Inleiding
Zoals zo vaak in de aanloop naar de release van producten van Apple, waren de geruchten over de nieuwe MacBook Pro's niet van de lucht. In vergelijking met de vorige generatie zouden ze bijvoorbeeld met grotere trackpads zijn uitgerust en er zou een extra ssd van 8 á 16GB zijn toegevoegd om Mac OS X snel op te laten starten.
De meest hardnekkige en ook de meest voor de hand liggende geruchten waren dat de nieuwe laptops over Intels Sandy Bridge-processors zouden beschikken. Ook zouden ze Light Peak-interfaces van dezelfde fabrikant aan boord krijgen, al leek deze technologie zich nog in een te pril stadium te bevinden.
Light Peak, dat inmiddels onder de naam ThunderBolt is geïntroduceerd, en Sandy Bridge-cpu's bleken uiteindelijk de belangrijkste vernieuwingen, waarmee Intel een grote rol in de nieuwe line-up speelt. Daarnaast maakte Apple de overstap van Nvidia GeForce- naar AMD Radeon-gpu's, wat als een flinke opsteker voor AMD gezien mag worden.
Ten slotte meldt Apple dat Facetime met 720p-resolutie mogelijk is. Uiterlijk is er aan de MacBook Pro's zo goed als niets veranderd, of je zou de ThunderBolt-poort met het kleine bliksem-logo'tje moeten noemen.
/i/1300979095.jpeg?f=imagenormal)
Specificaties en prijzen
Merk en Productserie |
Apple MacBook Pro
|
Apple MacBook Pro
|
Type |
13,3" 2,7GHz
|
15" 2,2GHz
|
|
:fill(white)/i/1299067483.jpeg?f=thumb) |
/i/1298555453.png?f=thumb) |
Prijs en waardering |
Prijs |
Onbekend (20 winkels) |
Onbekend (21 winkels) |
Eerste prijsvermelding |
donderdag 3 maart 2011 |
vrijdag 25 februari 2011 |
Waardering |
5 van 5 sterren
|
4.5 van 5 sterren
|
Technische Specificaties |
Cpu-type |
Intel Core i7 2620M
|
Intel Core i7 2720QM |
Snelheid |
2,7GHz |
2,2GHz |
Geheugengrootte |
4GB |
4GB |
Geheugentype |
ddr3 (sodimm)
|
ddr3 (sodimm) |
Videointerface |
Schermdiagonaal |
13,3" |
15,4" |
Videochip |
Intel HD Graphics |
Intel HD Graphics/Radeon Mobility HD6750 |
Video-uitgang |
mini displayport |
mini displayport |
Schermresolutie |
1280x800
|
1440x900
|
Backlight |
edge-lit led
|
edge-lit led |
Opslag |
Opslagcapaciteit |
500GB |
750GB |
Hardeschijftype |
5400rpm |
5400rpm |
Optische Drive Type |
dvd±rw dl |
dvd±rw dl |
Interfaces |
Usb/firewire |
firewire 800, 2x usb 2.0 |
firewire 800, 2x usb 2.0 |
Wlan |
802.11a, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
802.11a, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
Ethernet |
1Gbps |
1Gbps |
Bluetooth |
Bluetooth 2.1 |
Bluetooth 2.1 |
Overige specificaties |
Extra's |
cardreader, webcam |
cardreader, webcam |
Besturingssysteem |
Mac OS X 10.6 (Snow Leopard) |
Mac OS X 10.6 (Snow Leopard) |
Gewicht |
2,04kg |
2,54kg |
Accucapaciteit
|
63,5Wh |
77,5Wh |
Kleuren |
Aluminium |
Aluminium |
Bijzonderheden |
thunderbolt, multitouch trackpad |
thunderbolt, multitouch trackpad |
Fabrieksgarantie |
1 jaar carry-in |
1 jaar carry-in |
Taal |
Indeling |
qwerty |
qwerty |
Taal |
meertalig |
meertalig |
Design en scherm
Het uiterlijk van de nieuwe MacBook Pro's is, zoals gezegd, onveranderd. We hebben dat eerder besproken en beperken ons dus tot een indruk van de twee nieuwe laptops in onderstaande video.
Speciale aandacht verdient het scherm. Lang niet iedereen is gecharmeerd van de glanzende spiegellaag voor het scherm, dat met name in de buitenlucht allerlei hinderlijke reflecties oplevert. Matte schermen zijn als optie leverbaar, maar dat kan alleen bij de 15"- en 17"-versies en heeft enkele consequenties.
Zo moet bij het 15"-model een scherm met een hogere resolutie worden gekozen. De meerprijs daarvoor bedraagt ongeveer 150 euro. Bovendien wordt dit scherm met metallic grijze bezels gemonteerd, wat de laptop toch een ander uiterlijk geeft.
Vooral professionele gebruikers zullen baat hebben bij de aanwezigheid van een mat scherm met hogere resolutie. De meerprijs is niet verwaarloosbaar, maar het heeft zeker de nodige voordelen.
Thunderbolt
Al in 2009 maakten we kennis met Intels Light Peak-technologie. Het bedrijf wilde met optische technologie een einde maken aan de vele verschillende kabels en interfaces van een gemiddelde computer. Op de nieuwe interface zouden monitoren, harde schijven en andere randapparaten aangesloten moeten kunnen worden. Voor de dataoverdracht zou infrarood licht door flexibele aders met een dikte van 125 micron worden verzonden.
De introductie van Light Peak vond uiteindelijk in februari van dit jaar plaats, op hetzelfde moment dat Apple zijn MacBook Pro's uitbracht. De interface bleek sinds 2009 echter wel ingrijpend te zijn veranderd: zo wordt er in de huidige implementatie geen optica, maar elektronica gebruikt.
Thunderbolt is een combinatie van de displayport-technologie en pci-express-technologie. Via de eerstgenoemde kunnen audio- en videosignalen over de interface verstuurd worden; het pci-express-protocol wordt gebruikt voor data-overdracht. Elk kanaal heeft een bandbreedte van 10Gbps in beide richtingen. De bandbreedte van Thunderbolt is daarmee behoorlijk hoger dan het theoretisch maximum van 4,8Gbps van usb 3.0.
Thunderbolt moet een universeel alternatief voor displayport-, hdmi-, esata- en usb-verbindingen worden. Daarnaast levert de interface 10W om randapparatuur van energie te voorzien en er kunnen meerdere apparaten tegelijkertijd op een enkele poort worden aangesloten.
/i/1298560499.jpeg?f=imagenormal)
Apple is de eerste fabrikant die systemen van een Thunderbolt-controller en -interface voorziet. Deze leidende rol heeft echter een flink nadeel: afgezien van displayport-monitoren is er op dit moment nog geen randapparatuur met een Thunderbolt-interface. De Intel-interface is wel compatibel met mini-displayport-aansluitingen, dus voor het aansluiten van een los scherm is hooguit een verloopkabeltje nodig.
/i/1300979099.jpeg?f=imagenormal)
/i/1298560476.jpeg?f=imagenormal)
We hebben met Intel en enkele andere fabrikanten gesproken, en de verwachting is dat de andere ThunderBolt-producten pas in de zomer zullen verschijnen. Onder meer LaCie komt dan met externe dual-ssd. Reviewsamples waren verder ook bij Intel niet verkrijgbaar, dus we hebben de interface niet kunnen testen. Zodra de eerste ThunderBolt-randapparaten uitkomen, kunnen we meer over de interface vertellen - tot die tijd moeten we het met de demonstratievideo van Intel doen.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
FaceTime HD
Apple wil zijn videotelefoniesysteem FaceTime in al zijn consumentenproducten aanbieden. Het bedrijf hoopt dat consumenten de dienst als uniek voordeel van Apple-producten zien, zodat ze sneller naar MacBook Pro's overstappen als ze bijvoorbeeld al een iPhone of een iPad hebben.
Om de kwaliteit van de dienst te verhogen en het gebruik te stimuleren, heeft Apple naar eigen zeggen de resolutie van zijn iSight-webcams in de nieuwe MacBook Pro's verdrievoudigd. Dat blijkt niet helemaal correct: de gebruikte camerahardware is ongewijzigd ten opzichte van de vorige generaties.
Wat wel veranderd is, is de bruikbare resolutie: in plaats van op 640x480 kunnen gebruikers nu op 720p videobellen. Voorheen was die resolutie beperkt tot 640x480, volgens Apple omdat de processors een hogere resolutie niet vloeiend konden verwerken. Apple noemt FaceTime voor de Mac 'FaceTime HD' en levert de app gratis mee op de nieuwe MacBook Pro's. Gebruikers van oudere MacBook Pro's kunnen de FaceTime HD-app in de AppStore voor de Mac aanschaffen voor 79 eurocent.
FaceTime HD is een eenvoudig programma met weinig instellingsmogelijkheden. Gebruikers met een Apple ID kunnen in potret- of landscapemodus met elkaar communiceren en het beeld kan desgewenst fullscreen worden weergegeven. Uiteraard kunnen de bellers hun contactenlijst op mobiel nummer of op e-mailadres doorzoeken, ze kunnen favoriete contacten vastleggen en gegevens over recente conversaties terugzien.
/i/1300976690.png?f=thumb)
FaceTime werkt simpel maar effectief. De beeldkwaliteit is heel aardig en de laptops geven de beelden inderdaad vloeiend weer. Toch hadden we graag wat meer mogelijkheden gezien: zo kunnen video's niet vastgelegd worden en missen we het communiceren met tekst.
De processors
De belangrijkste vernieuwing is wel het gebruik van Sandy Bridge-processors. We zagen bij onze reviews van de nieuwe mobiele Core i-generatie al dat Intel voor flinke prestatieverbeteringen heeft gezorgd. Tel daar bij op dat de 13,3"-MacBook Pro van vorig jaar nog met een oude Core 2 Duo werd uitgerust en het is duidelijk dat de nieuwe line-up een flinke stap vooruit zet. Hoe groot die stap is, proberen we te laten zien aan de hand van een aantal benchmarks.
Apple heeft voor de 13,3"-modellen voor Sandy Bridge-dualcores gekozen, terwijl de 15"- en 17"-varianten Core i7-quadcores bevatten.
| 13" MacBook Pro | 13" MacBook Pro |
Prijs |
1149 euro |
1449 euro |
Processor |
Core i5 2,3GHz-dualcore |
Core i7 2,7GHz-dualcore |
Geheugen |
4GB |
4GB |
Hdd |
320GB, 5400rpm |
500GB, 5400rpm |
Gpu |
Intel HD Graphics 3000 |
Intel HD Graphics 3000 |
Resolutie |
1280x800 |
1280x800 |
Accucapaciteit |
63,5Wh |
63,5Wh |
| 15" MacBook Pro | 15" MacBook Pro |
Prijs |
1749 euro |
2149 euro |
Processor |
Core i7 2GHz-quadcore |
Core i7 2,2GHz-quadcore optie: Core i7 2,3GHz-quadcore
|
Geheugen |
4GB |
4GB |
Hdd |
500GB, 5400rpm |
750GB, 5400rpm |
Gpu |
Intel HD Graphics 3000 Radeon HD 6490M |
Intel HD Graphics 3000 Radeon HD 6750M |
Resolutie |
1440x900 optie: 1680x1050 |
1440x900 optie: 1680x1050 |
Accucapaciteit |
77,5Wh |
77,5Wh |
| 17"-MacBook Pro |
Prijs |
2499 euro |
Processor |
Core i7 2,2GHz-quadcore |
Geheugen |
4GB |
Hdd |
750GB, 5400rpm |
Gpu |
Intel HD Graphics 3000/Radeon HD 6750M |
Resolutie |
1920x1200 |
Accucapaciteit |
95Wh |
We hebben de duurste 13"- en 15"-MacBook Pro met respectievelijk een op 2,7GHz geklokte Core i7-dualcore en een op 2,2GHz geklokte Core i7-quadcore getest. Daarnaast hebben we nog wat tests uitgevoerd op een 15"-model met een Core i7 met een kloksnelheid van 2GHz. Een belangrijke verbetering van de nieuwelingen van Intel is dat de cores op flink hogere kloksnelheid kunnen draaien als het verbruik en de belasting daar ruimte voor bieden, terwijl cores ook volledig uitgeschakeld kunnen worden als ze even niets te doen hebben. Ook de gpu kan op aanzienlijk hogere klokspeeds draaien.
In onderstaande tabel zien we de processors die Apple gebruikt, met de standaard- en de maximale turbosnelheden. De tdp van de dualcores bedraagt 35W, terwijl die van de quadcores 10W hoger ligt. De quadcores verbruiken daarmee meer dan de processors die Apple vorig jaar in zijn 15"- en 17"-laptops inbouwde. Dat heeft natuurlijk ook invloed op de accuduur.
Type | Cores/ threads | Speed | SC Turbo | DC Turbo | QC Turbo | Tdp | L3 cache | HD 3000 | Gfx Max
|
quadcores
|
i7-2820QM |
4/8 |
2,3GHz |
3,4GHz
|
3,3GHz |
3,1GHz |
45W |
8MB |
650MHz |
1300MHz |
i7-2720QM |
4/8 |
2,2GHz |
3,3GHz
|
3,2GHz |
3GHz |
45W |
6MB |
650MHz |
1300MHz |
i7-2630QM |
4/8 |
2GHz |
2,9GHz
|
2,8GHz |
2,6GHz |
45W |
6MB |
650MHz |
1100MHz |
dualcores
|
i7-2620M |
2/4 |
2,7GHz |
3,4GHz
|
3,2GHz |
n/a |
35W |
4MB |
650MHz |
1300MHz |
i5-2410M |
2/4 |
2,3GHz |
2,9GHz
|
2,6GHz |
n/a |
35W |
3MB |
650MHz |
1200MHz |
|
We zetten de gebruikelijke benchprogramma's in om een indicatie te krijgen van de rekenkracht.
Cinebench 10 singlecore |
Type + kloksnelheid | score (hoger is beter) |
MacBook Pro 13" 2,7GHz (begin 2011) |
**********
4814 |
MacBook Pro 15" 2,2GHz (begin 2011) |
*********
4486 |
MacBook Pro 15" 2GHz (begin 2011) |
********
4074 |
MacBook Pro 15" 2,4GHz (begin 2010) |
*******
3432 |
MacBook Pro 13" 2,66GHz (begin 2010) |
******
3024 |
MacBook Pro 17", 2,66GHz (begin 2009) |
******
2861 |
MacBook Pro 15", 2,4GHz (eind 2008) |
******
2648 |
MacBook 13", 2,26GHz (eind 2009) |
*****
2575 |
MacBook Pro 13", 2,26GHz (midden 2009) |
*****
2554 |
MacBook 13", 2GHz (eind 2008) |
*****
2240 |
Het singlethreaded-onderdeel van Cinebench 10 kent de meeste punten toe aan de MacBook Pro met de hoogste kloksnelheid. Het aantal cores speelt hier uiteraard geen rol. Het verschil met het duurste 13"-model van vorig jaar is groot, en ook de 15"-modellen laten hier een flinke vooruitgang zien.
Cinebench 10 multicore |
Type + kloksnelheid | score (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" 2,2GHz (begin 2011) |
**********
15.419 |
MacBook Pro 15" 2GHz (begin 2011) |
**********
14.917 |
MacBook Pro 13" 2,7GHz (begin 2011) |
*******
10.195 |
MacBook Pro 15" 2,4GHz (begin 2010) |
*****
7425 |
MacBook Pro 17", 2,66GHz (begin 2009) |
****
5839 |
MacBook Pro 13" 2,66GHz (begin 2010) |
****
5574 |
MacBook Pro 15", 2,4GHz (eind 2008) |
***
5121 |
MacBook 13", 2,26GHz (eind 2009) |
***
4813 |
MacBook Pro 13", 2,26GHz (midden 2009) |
***
4812 |
MacBook 13", 2GHz (eind 2008) |
***
4238 |
Bij de multithreaded-test is het verschil nog groter. Hier is vooral de winst van de vier cores van de Core i7 ten opzichte van de dualcores van vorig jaar te zien. Die dualcores leggen het ook af tegen de cpu van de nieuwe 13,3"-MacBook Pro.
Cinebench 11.5 cpu |
Type + kloksnelheid | score (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" 2,2GHz (begin 2011) |
**********
5,12 |
MacBook Pro 15" 2GHz (begin 2011) |
*********
4,85 |
MacBook Pro 13" 2,7GHz (begin 2011) |
******
3,05 |
MacBook Pro 15" 2,4GHz (begin 2010) |
****
2,21 |
MacBook Pro 13" 2,66GHz (begin 2010) |
***
1,52 |
De cpu-test van Cinebench 11,5 gebruiken we pas sinds 2010 en we hebben dan ook nog niet zoveel vergelijkingsmateriaal. Bij deze multithreaded test is echter al duidelijk te zien dat de nieuwe generatie alle eerdere modellen in het stof laat bijten.
iBench 1.0.4 |
Type + kloksnelheid | score (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" 2,2GHz (begin 2011) |
**********
7,47 |
MacBook Pro 13" 2,7GHz (begin 2011) |
*********
7,07 |
MacBook Pro 15" 2GHz (begin 2011) |
*********
6,73 |
MacBook Pro 15" 2,4GHz (begin 2010) |
*****
3,83 |
MacBook 13", 2,26GHz (eind 2009) |
*****
3,74 |
MacBook Pro 13" 2,66GHz (begin 2010) |
*****
3,64 |
MacBook Pro 13", 2,26GHz (midden 2009) |
*****
3,57 |
MacBook 13", 2GHz (eind 2008) |
****
3,18 |
IBench is een processortest die uit 21 uiteenlopende subtests bestaat. Met twaalf daarvan worden integer-berekeningen getest, zoals het werken met md5- en BlowFish-hashes en priemgetallen, en negen tests zijn gericht op floating-pointklussen als de verwerking van Mandelbrot-, Fourier- en Gauss-algoritmes. Het gaat om een mengelmoes van single- en multithreaded tests en de quadcores hebben dan ook niet het voordeel dat ze bij de multithreaded Cinebench-tests hebben. Toch scoren de nieuwe Intel-cpu's over de hele linie aanzienlijk beter dan oudere modellen.
iBench 1.0.4 _FP |
Type + kloksnelheid | score (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" 2,2GHz (begin 2011) |
**********
8,43 |
MacBook Pro 15" 2GHz (begin 2011) |
*********
7,71 |
MacBook Pro 13" 2,7GHz (begin 2011) |
*********
7,52 |
MacBook Pro 13", 2,26GHz (midden 2009) |
****
3,62 |
MacBook 13", 2,26GHz (eind 2009) |
****
3,62 |
MacBook Pro 15" 2,4GHz (begin 2010) |
****
3,28 |
MacBook 13", 2GHz (eind 2008) |
****
3,25 |
MacBook Pro 13" 2,66GHz (begin 2010) |
****
3,21 |
Als we de floating-pointresultaten bekijken, zien we dat de quadcores iets beter scoren dan de dualcore-cpu's.
iBench 1.0.4 _Int |
Type + kloksnelheid | score (hoger is beter) |
MacBook Pro 13" 2,7GHz (begin 2011) |
**********
6,65 |
MacBook Pro 15" 2,2GHz (begin 2011) |
**********
6,61 |
MacBook Pro 15" 2GHz (begin 2011) |
*********
5,87 |
MacBook Pro 15" 2,4GHz (begin 2010) |
*******
4,47 |
MacBook Pro 13" 2,66GHz (begin 2010) |
******
4,14 |
MacBook 13", 2,26GHz (eind 2009) |
******
3,87 |
MacBook Pro 13", 2,26GHz (midden 2009) |
*****
3,53 |
MacBook 13", 2GHz (eind 2008) |
*****
3,11 |
Bij de integer-tests is de kloksnelheid van groter belang: hier blijft de 13"-MacBook Pro zijn grote broers nipt voor.
De conclusie is duidelijk: de nieuwe processors maken gehakt van de oudere modellen en de prestatietoename is ongekend veel groter dan bij eerdere updates van de MacBook Pro.
De duurste 13"-uitvoering kan niet alleen prima meekomen met de 15"-versies, maar weet die modellen in de singlethreaded tests ook te verslaan. Dit komt natuurlijk vooral door de hoge kloksnelheid en de nog hogere turbosnelheid. De 13"-MacBook Pro met de Core i5 heeft dat voordeel niet en moet het ook met minder L3-cache stellen. De goedkoopste MacBook Pro zal dus vermoedelijk ook het minst presteren.
/i/1300979097.jpeg?f=imagenormal)
Grafische tests
Op deze pagina gaan we dieper in op de grafische prestaties en nemen we de Radeon-gpu's van de 15"-MacBook Pro's onder de loep. We weten inmiddels dat Intel veel werk heeft gemaakt van de igp's in zijn Core i-processors, en Apple heeft de gelegenheid te baat genomen om de GeForce 320M-gpu aan de kant te zetten. Om de prestaties van de Intel-igp zal Apple het niet gedaan hebben, maar het gebruik van een in de cpu geïntegreerde gpu is efficiënter en eleganter.
Ook de andere GeForce-gpu's hebben het veld moeten ruimen. De reden hiervoor is onduidelijk: misschien bieden de Radeons in de ogen van Apple betere prestaties ten opzichte van het verbruik. De MacBook Pro's kunnen in ieder geval automatisch tussen de Radeon-chips en de Intel-igp schakelen, wat overigens ook al met de GeForce-gpu's kon. Een andere overeenkomst tussen de AMD- en Nvidia-oplossingen is trouwens dat ze niet bij iedereen zonder problemen werken.
MacBook Pro | 15" 2GHz | 15" 2,2GHz, 17" 2,2GHz |
Gpu-type |
Radeon HD 6490M |
Radeon HD 6750M |
Streamprocessors |
160 |
480 |
Coreklok |
800 |
600 |
Geheugenbus |
64bit |
128bit |
Geheugenhoeveelheid |
256MB |
1GB |
Geheugentype |
gddr5 |
gddr5 |
Productieprocedé |
40nm |
40nm |
De Radeon 6490M is een instap-gpu, terwijl de HD 6750M meer spierballen zou moeten hebben. We bekijken de prestaties in synthetische benchmarks en enkele games.
Cinebench 10 OpenGL |
Type + gpu | score (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
**********
7781 |
MacBook Pro 15" HD 6490M (begin 2011) |
*********
7196 |
MacBook Pro 13" Intel HD 3000 (begin 2011) |
********
6050 |
MacBook Pro 17" 9600M GT (begin 2009) |
********
5839 |
MacBook Pro 15" 9600M GT (eind 2008) |
*******
5121 |
MacBook Pro 15" GT330M (voorjaar 2010) |
*******
5060 |
MacBook Pro 13" 320M (voorjaar 2010) |
******
5030 |
MacBook 13" 9400M (eind 2009) |
******
4813 |
MacBook Pro 13" 9400M (midden 2009) |
******
4812 |
MacBook 13" 9400M (eind 2008) |
*****
4238 |
Voor Mac-systemen is OpenGL een stuk belangrijker dan voor Windows-computers, en zowel de Intel-igp's als de Radeons weten wel raad met deze OpenGL-benchmark van Cinebench. De Intel presteert helemaal niet slecht en blijft alle eerdere Radeons voor. Overigens zagen we bij de Sandy Bridge-reviews al dat de Graphics HD 3000-igp in deze test uitzonderlijk goed scoort.
Cinebench 11.5 OpenGL |
Type + gpu | score (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
**********
33,86 |
MacBook Pro 15" HD 6490M (begin 2011) |
******
20,81 |
MacBook Pro 15" GeForce GT330M (voorjaar 2010) |
*****
15,64 |
MacBook Pro 13" Intel HD 3000 (begin 2011) |
***
11,43 |
MacBook Pro 13" GeForce 320M (voorjaar 2010) |
***
11,39 |
Bij het nieuwere Cinebench 11.5 presteert de Intel-gpu meer in lijn met de verwachtingen die we op basis van de specs hadden. Hier is ook duidelijk het verschil tussen de 6750M en 6490M te zien.
Portal - 1280x800 - All low - 0xAA/0xAF |
Type + gpu | fps (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
**********
197 |
MacBook Pro 15" HD 6490M (begin 2011) |
********
154 |
MacBook Pro 15" GeForce GT330M (voorjaar 2010) |
******
125 |
MacBook Pro 13" Intel HD 3000 (begin 2011) |
******
121 |
MacBook Pro 13" GeForce 320M (voorjaar 2010) |
***
63 |
Portal is geen erg veeleisende game. Alle gpu's kunnen op lage settings goede framerates neerzetten, waarbij de Intel zich in positieve zin onderscheidt. De Radeons leveren flink betere prestaties dan de GeForce-gpu's.
Portal - 1280x800 - All high - 4xAA/16xAF |
Type + gpu | fps (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
**********
138 |
MacBook Pro 15" HD 6490M (begin 2011) |
*****
71 |
MacBook Pro 13" Intel HD 3000 (begin 2011) |
***
38 |
MacBook Pro 15" GeForce GT330M (voorjaar 2010) |
**
29 |
MacBook Pro 13" GeForce 320M (voorjaar 2010) |
*
15 |
De GeForce-gpu's vallen behoorlijk door de mand als we Portal met zwaardere settings draaien. De HD 6750M heeft daarentegen geen enkele moeite met het spel en ook de 6490M rendert vrolijk door, al zijn de prestaties wel flink minder dan bij de lichtere instellingen. We zijn opnieuw positief verrast door de Intel-igp, die prima speelbare framerates neerzet.
Portal - 1440x900 - All low - 0xAA/0xAF |
Type + gpu | fps (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
**********
178 |
MacBook Pro 15" GT330M (voorjaar 2010) |
*******
121 |
Op een hogere resolutie wordt het krachtsverschil tussen de Radeon HD 6750M en de GeForce GT330M goed zichtbaar, al zal ook de veel betere cpu de prestaties van de nieuwe 15"-MacBook Pro geen kwaad gedaan hebben.
Portal - 1440x900 - All high - 4xAA/16xAF |
Type + gpu | fps (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
**********
88 |
MacBook Pro 15" GeForce GT330M (voorjaar 2010) |
***
22 |
Als we naast de resolutie ook de kwaliteit opschroeven, stort de GT330M in. De HD 6750M weet nog steeds prima framerates te produceren.
Portal - 1680x1050 - All low - 0xAA/0xAF |
| fps (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6490M (begin 2011) |
**********
94 |
Als extraatje hebben we nog twee Portal-benchmarks op een MacBook Pro met een hogeresolutiescherm gedraaid. Deze laptop bevatte de Core i7 2GHz, de HD 6490M en 8GB ram. Dit systeem heeft geen enkel probleem met Portal op de laagste settings.
Portal - 1680x1050 - All high - 4xAA/16xAF |
| fps (hoger is beter)
|
MacBook Pro 15" HD 6490M (begin 2011) |
**********
41 |
Als we de instellingen wat zwaarder maken, zien we dat de framerate meer dan gehalveerd wordt. Toch is het spel nog allesbehalve onspeelbaar: met 41fps is gamen gewoon goed te doen.
Starcraft II - 1280x800 - Covert Ops - All Medium |
Type + gpu | fps (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
**********
81 |
MacBook Pro 13" Intel HD 3000 (begin 2011) |
***
28 |
Voordat de speler in StarCraft met de 'Covert Ops'-challenge kan beginnen, wordt het speelveld met een groot aantal units getoond. We gebruiken deze feature om de framerate te meten. De Intel-igp blijkt dat met de medium-instellingen maar net aan te kunnen, maar de HD 6750M draait zijn hand er niet voor om.
Starcraft II - 1280x800 - Covert Ops - All Extreme |
Type + gpu | fps (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
**********
35 |
MacBook Pro 13" Intel HD 3000 (begin 2011) |
**
8 |
Als dezelfde test met de zwaarste instellingen wordt uitgevoerd, laat de Intel-igp het dan toch afweten. Ook de HD 6750M heeft het er af en toe flink lastig mee.
Starcraft II - 1440x900 - Covert Ops - All Medium |
Type + gpu | fps (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
**********
71 |
Op een resolutie van 1440x900 pixels en met medium-instellingen is de 15"-MacBook Pro met de 6750M nog prima tegen onze test opgewassen
Starcraft II - 1440x900 - Covert Ops - All Extreme |
Type + gpu | fps (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
**********
27 |
Bij de zwaarste settings moet de gpu vol aan de bak om nog een acceptabele framerate neer te zetten.
Photoshop CS5 - Retouch Artists Speedtest |
Type + gpu | Tijd in sec. (lager is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6490M (begin 2011) |
********
17,2 |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
********
18,4 |
MacBook Pro 13" Intel HD 3000 (begin 2011) |
**********
21,9 |
Bij de snelheidstest van Retouch Artists moet Adobe Photoshop CS5 een aantal bewerkingen op een afbeelding uitvoeren. Het lijkt vreemd dat de 6490M de bewerkingen sneller afrondt dan de HD 6750M, maar deze test is voor een groot deel van het aanwezige systeemgeheugen afhankelijk. De MacBook Pro met de 6490M beschikt over 8GB, terwijl de overige MacBook Pro's slechts 4GB aan boord hebben. Het loont dus beslist om extra geheugen te plaatsen als de laptop voor beeldbewerkingsprogramma's als Photoshop wordt gebruikt.
Xbench 1.3 |
Type + gpu | fps (hoger is beter) |
MacBook Pro 15" 2,2GHz (begin 2011) |
**********
2484,75 |
MacBook Pro 15" 2GHz (begin 2011) |
*********
2161,11 |
MacBook Pro 13" 2,7GHz (begin 2011) |
********
1878, 96 |
MacBook Pro 15" 2,4GHz (voorjaar 2010) |
******
1423,25 |
MacBook Pro 13" 2,66GHz (voorjaar 2010) |
****
1058,93 |
MacBook Pro 17", 2,66GHz (begin '09) |
****
1044,80 |
MacBook Pro 13", 2,26GHz (midden '09) |
****
992,97 |
MacBook Pro 15", 2,4GHz (eind '08) |
****
987,00 |
MacBook 13", 2,26GHz (eind '09) |
****
958,99 |
MacBook 13", 2GHz (eind '08) |
****
911,45 |
Ten slotte hebben we nog het oude testprogramma Xbench van stal gehaald. Deze suite voor Mac-systemen kijkt voor zijn beoordeling naar uiteenlopende onderdelen, zoals de cpu, het geheugen, de OpenGL-verwerking en de schijfprestaties. De interface-test hebben we wel buiten beschouwing gelaten, omdat die hopeloos verouderd is. Ook bij Xbench zien we weer dat de nieuwe MacBook Pro's een flinke voorsprong op hun voorgangers hebben.
/i/1300979104.jpeg?f=imagenormal)
Accuduur en temperatuur
Apple heeft een naam hoog te houden als het om accuduur gaat. De capaciteiten van de accu's zijn ten opzichte van eerdere modellen niet veranderd, dus is het interessant om te zien in welke mate de nieuwe cpu's de accuduur beïnvloeden.
Het 15"-model met de op 2GHz geklokte Core i7 en de HD 6490M hebben we bij deze tests overigens niet mee laten doen, omdat de schermresolutie en het geheugen afwijken van de standaarduitvoering en de resultaten dus niet representatief zijn.
Accutest: HD-test |
Type | Minuten (meer is beter)
|
MacBook Pro 13" 2,7GHz (begin 2011) |
**********
213 |
MacBook Pro 15" 2,4GHz (voorjaar 2010) |
*********
196 |
MacBook 13", 2,26GHz (eind 2009) |
*********
193 |
MacBook Pro 15" 2,2GHz (begin 2011) |
*********
191 |
MacBook Pro 13", 2,26GHz (midden 2009) |
*********
190 |
MacBook Pro 13" 2,66GHz (voorjaar 2010) |
********
175 |
MacBook 13", 2GHz (eind 2008) |
******
135 |
We beginnen bij een test die als een lichte stresstest kan worden gezien: we lieten de QuickTime-player van Mac OS X een 1080p-fragment afspelen tot de MacBooks zichzelf uitschakelden. De brightness stond op de maximale stand. Het 13"-model presteert beter dan de vorige modellen: Sandy Bridge kan de video efficiënter decoderen en een core volledig uitschakelen als deze niet nodig is, wat de goede tijd mogelijk verklaart. Het 15"-model scoort ook lang niet slecht.
Accutest: normaal gebruik |
Type | Minuten (meer is beter) |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
**********
429 |
MacBook Pro 15" 2,4GHz (voorjaar 2010) |
**********
428 |
MacBook Pro 13" Intel HD 3000 (begin 2011) |
*********
393 |
MacBook 13", 2,26GHz (eind 2009) |
*********
372 |
MacBook Pro 13", 2,26GHz (midden 2009) |
*********
370 |
MacBook 13", 2GHz (eind 2008) |
******
264 |
MacBook Pro 13" 2,66GHz (voorjaar 2010) |
******
247 |
Het scenario voor normaal gebruik is bij ons het afspelen van een mp3-bestand met de iTunes-player en het om de twee minuten laten refreshen van de Tweakers.net-site in Safari. De brightness zetten we daarbij op 40 procent. Beide laptops zetten mooie scores neer: de toegenomen snelheid heeft bij licht gebruik geen negatief effect op de accuduur. De laptops scoren zelfs beter dan oudere versies.
Accutest: Portal |
Type | Minuten (meer is beter) |
MacBook Pro 13" 320M (voorjaar 2010) |
**********
116 |
MacBook Pro 15" GT330M (voorjaar 2010) |
********
97 |
MacBook Pro 13" Intel HD 3000 (begin 2011) |
*******
77 |
MacBook Pro 15" HD 6750M (begin 2011) |
******
74 |
Ook hebben we gekeken hoe lang Portal op de hoogste instellingen te spelen is. Bij de MacBook Pro 15" gebruikten we de resolutie van 1440x900 pixels, terwijl de MacBook Pro 13" het spel op 1280x800 pixels draaide. Dit is geen volledig eerlijke vergelijking, maar gebruikers zullen het spel toch meestal op de native resolutie spelen en bovendien is ons doel om de accu zo snel mogelijk leeg te trekken.
Dat laatste lukte prima: we zien dat het gebruik van de spierballenhardware voor een fors lagere accuduur zorgt. Dat is natuurlijk niet vreemd, maar vooral de score van de 13"-MacBook met zijn Intel-igp valt ons wat tegen.
Cpu-temperatuur tijdens Portal |
Type | Graden Celsius (lager is beter) |
MacBook Pro 13" 2,7GHz (begin 2011) |
**********
90 |
MacBook Pro 15" 2,2GHz (begin 2011) |
**********
89 |
MacBook Pro 15" 2,4GHz (voorjaar 2010) |
**********
86 |
MacBook Pro 13" 2,66GHz (voorjaar 2010) |
********
71 |
Tijdens het draaien van Portal maten we de temperaturen van de cpu en de gpu met de applicatie Temperature Monitor. De Apples hebben duidelijk moeite met het afvoeren van de warmte van de Sandy Bridge-cpu's: temperaturen van rond de 90 graden zijn erg hoog.
Gpu-temperatuur tijdens Portal |
Type | Graden Celsius (lager is beter) |
MacBook Pro 15" 2,2GHz (begin 2011) |
**********
79 |
MacBook Pro 15" 2,4GHz (voorjaar 2010) |
********
67 |
MacBook Pro 13" 2,66GHz (voorjaar 2010) |
*******
53 |
MacBook Pro 13" 2,7GHz (begin 2011) |
*******
53 |
Ook de Radeon wordt aardig warm tijdens het potje Portal, maar de Intel-igp blijkt goed gekoeld te kunnen worden.
De hoge temperaturen hebben nadelige gevolgen: de MacBook Pro's maken veel lawaai als ze grafisch veeleisende programma's draaien. Ook als de processor flink aan het werk gezet worden blazen de ventilators dat het een lieve lust is. Het lawaai is van dien aard dat het eigenlijk beschamend is voor luxe notebooks met een prijs als die van deze Apples. Gelukkig is de geluidsproductie alleen bij zware lasten zo hoog en zijn de modellen bij doorsnee computertaken juist heel stil.
Andere kritiekpunten hebben betrekking op het gebrek aan vernieuwing bij de nieuwe modellen. Dat Apple vasthoudt aan het ontwerp is begrijpelijk. Ondertussen zou de optische drive wat ons betreft het veld mogen ruimen om de modellen dunner te maken, maar met het ontwerp is weinig mis.
Ondertussen zou echter wel overgestap kunnen worden op harde schijven met een rotatiesnelheid van 7200rpm. Ssd's van redelijke omvang zijn nog te duur, maar anno 2011 mogen we toch schijven die sneller roteren dan 5400rpm verwachten bij notebooks in deze prijsklasse. Ook is de resolutie van 1280x800 voor de 13"-MacBook Pro's inmiddels achterhaald: een laptop van meer dan duizend euro mag toch zeker wel meer pixels tonen.
/i/1300979098.jpeg?f=imagenormal)
Foto- en videogalerij
Conclusie
Apple mag Intel wel dankbaar zijn. De fabrikant heeft nagenoeg niet aan zijn beproefde MacBook Pro-ontwerp te hoeven sleutelen, en toch zijn de nieuwe modellen op een belangrijk vlak revolutionair te noemen: niet eerder maakten de prestaties van de Apple-laptops zo'n grote sprong voorwaarts. Dat geldt voor het door ons geteste 13"-model, maar vooral voor de 15"-versies, die nu over quadcores beschikken.
Ook de Radeons van de 15"-laptops zorgen voor een flinke prestatieverbetering. Apple heeft de gpu's, die naast de geïntegreerde HD 3000-gpu's gebruikt kunnen worden, niet alleen toegevoegd voor professionele foto- en videobewerkers: het bedrijf legt ook steeds meer nadruk op de gamingcapaciteiten van de Pro's.
De betere prestaties gaan wel ten koste van de accuduur, zo blijkt uit onze tests. Voor huis-, tuin- en keukengebruik zijn de accu's prima geschikt, maar zodra er veeleisende applicaties gedraaid worden, zijn de MacBook Pro's na een dik uur wel uitgespeeld. Wie onderweg geen grafisch zware applicaties draait, zal echter wel genoeg aan de accu's hebben. Ten opzichte van de oudere modellen lijken de nieuwe laptops bij doorsnee gebruik zelfs efficiënter te zijn.
De Thunderbolt-interface kan in de toekomst zorgen dat Apple het aantal interfaces kan terugbrengen. Daar zal het de fabrikant uit Cupertino ook om begonnen zijn: het heeft nooit veel opgehad met de veelvoud aan poorten op laptops. Voorlopig is Thunderbolt echter alleen nog op papier veelzijdig. De vraag is hoe populair het systeem wordt en binnen welke termijn dat dan gebeurt. Afgezien van displayport-schermen zal het nog maanden duren voordat er zelfs maar Thunderbolt-randapparatuur te koop is.
FaceTime HD is een leuke marketingkreet, maar de camera heeft geen hogere resolutie gekregen: alleen kan de FaceTime-software nu 720p-streams produceren.
/i/1300979096.jpeg?f=imagenormal)
Critici zullen zoals altijd aandragen dat de nieuwe modellen van Apple te weinig waar voor hun geld bieden. En inderdaad, concurrerende laptops met hogere schermresoluties en krachtiger processors en gpu's zijn voor minder dan duizend euro te koop. De MacBook Pro's bieden echter een goede bouw, een luxe uiterlijk en ook de populariteit van Mac OS X zal de verkoopcijfers geen kwaad doen.
Ten opzichte van de vorige generatie krijgt de koper in elk geval veel meer waar voor zijn geld. Wel is het jammer dat de resolutie van de 13"-modellen met 1280x800 pixels nog steeds erg laag is en vooral dat de MacBook Pro's erg warm kunnen worden en dan veel lawaai maken. Het zijn smetjes op een heel mooie update van de MacBook Pro-lijn.