Inleiding: vooruitkijken is...
Inleiding: vooruitkijken is…
Intel heeft op het IDF een flink aantal nieuwe technieken laten zien. Sommige daarvan zijn al in een vergevorderd stadium en bijna klaar om als product te worden uitgebracht, terwijl andere visies nog lang niet aan een productintroductie toe zijn en meer een weerspiegeling zijn van Intels plannen voor de toekomst.
Veel aankondigingen die op het IDF gedaan worden en vooral technieken die het bedrijf laat zien, komen met een disclaimer. Aan elke keynote ging een standaard-advocatenverhaal vooraf over 'forward looking statements' en dat daaraan geen rechten ontleend kunnen worden. Toch zijn de toekomstvisies van Intel niet zomaar uit de lucht gegrepen. Het bedrijf moet immers flink vooruit plannen om nu al te beginnen met de ontwikkeling van technieken en producten die over ruwweg vijf jaar op de markt moeten komen.
/i/1379050023.jpeg?f=imagenormal)
De afdeling die zich bezighoudt met het zoeken naar antwoorden op vragen als 'wat voor techniek willen we over vijf, tien of vijftien jaar hebben' heeft dan ook niet het makkelijkste werk, maar met het extrapoleren van huidige trends kunnen toekomstige ontwikkelingen redelijk voorspeld worden. De volgende technieken en producten staan dan ook nog niet in steen gebeiteld, maar ze zijn ook niet uit de lucht komen vallen...
De nabije toekomst: 2014
Als we niet verder vooruitkijken dan pak 'm beet een jaar, dan zijn Intels plannen vrij duidelijk. Tot op zekere hoogte tenminste, want verrassingen kunnen altijd de kop opsteken en roadmaps willen nog wel eens veranderen.
De desktop
Voor de desktop, die meermaals dood verklaard is, maar nog altijd dapper standhoudt, is de nabije toekomst een open boek. Enerzijds moet de high-end bediend worden door nu nog Haswell-processors, met naar verwachting volgend jaar de 'tick' in de vorm van Broadwell. Intel demonstreerde Broadwell kort tijdens het IDF 2013, maar ging niet diep op de details in. In voorgaande jaren werd steeds uitgebreide en gedetailleerde informatie over de veranderingen in architectuur en prestaties gegeven, maar buiten de keynotes bleef het angstvallig stil rond Broadwell.
/i/1378835652.jpeg?f=imagenormal)
Helemaal zeker is het dus niet dat Broadwell netjes halverwege 2014 op de markt komt, maar het silicium is er klaar voor. Intel heeft de Haswell-architectuur met succes weten te verkleinen naar 14nm en dat gaat onder meer gepaard met aanzienlijke energiebesparingen.
De Broadwell-processors voor de desktop krijgen concurrentie van Intel zelf. De Bay Trail D-serie Atoms gaan de onderkant van de markt bedienen: eenvoudige desktops en all-in-ones dus. De Atoms zullen als Celerons en Pentiums in winkels worden aangeprezen, aangezien Atom inmiddels wat prestaties betreft een wat nare bijsmaak heeft gekregen.
Laptops, tablets en combinaties daarvan
Broadwell gaat voor laptops en tablets een veel grotere rol spelen dan voor de desktop. Net als Haswell is ook Broadwell vooral voor mobiel gebruik geoptimaliseerd, met energiebesparingen, kleinere chips en soc-opties. Broadwell lijkt volgens demonstraties van Intel een energiebesparing van zo'n dertig procent op te leveren ten opzichte van Haswell en voor laptops is dat alleen maar goed nieuws. Bovendien zou Broadwell ook geschikt zijn voor krachtige tablets en voor tablet-laptophybrides: 2-in-1's. Intel probeert nu die form-factor, net als ultrabooks, vooruit te schuiven.
/i/1379050411.jpeg?f=imagenormal)
Die tablets en 2-in-1's moeten ook door Bay Trail-processors bediend worden. De Bay Trail T-serie is vooral voor tablets bedoeld, maar kan ook in 2-in-1's gebruikt worden. De Bay Trail M-serie, bedoeld voor notebooks, zou dat ook kunnen. Zo heeft Intel een vrij compleet portfolio van zeer zuinige, tragere chips tot zeer snelle, iets minder zuinige processors voor alles wat een 8"- of groter scherm heeft.
De opvolger van Bay Trail is overigens ook al bekend; dat wordt de op 14nm geproduceerde Airmont-architectuur. In smartphones moeten we het nu nog doen met 32nm-socs, maar een 22nm-soc, met codenaam Merrifield, is onderweg. Intel kan die naar verwachting eind dit jaar al produceren, maar pas begin 2014 wordt 4g voor zowel voice- als dataverkeer ondersteund. Wat prestaties betreft zou Merrifield zich kunnen meten met zijn ARM-concurrenten en vergeleken met de huidige Intel-socs een energiebesparing tot 50 procent kunnen realiseren.
2015 en verder
De aanstaande productintroducties zijn vrij algemeen bekend, maar hoe moet het na 2014? De roadmaps geven daar deels antwoord op; voor 2015 is de transitie naar 10nm gepland en in 2017 moet 7nm gerealiseerd worden. Intel werkt zo'n vijf jaar vooruit wat siliciumontwikkeling betreft en 7nm staat stevig op de roadmap. Ook 5nm is al gerealiseerd, maar behalve naar silicium wordt ook naar quantumcomputing, andere materialen en hybrides als quantumdots in silicium gekeken.
/i/1379050453.jpeg?f=imagenormal)
Een van de grootste verrassingen die Intel tijdens de IDF van 2013 onthulde, was Quark. Het bedrijf gaf nog weinig details vrij over die nieuwe serie socs, maar gaf wel aan waarvoor de Quark-serie bedoeld is: het Internet of Things. Veel van Intels plannen draaien om dit 'internet van dingen', kortweg iot. Quark is de eerste generatie zeer zuinige processors die daaraan gestalte moet geven.
Het idee is dat veel meer apparaten 'slim' worden. De meest voor de hand liggende daarvan zijn wearables, zoals horloges, maar het moet veel verdergaan, van een veelvoud aan sensors in elke ruimte, tot slimme auto's, sieraden, gebruiksobjecten en apparaten op en in het lichaam. Al die hardware moet ergens door aangedreven worden en in eerste instantie zal dat Quark moeten zijn, met een tiende van de energiebehoefte van Atom-socs en een vijfde van hun omvang.
Bij dat Internet of Things zijn niet alleen processors, of rekenkracht, van belang. De apparaten moeten ook data kunnen uitwisselen en dus over wifi- of een andere communicatietechniek beschikken. De achterliggende infrastructuur, zoals datacentra, moet eveneens aanwezig zijn en al die data moet beveiligd worden. Al die sensors, die ons continu in de gaten houden, geven immers een zeer gedetailleerd en persoonlijk beeld van ons door aan onze hardware.
/i/1379050500.jpeg?f=imagenormal)
Al die informatie kan gebruikt worden om ons leven makkelijker te maken, zo stelt Intel. Dat moet variëren van veiligheid, bijvoorbeeld in auto's, tot gemak. Tijdens verschillende keynotes gaven diverse Intel-kopstukken voorbeelden van het Internet of Things en mogelijke toepassingen, van mobiele apparaten via infrastructuur tot apps.
Zo zou een telefoon veel persoonlijker moeten worden en weten waar zijn eigenaar mee bezig is. De gebruiker moet niet gestoord worden tijdens vergaderingen, tenzij het een noodgeval is. De smartphone moet dan de context van zowel de eigenaar als de beller kennen. Dezelfde smartphone kan via zijn diverse sensors zijn gebruiker herkennen en weten met wie deze samen is. De stem van de gebruiker die met iemand anders praat, kan dan helpen. De twee telefoons van de gesprekspartners 'horen' bovendien hetzelfde geluid en weten dus dat de gebruikers samen zijn. Ook op basis van loopeigenschappen kan een telefoon, via zijn accelerometers, een gebruiker herkennen. Die laatste twee technieken worden in een prototypestadium getest in Intels labs.
Ook in auto's zou dergelijke techniek, bijna passief, moeten werken. Software integreert sensordata en herkent een route die gereden wordt, zodat kan worden ingespeeld op de activiteit die daarmee gepaard gaat. Laptops en telefoons kunnen bijvoorbeeld vanzelf in werkmodus gaan en een file kan vermeden worden als een telefoon of autosysteem op tijd alternatieve routesuggesties geeft.
Tot slot: nog zuiniger
Op het gebied van gezondheid zouden er eveneens grote veranderingen komen. Zo is de rekenkracht die kan worden ingezet om menselijk dna te 'sequencen' dermate toegenomen dat de kosten van ruwweg twee miljoen naar enkele duizenden euro's zijn gedaald. Daarmee zouden medicijnen, vooral kankermedicijnen, veel doelgerichter te werk kunnen gaan en effectiever ziektes kunnen bestrijden.
Ook het meten van vitale data, zoals bloeddruk en hartslag, kan met slimme sensors worden gedaan. Intel demonstreerde hoe een armband nu het werk van een flinke machine kan doen en hoe een prototype pleister die armband weer kan vervangen.
/i/1379050578.jpeg?f=imagenormal)
Na de Quark-socs moeten er nog zuinigere producten komen om al die hardware en sensors intelligent te maken. Een processor verstookt nu nog enkele watts, maar dat wordt met Quark tienden van watts. Prototypes die Intel nu werkend heeft, zitten in het milliwattbereik, maar ook dat zou voor veel toepassingen nog veel te veel zijn.
Om wearables niet steeds te hoeven opladen, zou het opgenomen vermogen in de microwatts of lager moeten zitten. Dan zouden de apparaten energie kunnen halen uit bewegingen, uit omgevingslicht of met andere 'scavenging'-technieken. Ter illustratie had Intel een accelerometer met draadloze zender ontwikkeld die door de galvanische reactie van koper en zink in een glas wijn kon worden aangedreven. De accelerometerdata werd daarbij gebruikt om een gerenderde bloem de oriëntatie van de sensor in realtime te laten weerspiegelen.
/i/1379050617.jpeg?f=imagenormal)