HP dv2: AMD's eerste stap op ultraportable-gebied

Inleiding

Met zijn Atom-cpu's heeft Intel de afgelopen jaren een nieuwe markt aangeboord, en met het op stapel staande Consumer Ultra Low Voltage-platform hoopt de chipfabrikant dat kunststukje nog eens dunnetjes over te doen. Het culv-platform moet zorgen voor dunne, lichte en vooral betaalbare consumenten-notebooks die vergeleken met netbooks krachtiger zijn en grotere schermen hebben, maar minder prestaties leveren dan traditionele notebooks. Intel verwacht veel van het platform, maar het bedrijf is niet de eerste fabrikant die zich op ultraportables voor consumenten richt. Het is AMD die al met die eer is gaan strijken, en wel met zijn Yukon-platform.

De eerste cpu die onderdeel van het Yukon-platform uitmaakte, was de AMD Athlon Neo MV-40-cpu, die zijn werk op 1,6GHz doet. Het is een singlecore-chip met een tdp van 15W, 512kB L2-cache en 64kB L1-cache. De Neo wordt wel eens als Atom-concurrent gezien, maar de vergelijking tussen de twee chips gaat mank: de tdp van de Neo is aanzienlijk hoger dan de 2W die de Atom N270 verstookt. De Athlon zal echter ook een stuk sneller zijn, aangezien deze out-of-order execution ondersteunt, terwijl de Atom data alleen in-order kan verwerken. Serieuzere concurrentie voor de Neo MV-40 wordt bijvoorbeeld geboden door de VIA Nano, of door de nieuwe culv-cpu's van Intel.

Een Yukon-gebaseerd systeem heeft verder nog de M690T-chipset met Radeon X1250-igp nodig, terwijl de toevoeging van een Mobility Radeon HD 3410-gpu optioneel is. Het platform als geheel zou 27W verstoken. Halverwege juni bracht AMD een dualcore-variant van de Athlon Neo uit om Yukon betere prestaties te geven. Probleem voor AMD is dat de cpu's nog op 65nm geproduceerd worden, terwijl de culv-processors van Intel op 45nm gebakken worden, met alle voordelen op het gebied van verbruik en warmteontwikkeling van dien. De opvolger van Yukon, Congo geheten, bestaat wel uit 45nm-cpu's, gecombineerd met de M780-chipset en de Mobility Radeon HD 3x-videokaart, maar dit platform wordt pas in het derde kwartaal verwacht.

AMD mag dan dus wel de eerste zijn, de concurrentie van Intel zal hevig worden, en er is nog een andere reden waarom de 'overwinning' van AMD geflatteerd is. In eerste instantie had HP het exclusieve recht om notebooks op basis van Yukon te fabriceren, dus van een stroom dunne, op AMD gebaseerde laptops is nog geen sprake. HP heeft van dit privilege gebruik gemaakt door met de dv2 te komen.

Wel is de dv2 een ultraportable zoals AMD vindt dat een ultraportable eruit moet zien. De fabrikant heeft altijd gezegd dat netbooks geen volwaardige systemen zijn: de schermen zouden te klein zijn en de onderdelen niet krachtig genoeg. Om deze reden hoeven we in de nabije toekomst geen echte Atom-concurrent van AMD te verwachten, claimt het bedrijf. Tweakers.net bekeek hoe volwaardig de eerste op AMD gebaseerde consumenten-ultraportable dan wel is en waar deze tussen de netbooks en de reguliere notebooks kan worden geplaatst.

Specificaties en prijzen

	Merk en type
Merk	HP
Productserie	Pavilion
Type	dv2 (1030ed)
	Technische specificaties
Cpu	AMD Athlon Neo MV-40
Geheugenomvang	2GB
Geheugentype	ddr2 (sodimm)
	Videointerface
Videochip	Radeon Mobility HD3410
Verbinding (video-uUit)	D-sub (vga), hdmi
Schermdiagonaal	12,1 inch
Schermresolutie	1280x800 (wxga)
	Opslag
Hardeschijf-omvang	320GB
Hardeschijf-type	5400rpm
Optische drive-type	dvd+/-rw dl
	Interfaces
Verbinding (usb/fw)	3x usb 2.0
Verbinding (wlan)	802.11b, 802.11g
Verbinding (lan)	100Mbps
Verbinding (bluetooth)	bluetooth 2.0
Extra's	kaartlezer, webcamera
Besturingssysteem	Windows Vista Home Premium
Maten	29,2x24x2,37/3,27cm
Gewicht	1,7kg
Kleur	wit
Bijzonderheden	incl. externe optische drive
	Verkoopstatus
Fabrieksgarantie	1 jaar pickup & return
	Taal
Indeling	qwerty
Taal	meertalig

HP dv2 productfoto

Uiterlijk en indruk

Van HP zijn we degelijke notebooks gewend, en ook de HP dv2 geeft een solide eerste indruk. Het systeem is mooi afgewerkt en al is het model vrij dun, fragiel voelt de notebook absoluut niet aan. De achterkant van het scherm en het gedeelte van het toetsenbord en de omgeving daarvan zijn van witte kunststof, terwijl de randen om het scherm van glimmend zwarte kunststof zijn gemaakt. De bovenkant van de accu is onder het scherm zichtbaar als glimmend zwarte rand boven het toetsenbord. Aan de voor- en zijkanten heeft HP een metalen rand geplaatst. Daarin zijn de aansluitingen geplaatst, en de rand draagt ook bij aan de stevige look van de laptop.

HP dv2 1

Opvallend is de vrij vierkante vorm van de dv2. Voor en achter het toetsenbord heeft HP veel ruimte overgelaten, en ook rond het scherm bevindt zich een brede rand. Waarschijnlijk had de fabrikant de ruimte nodig om alle onderdelen in de behuizing te krijgen en was het doel om een dunne en niet zozeer een kleine notebook te produceren.

Dun is de dv2 inderdaad: de laptop is 2,37 cm dik en op het dikste punt 3,27cm. Dat betekent niet dat het systeem ook vederlicht is: het gewicht ligt op 1,7kg en dat is niet heel weinig voor een ultraportable. Vreemd is dit echter niet, gelet op het gebruikte stevige metaal en de aanwezigheid van een grafische kaart. Bij een ultraportable is het sowieso altijd zoeken naar een balans tussen duurzaamheid en draagbaarheid. In het geval van de dv2 heeft HP voor een degelijke laptop met grafisch wat meer power gekozen, en dat het gewicht dan wat hoger is dan dat van zakelijke modellen als de Dell E4200 of de Toshiba Portégé R600 mag geen verwondering wekken.

Het toetsenbord van de dv2 is opvallend plat en ligt mooi verzonken in de body van het apparaat. De toetsen zijn glad en liggen opvallend dicht bij elkaar. HP gebruikte vergelijkbare toetsenborden voor zijn Mininote 2133 en de Compaq Mini, waar fabrikanten als Asus, Samsung en Sony bij hun kleine notebooks juist voor keyboards kiezen waarbij de toetsen wat verder uit elkaar liggen. Net als bij die toetsenborden is het op de dv2 even wennen om het juiste typeritme te pakken te krijgen. Het gladde, witte toetsenbord ziet er vooral goed uit, maar sneller of fijner typen doet het niet.

HP dv2 2

Onder het toetsenbord zit het grote, spiegelende touchpad. Hierop is een scrollgedeelte aangegeven, zoals dat bij iedere moderne notebook tegenwoordig het geval is. Omdat de dv2 vrij vierkant van vorm is, was er genoeg ruimte vóór het keyboard om een vrij groot touchpad te plaatsen, wat altijd fijn werkt. Helaas functioneert het touchpad om een andere reden minder ideaal: het gebruikte spiegelende materiaal is tamelijk stroef, waardoor de vingers zich niet ongehinderd over het touchpad kunnen bewegen. Het bedienen van de muisaanwijzer door je vingers over het touchpad te laten glijden gaat dus minder soepel dan gewenst en dit gaat op den duur zelfs behoorlijk irriteren. Al ziet het spiegelende touchpad er mooi uit, hier hadden we liever functie boven uiterlijk gezien.

De dv2 heeft met netbooks gemeen dat er geen optische drive geïntegreerd is. Deze levert HP wel als losse usb-accessoire mee. Een groot gemis is het ontbreken van de dvd-drive niet in dit epoch van usb-sticks, mp3's en Xvid- en mkv-video, al zullen sommige mensen het jammer vinden dat ze hun cd's en dvd's niet standaard direct kunnen afspelen. HP noemt de dv2 een draagbare multimedia-notebook en de kans bestaat dat de doelgroep toch wat teleurgesteld is wanneer de bestaande schijfjesvoorraad niet direct kan worden afgespeeld. Het los meeleveren van de drive is dan ook een mooie oplossing en de accessoire ziet er nog mooi uit ook.

HP dv2 3

De rand van de notebook is van een mooie chromen laag voorzien, die het model er stijlvol laat uitzien. Gaan we de laptop rond dan zien we aan de voorzijde geen interfaces of audio-in- en uitgangen: de status-leds hebben hier het rijk alleen. Aan de linkerkant bevinden zich, achter het rooster voor de gpu-fan, twee usb-poorten. Daarachter zit de hdmi-interface, waarmee de notebook op een extern scherm of hdtv kan worden aangesloten. Ook vga-out is aanwezig en tevens prijkt aan de linkerzijde de ethernet-poort. De achterkant is net zo strak vormgegeven als de voorkant; hier zien we alleen de accu en de scharnieren van het scherm.

Aan de linkerkant zit de verchroomde aan- en uitknop met geïntegreerde blauwe led. Dit type knop kwamen we al bij de Mini Note tegen: het gaat om een schuif die naar voren getrokken dient te worden. Vervolgens vinden we de knop, eveneens met blauwe led, waarmee wifi in- of uitgeschakeld kan worden, gevolgd door de 5-in-1-kaartlezer, de audio-uit- en ingang en nog eens een usb-poort. Of het een bewuste ontwerpkeuze van HP is weten we niet, maar door de interfaces zo ver mogelijk naar achter te plaatsen, voorkomt HP dat de gebruiker al te veel hinder ondervindt van de snoeren van aangesloten apparatuur.

Scherm en audio

Het glossy led-scherm geeft een bijzonder helder en scherp beeld. Zoals gezegd is het scherm inclusief randen erg rechthoekig. De randen zijn vrij breed en hoewel het ook wel een kwestie van smaak is, zien wij toch liever zo min mogelijk rand. Een ander punt van kritiek is dat ook de rand van glanzend plastic is. Niet alleen het scherm zelf zal dus regelmatig van vingerafdrukken ontdaan moet worden, maar ook de omliggende bezels.

De speakers zijn van Altec Lansing, de vaste leverancier van HP, en deze bevatten SRS Premium Sound-technologie voor surround-geluid. De luidsprekertjes geven geluid beter dan gemiddeld weer, ook als we het volume flink opvoeren, maar we blijven het zeggen: echt goed geluid komt er niet uit laptopspeakers, ook niet bij dit model.

Warmte en geluid

De notebook wordt warmer dan van een ultraportable verwacht mag worden; uiteraard is de Radeon-gpu hiervoor verantwoordelijk. Uit het rooster aan de zijkant blaast de fan flink hete lucht, wat altijd onaangenaam is. Aan de onderzijde valt het gelukkig mee met de hitte. Het geluid dat de fan produceert valt reuze mee, dus we vragen ons af of deze niet iets sneller had moeten lopen. Ook als we de driver bijwerken naar de laatste versie, blijft deze, afgaande op het geluid, op een tamelijk lage snelheid draaien.

Prestaties

Benchmarks

Al moet de Neo-cpu niet echt als Atom-killer gezien worden, toch nemen we een netbook met Atom-cpu op bij het vergelijken van de prestaties. Het is immers relevant hoe groot het prestatieverschil van de Neo-notebook ten opzichte van de kleine, goedkope Atom-notebooks is. Uiteraard nemen we ook de NC20 van Samsung op: dit is een grote concurrent van de dv2, want ook de NC20 is een ultraportable met een 12"-scherm en een zuinige non-Intel-cpu die de Atom gemakkelijk zou moeten outperformen.

Ten slotte nemen we benchmark-resutaten van de R600 van Toshiba mee bij de vergelijking. Dit op de zakelijke markt gerichte model is aanzienlijk duurder dan de dv2: op moment van schrijven kost de R600 meer dan 1600 euro. De Toshiba heeft echter de Intel Core 2 Duo SU9400 als kloppend hart: een energiezuinige cpu voor ultraportables met relatief lage kloksnelheid. De SU9400 heeft een kloksnelheid van 1,4GHz en een fsb van 800MHz, terwijl deze over 3MB L2-cache beschikt. De tdp ervan is 10W. De SU9400 beschikt dus over betere specificaties dan de AMD Neo maar de cpu is ook een stuk duurder: Intel hanteerde bij de introductie een adviesprijs van 289 dollar. Het is interessant om te zien hoe een duurdere, zuinige Intel-chip presteert ten opzichte van de AMD-cpu. Gegevens over de prestaties van de nieuwe energiezuinige Celerons, Core 2 Solo's en Core 2 Duo's - de werkelijke concurrenten van de Athlon Neo - hebben we helaas nog niet.

Hyper Pi 0.99b 1M (minder is beter)
Toshiba R600, Intel SU9400	**** 40,2
HP dv2, AMD Neo MV-40	***** 58,9
Samsung NC20, VIA Nano	******** 88,4
Medion Akoya Mini, Intel Atom	********** 113,7

Hyper Pi laat de cpu het getal pi in een miljoen decimalen berekenen, waarbij slechts een enkele kern wordt gebruikt. De 1,6GHz-AMD doet dit een stuk langzamer dan de 1,4GHz-SU9400, maar wel aanzienlijk sneller dan de VIA Nano, die eveneens op 1,6GHz loopt.

CineBench 10, 1 cpu (meer is beter)
Toshiba R600, Intel SU9400	********** 1643
HP dv2, AMD Neo MV-40	******** 1282
Samsung NC20, VIA Nano	***** 885
Medion Akoya Mini, Intel Atom	*** 550

Bij de singlecore-test van de Cinebench-applicatie zien we hetzelfde beeld als bij Hyper Pi: de AMD presteert keurig tussen de dure ulv-cpu van Intel en de VIA Nano. Het draaien van de multicore-test is bij de Athlon niet mogelijk, aangezien het een singlecore-cpu is.

CineBench 10, OpenGL (meer is beter)
HP dv2, AMD Neo MV-40	********** 1841
Toshiba R600, Intel SU9400	*** 611
Samsung NC20, VIA Nano	*** 479
Medion Akoya Mini, Intel Atom	* 271

De OpenGL-bench van Cinebench geeft een indicatie van de grafische capaciteiten. Eerlijk is de vergelijking niet, want de NC20 en de Akoya Mini beschikken over magere igp's en zijn ook niet gericht op multimediagebruik. De grafiek laat echter wel zien hoe enorm veel de aanwezigheid van de Radeon Mobility HD 3410 scheelt: voor wie een ultraportable met wat meer grafische kracht wenst is de keuze uit dit rijtje duidelijk.

wPrime, 32M (minder is beter)
Toshiba R600, Intel SU9400	****** 56,69
HP dv2, AMD Neo MV-40	********** 101,71
Medion Akoya Mini, Intel Atom	************ 120,41
Samsung NC20, VIA Nano	************** 138, 75

WPrime heeft niets met priemgetalen te maken: het programma laat de cpu de vierkantswortels van 1 tot en met 32 miljoen trekken. De benchmark is multithreaded en dat is te zien bij de uitslag: de SU9400 is bijna dubbel zo snel als de AMD. Het verschil met de Atom is niet zo groot als verwacht mag worden, maar daar staat tegenover dat Intel traditiegetrouw goed scoort bij WPrime.

PCMark05, PCMarks (meer is beter)
Toshiba R600, Intel SU9400	********** 3962
HP dv2, AMD Neo MV-40	****** 2258
Samsung NC20, VIA Nano	**** 1446
Asus Eee PC 901	*** 1236

PCMark05, cpu-score (meer is beter)
Toshiba R600, Intel SU9400	********** 3448
HP dv2, AMD Neo MV-40	****** 2161
Samsung NC20, VIA Nano	***** 1652
Medion Akoya Mini, Intel Atom	**** 1490

PCMark05 is een al wat oudere benchmark-suite die vooral voor non-snelheidsmonsters echter nog prima bruikbaar is. De Toshiba laat de dv2 alle hoeken van de ring zien en dat komt niet alleen door de snellere cpu, maar ook door de aanwezigheid van een ssd in de R600. Bij de cpu-score is het verschil namelijk minder groot, hoewel nog steeds aanzienlijk. De dv2 behaalt op zijn beurt weer veel meer punten dan de NC20, wat opnieuw onderstreept dat de HP een betere optie is als het om multimediagebruik gaat.

PcMark Vantage - PcMarks
Toshiba R600, Intel SU9400	********** 2929
HP dv2, AMD Neo MV-40	***** 1543

HP dv2 - PcMark Vantage
Memories	1100
TV Movies	1007
Gaming	1249
Music	1740
Communications	1530
Productivity	1553
HDD	2487

Bij de nieuwere versie van de PCMark-suite zien we vergelijkbare resultaten als bij PCMark05. De cpu en het geheugen scoren niet bijster hoog. Op Music scoort de dv2 wel prima en voor een ultraportable zijn ook de resultaten bij TV Movies en Gaming niet slecht. Ook de 320GB-hdd van Western Digital, die op 5400rpm roteert, krijgt redelijk wat punten van FutureMark. Met HDTune zien we dat de doorvoersenelheid van de schijf gemiddeld 54,6MB/s is en de toegangstijd 17,4ms.

HP dv2 - 3DMark 06
3DMarks	1452
SM2.0	523
hdr/sm3.0	624
Cpu-score	625

AMD wilde bij de introductie van het Yukon-platform maar wat graag duidelijk maken dat de notebooks die op het platform worden gebaseerd, moeiteloos hd-content kunnen afspelen, dankzij de Avivo hd-versnelling waar de Radeon Mobility HD 3450 voor zorgt. Als we een 1080p-trailer op de dv2 afspelen blijkt dit inderdaad het geval te zijn: de video laat zich zonder haperingen en framedrops afspelen.

Een gamemonster is de dv2 niet, maar HP levert een groot aantal casual games van Wildtangent mee. Sowieso richt HP zich met dit model, en AMD zich met Yukon, op multimediagebruik en casual gaming. Onder de games zitten een aantal varianten met 3d-effecten en deze kunnen zonder problemen gespeeld worden. Zware 3d-games testen we niet - daar is deze laptop niet voor bedoeld - maar wel draaien we de 3DMark 06-benchmark.

Opstarttijden

Opstarttijd koud (seconden)
Samsung NC20, VIA Nano	****** 34,2
Medion Akoya Mini, Intel Atom	****** 35,5
Toshiba R600, Intel SU9400	******** 47
HP dv2, AMD Neo MV-40	********** 57,9

Opstarttijd vanuit hibernate (seconden)
Samsung NC20, VIA Nano	****** 17,2
Medion Akoya Mini, Intel Atom	****** 19,1
Toshiba R600, Intel SU9400	********** 29,4
HP dv2, AMD Neo MV-40	********** 29,9

De opstarttijd van netbooks is extreem kort omdat ze Windows XP draaien en ze over weinig en niet al te zware onderdelen beschikken. De opstarttijd van de Toshiba, die wel Vista draait, wordt beïnvloed door de aanwezigheid van een ssd. Dat de dv2 in minder dan een minuut 'koud' opstart en in minder dan halve minuut vanuit sluimer ontwaakt, is dan ook een prima score.

Accuduur

Battery Eater - Classic stresstest (minuten)
Samsung NC10, Intel Atom	********** 271
Samsung NC20, VIA Nano	***** 133
HP dv2, AMD Neo MV-40	**** 103
Toshiba R600, Intel SU9400	** 64

Battery Eater - Reader test (minuten)
HP dv2, AMD Neo MV-40	********** 209

Als we de dv2 vol belasten met de Battery Eater Classic-test, houdt deze het 103 minuten vol. De accu heeft een capaciteit van 4400mAh en gezien de aanwezigheid van de Mobility Radeon-videochip verbaast deze toch behoorlijk lage score ons niet. Als de HP met een 5200mAh-accu was uitgerust, net als de Samsung NC20, dan had de laptop het misschien net zo lang uitgehouden als dat concurrerende 12"-model. We hebben ook de Reader-test gedraaid; hierbij wordt om de paar seconden een leesactie vanaf de harde schijf uitgevoerd, wat gelijk staat aan continu extreem licht gebruik. De accuduur die de gebruiker bij continu gebruik zal ervaren zal bij de dv2 tussen de 103 en 209 minuten zitten, waarmee de ultraportable geen hoogvlieger is.

Conclusie

De dv2 van HP ziet er zonder meer goed uit: hij is dun en mooi afgewerkt, en de witte en zwarte kleuren in combinatie met het chroom zorgen ervoor dat het apparaat absoluut gezien mag worden. De HP combineert een aantal eigenschappen die de notebook voor all-roundgebruikers interessant maakt. De dv2 is degelijk maar ook stijlvol, licht en sterk genoeg om mee te nemen, en beschikt over een mooi scherm. Bovendien heeft de dv2 een paar interessante multimedia-features, zoals een relatief krachtige igp en een hdmi-uitgang.

Tegelijkertijd blinkt de notebook nergens echt in uit. De dv2 is niet de lichtste en niet de goedkoopste ultraportable, en de accuduur breekt ook bepaald geen records. Over de cpu-prestaties hebben we gemengde gevoelens. We zijn blij dat AMD met zijn Yukon-platform de arena van lichte, dunne notebooks betreden heeft, maar het is de vraag of het niet too little too late is. De troepen van Intel, in de vorm van goedkope consumer ultra low voltage-processors, rukken inmiddels uit. Deze processors zijn op 45nm gebakken terwijl de AMD Athlon Neo nog op 65nm is geproduceerd, met alle nadelige eigenschappen wat omvang en verbruik betreft van dien. AMD heeft goede redenen om de vuurkracht van Intels culv-platform te vrezen. Schrale troost is dat er een dualcore-variant van de Athlon Neo op komst is.

Een voordeel van het AMD-platform is de aanwezigheid van een Radeon-videochip, wat de dv2 op grafisch gebied een streepje voor geeft, op bijvoorbeeld de NC20 van Samsung, onder andere bij het werken met hd-video. Ook de komende lichtgewichten op basis van het Intel culv-platform zullen hier met hun Intel-igp waarschijnlijk niet aan kunnen tippen.

Wie een dunne betaalbare en draagbare notebook zoekt, heeft verder nog niet zo heel veel keuze. Langzaam beginnen de eerste modellen met de nieuwe energiezuinige Intel-cpu's te verschijnen, dus wie nog wat geduld heeft kan straks kiezen uit een ruim assortiment. Wie nu direct een goed uitziende, dunne notebook wil aanschaffen die op grafisch gebied net wat meer presteert dan andere ultraportables, heeft aan de dv2 een mooie koop. HP Pavilion DV2-1140ED (VG643EA)