Inleiding
Samsung is iets meer dan een jaar actief op de Nederlandse notebookmarkt en heeft in die korte tijd een aantal in het oog springende modellen uitgebracht, zoals de lichte en dunne X360 voor de zakelijke markt en de N310-designnetbook. Ook heeft bedrijf mainstream-notebooks als de R510/R522 in zijn assortiment en heeft het recentelijk enkele ultraportables voor consumenten uitgebracht.
Het meest succesvol was de Koreaanse fabrikant echter met de NC10, die in Nederland naast de Eee PC en de Aspire One tot de populairste netbooks behoort. Geen wonder dat het bedrijf met enkele opvolgers kwam en de prestaties probeert te verbeteren.
De N510 van Samsung was een van de eerste netbooks die wel de standaard Atom-processor bevat, maar niet is gebaseerd op Intels chipset, maar op het Ion-platform van Nvidia. Dit platform moet een einde maken aan de grootste beperkingen van Atom. Het draaien van games en het afspelen van hd-content is nooit de sterkste kant van de Atom-netbooks en -nettops geweest: 720p ging met horten en stoten en weergave van 1080p is totaal niet aan de orde.
Toen Nvidia eind 2008 Ion with Atom voor het voetlicht bracht, kreeg dit platform dan ook een warm onthaal van notebookfabrikanten. Nvidia beloofde namelijk een videochip die tien keer krachtiger zou zijn dan Intels standaard-netbookchipset, de 945GSE met de 950 GMA-igp. Het platform zou moeiteloos full hd-content en eenvoudige games weer kunnen geven, waar het oorspronkelijke Atom-platform alleen voor internet- en andere eenvoudige computertaken geschikt zou zijn.
Ion bestaat uit de MCP79-chipset in combinatie met de 9400M-videochip en volgens Nvidia verbruikt dit duo in combinatie met de Atom niet veel meer dan de Atom met de 945GSE. Bovendien ondersteunt Ion hdmi waarmee de 1080p-content kan worden uitgestuurd en zou het grafische hoogstandjes van Vista en Windows 7 in volle pracht kunnen weergeven.
Intel zag het enthousiasme voor Ion met lede ogen aan en besloot daarom zelf met grafisch krachtiger chipset te komen: de GN40-chipset met de GMA 4000-videochip. De prestaties vielen echter tegen en fabrikanten vonden de prijs te hoog.
Veel fabrikanten hebben dus de voorkeur aan Nvidia gegeven en inmiddels verschijnen de eerste Ion-netbooks op de markt. Er is echter wel een grote maar: om de kosten te drukken installeren veel netbookfabrikanten nog altijd Windows XP, maar Microsoft staat niet toe dat dit OS op netbooks met DirectX 10- of 11-ondersteuning wordt gezet.
Nvidia omzeilt dit probleem door simpelweg de ondersteuning voor DirectX 10 achterwege te laten en dit uitgeklede platform Ion LE genoemd. Volgens Nvidia draaien de meeste eenvoudige games toch wel op DirectX 9 en is de gereduceerde functionaliteit van de nieuwe versie niet van invloed op het afspelen van hd-content.
De N510 wordt met Windows XP geleverd en bevat dus Ion LE. In de volgende pagina's nemen we de prestaties van de kleine laptop onder de loep en kijken we waarin de N510 nog meer afwijkt van reguliere netbooks.
Prijzen en specificaties
| Merk en Type |
Merk |
Samsung |
Type |
N510-KA01NL |
| Technische Specificaties |
Cpu type |
Intel Atom N280, 1,66GHz, 667MHz, 512KB
|
Moederbord Chipset |
Nvidia MCP79-D9
|
Geheugengrootte |
1GB |
Geheugentype |
ddr2, sodimm |
| Video |
Videochip |
Nvidia GeForce 9400M/ Ion LE
|
Schermdiagonaal |
11,6" |
Schermresolutie |
1366x768 |
Interfaces |
vga (d-sub), hdmi |
| Opslag |
Hardeschijfgrootte |
160GB |
Rotatiesnelheid |
5400rpm |
| Audio |
Speakers |
3W stereo speakers (1,5W x2) |
Audio-in, -uit |
Hoofdtelefoon-uit, microfoon-in |
| Interfaces |
Usb-poorten |
3x usb 2.0 |
Wifi |
802.11b, 802.11g, 802.11n |
Lan |
LAN 10/100Mbps |
Bluetooth |
Bluetooth 2.1 + edr
|
| Overige specificaties |
Extra's |
3-in-1-kaartlezer, 1,3-megapixelcamera, chargeable usb
|
Accu |
lithium-ion, 6 cell, 5300mAh |
Besturingssysteem |
Windows XP Home |
Afmetingen |
289mm x 199,5mm x 26,5mm(voor)/30,3mm(achter)(l x b x h) |
Gewicht |
1,41kg |
Kleuren |
Zwart |
Fabrieksgarantie |
2 jaar, 1 jaar accu, pickup & return |
Uiterlijk en indruk
Over het uiterlijk van de N510 kunnen we kort zijn aangezien we de NC10, de NC20 en de N110 en N120 al besproken hebben: dit model is van hetzelfde laken een pak met dus hetzelfde strakke uiterlijk, de degelijke behuizingen het fijne toetsenbord.
De N510 is beschikbaar in het zwart of wit en meet 289mm bij 199,5mm. Het apparaatje is op het dunste punt 26,5mm dik, dat oploopt tot 30,3mm bij de accu. De N510 is hiermee iets kleiner en dunner dan NC20. Dit komt vooral door het 11,6"-scherm van de N510 dat een halve inch kleiner is dan het scherm van de NC20.

Het eerste wat opvalt als de machine aanstaat, is de resolutie van 1366x768 pixels. Dit is echt een verademing voor de verstokte netbookgebruiker. De meeste netbooks moeten het doen met een resolutie van 1024x600 pixels. Er zullen gebruikers zijn die de details op een 11,6"-scherm te klein vinden op een resolutie van 1366x768, maar dit zal een kleine minderheid zijn. De overgrote meerderheid zal waarschijnlijk niet meer terugwillen.
Het beeld van het scherm is, zoals we mogen verwachten van Samsung, erg goed. Zoals de meeste netbooks heeft het scherm led-backlights, wat de beeldkwaliteit ten goede komt. Het toetsenbord is van dezelfde kwaliteit als die van de eerdere Samsung-netbookmodellen. Met die keyboards was helemaal niets mis en met deze is dat evenmin het geval.
Voor het touchpad geldt hetzelfde en deze blijkt zelfs een verrassing te herbergen: het aanraakgevoelige vlak ondersteunt namelijk multitouch. Wie eenmaal met multitouch heeft gewerkt weet hoe snel dit went. Vooral scrollen door met twee vingers over het vlak te bewegen lijkt al snel onmisbaar, terwijl ook zoomen door te pinchen nog wel eens handig kan zijn.
Onder de motorkap
De Samsung N510 is voorzien van een Atom N280-processor. Deze cpu heeft een kloksnelheid van 1,66GHz en een fsb van 667MHz en hiermee een fractie krachtiger dan de N270. Verder heeft de fabrikant 1GB ddr2-geheugen toegevoegd en een 5400rpm 160GB-hdd. Hiermee wijkt het model niet af van het gros van de netbooks. Graag hadden we meer geheugen en opslagcapaciteit gezien maar gezien de prijsstelling en de eisen die Microsoft stelt voor installatie van Windows XP is de keuze van Samsung alleszins begrijpelijk. Wat connectiviteit betreft hebben we met bluetooth 2.1 + edr en wifi-n niets te klagen in ieder geval, terwijl ook via de 10/100Mbps ethernet-interface verbinding gemaakt kan worden.

Die ethernet-aansluiting bevindt zich achteraan de linkerzijde naast de vga-aansluiting. Aan diezelfde kant is ook het roostertje geplaatst dat de warmte van de Nvidia-chipset afvoert, alsmede een chargeable usb-poort. Naast de usb-poort is een hdmi-poort geplaatst, waarmee bijvoorbeeld een televisie kan worden aangesloten. In theorie maakt dit van de N510 een mooi opslagapparaat, al is de harde schijf van 160GB hiervoor wat aan de kleine kant.
Aan de voorkant zit alleen de geheugenkaartlezer, die sd, sdhc en mmc slikt. Aan de rechterkant bevinden zich de audio-in en -out, twee usb-poorten en de aansluiting voor de voeding. In het scherm zit tenslotte nog een 1,3-megapixelcamera verwerkt en aan de onderkant heeft Samsung de twee 1,5W-speakertjes geplaatst. Samsung levert de N510 standaard met een zescellige accu met een capaciteit van 5333mAh.
Prestaties
We hebben de prestaties van het model gemeten waarbij onze aandacht uiteraard vooral uitgaat naar de verbeteringen die de videochip van Nvidia zou moeten brengen.
Cpu
Voor de prestaties van de cpu hebben we Hyper Pi, Cinebench, wPrime en de cpu-benchmark van PcMark05 gedraaid. We hebben naast de N270 Atom ook de Via Nano en de AMD Neo MV-40 meegenomen in de vergelijking. Helemaal eerlijk is de toevoeging van deze laatste niet aangezien het een cpu voor ultraportables is en niet voor netbooks. Wel krijgen we zo een beeld hoe we de Atoms moeten plaatsen in het veld van energiezuinige processors.
We zien geen verrassingen bij de cpu-benches: de N280 neemt telkens zijn plek in boven de N270 in en onder de Via Nano, met uitzondering van wPrime, maar deze benchmark is Intel-cpu's goed gezind.
Hyper Pi 0.99b |
Type laptop + cpu | Seconden (lager is beter)
|
HP dv2, AMD Neo MV-40 |
*****
58,9 |
Samsung NC20, VIA Nano |
********
88,4 |
Samsung N510, N280 |
**********
110,3 |
Medion Akyo Mini, N270 |
**********
113 |
Cinebench 10 1cpu |
Type laptop + cpu | Score (hoger is beter)
|
HP dv2, AMD Neo MV-40 |
**********
1282 |
Samsung NC20, VIA Nano |
*******
885 |
Samsung N510, N280 |
****
557 |
Medion Akyo Mini, N270 |
****
550 |
Cinebench 10 xcpu |
Type laptop + cpu | Score (hoger is beter)
|
(HP dv2, AMD Neo MV-40) |
**********
1282 |
(Samsung NC20, VIA Nano) |
*******
885 |
Samsung N510, N280 |
*******
856 |
Medion Akyo Mini, N270 |
*******
850 |
De dv2 en de NC20 staan tussen haakjes aangezien de laptops singlecore-cpu's hebben die niet aan meerdere threads tegelijk kunnen werken.
wPrime, 32M |
Type laptop + cpu | Seconden (lager is beter)
|
HP dv2, AMD Neo MV-40 |
*******
101,71 |
Samsung N510, Atom N280 |
********
117,17 |
Medion Akyo Mini, Atom N270 |
*********
120,41 |
Samsung NC20, VIA Nano |
**********
138,75 |
PCMark05 cpu-score |
Type laptop + cpu | Score (hoger is beter)
|
HP dv2, AMD Neo MV-40 |
**********
2161 |
Samsung NC20, VIA Nano |
********
1652 |
Samsung N510, Atom N280 |
*******
1557 |
Medion Akoya Mini, Intel Atom |
*******
1490 |
Gpu
We hebben de N510 onderworpen aan een hd-test, 3dMark 06 en de graphics-benchmark van PcMark05. Samsung had bij ons reviewmodel heel zelfverzekerd al een aantal 1080p-trailers op het bureaublad klaargezet. De videobestanden, met het tp-formaat, spelen alle zonder schokken af met de meegeleverde Cyberlink-dvd-software.
We gooien het over een andere boeg en downloaden de 1080p-trailer van de Film Taxi 3 in het wmv-formaat en spelen deze af met Windows Media Player. Ook dit bestand speelt zonder problemen en zonder haperingen. Tenslotte proberen we een Quicktime-bestand in full hd-resolutie, de trailer van Batman Begins, af te spelen met VLC-mediaspeler. Hierbij zien we wel de nodige framedrops en stotteringen optreden, wat niet verwonderlijk is aangezien VLC geen hardwarematige acceleratie ondersteunt. Netbooks met de 9400M-igp van de Ion-chipset zijn dus prima in staat 1080p-content af te spelen, al moet gebruiker wel in de gaten houden welk formaat de bestanden hebben en of de speler die wordt gebruikt toegang heeft tot de gpu voor hardwarematige versnelling.
Bij de synthetische benchmarks vergelijken we de 9400M van de N510 met de Radeon Mobility HD 3410 van de HP dv2 en de SiS Chrome9 HC3 van Via. Bij de Cinebench OpenGL-test hebben we de GMA 950-igp van Intel meegenomen.
Cinebench 10 OpenGL |
Type laptop + gpu | Score (hoger is beter)
|
HP dv2, Radeon Mobility HD 3410 |
**********
1841 |
Samsung N510, Nvidia GeForce 9400M |
********
1447 |
Samsung NC20, SiS Chrome9 HC3 |
***
479 |
Medion Akyo Mini,Intel GMA 950 |
*
271 |
3DMark 06 |
Type + gpu | 3DMarks (hoger is beter)
|
HP dv2, Radeon Mobilty HD 3410 |
**********
1452 |
Samsung N510, Nvidia GeForce 9400M |
*********
1305 |
Samsung N510 - 3DMark 06 (hoger is beter)
|
SM2.0 |
489 |
hdr/sm3.0 |
560 |
Cpu-score |
508 |
PCMark05 Graphics-score |
Type laptop + gpu | Score (hoger is beter)
|
Samsung N510, Nvidia GeForce 9400M |
**********
2351 |
HP dv2, Radeon Mobilty HD 3410 |
*********
2083 |
Samsung NC20, SiS Chrome9 HC3 |
**
448 |
Het verschil met de standaard-videochip van Intel is enorm. Dat is niet alleen te zien aan de hd-weergave maar ook aan de Cinebench-score. De Radeon Mobility HD 3410 is bij Cinebench en 3DMark de GeForce nog een maatje te groot, maar het verschil blijft te overzien. Bij PcMark krijgt de N510 zelfs meer punten toebedeeld op het gebied van grafische prestaties.
Accuduur
Een relatief krachtige gpu is natuurlijk mooi, maar als deze een zware last trekt op de accuduur, is de winst beperkt. Accuduur is immers een van de troeven van netbooks. We kijken of de claims van Nvidia waar zijn en of de 9400M inderdaad zo zuinig zijn werk doet.
De zescellige accu van de N510 is volgens Battery Eater ontworpen voor een capaciteit van 5333mAh, maar eenmaal volledig opgeladen meet de applicatie 5139mAh.
Battery Eater - Classic stresstest |
Type laptop | Minuten |
Samsung NC10 |
**********
271 |
Samsung N510 |
*********
249 |
Samsung NC20 |
*****
133 |
HP dv2 |
****
103 |
Battery Eater - Reader-test |
Type laptop | Minuten |
Samsung N510 |
**********
371 |
HP dv2 |
******
209 |
Opstarttijden
Hoewel het niet de meest veelzeggende cijfers zijn, levert het meten van de opstarttijden soms toch verrassende resultaten op. We starten de systemen koud en vanuit sluimerstand op, waarbij we bloatware verwijderd hebben en het opstarten van niet-systeem specifieke applicaties uitgeschakeld hebben. We publiceren het gemiddelde van drie keer opstarten en stopten de stopwatch op het moment dat het bureablad geladen was, de zandloper ophield en het systeem dus gebruiksklaar was.
Koude opstarttijd |
Type laptop | Seconden |
Samsung NC20 |
******
34,2 |
Medion Akyo Mini |
******
35,5 |
Samsung N510 |
******
36,0 |
HP dv2 |
**********
57,9 |
Opstarttijd vanuit hibernate |
Type laptop | Seconden |
Samsung N510 |
*****
16 |
Samsung NC20 |
******
17,2 |
Medion Akyo Mini |
******
19,1 |
HP dv2 |
**********
29,9 |
Conclusie
De netbook heeft een flinke stap richting volwassenheid gezet, zo kunnen we wel constateren nadat we de N510 in handen hebben gehad. De antieke resolutie is met de komst van een krachtigere videochip verdwenen. Voor veel gebruikers is het in ieder geval een welkome aanvulling om de N510 via hdmi op een hdtv te kunnen aansluiten voor full-hd-weergave.
De toevoeging van Ion zorgt echter voor meer. Zo draaien games op een netbook met Nvidia's chipset en gpu soepeler dan op netbooks zonder deze chips. Daarbij gaat het dan wel niet om zware games maar om - de overigens zeer populaire - casual games. De Ion voorziet netbooks vooral van meer multimediamogelijkheden, al was het hele idee van Intel juist dat netbooks vooral voor internet- en kantoortaken gebruikt zou worden. Gelukkig heeft de accuduur niet te lijden onder de toevoeging van Ion.
De resolutie van 1366x768 pixels die de N510 biedt is een verademing en nu de eerste netbooks met deze hoeveelheid beeldpunten op de markt zijn, kunnen we eigenlijk geen model met de oude resolutie van 1024x600 meer aanraden.
Na Samsung komen meer fabrikanten met netbooks met Ion-gpu, zoals HP, Asus, Lenovo en Dell. Het Koreaanse bedrijf legt de lat echter behoorlijk hoog. Samsung heeft het goede van zijn vorige N-modellen behouden, en er naast Ion en de hogere resolutie extra's als multitouch en rechargeable usb aan toegevoegd.
Gallery