergave maakt ze minder opdringerig en afleidend.

Mail: direct plaatjes bewerken

De belangrijkste toevoeging van Mail is de mogelijkheid om markeringen te maken bij afbeeldingen en documenten als pdf. Via een editingbalk kun je er bijvoorbeeld voor kiezen te tekenen op een jpeg-plaatje, tekst toe te voegen of enkele eenvoudige vormen zoals tekstballonnen te plaatsen. De mogelijkheden zijn eenvoudig, maar het aanpassen gaat snel en het kan in sommige gevallen efficiënt zijn, zoals bij het ondertekenen van documenten. Verder heeft Apple de maximale omvang van bijlagen vergroot naar 5GB.