Inleiding: hoe de 'big slate' standaard werd
Inleiding: hoe de 'big slate' standaard werd
Wie nu in de winkel kijkt, ziet bij de duurdere telefoons allemaal variaties op hetzelfde model. De telefoons hebben een groot, capacitief touchscreen in een zo dun mogelijke behuizing. Verder hebben alle telefoons volumeknoppen, een vergrendelknop, een aansluiting om te laden en data over te zetten, en zo nog wat standaardelementen. Het is net alsof alle nu populaire telefoons zijn afgeleid van dezelfde blauwdruk.
Dat is niet altijd zo geweest. Tot een paar jaar geleden waren er veel varianten smartphones. Zo was er het toestel met een relatief klein scherm en numeriek toetsenbord, waarvan de Nokia N95 de populairste is gebleken. Ook waren er de nodige telefoons met uitschuifbare toetsenborden, zoals de HTC Tytn 2. Veel smartphones waren bovendien uitgerust met een resistief scherm en stylus. Tot slot waren er ook nog veel portrait qwerty's met volledige toetsenborden direct onder het scherm, zoals BlackBerry's.
De reden voor het verdwijnen van veel van deze afwijkende form-factors zijn niet zo moeilijk te bedenken. Ten eerste bleken de toestellen met groot capacitief touchscreen populairder dan andere modellen. Onder meer HTC kwam tot 2010 elk jaar met minstens twee modellen, waarvan een met qwerty-toetsenbord. De touchscreen-modellen deden het in de verkoop simpelweg beter. Bovendien kunnen die toestellen een groter scherm hebben dan andere form-factors zonder al te groot of zwaar te worden. Daardoor kunnen internetpagina's, apps en andere zaken groter worden weergegeven.
De apps zijn ook doorslaggevend gebleken. Alles is in de afgelopen jaren een app geworden: per functie een applicatie, zoals voor de telefoonfunctie, chat, nieuws, muziek en video. Ook voor de functionaliteit bleek het dus een logische stap om alles in te zetten op het model met groot capacitief touchscreen.
Dat dergelijke telefoons nu zo populair zijn, betekent echter niet dat het altijd zo zal blijven. Tweakers blikt op het randje van 2012 uitgebreid vooruit. Wat voor smartphones kun je over een paar jaar kopen?
Variaties: een specifiek doel
Omdat het de meest logische weg naar succes op de korte termijn is, lijken smartphones die het anders doen toch nog veel op de blauwdruk van de grote touchscreentelefoon. Veel fabrikanten hebben al laten zien hoe ze willen afwijken van die standaard door toegevoegde functionaliteit.
Ontworpen naar functie
Een van de variaties die fabrikanten maken, is het ontwerp van een toestel volledig aanpassen aan de beoogde functie van de telefoon. Het duidelijkste voorbeeld daarvan is wellicht de SE Xperia Play van vorig jaar. De gametelefoon heeft een uitschuifbare gamepad, waarmee hij in een handheld verandert, inclusief alle knoppen en optische d-pads. Qua processor, geheugen en software is het echter exact dezelfde telefoon als andere toestellen die Sony Ericsson destijds maakte, al is het scherm beduidend minder. Een minder duidelijk voorbeeld is de 808 PureView van Nokia, die deze zomer uitkwam. Om de grote camera de ruimte te geven, heeft de telefoon een grote bult aan de achterkant, waarvoor het hele ontwerp is gewijzigd.
/i/1330354485.jpeg?f=imagenormal)
Retro: de stylus
Een van de populairste ideeën is het terugbrengen van de stylus of andere objecten waarmee je het scherm kunt bedienen. HTC begon er anderhalf jaar geleden mee in zijn tablet Flyer, maar Samsung nam het idee over en maakte er een nieuwe productcategorie van: de Galaxy Note. De Note en Note II zijn bedoeld als extreem grote smartphones, die door het grote scherm genoeg ruimte hebben om onder meer op te tekenen en aantekeningen te maken.
HTC en Samsung zijn echter niet de enige die oude tijden terugbrengen. Sony deed hetzelfde met de Xperia Sola en iets dat het Floating Touch noemde. Een tweede, gevoeligere capacitieve laag is in het scherm gelegd om te zorgen dat de telefoon ook met handschoenen aan gebruikt kan worden. Nokia deed ongeveer hetzelfde met Super Sensitive Touch op de Lumia 920.
/i/1349265438.png?f=imagenormal)
Deze technologie wordt steeds volwassener en bruikbaarder, en groeit daarmee uit tot een echte variatie op de standaardsmartphones die in de winkel liggen.
Projector
Een veelbelovende nieuwe techniek voor smartphones zijn projectors, al jaren. Dit jaar kwam voor het eerst een grote fabrikant met een smartphone met picoprojector: de Galaxy Beam van Samsung. Het is overigens de tweede Beam; in 2010 toonde Samsung een toestel onder dezelfde naam, maar dat kwam maar in een paar landen uit.
/i/1330446263.jpeg?f=imagenormal)
De Galaxy Beam toonde aan dat picoprojectors en smartphones nog niet klaar zijn voor elkaar. Er is niet genoeg accucapaciteit en ruimte om een fel beeld te projecteren en daarnaast is er nog weinig functionaliteit. Ja, je kunt foto's laten zien op een muur, maar daar houdt het wel mee op. En dat terwijl projectors zo veel potentie hebben. Zo kan het beeld aanraakgevoelig worden gemaakt, waardoor je een interface kunt bedienen via het beeld dat wordt geprojecteerd. Dat is al vaker getoond, bijvoorbeeld door het bedrijf Light Blue Optics tijdens elektronicabeurs CES in 2010.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Software: geen apps, maar integratie
De huidige dominante besturingssystemen, Android en iOS, werken beide met hetzelfde systeem voor het uitvoeren van functies: apps. Gebruikers voegen functionaliteit toe door apps te installeren uit een downloadwinkel, terwijl ontwikkelaars er op die manier aan kunnen verdienen. Je navigeert door vanuit apps terug te gaan naar homescreen, hoofdmenu of taskswitchmenu.
Sinds 2010 probeert Microsoft dat model zonder veel succes te doorbreken. Dankzij hubs moeten apps niet langer de dominante manier zijn om door de interface te gaan. De bedoeling was dat alle apps belangrijke info in hubs en op live tiles zouden weergeven. De praktijk bleek lastiger. Zo is er integratie met Twitter, maar om dm's te lezen is een externe app nodig. Facebook ondersteunt de versie met integratie ook niet geheel. Zo is het onmogelijk om te zien wie precies een status 'geliked' heeft, om statusupdates te delen en meer van dat soort zaken.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
BlackBerry probeert het met BlackBerry 10 door multitasking toegankelijker te maken, een benadering die Nokia eerder had met Maemo en MeeGo Harrmattan. Door onlangs geopende apps als thumbnails weer te geven, moet het de gebruiker minder het idee geven dat hij de hele tijd apps moet starten.
Google heeft een voorzichtigere benadering. Het voegt info samen met Google Now. Informatie uit onder meer de kalender en Google Maps wordt gecombineerd om een gebruiker tijdig te waarschuwen als er een file staat op de route naar een afspraak in de agenda.
De softwarematige innovaties moeten uiteindelijk leiden tot slimmere telefoons, die leren van patronen in het gebruik. Qualcomm is bezig die functionaliteit in nieuwe chipsets te stoppen met Gimbal, een sdk om informatie uit sensoren van telefoons op een zuinige manier uit te lezen en te gebruiken.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Heden en toekomst: kleine toevoegingen
Wie naar de huidige verkoopcijfers kijkt, kan alleen maar concluderen dat op korte termijn de grote touchscreentelefoons in trek zullen blijven. Ook daaraan kunnen echter nog nieuwe zaken worden toegevoegd die ze onderscheiden van de huidige telefoons.
Draadloos laden
Draadloos laden is niets nieuws, maar nu onder meer Nokia en Google telefoons met dezelfde standaard hebben uitgebracht, is er hoop op wereldwijde compatibiliteit. Het zou een goede zaak zijn, maar helaas zijn er op dit gebied concurrerende standaarden. Stiekem zou een overheid fabrikanten met zachte hand naar een laadstandaard moeten dwingen, zoals de Europese Commissie deed met micro-usb. De voordelen zijn groot; met een brede standaard raken laders wijd verspreid. Daardoor kun je je telefoon bij vrienden makkelijk opladen door ze op een matje te leggen, maar ook op openbare plekken wordt het dan aantrekkelijk om draadloze laders neer te leggen. Bijvoorbeeld in de tafels van een fastfoodrestaurant, in treinen, vliegtuigen en zo meer. Nokia doet er zijn best voor. Het heeft onder meer overeenkomsten met diverse retailketens, waaronder een bekend koffiehuis, om in filialen draadloze laders voor zijn Lumia 920 neer te leggen.

Buigzame schermen
Ze bestaan al jaren in de labs, maar er is nog nooit een in de winkel verkrijgbare telefoon mee uitgerust: buigzame schermen. Wie hiernaar uitkijkt, kan het beste kijken naar Samsung. Buigzame schermen zijn alleen mogelijk met amoled-panelen en daarvan is de Zuid-Koreaanse fabrikant de grootste leverancier. Verwacht echter niet gelijk een smartphone die je kunt oprollen als een papiertje. De technologie zal eerst worden gebruikt om het scherm stevig en onbreekbaar te maken. De buigzame schermen kunnen namelijk vrijwel niet worden vernield en zijn bovendien dunner dan de huidige. Dat weet de fabrikant op gewelddadige wijze duidelijk te maken in dit filmpje uit 2008.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Accu's
Wat heb je liever, een dunne telefoon of een telefoon met grotere accu? Volgens HTC blijkt uit marktonderzoek dat mensen vooral zitten te wachten op dunnere telefoons. HTC is niet de enige die er zo over denkt; vrijwel alle fabrikanten verkiezen dunnere behuizingen boven grotere accu's. Als we echter een lijst zouden maken van innovaties waarop mensen het meest zitten te wachten, dan zou eentje die de accuduur aanmerkelijk verlengt vermoedelijk bovenaan staan.
Helaas, er zijn op dit gebied wel kleine innovaties, maar geen enkele maakt dat je telefoon ineens een paar weken meekan zonder opgeladen te worden. Toch zijn er hoopgevende ontwikkelingen. Zo zijn er fabrikanten die aandacht besteden aan dit probleem en proberen een zo groot mogelijke accu in een zo klein mogelijke telefoon te proppen. Neem nu de in Nederland slecht verkrijgbare Motorola Razr HD Maxx. Hij weegt 157 gram en is met 9,3mm even dik als een iPhone 4S, maar Motorola kreeg er een 3300mAh-accu in, waar accu's rond 2100mAh standaard zijn in smartphones. Lenovo deed er een schepje bovenop; in een midrange-toestel van de Chinezen zit een 3500mAh-accu.
In de komende tijd zal het vooral moeten komen van doorbraken op het gebied van accudesign, in plaats van accu's zelf en wanneer toestellen met grote accu's een groot succes worden, zullen meer fabrikanten kijken of het aantrekkelijk is een 'Maxx'-versie van hun toestellen uit te brengen.

Een andere manier: weg van het scherm
De volgende uitdaging voor de r&d-labs betreft het grote scherm. Hoe mooi die schermen ook zijn, uiteindelijk is het tegenover de tv of andere schermen in de toekomst maar een kleintje: niet ideaal dus voor het bekijken van video's. Daar komt bij dat sommigen zich openlijk ergeren aan de trend dat veel mensen steeds meer in het openbaar in hun scherm zijn verzonken. Smartphonegebruikers kijken neer in plaats van te praten met hun gezelschap. De vraag is hoe je het meest centrale deel van een hedendaagse smartphone, het grote touchscreen, overbodig maakt. Het is immers niet alleen een medium voor output, maar ook voor input. Via het scherm maken gebruikers de telefoon duidelijk wat ze willen, welke tekst ze willen sturen, enzovoort.
De quick fix hiervoor is een superieur notificatiesysteem. Via onder meer notificatieleds kun je al zien dat er meldingen staan te wachten en soms is aan de kleur ook te zien welke app de melding stuurt, zeker als je dat zelf kunt instellen.
Hoe kun je het scherm nog verder overbodig maken? Apple zou het net als Sony onder meer eerder deed in 2013 gaan proberen met een bluetooth-horloge. Een van de bekendste oplossingen kwam in 2012 bovendrijven uit de r&d-labs van Google. Het heet Project Glass en behelst brillen die informatie als overlay over het beeld van de echte wereld leggen. Onder andere Microsoft is met eenzelfde product bezig, zodat het inderdaad een nieuwe trend zou kunnen worden.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Brillen die beelden kunnen projecteren, foto's kunnen maken en verbinding hebben met het internet klinken futuristisch, al komt Project Glass naar verluidt over niet al te lange tijd uit. De brillen worden ongetwijfeld een leuke gadget, maar kunnen ze een smartphonescherm vervangen? Daarvoor zijn nog de nodige hobbels te nemen. Hoe voer je bijvoorbeeld tekst in op nauwkeurige manier? Werkt dat via een in je bril geprojecteerd toetsenbord of moet dat per stem? En als het met stemcommando's werkt, hoe voorkom je dan dat je voor paal staat als je op straat tegen je bril praat? Hoewel Google Voice Commands, Siri en Microsoft TellMe al enige tijd werken op smartphones, zijn er maar weinig mensen die ze in het openbaar gebruiken. Daar komt bij dat brillen met projecties het scherm niet overbodig maken, maar het ene scherm vervangen door een ander. Mensen met zulke brillen op hun hoofd zullen niet meer neerkijken op hun telefoon tijdens een gesprek als ze een berichtje krijgen, maar vermoedelijk worden de ogen wat glazig en dwalen ze toch af.
Wie het scherm overbodig wil maken, moet dus werken aan een systeem waardoor notificaties niet via de ogen, maar via andere zintuigen binnenkomen. De oren worden al gebruikt met geluiden, al zou een systeem als Siri of Google Now kunnen worden uitgebouwd om in een bluetooth-headset alle notificaties voor te lezen. De neus is niet zo geschikt en de tong is in principe mogelijk, maar praktisch lastig. Wat zou je moeten proeven als je een WhatsApp-berichtje krijgt en hoe ga je dat onthouden?
Blijft over de huid; Nokia speelt met de gedachte om stickers of tatoeages te laten dienen als manier om notificaties door te geven aan de gebruiker, zo bleek in maart uit een patentaanvraag. Het systeem werkt met ferromagnetische deeltjes die kunnen bewegen. Hoe verschillende notificaties op een makkelijke manier uit elkaar gehouden kunnen worden, is nog niet duidelijk.
De kans is groot dat dé manier om notificaties binnen te krijgen op een manier die geen scherm vereist, nog niet is uitgevonden. Dat grote bedrijven als Microsoft, Google en Nokia ermee bezig zijn, betekent echter wel dat er snel progressie geboekt kan worden.

De verre toekomst: science fiction
Wie had kunnen bedenken hoe smartphones er anno 2012 uit zouden zien en hoe ze zouden functioneren? Wat nu het centrale deel is van elke smartphone, de downloadwinkel met apps, was enkele jaren geleden nog maar een klein detail waar weinig mensen om gaven. Het is dus lastig te voorspellen waar het heengaat, maar misschien niet helemaal onmogelijk.
In 2011 was Tweakers op bezoek bij de r&d-afdeling van HTC. Daar zei hoofdontwerper Drew Bamford dat hardware en software vermoedelijk worden gescheiden. "We hebben er zelfs een naam voor: private cloud. Het idee is dat je een kleine device in je zak hebt, waarop al je data staat. Die data kun je vervolgens op elk soort scherm of zelfs op elk oppervlak gebruiken." In de trein zou je bijvoorbeeld een smartphone kunnen gebruiken, waarna je thuis verdergaat op een groot scherm. "Het scherm wordt een apart apparaat, terwijl je jouw privégegevens altijd bij je hebt."
Ook ziet Bamford een toekomst voor augmented reality. "Nu is het nog maar speelgoed", aldus Bamford. "Er komen echter applicaties die wel nuttig zijn. Denk bijvoorbeeld aan een realtime-vertaler voor tekst. Door je telefoon op een Chinese menukaart te richten, krijg je direct de vertaling te zien. Een ander voorbeeld is een handleiding voor een Ikea-kast die op de onderdelen wordt geprojecteerd. Dat zou het monteren veel makkelijker maken."
Naast het scheiden van hardware en software leven er nog veel meer ideeën in r&d-labs. Zo zijn Nokia en Intel tijdens hun kortstondige samenwerking in 2011 bezig geweest met het ontwikkelen van bellen via hologrammen. Veel van die ideeën komen echter zelden of nooit naar buiten. Zo af en toe publiceren fabrikanten echter wel filmpjes over hoe ze de toekomst zien. Een voorbeeld daarvan is RIM, het bedrijf dat in 2013 probeert een doorstart te maken met BlackBerry 10. In het filmpje van RIM is te zien hoe volgens het bedrijf de smartphone een rol kan gaan spelen in de toekomst, met onder meer augmented reality, het openen van een toegangspoort met de telefoon en nog veel meer.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
RIM is niet de enige die daarover nadenkt; andere bedrijven zitten niet stil. Zo heeft Microsoft plannen voor een holografische interface, mede dankzij de Kinect-technologie voor de Xbox. Deze video komt uit 2011, maar toont welke mogelijkheden Microsoft ziet in de technologie.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Veel van de mogelijkheden die fabrikanten noemen zijn helemaal niet zo vergezocht. Veel is zelfs al mogelijk of zou met optimalisaties in software mogelijk zijn. De vraag is welke in producten verwerkt worden en welke echt zullen aanslaan. Dat moeten we afwachten, want geen glazen bol is goed genoeg om dat accuraat te voorspellen.
Tot slot
In dit verhaal is lang niet alles aan bod gekomen wat de toekomst voor smartphones inhoudt. Veel zaken zijn simpelweg geheim, omdat bedrijven de concurrentie niet wijzer wil maken. Bovendien weten we niet zeker uit welke hoek de innovatie zal komen. Wie acht jaar geleden had gezegd dat de smartphonerevolutie door Apple en Google zou worden ingeleid, zou verbaasde blikken hebben gekregen.
Bovendien is de toekomst onvoorspelbaar. Op dit moment lijken de kaarten voor de komende jaren geschud. Google leidt de markt met Android, in de rug gesteund door 'hitmachine' Samsung. Andere fabrikanten proberen daar graantjes van mee te pikken. Apple volgt met de iPhone, en Nokia daagt de markt uit met gewaagde kleuren en andere snufjes. RIM probeert terug te komen met BlackBerry 10, maar het is bijna niet voor te stellen dat de Canadezen even relevant zullen worden als ze in 2009 en 2010 waren.
De smartphonemarkt heeft een rijk verleden, maar een nog veel grotere toekomst. Het is niet ondenkbaar dat mobiel internet de dominante vorm van internet wordt, terwijl smartphones en tablets, of hoe die dan ook worden genoemd, de rol van pc's en laptops kunnen overnemen, iets waar we eind vorig jaar ook bij stilstonden.
De smartphone wordt slimmer, krachtiger en veelzijdiger, maar hoe hij er over een paar jaar uitziet, is nog onduidelijk. In ieder geval blijft de 'big slate' nog lang in zwang, is het niet bij de trendsettende toestellen van 600 euro, dan in elk geval bij de trendvolgende modellen van 200 euro en minder. Die toestellen zijn nu immers voorzien van 3g, gps, wifi en capacitieve touchscreens. De erfenis van de eerste generaties in de 'smartphone-boom' hebben de budgetbakken bereikt; de tijd voor iets nieuws komt wel heel dichtbij.

Uit de oude doos: het Nokia Morph-concept uit 2008, toen een 'mobieltje van de toekomst'.