Negentien Nederlandse Tweede Kamerleden betalen voor een blauw vinkje op X, het voormalige Twitter. Daardoor krijgen deze politici onder andere een grotere zichtbaarheid in het algoritme van het sociale netwerk. Vrijwel alle politici met zo'n vinkje zitten aan de rechterkant van het politieke spectrum.
Van de 150 Tweede Kamerleden hebben negentien leden een abonnement op X Premium, het betaalde abonnement van het sociale netwerk. Dat blijkt uit een inventarisatie van Tweakers. Aanvankelijk waren dat er twintig, maar D66-Kamerlid Mpanzu Bamenga heeft zijn vinkje verwijderd na vragen van Tweakers.
Het gaat om de nieuwe leden van de Tweede Kamer, die op 6 december zijn aangetreden. In de nieuwe Kamersamenstelling betalen absoluut gezien meer leden voor X Premium. Vorig jaar constateerde Tweakers al dat er 27 twitteraars in de Kamer zaten die betaalden voor Twitter Blue, zoals het abonnement toen nog heette. Met zo'n abonnement krijgen politici onder andere meer zichtbaarheid op het sociale netwerk.
Er zijn 134 Kamerleden met een account op X. Zestien Kamerleden hebben geen account op het sociale netwerk. Sommige daarvan, waaronder NSC-Kamerlid en NRC-columnist Rosanne Hertzberger, kondigden al publiekelijk aan hun accounts te verwijderen vanwege de polarisatie en haat op het platform. Een opvallend groot aantal Kamerleden van Nieuw Sociaal Contract zit niet op X. Van de negentien Kamerleden hebben er zeven geen account. Van de 37 PVV'ers in de Tweede Kamer hebben er vijf geen X-account.
Blauwe vinkjes
De negentien Kamerleden met een Premium-abonnement zitten vrijwel allemaal aan de rechtse of radicaalrechtse kant van het politieke spectrum. Slechts één Kamerlid valt daar niet onder: Stephan van Baarle van DENK. Ook Derk Boswijk van het CDA heeft een blauw vinkje. Verder zit elk Kamerlid met een blauw vinkje bij de PVV, VVD, NSC of BBB. Van de negentien Kamerleden met een Premium-abonnement zit vrijwel iedereen bij de partijen die momenteel een kabinet proberen te formeren.
Politicus | Partij |
Lilian Helder | BBB |
Henk Vermeer | BBB |
Derk Boswijk | CDA |
Stephan van Baarle | DENK |
Pieter Omtzigt | NSC |
Tjebbe van Oostenbruggen | NSC |
Fleur Agema | PVV |
Vincent van den Born | PVV |
Martin Bosma | PVV |
René Claassen | PVV |
Hidde Heutink | PVV |
Léon de Jong | PVV |
Gidi Markuszower | PVV |
Edgar Mulder | PVV |
Ruben Brekelmans | VVD |
Silvio Erkens | VVD |
Peter de Groot | VVD |
Sophie Hermans | VVD |
Dilan Yeşilgöz-Zegerius | VVD |
Daarnaast hebben nog vijf politici een grijs vinkje. Dat zijn alle drie de Kamerleden van Forum voor Democratie, PVV-leider Geert Wilders en GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans. Die laatste twee hebben grijze vinkjes omdat ze 'een overheidsaccount hebben'. Bij Wilders is dat ergens in de afgelopen maanden veranderd; hij had in ieder geval in juni vorig jaar nog een blauw vinkje. Dit kan komen doordat Wilders, als enige Nederlandse politicus, meer dan een miljoen volgers op X heeft. FvD'ers Thierry Baudet, Freek Jansen en Gideon van Meijeren hebben grijze vinkjes omdat ze gelieerd zijn aan het partijaccount van Forum voor Democratie, dat zelf een grijs vinkje heeft omdat het een overheidsaccount is. Vorig jaar hadden deze Kamerleden nog blauwe vinkjes.
Politicus | Partij |
Thierry Baudet | Forum voor Democratie |
Freek Jansen | Forum voor Democratie |
Gideon van Meijeren | Forum voor Democratie |
Frans Timmermans | GroenLinks-PvdA |
Geert Wilders | PVV |
Ook digitale chaos in kabinet
In het demissionaire kabinet is wat betreft vinkjes weinig veranderd ten opzichte van vorig jaar. Alleen Mark Rutte heeft met zijn persoonlijke account @MarkRutte een blauw vinkje. Ook de nieuwe VVD-leider Dilan Yeşilgöz-Zegerius, die tevens demissionair minister van Justitie en Veiligheid is, heeft een Premium-abonnement. Zij zijn de enige twee bewindspersonen met zo'n vinkje.
Opvallend is dat er binnen de regering geen enkele coherentie te vinden is in hoe bewindslieden zich op X presenteren. De premier heeft zowel de accounts @MarkRutte als @MinPres, en veel andere ministers en staatssecretarissen hebben dat ook, terwijl andere hun persoonlijke account voor officiële overheidsberichten gebruiken. Dit betekent ook dat de vinkjes die ze daar gebruiken totaal verschillend zijn. Zo heeft de demissionair minister voor Klimaat zowel de accounts @RobJetten als @MinisterKenE, maar beide accounts hebben geen vinkjes. Woonminister Hugo de Jonge gebruikt alleen zijn persoonlijke account @hugodejonge, dat een grijs vinkje heeft, maar defensieminister Kajsa Ollongren heeft alleen een persoonlijk account zonder vinkje. Het account @ministerlnv voor Landbouw en Veeteelt heeft geen vinkje, terwijl het account @MinisterLZS voor Langdurige Zorg en Sport een grijs vinkje heeft.
X Premium
X Premium, voorheen Twitter Blue, is een abonnement waarbij gebruikers enkele extra's krijgen. Met dit abonnement kunnen gebruikers onder andere tweets bewerken, langere tweets plaatsen, bladwijzers maken en tweetrapsauthenticatie via sms gebruiken. Ook krijgen abonnees minder advertenties te zien. X Premium kost 9,68 euro per maand, maar er is ook X Premium+, dat 19,36 euro per maand kost en waarbij abonnees nog minder advertenties krijgen.
Een belangrijke bijkomstigheid van een Premium-abonnement is dat gebruikers niet alleen meer informatie in hun tweets kwijt kunnen, maar ook hoger in het algoritme van X verschijnen. Volgens X gebeurt dat alleen in antwoorden en niet in de For You-feed. De politici die daarom een blauw vinkje hebben, komen ook prominenter naar voren op X, dat nog steeds een invloedrijk sociaal netwerk is onder journalisten en opiniemakers. Of ze met die reden een abonnement afsluiten, of omdat de andere voordelen waardevol zijn, is niet bekend, maar hoe dan ook krijgen de politici met zulke vinkjes meer aandacht dan politici zonder die vinkjes.
Onzekerheden
In deze inventarisatie zitten wel enkele onzekerheden. In de eerste plaats is niet bekend of de politici betalen voor de abonnementen. Dat is wel waarschijnlijk, maar in het verleden is er veel onduidelijkheid geweest over wanneer X-gebruikers wel of geen vinkje kregen. De vinkjes werden uiteindelijk bij de meeste gebruikers verwijderd, maar sommige grootgebruikers behielden hun vinkje om onduidelijke redenen.
Bovendien is het mogelijk dat er politici zijn die wel betalen voor X Premium, maar waarvan dat niet te achterhalen is. Een van de onderdelen van Premium is dat het mogelijk is het blauwe vinkje te verbergen. Het is daarnaast niet te achterhalen of de politici met een blauw vinkje een Premium- of een Premium X-abonnement hebben.
Reacties
Tweakers heeft de partijen en individuele politici om reacties gevraagd. We vroegen hen of het klopt dat ze betalen voor X Premium, welk abonnement ze hebben en wat de reden is dat ze zo'n abonnement hebben afgesloten. De VVD gaf, net als bij de vorige inventarisatie, aan 'uit principe geen uitspraken te doen over het socialemediabeleid van politici'.
DENK wil 'geen uitlatingen doen' over het vinkje van Stephan van Baarle. "Binnen DENK beschouwen we de manier waarop Kamerleden abonnementen afsluiten voor hun persoonlijke sociale media als privé", zegt een woordvoerder van de partij.
D66-Kamerlid Mpanzu Bamenga had een blauw vinkje, maar heeft dit verwijderd na vragen van Tweakers. "Mpanzu heeft het stopgezet. Het blauwe vinkje zal verdwijnen bij zijn account", zegt een woordvoerder van D66.
NSC, de PVV, BBB en het CDA hebben niet gereageerd.