Inleiding
Na maanden wachten is het moment eindelijk nabij: Microsoft laat fabrikanten en providers de eerste toestellen met Windows Phone 7 uitbrengen. Daarmee ligt Microsoft keurig op het schema van de releasedatum die het vanaf de aankondiging in februari heeft genoemd.
Windows Phone 7 is een grote release voor de smartphonemarkt in het algemeen en voor Microsoft in het bijzonder. Na de teloorgang van de support voor en het marktaandeel van Windows Mobile 6, en na het Amerikaanse debacle van de Kin heeft Microsoft successen nodig om actief te blijven op de smartphonemarkt.
Tweakers.net kon Windows Phone 7 in de afgelopen maanden al diverse keren kort uitproberen, maar sinds anderhalve week hebben we een Samsung Omnia 7 en sinds een week een LG Optimus 7 om te testen hoe Windows Phone 7 in de praktijk werkt. Later deze week komt er een review van de eerste generatie hardware met het nieuwe OS, maar in dit verhaal gaan we vooral in op Windows Phone 7 zelf: of het werkt, hoe het werkt en of het concurrerend is met andere platforms als Android, iOS, BlackBerry en Symbian.
/i/1266253618.jpeg?f=imagenormal "Windows Phone 7")
De nieuwe weg van Microsoft
Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald, zo luidt het spreekwoord. Hoewel de hoge heren van Microsoft dit Nederlandse spreekwoord vast niet kennen, hebben ze het wél ter harte genomen. Halverwege de ontwikkeling van Windows Mobile 7 werd het project stilgezet en vervangen door een nieuw project, dat uiteindelijk de naam Windows Phone 7 zou krijgen.
Microsoft besloot gedurende de ontwikkeling van Windows Phone 7 een deel van de interface al aan de wereld te tonen zonder het te zeggen; de Zune HD werd uitgerust met veel van de elementen die later in Windows Phone 7 bleken te zitten. Veel techpers en klanten reageerden positief op de interface, waarmee de geheime publieke bètatest was geslaagd.
De grote onthulling volgde op 15 februari dit jaar, tijdens een persconferentie in Barcelona. Het is onduidelijk of Microsoft de interesse had onderschat of dat het de persbijeenkomst exclusief wilde houden, maar er waren slechts 250 plekken en naar schatting 1500 gegadigden. De interesse kwam wellicht mede doordat er van Windows Phone 7, in tegenstelling tot van andere Microsoft-producten, weinig was uitgelekt.
De interface van Windows Phone 7 is weliswaar origineel, maar de wijze waarop Microsoft het op de markt brengt, doet sterk denken aan de manier waarop Apple met de iPhone kwam. De tijd dat fabrikanten de interface van Microsofts mobiele OS naar eigen believen mogen aanpassen is voorbij. Ook worden eisen gesteld aan de hardware en zijn de manieren voor providers om de software te customizen beperkt.
Aan de ontwikkelkant is eveneens veel van Apple overgenomen. Zo kunnen applicaties alleen worden geïnstalleerd via Microsofts eigen Marketplace. Updates van het OS komen rechtstreeks van Microsoft, waardoor de wirwar van updates voor de diverse toestellen en providers tot het verleden behoort. Daarnaast besloot Microsoft zich niet te richten op het toevoegen van zoveel mogelijk functies, maar op het goed uitwerken van een beperkt aantal.
De erfenis van 20.000 Windows Mobile-applicaties werd weggegooid. Ze kunnen worden aangepast aan Windows Phone 7, maar ze werken er niet standaard op. De vraag is of dat jammer is; Microsoft probeert op alle mogelijke manieren veel en interessante applicaties in Marketplace te krijgen voordat de eerste toestellen in de winkel liggen.
Een opvallend detail is de taalondersteuning. Tot aan Windows Mobile 6.5 riep Microsoft de hulp in van fabrikanten om de software te vertalen, waardoor Windows Mobile-versies bij release in de obscuurste talen beschikbaar waren. Bij Windows Phone 7 is dat anders; Microsoft doet het allemaal alleen. Nederlands stond niet op het lijstje met prioriteiten, waardoor een gelokaliseerde versie van het OS vermoedelijk pas in april volgend jaar verschijnt.
Opzet Windows Phone 7
De opzet van Windows Phone 7 valt in diverse elementen uiteen. Naast vertrouwde elementen als lockscreen, applicaties en notificaties zijn er ook nieuwe zaken als het startscherm en hubs.
Startscherm
Het startscherm bestaat uit een lange lijst met wat Microsoft 'live tiles' noemt. Deze grote tegels, waarvan er slechts een of twee in de breedte passen, halen hun informatie uit de applicatie waarvoor ze staan of van het internet. Ze kunnen bewegen en sommige doen dat voortdurend. Een tegel is een snelkoppeling naar bijvoorbeeld een contactpersoon, internetpagina of applicatie. Tegels laten informatie zien; Zune toont een plaatje van de artiest waarvan je een liedje aan het afspelen bent, Pictures toont een willekeurige recente foto, People rouleert foto's die het van contactpersonen heeft.
:fill(white)/i/1287136213.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136231.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136173.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136188.jpeg?f=thumb)
Er is een aantal vastgestelde tegels. Zo zijn er uiteraard Phone, People en Messaging, en tegels voor e-mail, Xbox Live, Marketplace, Office, Zune, Me, Maps, Settings en Internet Explorer. Daarnaast kunnen fabrikanten eigen tegels toevoegen. HTC heeft een eigen hub met de kenmerkende flip clock, Samsung levert de applicatie Now mee, met nieuws en weerbericht. Tegels met contacten wisselen continu tussen de naam en de foto van de contactpersoon. Tegels kunnen worden verplaatst door ze vast te houden, waarna alle andere tegels kleiner worden. Vervolgens kunnen ze op een andere plek worden losgelaten. De gebruiker kan in theorie zoveel tegels aanmaken als hij of zij wil: er is op het oog geen vastgesteld maximum.
Hubs
De hubs vormen de plaats waar applicaties kunnen samenkomen. Daardoor wordt informatie van verschillende bronnen op één locatie weergegeven, in plaats van in diverse verschillende applicaties. Zo kunnen de achievements in diverse games in een Xbox-hub worden weergegeven en toont de Pictures-hub foto's die op het toestel staan en die van Facebook zijn opgehaald.
Er zijn standaardhubs: People, Pictures, Music & Videos, Office, Xbox Live en Marketplace. Deze hubs hebben een eigen tegel op het startscherm. De hubs hebben dezelfde interface als applicaties en gedragen zich in sommige gevallen, zoals bij Marketplace, ook als een applicatie.
:fill(white)/i/1287136215.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136216.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136218.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136232.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136233.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136235.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136237.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136175.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136176.jpeg?f=thumb)
Lockscreen
Het lockscreen van Windows Phone 7 is eenvoudig; een groot plaatje dient als achtergrond. Bovenin worden statusmeldingen klein weergegeven: mobiel netwerk, wifi en accu. Onderin staan meldingen over de hoeveelheid ongelezen mail, sms'jes en gemiste oproepen. Daartussenin staan groot tijd en datum, en de eerstvolgende afspraak uit de agenda. Om te ontgrendelen, moet het lockscreen naar boven worden geveegd.
:fill(white)/i/1287136195.jpeg?f=thumb)
Interface applicaties
Applicaties starten veelal met een splashscreen. De interface is grotendeels gelijk. Zo staan bovenin diverse tabbladen, is het tabblad waarop de gebruiker zich bevindt uitgelicht en staat de rest ernaast en slechts deels op het scherm. Onderin staan enkele controls, zoals Refresh of Save, en als er meer opties zijn, blijkt dat uit drie puntjes rechts onderin. Door daarop te klikken, schuift de balk onderin naar boven om ruimte te maken voor meer opties. Deze interface, met veel ronde iconen onderin en half zichtbare woorden bovenin, wordt door Microsoft de Metro UI genoemd.
:fill(white)/i/1287136219.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136220.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136221.jpeg?f=thumb)
Voor applicaties ligt de interface niet vast, maar Microsoft heeft graag dat software-ontwikkelaars zich houden aan de Metro UI, met grote onafgemaakte woorden bovenin het scherm en ronde knoppen voor opties onderaan. Het moet worden gezegd: het werkt. Je krijgt automatisch de neiging om naar rechts te scrollen in de interface en doordat er altijd achtergronden worden gebruikt, ziet het er bovendien grafisch gelikt uit. In het algemeen is de interface van de applicaties mooi en doeltreffend.
Een druk op de Windows-knop leidt automatisch terug naar het homescreen met de tiles of tegels. Dat gebeurt overigens, zoals met alles in Windows Phone 7, met een grafisch effect; het homescreen wordt vanaf de linkerkant als het ware op het scherm gekwakt. Het geeft, in tegenstelling tot de grafische effecten in applicaties, niets extra's aan het homescreen; het gebruik wordt er niet logischer of intuïtiever door. Wat het wel toevoegt aan de gebruikservaring is eyecandy, een factor waarvoor sommige mensen gevoeliger zijn dan andere.
Set-up van een toestel
Live ID
Het eerste waarmee je wordt begroet bij het aanzetten van een Windows Phone 7-toestel is, uiteraard, het logo van de fabrikant en/of het toestel. Vervolgens zie je een animatie van Windows Phone 7. Zoals bij alle andere toestellen moet je datum en tijd invoeren. Dat gaat via scrollbare menu's, die in uiterlijk anders, maar in werking hetzelfde zijn als die van iPhones.
Het belangrijkste onderdeel van de set-up is echter het aanmelden met je Live ID. Het Live ID, het voormalige Hotmail-account, is belangrijk voor toegang tot Marketplace, het importeren en backuppen van contacten en diensten als Xbox Live en Zune. Een Live ID is verplicht bij Windows Phone 7; zonder Live ID kun je geen applicaties installeren of games spelen.
Welke Live ID?
Een aantal van de belangrijkste diensten is vooralsnog niet beschikbaar in Nederland en België. Marketplace is beperkt, net als Zune en Xbox Live. Kortom: officieel kun je de diensten in Windows Phone 7 nog lang niet volledig gebruiken. De omweg is even simpel als effectief. Je kunt de locatie van je Live ID instellen op een land waar de diensten wel worden ondersteund. Daarmee kun je in elk geval applicaties downloaden uit Marketplace en games spelen in de Xbox-hub.
Als je je Live ID alleen voor Hotmail en msn gebruikt, kun je prima je normale Live ID in Nederland of België gebruiken. Denk er wel aan, de eerste keer dat je je aanmeldt bij Marketplace of een andere dienst die via Live ID werkt, word je gevraagd naar het land waarin je je bevindt. Tot onze verbazing staat Nederland daar niet tussen. België wel, maar daarmee wordt de hele Marketplace Franstalig. Die locatie kun je later niet meer wijzigen.
Speel je echter ook met je Live ID op Xbox Live en heb je een betaalmiddel uit Nederland gekoppeld, dan kun je beter een nieuw Live ID aanmaken. De locatie kan dan niet meer worden gewijzigd naar een ander land dan Nederland. Toch kun je wel een Nederlandse creditcard koppelen aan aankopen. Een Nederlandse creditcard werkt wel, als je maar een billingadres invult in het land dat je hebt gekozen. Het adres hoeft niet aan de creditcard te zijn gekoppeld.
Applicaties of muziek kopen in Marketplace is lastig. Daarvoor moet je een creditcard hebben die is geregistreerd in een van de landen waar de Windows Phone 7-toestellen wel beschikbaar zijn. Een optie is ook een prepaid card, zoals die in sommige landen te koop is.
Gebruikers zijn vermoedelijk voorlopig het beste af met een nieuw Live ID, speciaal voor het toestel. Op die manier grijpen wijzigingen die je maakt om toegang te krijgen tot services op de telefoon niet in op bijvoorbeeld de Xbox. Je eigen Live ID kun je altijd als secundair account toevoegen; een Windows Phone 7-toestel kan een stuk of vier Live ID's tegelijk hebben. Ook verschillende Exchange-accounts zijn mogelijk.
:fill(white)/i/1287136199.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136211.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136214.jpeg?f=thumb)
Na de set-up
Na de set-up kom je direct op het startscherm terecht. De volgende logische stap is het toevoegen van accounts; Windows Phone 7 heeft ondersteuning voor Exchange, Google, Windows Live en daarnaast de mogelijkheid om eigen e-mail handmatig toe te voegen. Ook kan een Facebook-account worden toegevoegd. Bij Exchange en Google kun je in beide gevallen kiezen wat moet worden gesynhroniseerd: e-mail, contacten en/of agenda. Bij een eigen mailaccount wordt alleen de mail opgehaald.
Opvallend genoeg kun je je niet aanmelden met een LinkedIn-account. Dat kan via de website Live.com wel. Als je die hebt gekoppeld, komen de LinkedIn-berichten samen met de Facebook-updates in de What's New-tab van de People-hub. Die What's New-tab geeft nieuwe updates van alle gekoppelde diensten weer. Het is de bedoeling dat daarin op termijn ook andere webdiensten kunnen worden geïntegreerd. Voor de Nederlandse markt lijken Twitter en Hyves de voornaamste kanshebbbers.
:fill(white)/i/1287136186.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136187.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136217.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136228.jpeg?f=thumb)
Hubs
Windows Phone 7 kent in totaal zes hubs:
- People, waarin info over contactpersonen moet samenkomen;
- Office, met daarin opgeslagen of gedownloade Office-documenten en bijbehorende programma's;
- Xbox Live, met daarin alles wat met games te maken heeft;
- Pictures, met daarin alle foto's die op de telefoon staan en die via webdiensten worden binnengehaald;
- Music & Video, de Zune-muziekspeler, die onder meer info van het internet haalt en muziek kan afspelen of streamen;
- Marketplace, waarin applicaties en muziek kunnen worden gedownload.
De functie van de hubs is dus vooralsnog beperkt, maar het werkt wel als startpunt voor bepaalde functies van de telefoon en biedt duidelijkheid.
People
De People-applicatie kan worden gebruikt om contactinfo te vinden als je mensen wilt bellen, sms'en of mailen. Het zoeken gaat via een normale, scrollbare lijst, maar als je op alfabet wil kiezen, gaat dat niet via een lijst naast de contactenlijst, maar met een fullscreen-alfabet, waarin een letter kan worden gekozen. In de People-applicatie komt onder What's New ook informatie van Facebook binnen.
Door de mogelijkheid om contacten te importeren van de simkaart, uit Exchange en uit Google-accounts zullen veel mensen snel al hun contacten kunnen invoeren. Het invoeren van Facebook-vrienden als contactpersonen is optioneel; je kunt er ook voor kiezen om alleen Facebook-vrienden te koppelen als zij al in je lijst staan. De koppeling gebeurt automatisch, een functie die HTC ook al in zijn Sense-interface voor Android aanbood. Het verloopt bovendien goed; de juiste contacten kunnen worden gekoppeld. De koppelingen kunnen ook ongedaan worden gemaakt of er kunnen contacten worden samengevoegd die de software zelf niet aan elkaar heeft gekoppeld.
De People-hub bestaat uit drie tabbladen: Recent, All en What's New. Bij All staat de gebruiker zelf bovenaan met een foto en de laatste Facebook-update. Zoeken kan via de zoekknop op het scherm, de zoekknop onder het scherm en door op de letter te drukken; dan verschijnt een fullscreenmenu met letters. Door bijvoorbeeld op de R te drukken, begin je automatisch bij contacten van wie de naam met de R begint.
De grootste vernieuwing zit bij What's New, waar Facebook-updates en, indien ingesteld op de Live.com-website, updates van andere netwerken staan. De gebruiker kan rechtstreeks reageren door op een ballon aan de rechterkant te drukken. Op geen enkel moment hoeft de Facebook-site te worden geopend.
De People-hub werkt op alle fronten prima. Ook met honderden contacten is er geen sprake van vertraging en alle elementen zijn goed uitgedacht en logisch. Alleen de Instellingen-pagina is lastig te vinden; die kan worden bereikt door lang op de tekst People boven in beeld te drukken. De toevoeging van Facebook in de People-hub is ideaal voor Facebook-gebruikers; hij nodigt uit om het netwerk te gebruiken voor het plaatsen van updates en om te reageren. Daardoor is de Facebook-integratie in Windows Phone 7 beter dan in welk OS dan ook. Liefhebbers van Twitter en Hyves kunnen alleen maar hopen dat er ooit integratie voor hun lievelingsnetwerk komt.
Toch is er nog iets te wensen over. Het is verwarrend dat alles in What's New komt. De optie om de verschillende netwerken over verschillende tabbladen te verdelen zou wenselijk zijn.
:fill(white)/i/1287136226.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136227.jpeg?f=thumb)
Office
De Office-hub doet wat je van de naam verwacht; hij kan Office-documenten openen, bewerken en opslaan. De interface sluit mooi aan, maar daarbij gaat wel een aspect verloren dat in Windows Mobile 6 nog wel kon; een aantal functies past er gewoon niet in. Microsoft gaat ervan uit dat gebruikers onderweg niet veel met Office-documenten willen doen. Omdat voorlopig ook copy/paste ontbreekt, is Windows Phone 7 voor die-hard zakelijke gebruikers vooralsnog niet aan te raden, ondanks de uitstekende integratie met Exchange.
Wat er wel in zit is OneNote, Word, Excel, PowerPoint en SharePoint. Al deze applicaties zijn mooi in de Office-hub gebundeld. Een nieuw document maken kan alleen met Word en Excel, editen kan ook in PowerPoint. De functies van Excel bijvoorbeeld zijn beperkt tot het sorteren van cellen, een filter toepassen, een cel formatteren, spreadsheets verzenden en opslaan. Daarnaast kan info worden gevonden en is de functie Outline aanwezig. In Word is het aantal functies nog beperkter; je kunt comments plaatsen bij documenten en ze versturen.
De Office-integratie is in functionaliteit dus beperkt, maar het werkt wel soepel. Alle documenten gaan snel open en zijn goed te bewerken en op te slaan. Uitgebreide bewerkingen onderweg uitvoeren is echter niet ideaal.
/i/1286809051.jpeg?f=imagenormal)
Xbox Live
Microsoft heeft grootse plannen met de Xbox Live-hub. Voorlopig is het niet meer dan een veredelde uitlezer van achievements en er zijn spellen die 'live' kunnen worden gespeeld. Dat betekent vooralsnog niet dat je matches tegen onlinetegenstanders kan spelen, maar wel dat je highscores en achievements kunt halen. Vermoedelijk worden er meer en meer aansprekende gametitels toegevoegd en wellicht kunnen Xbox 360-games deels mobiel worden gespeeld. Daarbij kun je ook denken aan het regelen van een transfer in een voetbalspel.
Het aantal games was ten tijde van het maken van deze review, voor de release, uiteraard nog beperkt. Wel is duidelijk dat de grafische capaciteiten van Windows Phone 7 voldoende zijn om leuk te kunnen gamen. Grofweg neemt Windows Phone 7 vooralsnog een voorsprong op Android en staat het ongeveer gelijk aan iOS.
:fill(white)/i/1287136236.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136238.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136240.jpeg?f=thumb)
Pictures
In de Pictures-hub worden twee soorten multimediabestanden samengevoegd: lokale bestanden en foto's die van webdiensten worden opgehaald. Dat gebeurt automatisch door de verbinding van Windows Live ID met zaken als Facebook. Hetzelfde deed bijvoorbeeld Google in zijn Gallery-applicatie voor Android 2.1 en 2.2, waarin foto's die lokaal worden opgeslagen en die in Picasa Webalbums staan, samen worden getoond. Het grote verschil is dat de Android-galerij eigenlijk alleen eigen foto's toont.
De koppeling tussen lokale bestanden en multimediabestanden die bij webdiensten staan, is een logische. De enige bottleneck is de verbinding; de hub doet bij wifi goed zijn werk, maar wie het met een gprs-verbinding moet doen, zal voornamelijk lokale bestanden gaan bekijken.
Toch werkt het goed. Er zijn in de hub twee onderdelen. Het eerste blad geeft de keuze tussen All, Date en Favourites en draait vooral om lokaal opgeslagen foto's en eigen plaatjes. Het tweede onderdeel, What's New, toont foto's van contacten op Facebook en Skydrive, de opslagdienst van Microsoft. Windows Phone 7 geeft de kans om foto's van een WP7-toestel automatisch naar Skydrive te uploaden, zodat vrienden ze direct kunnen zien, mits ze ook een Windows Phone 7-toestel hebben.
De Pictures-hub werkt goed en ziet er mooi uit. De tegel op het startscherm verandert bovendien in een onlangs bekeken afbeelding: een mooi detail. Het grootste probleem is dat niet veel Nederlanders alle foto's van vrienden via Facebook of Skydrive bekijken. Daarom zie je niet alle foto's van vrienden die je wilt zien; ondersteuning voor andere sociale netwerken zou ook in de Pictures-hub zeer welkom zijn.
Music & Videos
De Music & Videos-hub draagt ook de naam Zune. Het is vermoedelijk de hub waaraan Microsoft de meeste aandacht heeft besteed, ook omdat dezelfde interface en features op de muziekspeler Zune HD waren te vinden. De hub gaat open met een overzicht van gepauzeerde muziek of video's. Zelfs als je een filmpje op de mobiele site van YouTube hebt opgezocht, verschijnt dit met een thumbnail in de hub. Vlak daarachter gaat de History verder met andere items die onlangs zijn beluisterd of bekeken.
Een tabblad verderop zijn pas toegevoegde items te zien, waarna het Zune-menu verschijnt met de keuze uit Music, Videos, Podcasts en Radio. Die laatste optie is er altijd, omdat Microsoft fabrikanten verplicht een fm-ontvanger in toestellen te bouwen.
:fill(white)/i/1287136223.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136224.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136225.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136190.jpeg?f=thumb)
De muziekspeler heeft geavanceerde mogelijkheden zoals streaming en is goeddeels gelijk aan de software op de Zune HD. Het is te hopen dat Zune Pass in Nederland verkrijgbaar zal zijn. Dat werkt als Spotify en maakt het streamen van alle muziek die in de catalogus staat voor een vast bedrag per maand mogelijk. Standaard kunnen Windows Phone 7-gebruikers van alle liedjes een preview van dertig seconden horen.
De muziekspeler ziet er goed uit en werkt handig. Er zijn diverse manieren om muziek te sorteren. Het is waarschijnlijk de beste muziekspeler op de smartphonemarkt en dan rekenen we de iPod-functie van de iPhone mee. De interface is overzichtelijk en ziet er grafisch ronduit gelikt uit. Van een artiest wordt automatisch een afbeelding gedownload en op de achtergrond van de muziekspeler gezet. Bovendien kun je de andere albums en songs van die artiest bekijken en een biografie lezen, als de software die kan vinden. Dat alles gebeurt zonder merkbare vertraging.
De Zune-hub is een van de weinige applicaties die in de achtergrond kunnen blijven draaien. Door op een volumeknop te drukken, komt boven in beeld een dropdown met een volumeregelaar en knoppen voor de bediening van de muziekspeler.
Het grootste nadeel van de muziekspeler is de desktopsoftware. Muziek overzetten kan alleen met de desktopsoftware van Zune, net zoals alle andere gegevens die moeten worden overgezet. Desktopsoftware is het ondergeschoven kindje van de smartphonemarkt; de kwaliteit varieert van heel slecht tot matig. Daarom is het een uitkomst dat veel smartphones zich kunnen melden als massa-opslagmedium. Dat maakt het gemakkelijk om bestanden over te zetten. Ook kunnen veel smartphones via Windows Media Player synchroniseren.
Windows Phone 7-toestellen kunnen geen van beide. De Zune-desktopsoftware is echter niet bedoeld voor mensen met oudere pc's. Het installatiebestand is 103MB en vereist minimaal Windows XP SP3. Daarbij komt dat het programma vol zit met eyecandy en daardoor grafisch veel vraagt. Als het echter lekker draait, is Zune een van de minst beroerde desktopprogramma's. Het werkt snel en kan goed synchroniseren. Nadeel blijft dat het verplicht is om te kunnen syncen, net zoals Apple dat voorschrijft met het eveneens redelijk zware programma iTunes.
Marketplace
Hoewel Microsoft het vaak heeft over dé Marketplace, zijn het er drie. Ten eerste is er Microsofts Marketplace voor applicaties en games. Ten tweede heeft de fabrikant een eigen hoekje met exclusieve applicaties of applicaties die exclusief voor klanten van dat merk gratis zijn. Daarnaast is de Zune Marketplace erin verwerkt, met muziek en video's.
Marketplace doet zijn werk zoals je het verwacht, met een groot voordeel ten opzichte van andere downloadwinkels: je kan applicaties uitproberen. Dit zijn geen Lite-versies, maar trials die beperkt zijn in tijd. Nadeel lijkt dat voor de overgrote meerderheid van de applicaties tot nog toe moet worden betaald en dat de prijzen vrij hoog zijn. Daarnaast hebben Nederlandse gebruikers een in het buitenland geregistreerde creditcard nodig, wat een extra hobbel is om zaken aan te schaffen. Die situatie duurt tot medio 2011, als de volgende versie van Windows Phone uitkomt met Nederlandse taalondersteuning en ondersteuning voor services in Nederland.
Als er updates zijn voor applicaties verschijnt er op het startscherm een cijfer in de Marketplace-tegel. Vervolgens kan er in de hub voor worden gekozen om de applicaties een voor een of allemaal tegelijk bij te werken.
De Marketplace ziet er goed uit, maar is vooralsnog uiteraard enigszins leeg. Wel zijn de eerste Nederlandse applicaties al ingediend, zoals die van Buienradar. Ook Nu.nl werkt aan een Windows Phone 7-applicatie. Het is onduidelijk of en wanneer Tweakers.net met een app voor Windows Phone 7 komt.
Standaardapplicaties: browser, toetsenbord, mail
Tekstinvoer
Niet langer een HTC-toetsenbord, een Samsung-toetsenbord of weer een ander toetsenbord; alle Windows Phone 7-toestellen krijgen hetzelfde, door Microsoft ontwikkelde toetsenbord voor Windows Phone 7.
Het toetsenbord is contextgevoelig; het past zich aan aan de kleur van de applicatie. Het heeft altijd een qwerty-indeling, in het Engels tenminste, en werkt in zowel portrait als landscape. Curieus is dat het toetsenbord in landscape niet over de hele breedte gaat. Voordeel is dat je meer toetsen met de vingers van beide handen kunt raken; nadeel is dat er kostbare ruimte ongebruikt blijft. Het hangt ongetwijfeld van ieders eigen voorkeur af of dit beter is of niet.
:fill(white)/i/1287136182.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136183.jpeg?f=thumb)
Er zit een aantal handigheden in het toetsenbord. Zo is er een aparte knop voor het invoegen van smileys, verrekte handig voor wie er veel gebruik van maakt :). Ook is het corrigeren van woorden prettig. Je kan altijd klikken op het woord waarvan je de spelling wil veranderen, ook al staat de cursor elders in de tekst. De tekstvoorspelling is voorlopig niet in het Nederlands. Wie hem heeft aanstaan, zal vaak zien dat keurig gespelde woorden tot Engelse woorden worden omgevormd, wat niet prettig werkt.
Als je een letter indrukt, wordt hij tijdelijk vergroot, een techniek die je in veel huidige onscreentoetsenborden ziet. Het toetsenbord typt snel, redelijk nauwkeurig en goed. Alternatieven zoals het HTC-toetsenbord en technieken zoals Swype bieden echter vooralsnog in het Nederlands een veel snellere en meer nauwkeurige tekstinvoer.
:fill(white)/i/1287136185.jpeg?f=thumb)
Browser
Wie zich Internet Explorer uit Windows Mobile 6.5 herinnert, dat nota bene op het stokoude IE6 was gebaseerd, zal de browser in Windows Phone 7 met achterdocht openen. IE onder Windows Mobile 6.5 is een van de slechtste smartphonebrowsers op de huidige markt.
In Windows Phone 7 is veel verbeterd. De browser heeft de rendering engine uit IE8 geleend en kan websites daarom, eindelijk, prima weergeven, maar dat is voor een moderne smartphonebrowser slechts het begin. Gebruikers vragen ook geregeld om ondersteuning voor webtechnieken en standaarden als html 5, Flash en Silverlight. Bovendien moet een browser snel zijn. In onze praktijktests in reviews van het afgelopen jaar daalde de laadtijd van de Tweakers.net-frontpage van ongeveer 6 seconden naar tussen 2 en 3,5 seconden, een duidelijke indicatie dat aan de browsers wordt gewerkt. Vooral Apple en Google doen daar hard aan mee.
Microsoft heeft op dit gebied nog altijd een grote achterstand. IE onder Windows Phone 7 is weliswaar mooi, handig en gemakkelijk in gebruik, maar laadt pagina's traag en ondersteunt geen html 5, Flash en zelfs geen Silverlight. Dat laatste is vooral opvallend omdat applicaties voor Windows Phone 7 worden geschreven in eh… Silverlight.
Daarnaast zijn de opties beperkt. Zo kun je geen url invoeren terwijl je in landscape-modus browst. De landscape-modus laat namelijk pagina's in fullscreen zien, waarbij het niet mogelijk is elementen uit de interface naar voren te halen, zoals bij veel concurrerende browsers wel kan. Daar komt bij dat er onder Windows Phone 7, in elk geval vooralsnog, geen keuze is. Er is geen concurrerende browser, waardoor je vastzit aan Internet Explorer, en zolang er voor veel websites nog geen applicaties zijn, zul je als gebruiker je favoriete websites via de browser moeten bezoeken. Een ander irritatiepunt ligt niet aan Microsoft, maar is wel hinderlijk; veel websites herkennen de browser niet als mobiele browser en laten dus de hele website in plaats van de mobiele versie zien.
Toch heeft Microsoft grote stappen gemaakt op browsergebied. Het is te hopen dat de softwaremaker tijdens de updates voor Windows Phone 7 oog heeft voor de tekortkomingen van dit belangrijke onderdeel van het OS.
:fill(white)/i/1287136177.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136178.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136179.jpeg?f=thumb)
Mail
De e-mailclient van Windows Phone 7 is een van de betere op de smartphonemarkt. Allerhande mailaccounts kunnen worden toegevoegd: Windows Live, Exchange, Google en Yahoo worden standaard aangeboden en daarnaast kun je handmatig instellingen invoeren voor andere pop3- of imap4-mailaccounts. Daarbij kun je van elke soort verschillende accounts invoeren en lijkt er geen maximum te zijn aan het aantal e-mailaccounts.
Toch zit er vooralsnog een aantal irritante bugs in de mailclient. Zo is het ogenschijnlijk onmogelijk om een aangemaakte mailbox te verwijderen en heten alle Gmail-accounts standaard Google Mail, waardoor ze niet te onderscheiden zijn. Windows Live-accounts krijgen een volgnummer. Update: Eerder stond hier ook dat de naam van mailboxen niet te wijzigen zou zijn, maar zoals op GoT werd uitgelegd, is dat wel mogelijk via het Settings-menu.
De interface van de mailclient is mooi; mails worden helder weergegeven en kunnen in html worden getoond. De animaties zijn vloeiend en mails laden snel. Bovendien zitten er voor Exchange-gebruikers features in als het bekijken van urgente mails en mails die van een vlag zijn voorzien.
Maps
Zoals je zou verwachten is Windows Phone 7 uitgerust met Bing Maps. Als kaartenprogramma werkt Bing Maps prima. Het kan de locatie snel opzoeken en goed weergeven. In- en uitzoomen werkt via pinchen goed en gemakkelijk. Een groot nadeel is: Bing Maps doet niets meer dan dat. De zoekfunctie leidt je terug naar de standaardzoekmachine van het OS en zoekt vervolgens op webresultaten. Navigatie, zoals in Google Maps op Android en Ovi Maps op Symbian, kun je vergeten. Ook functies uit de desktopversie, zoals Bird's Eye, zitten niet in de mobiele versie.
Maps lijkt vooralsnog meer op een opzetje dan op een serieus kaartenprogramma voor Windows Phone 7 en is alleen bruikbaar om iets op kaarten op te zoeken. Een opvallend detail: er zijn verschillende versies van Maps in omloop. Zo had de LG Optimus 7 wél de optie om een route te berekenen en de Omnia 7 niet. We vermoeden dat dit verschil gelijkgetrokken gaat worden.
Routes berekenen kan wel, navigeren gaat niet. Dat is een gemis dat in een update hopelijk wordt opgelost.
Snelheid en instellingen
Snelheid
Nee, de Qualcomm Snapdragon-processor is niet verplicht in toestellen met Windows Phone 7, maar het is geen geheim dat Microsoft zwaar tegen Qualcomm aanleunt. In een filmpje uit de presentatie van Steve Ballmer van anderhalve week geleden kwam eerst Qualcomm aan het woord en daarna mochten HTC, Samsung, LG en Dell pas wat zeggen.
In de praktijk was het echter voor fabrikanten ondoenlijk een toestel klaar te hebben met een andere processor. Microsoft leverde namelijk drivers mee voor de Snapdragon-processors en wie een andere cpu verkoos, moest zelf de drivers schrijven. Zelfs Samsung, dat over het algemeen eigen processors gebruikt, koos eieren voor zijn geld en presenteerde een Windows Phone 7-toestel met Snapdragon-processor.
De uniforme hardware heeft een voordeel; de software loopt, in tegenstelling tot het oudere Windows Mobile, op alle beschikbare toestellen als een trein. Secondenlang aankijken tegen de rollende blokjes boven in beeld, het wachtsymbool dat de beruchte strandbal uit Windows Mobile heeft vervangen, gebeurt alleen nog als er veel gegevens van het internet worden gehaald. Wachten tot applicaties worden geopend is er niet meer bij.
Instellingen
Ondanks de belofte van Ballmer dat Windows Phone 7 'wonderfully yours' is, valt er niet bijster veel in te stellen. Microsoft heeft alle geavanceerde instellingen van Windows Mobile grotendeels verwijderd ten faveure van de eenvoud van Windows Phone 7. Dat maakt dat er geregeld instellingen ontbreken die wel logisch zouden zijn. Het hebben van meer opties betekent dat je een toestel meer naar je eigen hand kunt zetten en juist dat element ontbreekt nu. Voor veel consumenten geen gemis, maar voor veel tweakers waarschijnlijk wel.
Pluspuntje is dat er veel linkjes zijn te vinden naar privacy statements, een element dat ook andere smartphonemakers zouden mogen inbouwen.
:fill(white)/i/1287136196.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136197.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136198.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136200.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136201.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136202.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136203.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136204.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136205.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136206.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136207.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136208.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136209.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136210.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136192.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287136193.jpeg?f=thumb)
Updates en notificaties
Updates
Het maakt niet meer uit of je een Windows Phone 7-toestel hebt van Samsung, LG, Asus of HTC, en of je dat hebt gekocht bij Vodafone, T-Mobile of KPN: Microsoft dicteert de updates en rolt die zelf uit naar alle gebruikers. Dat gebeurt deels over-the-air en deels via de Zune-desktopsoftware. Het Zune-programma wordt het iTunes van Windows Phone 7; updates, applicaties en muziek zullen via het programma lopen.
Er is nogal wat te updaten, omdat Microsoft veel nieuwe functies heeft beloofd die er bij de release nog niet in zitten. Daaronder zijn belangrijke functies als multitasken, copy/paste en Nederlandse taalondersteuning.
Notificaties
Met de opkomst van smartphones, sociale netwerken en applicaties als mobiel internet zijn notificaties in rap tempo uitgegroeid tot misschien wel het allerbelangrijkste in een mobiel OS. Het is een gebied waarop Apple met zijn iOS achterloopt; notificaties staan daar enkel als roodgekleurd nummertje bij applicaties of als overlay op het scherm. Android heeft dat veel beter geïmplementeerd; elke applicatie die dat wil, kan in de notificatiebalk verschijnen. Ook BlackBerry 6 heeft een dergelijk niet-storend notificatiesysteem. Symbian S60 had notificaties die een onmiddellijke actie van de gebruiker vroegen, maar in Symbian^3 is dat een veel subtielere pop-up geworden.
Windows Phone 7 heeft drie verschillende notificaties: een notificatie in een tegel op het homescreen, een notificatie die van boven op het scherm komt en een 'in-app'-notificatie, voor als je al in het programma zit dat een notificatie wil geven.
Het notificatiesysteem is beter dan dat van iOS, maar net een beetje minder dan dat van Android. Het meest vervelende is het toekomstperspectief. Microsoft wil het notificatiesysteem openstellen voor adertentienetwerken. Zo kunnen gratis applicaties ook als ze niet actief zijn een commerciële boodschap van boven in je scherm laten glijden. Het is de vraag hoeveel gebruikers daarop zitten te wachten.
De tekortkomingen: multitasking, copy/paste en meer
Naast de tekortkomingen in hubs en applicaties die we al hebben genoemd, zoals een beperkte Maps-applicatie die zelfs geen zoekfunctie heeft en het niet kunnen verwijderen van mailboxen, zijn er nog meer tekortkomingen in Windows Phone 7.
Multitasking
Op dit moment kunnen maar enkele applicaties in Windows Phone 7 multitasken en die kunnen dat op een beperkte manier; muziek kan blijven doorspelen, mail blijft opgehaald worden en tabs in Internet Explorer kunnen op de achtergrond laden.
Multitasking, zoals dat te vinden was in Windows Mobile en zoals dat nog steeds zit in Symbian, Maemo/MeeGo en WebOS, komt niet meer terug. In plaats daarvan zal Microsoft in een toekomstige update api's toevoegen die bepaalde vormen van beperkte multitasking mogelijk maken. Daarbij gaat het grofweg om dezelfde vormen als wat Apple op iOS ondersteunt; navigatie kan doorlopen, apps kunnen uploads afmaken op de achtergrond en 3rd party-streamingdiensten kunnen muziek blijven doorspelen. Dat is voor veel mensen geen groot gemis, maar er blijven mensen die liever volledige multitasking en daarmee volledige vrijheid willen. Het is jammer dat die keuze voorlopig niet wordt geboden.
Applicaties kunnen zichzelf overigens nu al pauzeren. Als de gebruiker bijvoorbeeld tijdens een game een tijd niets doet en het scherm gaat uit, dan gaat de game na het deblokkeren van het scherm verder waar hij was gebleven. In de tussentijd verschijnt de melding 'resuming' in beeld.
:fill(white)/i/1287136241.jpeg?f=thumb)
Copy/paste
Microsoft heeft de kritiek gehoord; copy/paste komt begin 2011 naar Windows Phone 7 en dat is hard nodig. Het systeem van het herkennen van url's, adressen en telefoonnummers, en die in de juiste applicatie openen, is leuk, maar voor het gebruik van Office en e-mail is copy/paste een kleine noodzaak.
:fill(black)/i/1237313373.jpeg?f=thumb "Copy/paste op iOS")
Vermoedelijk heeft Microsoft dat niet eerder ontwikkeld omdat het een omweg vereist. Elke applicatie draait in een sandbox, waardoor het kopiëren van gegevens uit een applicatie en die in een andere applicatie plakken gevolgen voor de beveiliging met zich meebrengt. Bovendien zal Microsoft nog broeden op een gemakkelijke manier om copy/paste zichtbaar en gebruiksvriendelijk te maken. Het is te hopen dat de functie er snel komt.
Kleine tekortkomingen
Het aantal instellingen is domweg te laag. Zo zijn er geen geavanceerde instellingen om apn's te bewerken. Een naam, gebruikersnaam en wachtwoord zijn niet altijd genoeg als er met proxy's en aparte mms-protocollen wordt gewerkt. De ervaringen op andere platforms leren dat providers de instellingen niet altijd op orde hebben en in veel Android-fora worden dan ook de juiste instellingen besproken.
Ook ontbreken enkele geavanceerde features. Zo is er geen tethering aanwezig, een feature die wel op vrijwel elk ander platform werkt. De functie om de internetverbinding van je smartphone te delen met een laptop of met andere gebruikers is voor sommige gebruikers een nuttige toevoeging of zelfs een belangrijk argument om een toestel al dan niet aan te schaffen. Een tetherende smartphone kan bijvoorbeeld als backup dienen als vast internet eruit ligt, een noodzaak voor sommige consumenten en kleine bedrijven.
Daarnaast is video-out nog niet ingebouwd. De demo's die Microsoft op grote schermen heeft gegeven tonen aan dat het wel kan, maar vermoedelijk wil Microsoft eerst zaken als drm goed regelen. Een video-out maakt immers het tonen van films op grote schermen mogelijk. Ook is er jammer genoeg geen fm-transmitter aanwezig die het mogelijk maakt om muziek van een smartphone bijvoorbeeld via fm op een autoradio te laten horen.
Hoe wordt op Windows Phone 7 gereageerd?
Zoals bij elke review hebben ook nu weer zoveel mogelijk mensen binnen en buiten Tweakers.net meegeholpen door even met de toestellen te spelen. De eerste indrukken van die tientallen testers hebben geleid tot de conclusies op deze pagina.
Om te beginnen een open deur: niemand vergelijkt Windows Phone 7 met Windows Mobile 6.5. Daarvoor zijn de overeenkomsten simpelweg te schaars. Veel mensen zien het als een nieuw OS, dat bovendien niet echt op concurrerende besturingssystemen lijkt; grafisch onderscheidt het zich goed.
Velen prijzen het uiterlijk van het startscherm en de applicaties. Sommigen vinden echter de onafgemaakte woorden om duidelijk te maken dat er een tabblad naast zit onduidelijk. Ook zijn er mensen die het te groot of lelijk vonden.
De werking blijkt vrij eenvoudig. Vrijwel iedereen kon zonder uitleg basishandelingen uitvoeren, zoals e-mailen, applicaties downloaden of een internetpagina openen. Velen misten echter de Nederlandse taalondersteuning bij tekstinvoer.
Over het algemeen werd Windows Phone 7 positief ontvangen; het werkt snel en logisch. Toch zijn sommigen het oneens met de ontwerpkeuzes die Microsoft heeft gemaakt. Ook de designkeuze om een klein deel van het menu weer te geven viel niet bij iedereen in de smaak. Het viel op dat de waardering voor Windows Phone 7 het grootst was bij iPhone-bezitters. Zij zijn vermoedelijk meer dan gemiddeld gevoelig voor de animaties, achtergronden en snelheid van het besturingssysteem.
/i/1286809049.jpeg?f=imagenormal "Windows Phone 7")
Gallery
Conclusie
Het is erop of eronder voor Microsoft. Wil het een belangrijke rol gaan spelen in de mobiele markt, moet Windows Phone 7 snel een succes zijn en marktaandeel gaan halen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat intern veel uit de kast is getrokken. Mensen die normaal aan Xbox, Zune, Exchange en andere onderdelen werken, zijn bij de ontwikkeling van Windows Phone 7 betrokken. Of Windows Phone 7 dat succes gaat brengen, hangt af van twee factoren: de voortdurende steun van belangrijke fabrikanten als Samsung, LG en HTC, en de aanwezigheid van veel, heel veel mooie en nuttige applicaties in Marketplace.
Aan het OS kan het nu echt niet meer liggen. De interface is mooi en overtreft op veel punten de concurrentie van iOS, Android en Symbian; de bediening is gemakkelijk en toestellen zijn snel. Wel ontbreken er functies en zijn er bugs te vinden, maar dankzij het updatemechanisme heeft Microsoft in elk geval de kans om fixes daarvoor op doeltreffende wijze naar alle gebruikers uit te rollen.
De toestellen waarop Windows Phone 7 draait, zijn vooralsnog duur en de Nederlandse taal ontbreekt. Het succes in Nederland zal dan ook tot medio 2011 beperkt blijven. Toch is het niet overdreven te stellen dat Microsoft tegen alle verwachtingen in een succesvolle comeback maakt in de smartphonemarkt en een serieuze greep doet naar een groot marktaandeel.
Wie moet zich zorgen maken? Vooral Apple. Android is doorgedrongen tot bijna alle lagen van de markt en houdt zich daardoor gemakkelijker staande. Symbian is grotendeels een OS geworden voor mid-range-toestellen en komt daardoor niet in het vaarwater van Windows Phone 7. BlackBerry heeft deels andere doelgroepen.
Niet alleen zit de iPhone in het marktsegment waarin Windows Phone 7 zich begeeft, maar ook blijken iPhone-bezitters danig onder de indruk van het OS van Microsoft. Daarnaast heeft Windows Phone 7 een aantal sterke punten, zoals de Zune-integratie, waarvan Apple ook zijn verkoopargument heeft gemaakt. Het wordt interessant om te zien hoe Apple deze frontale aanval gaat pareren.
/i/1286809050.jpeg?f=imagenormal "Windows Phone 7")
:fill(white):strip_exif()/i/1286867778.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1307606443.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/1264680822.gif?f=fpa)
/i/1266254277.png?f=fpa)
/u/147932/Mnewcopy.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/83500/lfsmall.jpg?f=community)
:strip_exif()/i/1280125303.jpeg?f=fpa)
/i/1270893431.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/1266313650.jpeg?f=fpa)
/u/347911/28jjvhf.png?f=community){kind=small}
/u/129167/Deftones1.JPG?f=community){kind=small}
. Zeg maar de gewone doorsnee gebruiker.:strip_exif()/u/30814/newgot.gif?f=community){kind=small}
/u/155722/Looneytunes.png?f=community){kind=small}
/u/177742/crop5dd2308028095_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/269377/arnoud8bit.png?f=community){kind=small}
/u/111174/sachiel-small.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/2177/avatar.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/302313/crop58766c1b38923_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/5364/drillingforbrains_60x60.jpg?f=community){kind=small}
):strip_exif()/u/22713/liekevlecht2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/357255/crop5a4f432a99379_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/151149/crop5fde11d32f663_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/13818/episodebutler_60x60.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/298299/crop55cdc2dd8581c_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/57212/a.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/156227/joschka.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/2756/13468739.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/79988/XD_small.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/343344/159526011770916661_6qPcZlSa_f-KLEIN%2520Tweakers.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/101588/the_lemmings_masacre_2_by_wormthingy.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/225448/crop58fef9a4abe05_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/111/360CS.gif?f=community){kind=small}
/u/6734/crop5e4e2993e159e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/69195/crop5db01f3144af4_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/179238/crop5641af1748ed7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/126096/crop580e4f8566fec_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/67020/avatar_ec.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/153263/crop5dc2fc5fe8562.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/238894/wouter-typografie-tweakers2.jpg?f=community){kind=small}
Nee, dat hebben ze nou juist niét gedaan. Ze hebben een compleet uniek OS neergezet dat op vrijwel geen enkel front zelfs maar lijkt op het iOS of Android. Het enige dat nu 'lijkt' op Apple, is het feit dat Microsoft de controle op het ontwikkelen van applicaties strikter wil houden, in tegenstelling tot WinMo./u/4024/burne.png?f=community){kind=small}
/u/286848/crop5893df624a917.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/126804/crop60008216c7eb0_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/199617/chidori.gif?f=community){kind=small}
.:strip_icc():strip_exif()/u/258684/DSC_0093.jpg?f=community){kind=small}
/u/322053/wit.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/12043/arnold_64.gif?f=community){kind=small}
/u/9258/killbill.png?f=community){kind=small}
/u/327498/26-4-2010%252022-45-29.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/337093/crop587271359a8e7.gif?f=community){kind=small}
