Inleiding
Een jaar geleden draaide het op de Computex grotendeels om ultrabooks, Intels visie voor dunne, energiezuinige, snel startende notebooks. Dat is dit jaar eigenlijk niet anders, met als verschil dat ditmaal veel van de nieuwe modellen al met Windows 8 zijn uitgerust. Het gros van de notebookfabrikanten heeft zijn tweedegeneratie-ultrabooks bovendien gebaseerd op Intels Ivy Bridge-platform
Intels partners hebben het concept dus breed opgepakt, maar als het aan de chipgigant ligt, kan het nog allemaal nog beter. Ultrabooks met touchscreens, met schermen die alle kanten op kunnen draaien, met schermen die losgehaald kunnen worden; voor Intel is het niet snel te gek.
Om fabrikanten aan te moedigen ontwikkelt Intel conceptapparatuur die nooit op de markt zal komen, maar puur bedoeld is om de mogelijkheden te demonstreren. Dat gebeurde vorig jaar met de hybride Keely Lake, een notebook waarvan het scherm omgedraaid en weggeklapt kon worden. Dergelijke notebooks zijn inmiddels ook daadwerkelijk in ontwikkeling.
Naast de eigen experimentele modellen had Intel ook een assortiment ultrabooks van original device manufacturers meegenomen. Deze fabrikanten ontwikkelen producten die door derden met kleine aanpassingen - soms alleen een ander logo - in de winkel gelegd worden. Zo kan een bedrijf zonder productiefaciliteiten zich toch op de notebookmarkt begeven. Die werkwijze is in Azië niet ongewoon; in Europa zijn de modellen van de grote merken echter bijna altijd in eigen huis ontwikkeld.
Al met al zijn er genoeg redenen om op de Computex eens rond te neuzen op de stand van Intel. In dit artikel gaan we in op de nieuwe ultrabooks en de concepten die door de chipfabrikant waren uitgestald.
Nieuwe ultrabooks van Acer, Dell en Toshiba
De nieuwe Asus UX32 hebben we eerder deze week al besproken, net als de experimentele Series 5-ultrabooks van Samsung. We hadden ook graag Acers Aspire 7-ultrabook met touchscreen behandeld, net als de Asus Taichi met dubbelzijdig scherm en de Transformer Book met afneembaar scherm, maar die stonden allemaal achter glas opgesteld.
De volgende drie ultrabooks mochten gelukkig wel aangeraakt worden, al was bij elke notebook de onderzijde vastgemaakt aan het plateau waar hij op stond. Over het gewicht kunnen we dus alvast weinig zinnigs zeggen.
Acer Aspire Timeline U M5
De Aspire M5 werd halverwege vorige maand aangekondigd en combineert een Ivy Bridge-cpu met een GT640M-videokaart van Nvidia. Het model dat we op de Intel-stand zagen, was voorzien van de op 1,7GHz geklokte i5 3317U-processor en 6GB ddr3-werkgeheugen.
Opvallend is dat bijna alle aansluitingen aan de achterkant zitten: twee usb 3.0-poorten, een hdmi-uitgang en een ethernetaansluiting. Aan de zijkant zit alleen nog een sd-kaartlezer. Als je dus een usb-stickje wil inpluggen, zal je het scherm naar voren moeten klappen, of de laptop moeten draaien. Dat lijkt ons niet ideaal.
:fill(white)/i/1339068381.jpeg?f=thumb)
Het scherm is niet bijzonder; hoewel er op de Computex diverse ultrabooks met full-hd ips-schermen zijn aangekondigd, is de M5 voorzien van een regulier tn-paneel met een resolutie van 1366x768 pixels. De meeste mensen zullen niets anders gewend zijn, maar het valt een beetje tegen als je zoals wij zoveel betere schermen hebt gezien. Het scherm kan overigens bovengemiddeld ver naar achter kantelen: bijna 180 graden.
Over het toetsenbord zijn we goed te spreken. Acer maakt al een tijdje uitstekende toetsenborden met een fijne aanslag en voor de M5 is hier weinig aan veranderd. Prettig aan dit toetsenbord zijn de toetsenbordverlichting en de losse toetsen voor Home, End, Page Up en Page Down; bij andere fabrikanten zijn dat vaak secundaire functies van de pijltjestoetsen. De trackpad ondersteunde geen multitouchbewegingen, maar we vermoeden dat dit een driver-kwestie is: andere notebooks van Acer beschikken wel over multitouchsupport.
De M5 lijkt op eerste indruk een prima notebook maar het ultrabook-label is wel wat vergezocht. Officieel voldoet het apparaat aan alle eisen, maar er zijn ultrabooks die toch echt van een andere klasse zijn.
Dell Inspiron 14z
Dells Inspiron 14z werd op de Computex aangekondigd en moet al in juli in Nederland verkrijgbaar zijn, met een vanaf-prijs van 699 euro. De variant die bij Intel werd tentoongesteld was voorzien van een op 1,9GHz geklokte Core i7 3517U-processor en was in opvallend rood afgewerkt. Omdat dit model al zowat in de winkels ligt, is hij uitgerust met Windows 7, en niet Windows 8 zoals veel andere ultrabooks op de beurs.
Het backlit toetsenbord lijkt gebaseerd op dat van de XPS 13-ultrabook en daar zijn we blij mee, want dat is een van de lekkerste notebooktoetsenborden die we kennen. De trackpad was echter van mindere kwaliteit en we hopen dat dit aan het demo-model lag. De muiscursor reageerde niet consistent op vingerbewegingen: soms ging hij te snel en soms verplaatste hij zich juist schokkerig. Dit moet Dell zeker nog oplossen voordat de 14z in de winkel terechtkomt.
:fill(white)/i/1339067827.jpeg?f=thumb)
Net als bij de M5 van Acer heeft Dell met zijn 14z de grenzen van de term ultrabook opgezocht. Met een dikte van 21mm heeft dit apparaat meer weg van een reguliere notebook en het grote ventilatierooster aan de zijkant doet ook niet erg luxe aan. Naast dat rooster zijn usb-, hdmi- en netwerkaansluitingen achter klepjes weggewerkt. Een klepje voor de weinig gebruikte hdmi-poort vinden we niet zo'n groot probleem, maar usb-poorten moeten wat ons betreft vrij toegankelijk zijn.
Toshiba Satellite U840W
We dachten eerst dat de U840W vanwege zijn ongewone 21:9-beeldverhouding een experimenteel model was dat niet op de markt zou komen. Niets bleek minder waar; de notebook is inmiddels officieel aangekondigd en moet in het derde kwartaal verschijnen. Het schermpaneel heeft door zijn aparte verhouding de ongebruikelijke resolutie van 1792x768 pixels.
De U840W is een echte multimedia-ultrabook, zoals de afmetingen van het scherm duidelijk maken. De 21:9-beeldverhouding is immers de de facto standaard voor bioscoopfilms. Bij een dvd- of blu-ray-release wordt er soms wat beeld aan beide zijden afgesneden om een gangbaarder 16:9-beeld te krijgen. Op 'normale' 16:9-schermen zou je anders zwarte balken boven en onder in beeld krijgen. De U840W moet films echter in de originele beeldverhouding kunnen weergeven.
Dat de notebook volledig voor multimedia is ontworpen, blijkt ook uit de forse speakers die het toetsenbord flankeren. Er stonden jammer genoeg geen video- of audiobestanden op het systeem, dus we hebben het geluid en het scherm niet in de praktijk kunnen beoordelen.
De bouwkwaliteit van de laptop maakte in elk geval een goede indruk. Toshiba gebruikte voor een aantal delen van de notebook - de onderkant, de bovenkant van de schermcover en het gebied rondom de trackpad - een rubberachtig materiaal, waardoor de laptop tegen een stootje lijkt te kunnen. Het gebied rondom het toetsenbord is grijs.
:fill(white)/i/1339067909.jpeg?f=thumb)
Dat toetsenbord heeft overigens een prima aanslag, al zijn de toetsen minder hoog dan we gewend zijn. Net als bij de Acer M5 zijn er aparte toetsen voor Home, End, Page up en Page Down. Scrollen door met twee vingers over de trackpad te bewegen wordt niet ondersteund, in plaats daarvan is er een aparte scroll-zone aan de rechterzijde van het pad.
Ultrabooks met touchscreens van MSI en Foxconn
Als het aan Intel en Microsoft ligt wordt bijna elke notebook in de toekomst uitgerust met een touchscreen. Voor dat zover is, zullen we wel een paar jaar verder zijn - maar we hebben op de Computex toch al heel wat touch-ultrabooks gezien. Het interessantst zijn de modellen die meer bieden dan een reguliere notebook met een aanraakgevoelig scherm, zoals de omklapbare ultrabook van Samsung. Op de stand van Intel vonden we nog twee ultrabooks met touchscreen en een afwijkende vormgeving.
MSI Slider S20
MSI doet met de S20 een poging om ultrabook en tablet in één apparaat te combineren. Het apparaat is een zogenaamde slider: het scherm ligt als het ware op het toetsenbord, maar kan uitgeschoven en daarna schuin omhoog gezet worden. Zo kan de S20 als tablet, maar ook als een soort netbook gebruik worden.
Deze hybride is voorzien van een 11,6"-touchscreen met een resolutie van 1366x768 pixels en draait op Windows 8. In de tabletstand is het geheel zo'n 2cm dik en alles bij elkaar weegt het apparaat 1,3kg. Dankzij de Ivy Bridge-processor is de S20 een snelle tablet/notebook; Windows 8 draaide bij onze korte kennismaking vlekkeloos.
:fill(white)/i/1339068467.jpeg?f=thumb)
Belangrijk bij dit soort apparaten is dat het schuifmechaniek stevig en toch makkelijk in het gebruik is. Stevig is het zeker. De scharnieren zijn wel een tikje stroef, om te zorgen dat de tablet niet naar achter kantelt als je het touchscreen gebruikt. Het openen en sluiten verloopt daarom wat moeizaam. Vanuit de tabletpositie is het scherm redelijk makkelijk te verschuiven, maar het schuin omhoog klappen kost vanwege de stroeve scharnieren flink wat kracht.
Het ingebouwde toetsenbord heeft redelijk hoge toetsen, wat een beetje ouderwets aanvoelt in vergelijking met de platte toetsen van tegenwoordig. Het keyboard is niet te vergeleken met de Cherry-toetsenborden van vroeger, maar het verschil met de platte concurrenten is duidelijk voelbaar. Wij kunnen de langere travel in elk geval wel waarderen; het toetsenbord geeft duidelijk meer tactile feedback tijdens het tikken.
Voordat de S20 later dit jaar uitkomt, zou MSI er nog wel goed aan doen om nog even naar de bouwkwaliteit te kijken. Het is moeilijk om de vinger op de zere plek te leggen, maar de afwerking was vrij matig. Als je het scherm dichtschuift hoor je het scherm bijvoorbeeld over de toetsen ratelen, en die toetsen voelden toch al wat goedkoop aan.
Prototype van Foxconn
Naast de Slider van MSI stond er nog een eigenaardig apparaat op de Intel-stand, dat veel weghad van Dells Inspiron Duo. Deze touchscreen-utrabook was in opdracht van Intel geproduceerd door het Taiwanese Hon Hai Precision Industry Co., beter bekend als Foxconn. Dit was een van de apparaten waarmee Intel andere fabrikanten wil tonen wat er allemaal mogelijk is met notebooks en touchscreens. De Foxconn-notebook zal de winkelschappen nooit bereiken.
Het scherm van dit naamloze apparaat was met slechts twee bevestigingspunten aan een beugel bevestigd, een beetje als een kip aan een braadspit. Door die beugel omhoog te klappen, kon het scherm schuin worden geplaatst. De onderkant van de display rust dan net boven het touchpad. Het is echter ook mogelijk om scherm en beugel volledig plat te leggen, zodat er een soort tablet ontstaat.
:fill(white)/i/1339067991.jpeg?f=thumb)
Wij houden wel van een proefballonnetje, maar in dit geval was er behoorlijk veel op de uitwerking aan te merken. Zo was het extreem platte toetsenbord niet fijn om op te typen, zaten alle aansluitingen aan de achterzijde en werkte het touchpad niet lekker. Het grootste manco was echter de constructie van het draaibare scherm, die aanvoelde alsof hij bij dagelijks gebruik binnen een paar weken stuk zou zijn. Daarnaast zijn zulke hybrides - en dat geldt ook voor de S20 Slider van MSI - eigenlijk te zwaar om als een volwaardige tablet te kunnen fungeren.
Tot slot
Toen Intel en Asus vorig jaar de ultrabook aankondigden, wisten we nog niet goed wat we moesten verwachten. De lijst met eisen aan ultrabooks was indrukwekkend; snel opstarten vanaf een ssd, dunne chassis en krachtige processors. Het was echter nog onduidelijk hoe fabrikanten daar in de praktijk mee zouden omspringen.
In het afgelopen jaar bleken de ultrabooks zowat zonder uitzondering high-end notebooks te zijn, met mooie, dunne behuizingen en een prijs van rond de duizend euro. De touchscreenmodellen die we op de Computex bij onder andere Samsung, Acer en Asus hebben gezien, zullen nog wel wat duurder uitpakken. Intel liet op zijn stand echter duidelijk zien dat er ook goedkopere ultrabooks op de markt moeten komen.
Wie de Acer M5 en de Dell Inspiron 14z naast een Asus UX31A of Acer Aspire S5 zet, zal ze niet snel vergelijkbaar noemen. Vooral de behuizingen, die soms maar net aan de vereisten van Intel voldoen, stralen geen kwaliteit uit en zijn niet zo licht en dun als die van de duurdere ultrabooks. Nu hebben we geen bezwaar tegen goedkopere ultrabooks die toch snel opstarten en krachtige cpu's aan boord hebben, maar de weinig luxe behuizingen die we nu gezien hebben doen wel afbreuk aan het label ultrabook.
Wij zullen de ontwikkeling van Intels 'standaard' op de voet blijven volgen, maar één ding is duidelijk: wie over twee jaar in een computerzaak om een ultrabook vraagt, zal niet alleen maar luxe laptops gepresenteerd krijgen. Of de term 'ultrabook' daarbij gebaat is, zal de tijd leren.