Inleiding
Asus toonde de HD 7970 Matrix al in juni van dit jaar op de Computex-beurs in Taiwan, maar er is nog heel wat tijd verstreken voordat de videokaart aan alle eisen van de fabrikant voldeed. Inmiddels is deze HD 7970-variant dan toch eindelijk verschenen, met een flinke koeler en, als het goed is, nog heel wat overklokpotentieel.
Er worden twee varianten van de HD 7970 Matrix uitgebracht, een normale versie en een Platinum-versie. De Platinum-versie werd overgeklokt van 1000MHz naar 1050MHz, terwijl de boost clock op 1100MHz in plaats van 1050MHz is ingesteld. Bij beide kaarten draait het geheugen op 6600MHz, 600MHz meer dan bij de HD 7970 GHz Edition.
MSI heeft een vergelijkbare kaart in het assortiment, de HD 7970 Lightning, die we in april al onder de loep namen. Die videokaart hebben we niet meer bij de hand, maar MSI's directe concurrent voor de HD 7970 GHz Edition wel: de Lightning-uitvoering van de GTX 680.
Het liefst overklokken we videokaarten met vloeibare stikstof, maar daarvoor ontbrak ons deze keer de tijd. Veel tweakers hebben trouwens toch geen stikstof staan, dus hebben we de videokaarten met hun eigen koelers overgeklokt om uit te vinden welke, met en zonder overklok, de snelste is. Wellicht voeren we de stikstoftest in een later stadium alsnog uit./i/1350048160.jpeg?f=imagenormal "Matrix vs Lightning")
Matrix vs. Lightning
Testsysteem
Begin maart hebben we een nieuw testsysteem op basis van Intels Sandy Bridge E-cpu's en de X79-chipset in gebruik genomen. Van Intel kregen we een Core i7 3960X-cpu, die in een Asus Rampage IV Extreme-moederbord werd gestoken. Deze cpu werd naar 4,3GHz overgeklokt en wordt met de standaardwaterkoeler van Intel op temperatuur gehouden. Verder gebruikten we 8GB op 1600MHz geklokt ddr3-geheugen, een Kingston Sandforce 2281-ssd van 240GB en een Corsair AX750W Gold-voeding. Alle hardware werd op een benchtable van CoolerMaster gemonteerd.
| Testsysteem | |
|---|
| Moederbord |
Asus RoG Rampage IV Extreme |
| Processor |
Intel Core i7 3960X |
| Geheugen |
Kingston KHX1600C9D3K4/8GX |
| Ssd |
Kingston HyperX 240GB |
| Videokaarten |
MSI GTX 680 Lightning
Asus HD 7970 Matrix (Platinum-versie)
HD 7970 GHz Edition
GTX 660 Ti SLI
HD 7870
HD 7850
HD 7770
|
| Koeler |
Intel Thermal Solution RTS2011LC |
| Voeding |
Corsair Professional Gold AX750 |
We streven ernaar om altijd de nieuwste drivers te gebruiken en als er bètadrivers zijn gebruikt, vermelden we dat.
Als benchmarks kozen we de games Battlefield 3, Alien vs. Predator, DiRT: Showdown, Sleeping Dogs, The Witcher 2, Shogun 2: Total War en Metro 2033. Van deze games worden, voor zover beschikbaar, alle patches geïnstalleerd. Waar mogelijk worden de interne benchmarks van de games gebruikt.
:fill(black)/i/1285675715.jpeg?f=thumb)
Elke game is getest met een Dell U3011-beeldscherm op de resoluties 1920x1080 en 2560x1440 pixels. De instellingen verschillen per game en worden daarom telkens vermeld. In principe wordt altijd anti-aliasing toegepast, tenzij dit resulteert in onspeelbaar lage framerates. Hetzelfde geldt voor sommige ingame-settings, die naar beneden worden bijgesteld als de videokaart anders onvoldoende fps produceert. Ook wordt er altijd 16xAF toegepast. Bij games die dat niet ondersteunen wordt deze instelling afgedwongen met behulp van AMD's Catalyst Control Center of Nvidia's Control Panel.
In AMD's CCC staat adaptive aliasing op multisampling en is mipmapping op de hoogste kwaliteit ingesteld. In Nvidia's Control Panel staat de anti-aliasing-transparancy-modus op multisampling en is de texture quality op 'quality' ingesteld.
Unigine en 3DMark 11
Tegenwoordig gebruiken we alleen nog de benchmarks 3DMark 11 en Unigine om een indicatie van de prestaties te krijgen. 3DMark Vantage hebben we uitgefaseerd, omdat dat programma, in tegenstelling tot de meeste spellen, geen DirectX 11 gebruikt.
In Unigine is de GTX 680 Lightning heer en meester, terwijl de HD 7970 Matrix amper sneller is dan de GHz Edition.
In 3DMark 11 is de GTX 680 opnieuw duidelijk sneller dan de HD 7970 Matrix, die nu een wat groter verschil met de HD 7970 GHz Edition laat noteren.
Battlefield 3 en Metro 2033
Battlefield 3 is niet alleen een van de mooiste shooters, het is ook een van de meest veeleisende. Uiteraard is het vooral in de multiplayermodus van belang dat de framerates zo hoog mogelijk zijn en we hebben de kaarten getest op de hoogste instellingen, inclusief 4xAA en 16xAF.
| Battlefield 3 - 1920x1080 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX 680 Lightning |
******
+
**
43,4 / 56,4 |
| HD 7970 GHz |
******
+
**
45,0 / 56,3 |
| HD 7970 Matrix |
******
+
**
46,0 / 55,9 |
| HD 7970 |
******
+
*
40,2 / 46,8 |
| HD 7950 AMD |
*****
+
*
34,0 / 42,0 |
Op 1920x1080 pixels zijn de GTX 680 Lightning en de HD 7970 Matrix erg aan elkaar gewaagd. De Matrix zet zelfs een iets hogere minimale framerate neer en dat is opvallend; Nvidia-kaarten presteren normaliter erg goed in Battlefield 3.
| Battlefield 3 - 2560x1440 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 GHz |
******
+
**
32,0 / 43,1 |
| HD 7970 Matrix |
******
+
**
31,3 / 40,7 |
| GTX 680 Lightning |
*****
+
**
26,6 / 36,2 |
| HD 7970 |
******
+
*
32,0 / 35,2 |
| HD 7950 AMD |
****
+
*
24,0 / 30,0 |
Op 2560x1440 pixels krijgt de GTX 680 Lightning het moeilijk. De HD 7970's hebben een stuk meer geheugenbandbreedte en op zulke hoge resoluties komt dat goed van pas.
Metro 2033
Metro 2033 is grafisch mooi en ook lekker zwaar voor videokaarten. Als de hoogste instellingen worden gebruikt, inclusief tesselation en depth of view, storten de framerates in. We schroefden de instellingen dan ook iets terug om tot bruikbare resultaten te komen.
| Metro 2033 - 1920x1080 - High |
|---|
| Videokaart | Minimum / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 Matrix |
******
+
**
43,0 / 58,8 |
| HD 7970 GHz |
******
+
**
45,0 / 57,3 |
| HD 7970 |
******
+
**
43,0 / 55,7 |
| GTX 680 Lightning |
*****
+
**
38,3 / 50,3 |
| HD 7950 AMD |
*****
+
**
35,0 / 48,0 |
Metro 2033 lijkt beter te draaien op AMD-gpu's. De Matrix neemt dan ook de leiding, hoewel de Matrix en de GHz Edition erg aan elkaar gewaagd zijn.
| Metro 2033 - 2560x1440 - High |
|---|
| Videokaart | Minimum / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 Matrix |
******
+
**
27,0 / 34,0 |
| HD 7970 GHz |
******
+
**
26,3 / 33,3 |
| GTX 680 Lightning |
*****
+
**
23,0 / 30,6 |
| HD 7970 |
******
+
**
24,0 / 30,2 |
| HD 7950 AMD |
*****
+
**
23,0 / 29,8 |
Ook op 2560x1440 beeldpunten is de Matrix het snelst. De GTX 680 is ongeveer even snel als de standaard-HD 7970.
DiRT: Showdown en The Witcher 2
Het verouderde Stalker: Call of Pripyat is afgedankt en vervangen door DiRT: Showdown. Deze game is bij uitstek geschikt als benchmark omdat de engine voor alle racespellen van Codemasters wordt gebruikt. Ook ondersteunt deze engine een aantal vernieuwende technieken, maar bij onze tests stonden Global Illumination en Enhanced Lighting wel uit.
| DiRT: Showdown - 1920x1080 - Ultra - 4xAA |
|---|
| Videokaart | Minimum / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 Matrix |
******
+
**
103,0 / 131,0 |
| HD 7970 GHz |
******
+
**
97,4 / 126,6 |
| GTX 680 Lightning |
******
+
**
92,4 / 115,2 |
| HD 7970 |
*****
+
*
85,3 / 103,7 |
| HD 7950 AMD |
*****
+
*
77,0 / 94,0 |
In DiRT: Showdown is de Matrix op de full-hd-resolutie ruim tien procent sneller dan de GTX 680 Lightning.
| DiRT: Showdown - 2560x1440 - Ultra - 4xAA |
|---|
| Videokaart | Minimum / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 Matrix |
******
+
**
82,8 / 103,0 |
| HD 7970 GHz |
******
+
**
82,5 / 102,4 |
| HD 7970 |
*****
+
**
70,4 / 88,2 |
| GTX 680 Lightning |
*****
+
*
69,9 / 86,6 |
| HD 7950 AMD |
*****
+
*
61,8 / 75,9 |
Op 2560x1440 pixels neemt het verschil tussen de Matrix en de Lightning iets toe. De Lightning is nu een fractie langzamer dan de reguliere HD 7970.
The Witcher 2
The Witcher 2 is opgenomen om wat variatie in onze benchmarksuite te hebben. Waar ontwikkelaar Bethesda Softworks enkele jaren geleden de toon voor rpg's zette, is het nu The Witcher dat grafisch voor de muziek uitloopt. Alle settings stonden zo hoog mogelijk, maar übersampling stond uit.
| The Witcher 2 - 1920x1080 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX 680 Lightning |
******
+
**
70,8 / 94,5 |
| HD 7970 Matrix |
****
+
***
44,3 / 82,0 |
| HD 7970 GHz |
****
+
***
43,0 / 79,1 |
| HD 7970 |
***
+
***
34,5 / 64,3 |
| HD 7950 AMD |
***
+
**
32,0 / 58,0 |
In vergelijking met de AMD-kaarten zet de Lightning indrukwekkende prestaties neer. Vooral de minimale framerate is relatief hoog en dat komt de speelbaarheid ten goede. De Matrix is amper sneller dan de HD 7970 GHz Edition.
| The Witcher 2 - 2560x1440 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 Matrix |
*****
+
***
28,0 / 43,8 |
| GTX 680 Lightning |
******
+
**
34,0 / 42,9 |
| HD 7970 GHz |
*****
+
***
26,5 / 42,4 |
| HD 7950 AMD |
***
+
***
19,5 / 34,0 |
| HD 7970 |
***
+
***
16,3 / 33,1 |
Op 2560x1440 beeldpunten presteert de Lightning flink minder. De minimumscore is nog steeds hoger dan bij de AMD-kaarten, maar de gemiddelde framerate is wel iets lager dan bij de HD 7970 Matrix.
Shogun 2 en Alien vs. Predator
Het strategiespel Shogun 2: Total War gebruikt enkele DirectX 11-technieken en weet de gpu behoorlijk op de proef te stellen. Diverse videokaarten, zoals de GTX 460, ontbreken bij de 2560x1440-test, omdat ze niet voldoende geheugen hebben om de benchmark op de door ons gebruikte instellingen af te spelen.
| Shogun 2: Total War - 1920x1080 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX 680 Lightning |
******
+
**
49,5 / 64,9 |
| HD 7970 Matrix |
*****
+
**
43,0 / 56,9 |
| HD 7970 GHz |
*****
+
**
41,0 / 53,3 |
| HD 7970 |
*****
+
**
39,0 / 50,4 |
| HD 7950 AMD |
****
+
*
33,0 / 43,0 |
Shogun 2 was vroeger exclusief AMD-terrein vanwege een bug die zeer nadelig was voor Nvidia-kaarten. Nvidia heeft dat probleem echter verholpen en de GTX 680 is nu met een redelijke voorsprong de snelste kaart voor dit spel.
| Shogun 2: Total War - 2560x1440 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX 680 Lightning |
******
+
**
30,5 / 40,8 |
| HD 7970 Matrix |
****
+
**
22,0 / 34,0 |
| HD 7970 GHz |
****
+
**
20,5 / 30,9 |
| HD 7970 |
***
+
**
18,0 / 25,9 |
| HD 7950 AMD |
***
+
**
18,0 / 25,7 |
Op 2560x1440 pixels weet de Lightning zijn voorsprong te behouden, wat opvallend is, omdat de HD 7970's op 2560x1440 beeldpunten vaak beter presteren dan vergelijkbare Nvidia-kaarten.
Alien vs. Predator
Voor AvP hebben we gebruikgemaakt van de ingebouwde benchmark, waarvan overigens ook een stand-alone-versie gedownload kan worden. We gebruikten voor deze DirectX 11-game bijna de hoogst mogelijke settings, maar pasten slechts 2x anti-aliasing toe. Op de full-hd-resolutie is de benchmark dan al zwaar genoeg, hoewel de nieuwere high-end kaarten er al heel wat minder moeite mee hebben.
| Alien vs Predator - 1920x1080 - High - 2xAA |
|---|
| Videokaart | Minimum / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 Matrix |
*****
+
***
56,0 / 89,0 |
| HD 7970 GHz |
*****
+
***
52,3 / 84,4 |
| HD 7970 |
****
+
***
47,2 / 77,2 |
| GTX 680 Lightning |
****
+
***
45,8 / 74,9 |
| HD 7950 AMD |
***
+
**
39,5 / 64,5 |
Het is te zien dat AMD-kaarten zich bij dit spel thuisvoelen: de Matrix is ruimschoots sneller dan de Lightning, die het zelfs tegen een normale HD 7970 moet afleggen.
| Alien vs Predator - 2560x1440 - High - 2xAA |
|---|
| Videokaart | Minimum / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 Matrix |
*****
+
***
34,0 / 56,7 |
| HD 7970 GHz |
****
+
***
32,0 / 53,3 |
| HD 7970 |
****
+
***
28,8 / 47,4 |
| GTX 680 Lightning |
****
+
***
26,3 / 45,3 |
| HD 7950 AMD |
***
+
**
24,0 / 40,6 |
Op 2560x1440 beeldpunten blijven de rollen ongewijzigd, maar de verschillen nemen wel toe. De Matrix is nu ongeveer 25 procent sneller dan de Lightning.
Energieverbruik
We hebben het energieverbruik van het hele systeem aan het stopcontact gemeten. Het onbelaste systeem gaf enkel de Windows-desktop weer, op één scherm.
Als de Matrix en de Lightning niets te doen hebben, is het verbruik aan de hoge kant. De dubbele fans en de uitgebreide energievoorziening spelen daarbij natuurlijk een rol, maar het blijft zonde van de energie.
Onder volle belasting valt de Matrix in positieve zin op, met een lager energieverbruik dan een normale HD 7970 GHz. De Lightning verbruikt juist meer dan we gewend zijn van GTX 680's, die vaak minder dan 400W verstoken.
Het verbruik in spellen laat een ander beeld zien. De Lightning is hier wel degelijk zuiniger dan de HD 7970 Matrix, die ook nog eens minder zuinig is dan de HD 7970 GHz Edition. Het speelt wel mee dat een van de spellen die we gebruikten Alien vs. Predator is, waarbij de HD 7970 GHz Edition en de Matrix veel beter presteren dan de Lightning.
Geluid
Naast het energieverbruik hebben we ook de geluidsproductie in kaart gebracht. De geluidsproductie werd gemeten op een afstand van 20cm, in een afgesloten ruimte met een omgevingsgeluid van 31 tot 31,5dBA.
Beide kaarten zijn in rust nagenoeg onhoorbaar. Met een stille behuizing zouden ze helemaal niet hoorbaar moeten zijn.
Onder belasting van Furmark weten de koelers van de Lightning en de Matrix de geluidsproductie aardig binnen de perken te houden. De koelers gaan wel hoorbaar harder draaien, maar storend wordt het niet. En dat is met de meeste HD 7970's een ander verhaal.
Overklokken
Aangezien Asus en MSI hun videokaarten hebben volgestopt met overklokfeatures, moesten we de videokaarten natuurlijk wel overklokken. We hebben de kaarten zowel met als zonder spanningsverhoging voor de gpu geprobeerd op te voeren. Het bleek echter al snel dat beide videokaarten met extra spanning op de gpu amper of helemaal niet verder overgeklokt konden worden dan zonder extra spanning.
Met Nvidia's Turbo Boost is er bovendien het probleem dat de GTX 680 zelf de spanning en de kloksnelheid reguleert. Met Turbo Boost wordt alleen een gemiddelde snelheid aangegeven, de echte kloksnelheid kan best iets hoger of lager liggen. Een te hoge kloksnelheid, waarvoor meer spanning nodig is en die dus ook meer warmte oplevert, kan juist slechtere prestaties opleveren dan een lagere kloksnelheid met minder spanning.
Asus levert de Tweak-software mee, terwijl MSI zijn Afterburner-software bij de GTX 680 Lightning voegt. Van beide programma's hebben we de nieuwste versie gedownload en we vinden het gebruik van Afterburner over het algemeen net iets eenvoudiger.
| | Matrix | Matrix OC | Lightning | Lightning OC |
|---|
| Kloksnelheid |
1050MHz |
1200MHz |
1111MHz |
1161MHz |
| Boost klok |
1100MHz |
1200MHz |
1176MHz |
1226MHz |
| Geheugen klok |
6600MHz |
7200MHz |
6008MHz |
7008MHz |
We beginnen met 3DMark 11 om te kijken of overklokken wel nut heeft.
Net als de benchmark met de normale kloksnelheden wordt deze test gewonnen door de GTX 680, die er met 566 punten extra 5,2 procent op vooruitgaat. De Matrix pakt met 791 punten meer echter bijna 9 procent winst.
In Alien vs. Predator zijn de rollen omgedraaid en is de Matrix de Lightning te snel af.
Ook in Battlefield 3 is de Matrix de snelste van de twee. Het helpt dat we op 2560x1440 pixels hebben getest, maar gezien de kracht van deze twee videokaarten is dat ook niet meer dan logisch.
Conclusie
De HD 7970 Matrix van Asus komt in deze review als winnaar uit de bus. De kaart is in de meeste benchmarks de snelste en kan, als we alleen luchtkoeling gebruiken, net wat verder worden overgeklokt dan MSI's GTX 680 Lightning. Het ligt er zoals altijd wel aan welke spellen je speelt. Zo is de Lightning wel degelijk sneller in Shogun 2: Total War en The Witcher 2, en het verschil in Battlefield 3 is erg klein.
Op het gebied van geluidsproductie en energieverbruik doen de kaarten weinig voor elkaar onder, al is de Lightning marginaal zuiniger en stiller. Het komt dan ook aan op prijs en persoonlijke voorkeuren. De prijs van de Matrix zal, voor zover we nu weten, echter ook vergelijkbaar zijn met die van de GTX 680 Lightning. We zijn dan ook van mening dat beide kaarten hun geld in dezelfde mate waard zijn.
:fill(white)/i/1350049146.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1350049147.jpeg?f=imagegallery)
/i/1350049148.jpeg?f=imagegallery)
/i/1350049149.jpeg?f=imagegallery)
/i/1350049197.jpeg?f=imagegallery "MSI GTX 680 Lightning")
/i/1350049198.jpeg?f=imagegallery "MSI GTX 680 Lightning")
:fill(white)/i/1350049199.jpeg?f=imagegallery "MSI GTX 680 Lightning")
/i/1350049150.jpeg?f=imagenormal "Lightning - Matrix")
:fill(white):strip_exif()/i/1340203652.jpeg?f=thumbsmall "MSI N680GTX Lightning")
:fill(white):strip_exif()/i/1339579810.jpeg?f=thumbsmall "ASUS MATRIX-HD7970-3GD5")
:fill(white):strip_exif()/i/1332421215.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1327053480.jpeg?f=thumbmedium)
/i/1286531505.png?f=fpa)
/i/1341313796.png?f=fpa_thumb)
/u/155568/usericon.png?f=community)
/u/300911/286px-Serious_Sam_Logo.svg.png?f=community){kind=logo}
:strip_icc():strip_exif()/i/1340797827.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/1340284559.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/1345802950.png?f=fpa)
/i/1256137806.png?f=fpa)
/i/1239798739.png?f=fpa)
:strip_exif()/u/306122/TNJ_P38.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/447827/931211_10201166709120983_1574700954_n4.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/438947/crop575c94eea6d14.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/6764/cergorach.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/241987/artsen_.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/192015/crop609667eb665d7_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/263315/crop592fef8caf3e6_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/323186/crop5aba3ab8159f8_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/389306/crop5e0f57577886f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
)
:strip_icc():strip_exif()/u/386815/296252.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/401873/images2.jpg?f=community){kind=small}
Ik speel bij lange na niet genoeg games om zo'n setup te kunnen rechtvaardigen, maar als ik jou post dan lees heb ik wel zoiets van oooh dat wil ik ook bouwen /u/34200/crop6554f56fe2075_cropped.png?f=community){kind=small}