Het mooiste e-inkkleurenscherm

ReMarkable Paper Pro Review

Kleurenscherm in de praktijk

Het Gallery 3-scherm belooft veel, dus is het tijd om te kijken of dat ook waargemaakt wordt. Een scherm met elektronische inkt dien je altijd te beoordelen binnen zijn klasse. Een Apple iPad met oledscherm kan een miljard kleuren weergeven en daarbij verbleken de 50.000 tinten van de reMarkable Paper Pro. Houd je het iPad-scherm echter in de volle zon, dan zal het nauwelijks afleesbaar zijn, terwijl de kleuren van de reMarkable er alleen maar beter uit gaan zien.

Een e-reader met Kaleido 3-scherm zou een goede vergelijking opleveren, maar die hadden we helaas niet liggen. Wel de PocketBook InkPad Color 2, die voorzien is van een Kaleido Plus-scherm. Kaleido Plus heeft een iets andere indeling van het kleurfilter dan Kaleido 3. Voor de kleurweergave maakt het geen verschil en daar gaat het in deze vergelijking om. Ik heb een plaatje met daarin alle kleuren van de regenboog op de reMarkable en de PocketBook gezet; het verschil tussen 4096 en 50.000 kleurtinten is meteen zichtbaar.

Je ziet het verschil eigenlijk overal in deze afbeelding en het opvallendst is het bij de roodtinten. Bij de PocketBook worden veel oranje- en rozetinten als dezelfde kleur rood weergegeven. Als je naar dezelfde afbeelding op het reMarkable-scherm kijkt, zie je dat er veel meer kleurschakeringen zijn dan de PocketBook kan weergeven. Het kleurenscherm van de reMarkable is kortom veel mooier dan de PocketBook en ook het mooiste kleuren-e-inkscherm dat ik ooit heb gezien.

Vlottere hardware

Van het tragere verversen van het scherm ten opzichte van de reMarkable 2 merk je trouwens vrijwel niets. Sterker nog, in veel gevallen blijkt de reMarkable 2 zelfs langzamer aan te voelen. Dat komt niet door de schermtechniek, maar door de verouderde hardware. De reMarkable 2 heeft een 1,2GHz dualcoreprocessor en 1GB werkgeheugen, terwijl de Paper Pro een 1,8GHz quadcore en 2GB ram heeft. We zijn er niet achter gekomen welke soc er exact gebruikt is, maar het verschil in snelheid is niet te missen. Vooral bij grote, complexe pdf-documenten zit je soms enkele seconden te wachten tot de reMarkable 2 de volgende pagina geladen heeft, terwijl de Paper Pro hem dan al klaar heeft staan.

Ruwe coating en filters

Tot zover: missie geslaagd voor de maker van de Paper Pro. Het kleurenscherm maakt een wereld van verschil als je bladert door tijdschriften of wetenschappelijke artikelen met veel gekleurde grafiekjes. Toch viel op dat sommige teksten op de reMarkable 2 scherper ogen dan op de Paper Pro. Dat komt niet door het paneel, want de scherpte is vrijwel hetzelfde: 226dpi om 229dpi. Het blijkt te komen door de coating die op het scherm zit. Het oppervlak daarvan is behoorlijk grof, of ruw, net hoe je het wilt zeggen. Bij de reMarkable 2 is het een stuk gladder.

reMarkable 2 (links) en reMarkable Paper Pro

Een ruwere schermcoating zorgt ervoor dat het schrijven met de stylus 'echter' voelt; daarop kom ik later nog uitgebreid terug. Je lijkt daardoor ook meer precisie te hebben. Het nadeel van zo'n coating is dat het het licht dat het scherm weerkaatst meer verstrooit en daardoor zijn priegelige lettertjes slechter leesbaar dan op de reMarkable 2. Gebruik je de Paper Pro voor het lezen van wetenschappelijke artikelen, dan kom je nogal eens noten met een heel kleine lettergrootte tegen en dan zie je duidelijk verschil.

Er is nog een tweede reden dat de weergave van de Paper Pro soms minder goed is dan die van de reMarkable 2 en die heeft vermoedelijk met de schermtechniek te maken. ReMarkable heeft bij de Paper Pro een 'contrastfilter' ingebouwd; dat lijkt geen echt filter te zijn, maar meer een manier om het scherm aan te sturen. Standaard staat het contrastfilter op 'automatisch' en op het moment dat je teksten leest, schakelt het in om het zwart wat zwarter te maken. De capsules van Gallery 3-schermen hebben geen zwarte pigmenten aan boord, dus zwart weergeven is moeilijker dan bij andere e-inkschermen. Met het contrastfilter ingeschakeld worden kleine lettertjes beter leesbaar, hoewel ze er op de reMarkable 2 nog net wat beter uitzien.

Het nadeel van het ingeschakelde contrastfilter zie je in de afbeelding hierboven. Midden op de pagina horen acht gele bolletje te staan, maar die zijn niet zichtbaar als het contrastfilter ingeschakeld is. Normaal gesproken werkt dat contrastfilter prima. Heb je een pagina vol afbeeldingen, dan schakelt het uit, zodat je alle verschillende kleurtinten in een afbeelding kunt zien en bij een pagina volt tekst schakelt het filter weer in, zodat de tekst zo duidelijk mogelijk wordt weergegeven. Heb je een pagina zoals die hierboven, dan moet het filter een keuze maken en dan gaat mis voor je afbeeldingen of voor je tekst.

Contrastfilter uitgeschakeld (links) en ingeschakeld (rechts)

Schermverlichting

Wat ik het meeste miste bij de reMarkable 2 is schermverlichting, oftewel een frontlight. Als je voornamelijk in meetings in helder verlichte vergaderzalen zit, is de afwezigheid daarvan je misschien niet eens opgevallen. Ik kan me echter zomaar voorstellen dat er genoeg reMarkable-gebruikers zijn die ook weleens een boek willen lezen en dat niet in een vergaderzaal doen, maar thuis: knus op de bank met alleen wat sfeerlicht aan of 's avonds in bed voor het slapen gaan.

Het goede nieuws is dat de reMarkable Pro wel een frontlight heeft. Het slechte nieuws is dat er ik er niet echt van onder de indruk ben en dat komt simpelweg doordat de verlichting niet fel genoeg kan. In een echt donkere ruimte is er niks aan de hand: in die situaties is hij fel genoeg. In de helder verlichte vergaderruimte heb je hem in het geheel niet nodig, maar de frontlight schiet tekort in de situaties daartussenin, waarbij er wel wat omgevingslicht is, maar net niet genoeg om het scherm goed leesbaar te krijgen. Dan kun je het scherm net niet lekker aflezen, wil je vervolgens de schermverlichting inschakelen en kom je erachter dat hij al op het maximum staat. Toen ik de eerder aangehaalde InkPad Color 2 van PocketBook erbij pakte, bleek dat ook een wereld van verschil te zijn. Die frontlight produceert veel meer licht.

Een ander gekkigheidje, dat misschien alleen voor mijn reviewexemplaar geldt, is dat de frontlight niet helemaal recht zit. Het lijkt alsof hij iets te ver naar boven is geschoven, want de verlichting loopt door onder de bovenste schermrand, terwijl de onderste rand van het scherm minder goed verlicht wordt.

• Volgende pagina 4. Pen en toetsenbord