Inleiding
Sony is een van de laatste grote elektronicabedrijven die met een tablet op de markt komen; onder andere Apple, Asus, Acer, LG, Toshiba en Samsung gingen het bedrijf al voor. De Japanse fabrikant kondigde zijn S- en P-tablets grofweg een half jaar geleden aan en begin september volgde op de IFA-beurs in Berlijn de officiële introductie. Sony geeft toe dat het een laatkomer op de markt is, maar is van mening dat de apparaten genoeg unieke eigenschappen hebben om zich van de concurrentie te onderscheiden.
Enige tijd terug mochten we al even spelen met de Tablet S, die toen nog als S1 door het leven ging. Omdat het een preproductiemodel met bètasoftware betrof, konden we nog niet alle aspecten van de tablet bespreken. Inmiddels beschikken we over een retailversie en in deze review zullen we ingaan op de punten waarop de tablet zich volgens Sony weet te onderscheiden, zoals de aparte vormgeving, Playstation 1-compabiliteit en de mogelijkheid om als afstandsbediening dienst te doen.
Uiterlijk en onderdelen
Toen we de Tablet S een tijdje terug voor het eerst in handen kregen, viel meteen op dat Sony het uiterlijk over een andere boeg gooit dan zijn concurrenten. De tablet is niet symmetrisch en plat; volgens Sony is de Tablet S gemodelleerd naar een omgeklapt tijdschrift. Wanneer de tablet op een plat oppervlak wordt neergelegd, helt hij daarom ook iets naar de gebruiker over.
Met zijn beelddiagonaal van 9,4" is de tablet iets kleiner dan de 10,1"-modellen die tot dusver de standaard lijken te zijn. Het verschil is niet groot, maar er zijn genoeg mensen die een 10,1"-tablet net te groot vinden, en voor hen kan de S een uitkomst zijn. Sony is trouwens niet het enige bedrijf dat tablets uitbrengt die kleiner zijn dan de 'norm'; onder andere Archos, LG en Samsung hebben dergelijke modellen in hun assortiment.
:fill(white)/i/1317302327.jpeg?f=thumb)
De tablet is ook iets lichter dan zijn concurrenten. De officiële specificaties vermelden een gewicht van 598 gram, en onze weegschaal geeft nog iets minder aan: 587 gram. Dat is lichter dan de iPad 2, maar weer niet zo licht als de Galaxy Tab 10.1.
Bij onze hands-on waren we redelijk te spreken over de ergonomie van de Tablet S, maar nu we langer met de tablet hebben kunnen werken moeten we die eerste indruk iets nuanceren. Het asymmetrische design zorgt ervoor dat de gewichtsverdeling niet uniform is. Als we de tablet aan de dikke zijde vasthouden in portretstand, ligt het zwaartepunt prettig dicht bij de handpalm. Als de tablet horizontaal vastgehouden wordt, is hij een beetje topzwaar, al is dat nauwelijks een probleem.
Waar we wat minder over te spreken zijn, is de afwerking. Als de tablet met twee handen vastgehouden wordt en die handen de tablet redelijk laag vastgrijpen, dan 'prikken' de hoeken in de handpalmen. Vooral na langere tijd is dit te merken. Wie de tablet in het midden of bovenaan vastgrijpt zal hier geen last van hebben.
In onze ogen biedt het design maar één echt voordeel, en dat is het comfortabele vasthouden in de portretstand. In de praktijk gebruikten wij de tablet echter voornamelijk in de landscape-positie. De extra dikte die het ontwerp met zich meebrengt wordt wat ons betreft niet voldoende gecompenseerd door de voordelen van het design.
Hardware: weinig vernieuwend
Op Tweakers.net zijn de laatste maanden flink wat Android-tablets de revue gepasseerd en bij het bespreken van de hardware vallen we ondertussen regelmatig in herhaling. Ook de Tablet S weet op dit vlak niet te verrassen. We hebben wederom te maken met de op 1GHz geklokte Tegra 2-dualcore-soc van Nvidia, 1GB werkgeheugen en 16GB opslagruimte. Toch heeft de Tablet S een onderscheidende hardwarefeature; een infrarood-zender. Hiermee kan allerhande apparatuur worden bediend.
Aansluitingen
Bij onze eerste ontmoeting met de Tablet S1 mochten we onder geen beding achter het klepje aan de linkerzijde kijken. Waar al die geheimzinnigheid voor nodig was weten we niet, want het klepje verbergt niets anders dan een micro-usb-aansluiting en een sd-kaartlezer. Deze laatste is wel opvallend: veelal worden tablets met micro-sd-lezers uitgerust, maar de Tablet S kan dus overweg met reguliere sd-kaarten. Dat is erg handig om bijvoorbeeld bestanden van een digitale camera te bekijken.
Dat vereist overigens wel een extra stap. Hoewel foto- en video-apps in Android 3.2 - waar de Tablet S op draait - rechtstreeks van de sd-kaart kunnen lezen, ondersteunt Sony's tablet dat niet. Bestanden zullen eerst vanaf de sd-kaart naar het interne geheugen gekopiëerd moeten worden en dat is natuurlijk niet ideaal.
Waarom deze twee interfaces achter een klepje moeten zitten, is ons overigens een raadsel. Op laptops liggen i/o-aansluitingen bijna altijd bloot en we hebben daar nog nooit problemen mee gehad. Vooral de micro-usb-poort zal in de praktijk vaak gebruikt worden en niemand zit erop te wachten om dan telkens een klepje te moeten openen en sluiten.
:fill(white)/i/1317302329.jpeg?f=thumb)
Aan de rechterzijde zitten de aan-uitknop en de volumeknoppen. Deze zijn in een uitsparing weggewerkt, waardoor ze aan het zicht onttrokken zijn maar toch redelijk makkelijk bereikt kunnen worden. Aan beide zijden zit verder een kleine speakergrille, zodat de tablet stereogeluid kan weergeven. De kwaliteit hiervan is overigens matig. Het maximale volume is beperkt en het geluid is minder vol dan dat van bijvoorbeeld de Galaxy Tab 10.1 of de iPad 2.
Voor het opladen moet een propriëtaire aansluiting aan de linkeronderzijde worden gebruikt. In de toekomst zouden hier ook accessoires op aangesloten kunnen worden. De connector heeft wel iets weg van die van oude telefoonopladers van Nokia; de brede, platte stekker heeft aan beide kanten een zwart palletje om hem op zijn plaats te houden en in het midden zitten de connectoren.
Software: veel extra's
Hoewel de Tablet S op hardwaregebied dus weinig vernieuwing biedt, weet Sony zicht op het softwarevlak wel te onderscheiden. Het bedrijf heeft een aantal standaardapplicaties van Google vervangen door eigen versies en heeft daarnaast ook functionaliteit toegevoegd.
Opgefriste applicaties
Ten eerste zijn er de muziek- en videospelers. Met hun lichte kleurstelling zien ze er ten opzichte van de standaardapplicaties een stuk frisser uit en ze hebben beide ondersteuning voor een functie die Sony 'throw' noemt. Dit is in feite een makkelijke manier om met dlna te werken. Via dlna is het mogelijk om audio, video en foto's tussen media-apparaten uit te wisselen, waardoor bijvoorbeeld een videobestand vanaf een tablet naar een tv gestreamd kan worden. Dlna-apps voor Android zijn niet altijd even gebruikersvriendelijk en Sony probeert daar met 'throw' iets aan te doen.
In zowel de gallery, de muziekspeler en de videospeler zit een knopje om de content die op dat moment op het scherm staat, naar een ander apparaat te sturen. Als deze knop aangetikt wordt, krijgt de gebruiker een lijst van compatibele dlna-spelers te zien met daaronder een thumbnail van de te versturen content. Vervolgens kan de thumbnail naar de gewenste speler worden gesleept om het afspelen te starten. Onder de motorkap werkt alles net als bij andere dlna-implementaties, maar Sony's uitvoering is erg makkelijk in het gebruik, omdat elke app ingebouwde ondersteuning heeft en er niet met losse software gewerkt hoeft te worden.
/i/1317371643.png?f=thumb)
Ook het applicatiemenu is op de schop genomen en heeft, net als de aangepaste applicaties, een witte achtergrond. Hoewel hier niks mis mee is, vloekt het wel een beetje bij de donkere kleurstelling van Android. De Tablet S heeft dus een donker homescreen, donkere instellingenmenu's, een licht applicatieoverzicht en enkele lichte applicaties - dat komt niet heel consistent over.
Playstation-compatible
Een van de grootste troefkaarten van Sony's tablets is de ondersteuning voor Playstation 1-spellen. Standaard wordt de Tablet S geleverd met twee games: Crash Bandicoot en Pinball Heroes. Omdat de tablet niet over fysieke knoppen beschikt, worden virtuele knoppen op het scherm geprojecteerd. Een andere oplossing is er eigenlijk niet, maar ideaal is anders. In tegenstelling tot een gamecontroller geeft een touchscreen natuurlijk geen feedback, waardoor het makkelijk is om mis te tikken. Vooral de virtuele d-pad komt op een touchscreen niet lekker uit de verf.
/i/1317371680.png?f=thumb)
Ook Sony moet dit beseft hebben, en volgens het bedrijf kan er daarom via bluetooth een Playstation 3-controller op de tablet worden aangesloten. We hebben dit natuurlijk geprobeerd - maar de Tablet S weigerde de controller te herkennen. De handleiding en een reset van het apparaat boden geen soelaas.
Sony Benelux zegt dat de functionaliteit zou moeten werken, maar kon dat niet uit eigen ervaring onderbouwen. Na veel vijven en zessen kregen we te horen dat de controller met een usb-kabel wel zou moeten werken, maar dat bleek wederom niet het geval. De laatste mogelijkheid die het bedrijf aandroeg was dat een generieke usb-kabel niet werkt, maar de eigen usb-kabel wel. Dit hebben we voor deze review echter niet meer kunnen testen.
Als afstandsbediening
Omdat Sony de Tablet S een infrarood-zender heeft, kan het apparaat als afstandsbediening fungeren. Elk apparaat dat met een ir-afstandsbediening werkt, kan in theorie met de Tablet S bediend worden. De hiervoor meegeleverde applicatie beschikt over een database met presets en als een bepaald apparaat niet ondersteund wordt, kan de applicatie ook functies van een afstandsbediening leren.
Dat laatste bleek in ons geval niet nodig; de LG-tv die we op de redactie hebben staan kon met behulp van een preset bediend worden. Het instellen is wel wat omslachtiger dan bij bijvoorbeeld Logitechs universele Harmony-afstandsbedieningen: daar is het mogelijk om een typenummer van een tv in te vullen.
Bij de Tablet S moet merk en type van het te bedienen apparaat worden ingevoerd, waarna een dropdown-lijst met beschikbare afstandsbedieningen wordt getoond. Welke preset bij welke tv hoort is niet te achterhalen; dat uitzoekwerk wordt aan de gebruiker overgelaten. Daar komt nog bij dat er soms meerdere geschikte presets voor een tv zijn, maar dat die niet allemaal alle toetsen kunnen emuleren. In de praktijk moet er dus veel uitgeprobeerd worden.
/i/1317371662.png?f=thumb)
Handig toetsenbord
Van het standaard onscreen-toetsenbord is geen spoor terug te vinden; Sony heeft voor de Tablet S een eigen variant gemaakt. Deze is - net als de nieuwe applicaties en het startmenu - in het wit uitgevoerd en heeft enkele extra's ten opzichte van het standaard toetsenbord. Zo hebben toetsen waarmee meer versies van een karakter kunnen worden ingevoerd - zoals de 'e' en de 'ë' - een kleine markering. Als zo'n toets wat langer wordt vastgehouden, verschijnt een menu met speciale karakters.
Een ander handigheidje is de manier waarop omgegaan wordt met numerieke toetsen. Standaard krijgen gebruikers een qwerty-indeling voorgeschoteld die een knop bevat om naar een cijferoverzicht te wisselen. Zodra er echter tekst in een wachtwoordveld moet worden ingevoerd, krimpt het keyboard en verschijnt er rechts een numeriek eiland. Zo is het een stuk makkelijker om wachtwoorden in te voeren waar cijfers in voorkomen.
Prestaties
Net als bij eerdere Android-tablets hebben we de Tablet S aan enkele benchmarks onderworpen. Deze komen grotendeels overeen met de benchmarks die we gebruiken om telefoons te testen. We verwachten - gezien de bijna identieke hardware - geen grote verschillen ten opzichte van eerder geteste tablets. We zien daarom ook uit naar het einde van het jaar, wanneer we tablets op basis van de Omap44xx- en Kal El-socs kunnen testen.
CaffeineMark meet de Java-prestaties van een Android-tablet. Java is de basis van Dalvik VM, de virtuele machine waarin Android-apps draaien; de resultaten zeggen dus veel over de snelheid waarmee apps worden uitgevoerd. De Tablet S scoort hier nagenoeg gelijk aan zijn concurrenten.
Mandro is een processorbenchmark die zowel de single- als multithreaded prestaties van een chip meet. De scores van de verschillende Tegra 2-tablets ontlopen elkaar nauwelijks.
De benchmark geeft ook een percentage dat aangeeft in hoeverre de tweede rekenkern benut wordt bij het draaien van multithreaded berekeningen. De Tablet S scoort hier marginaal slechter dan de concurrentie.
SmartBench geeft een indruk van de algemene prestaties van de tablet. De Tablet S zet hier de hoogste score van alle tot nu toe geteste tablets neer; mogelijk is dit toe te schrijven aan optimalisaties in Android 3.2.
In het Games-onderdeel van SmartBench wordt het resultaat van de algemene test op zijn kop gezet; de Tablet S is ditmaal de traagste uit de groep.
We gebruiken sinds kort BrowserMark om de snelheid van de browser te testen. Voorheen gebruikten we hiervoor SunSpider, maar die test richt zich enkel op JavaScript, terwijl BrowserMark een vollediger beeld geeft. Net als bij de productiviteits-benchmark van SmartBench eindigt de Tablet S op de eerste plek.
In de twee GLBenchmark-tests presteert de Tablet S matig. Samen met de score van het Games-onderdeel in Smartbench laat dit zien dat de Tablet S grafisch niet heel sterk is. Aangezien de hardware identiek is, zal dit waarschijnlijk aan software- of driveroptimalisaties liggen.
De Tablet S heeft 35,33 seconden nodig om op te starten.
Scherm, camera en accu

Sony heeft met zijn ruime ervaring in de televisiemarkt een naam op het gebied van beeldkwaliteit hoog te houden. De Tablet S stelt op dat vlak niet teleur. Het apparaat is uitgerust met een paneel dat Sony TruBlack noemt; dat zou voor een goede beeldkwaliteit moeten zorgen en reflecties zouden tot een minimum worden beperkt. Dat laatste is jammer genoeg niet het geval, maar als we naar de tablets kijken die we tot nu toe getest hebben, is dat eerder regel dan uitzondering.
De pixelstructuur van het TruBlack-paneel verraadt dat we hier met de ips-techniek te maken hebben, die tegenwoordig in bijna alle high-end tablets wordt toegepast. Met 1280x800 pixels is de resolutie even hoog als bij de concurrenten met 10,1"-schermen. Omdat de beelddiagonaal van de Tablet S 9,4" bedraagt, is het beeld in de praktijk echter iets scherper..
Horizontale kijkhoeken
Verticale kijkhoekenZowel de horizontale als verticale kijkhoeken komen overeen met wat we van ips-panelen gewend zijn. Ook onder extreme hoeken blijven de kleuren goed overeind, al neemt de helderheid wel af. Op het gebied van helderheid is de Tablet S vergelijkbaar met veel andere tablets. Alleen de Tab 10.1 en Playbook scoren substantieel hoger.
Veel tablets en smartphones maken tegenwoordig gebruik van Gorilla Glass van het bedrijf Corning. Dit materiaal heeft een speciale chemische behandeling ondergaan waardoor het beter bestand is tegen krassen. Sony gebruikt een ander materiaal, dat duidelijk minder krasbestendig is dan Gorilla Glass. Ons testexemplaar zat na een korte rit in een schoudertas onder de krassen. Eerdere tablets die we getest hebben waren hier veel beter tegen bestand.
Een korte zoektocht op internet leverde vergelijkbare verhalen op; het scherm van de Tablet S lijkt gemakkelijk te beschadigen. Dat betekent dat de Tablet S of een screenprotector, of een hoes nodig heeft.
Camera
De Tablet S bevat een 5-megapixelcamera en hoewel we niet verwachten dat mensen de tablet veelvuldig als fotocamera zullen gebruiken, hebben hem toch aan een kleine test onderworpen. We hebben een kleurenkaart verlicht met twee softboxen en op de foto gezet. Zo valt onder andere te zien hoe de camera omgaat met belichting en witblans.
Net als veel andere tablets - en telefoons - heeft de Tablet S moeite met het kunstlicht, wat een warme kleurzweem oplevert. Hoewel we dicht bij de kaart moesten staan om een beeldvullende foto te krijgen, valt het met de vervorming van de lens wel mee.
De Tablet S heeft er 5,5 seconden voor nodig om de foto-applicatie te openen, een foto te maken en deze weg te schrijven.
:fill(white)/i/1317637874.jpeg?f=thumb)
Accu
Om te kijken hoe lang de accu van de Tablet S meegaat, draaien we een videobestand in een loop tot de tablet zichzelf uitschakelt. Bij deze test wordt de schermhelderheid vastgezet op 250 cd/m².
Na iets meer dan zeseneenhalf uur is de accu van de Tablet S leeg. Dat is vijfentwintig minuten langer dan de Eee Pad Slider en nagenoeg gelijk aan de BlackBerry Playbook.
Specificaties en gallery
Merk en Type |
Merk |
Sony |
Type |
Tablet S |
Technische Specificaties |
Cpu-type |
Nvidia Tegra 2 |
Snelheid |
1GHz |
Geheugengrootte |
1GB |
Videointerface |
Schermdiagonaal |
9,4" |
Schermresolutie |
1280x800 |
Touchscreentechniek |
capacitief |
Backlight |
edge-lit led
|
Cameraresolutie |
5 megapixel
|
Opslag |
Opslagcapaciteit |
16GB |
Hardeschijftype |
solid state disk
|
Extern geheugen |
Secure Digital, Secure Digital High Capacity |
Interfaces |
Wlan |
802.11b, 802.11g, 802.11n |
Bluetooth |
Bluetooth 2.1 |
Usb/firewire |
usb 2.0 |
Fysieke specificaties |
Gewicht |
598g |
Hoogte |
10,1mm |
Breedte |
241mm |
Diepte |
174,3mm |
Kleuren |
zwart |
Overige specificaties |
Besturingssysteem |
Google Android 3.1 |
Conclusie
Als je de Tablet S voor het eerst in handen krijgt, zal je aandacht meteen uitgaan naar de aparte vormgeving - maar volgens ons is dat niet een van de sterke punten van de tablet. Wij verkiezen het ontwerp van een Galaxy Tab of een iPad boven dat van de Tablet S. Dat betekent overigens niet dat Sony's tablet niet lekker in de hand ligt; de beelddiagonaal van 9,4" blijkt in de praktijk een fijn formaat maar wij vinden de poeha rondom het design overdreven.
Over de bouwkwaliteit hebben we gemengde gevoelens. De tablet is volledig van plastic, wat geen negatief punt hoeft te zijn. De Tab 10.1 van Samsung is bijvoorbeeld ook helemaal van plastic, maar voelt stevig aan. De Tablet S heeft dat minder en vooral de krasgevoeligheid van het touchscreen vinden we een tegenvaller. Nou is het toch al niet onverstandig om een tablet in een hoes te stoppen of een screenprotector te gebruiken, maar bij de Tablet S lijkt dat noodzaak.
De prestaties van de Tablet S konden ons niet verrassen, maar dat is inherent aan het gekozen hardwareplatform. De Tegra 2-chip heeft zijn beste tijd waarschijnlijk wel gehad en we kijken reikhalzend uit naar de eerste tablets met Nvidia's Kal El-quadcore, die nog dit jaar moeten verschijnen.
De software van de Tablet S blinkt wel uit. Bijna alle fabrikanten leveren hun tablets met een kale Android-installatie; tot nu toe probeerde alleen Samsung met zijn TouchWiz UX-schil een verschil te maken. In dit opzicht is Sony's tablet een van de betere. De integratie van dlna in de verschillende applicaties functioneert fijn, en de afstandsbedieningssoftware en de Playstation 1-games zijn leuke extraatjes. We hadden alleen graag gezien dat Sony de verschillende menu's van Android uiterlijk wat beter op zijn eigen applicaties had afgestemd, maar dat is een detail.
We hebben lang getwijfeld of de Tablet S drie of vier sterren verdient. Het zijn er vier geworden - nipt. Het gaat hier niet om de zoveelste tablet; Sony heeft een compleet product neergezet en dat onderscheidt de Tablet S van de concurrentie.
Pluspunten
+ Fijn formaat
+ Goede eigen applicaties
+ Leuke extra's op softwaregebied
Minpunten
- Kwetsbaar scherm
- Aparte vormgeving voegt weinig toe
Eindoordeel