:fill(white):strip_exif()/i/2001024737.jpeg?f=imagemediumplus)
:fill(white):strip_exif()/i/2001024743.jpeg?f=imagemediumplus)
:fill(white):strip_exif()/i/2001024749.jpeg?f=imagemediumplus)
:fill(white):strip_exif()/i/2001024755.jpeg?f=imagemediumplus)
Tja, dit is dus hoe je het niet moet doen. be quiet! heeft hier naar mijn mening een hele verkeerde keuze gemaakt door te kiezen voor het Raider platform van FSP. Dit platform kenmerkt zich door de ongelooflijk slechte spanningsregulatie en dat zie je perfect terug in de prestaties
| Vandaag een review van de 500W versie van de nieuwe be quiet! Pure Power 9 CM serie gemaakt door FSP. Deze nieuwe Pure Power 9 CM serie is verkrijgbaar in een 400, 500, 600 en 700W versie. Ook zijn ze verkrijgbaar in een niet modulaire variant met de weinig verrassende naam Pure Power 9. De 400, 500, 600 en 700W versies zijn identiek op het niet modulaire na. De niet modulaire 300W en 350W versies zijn twee totaal andere voedingen en zijn behalve een vergelijkbare naam en uiterlijk totaal verschillend intern. Door het ontbreken van individuele spanningsregulatie in de vorm van DC-DC is de voeding normaal gesproken niet compatibel met de C6 en C7 power states van de moderne Intel CPU's. Verderop in de review zul je echter lezen dat dit niet het grootste probleem van deze voeding is en waarom je beter een andere voeding kunt nemen. In deze review zullen we daarom weer kijken hoe deze voeding presteert onder verschillende belastingen en hoe het zit met de kwaliteit van de voeding. Het testen is weer gedaan bij Cooler Master in Eindhoven waar ik hun dure apparatuur mag gebruiken, waarvoor dank.  Ben je zelf opzoek naar een voeding of wil je nog meer te weten komen over voedingen, kijk dan eens in Voeding advies en informatie topic - Deel 33 |
| Voor het testen van deze voeding ben ik weer bij Cooler Master in Eindhoven geweest waarbij ik hun apparatuur weer kon gebruiken. Dit was de derde maal dat ik er ben geweest en de testmethode is vergelijkbaar met de tweede keer dat ik er was. De voedingen zijn dus op dezelfde manier getest als de Antec VPF 450W, Super Flower Leadex Platinum 650W, be quiet Dark Power Pro 11 650W, productreview: Cooler Master V Series V750 review door -The_Mask- en productreview: Corsair CX450M review door -The_Mask-. In vergelijking met de eerste keer dat ik bij Cooler Master was, is de testmethode veranderd. De stroom welke van de 12V wordt getrokken is nu groter ten opzichte van de 3,3V en 5V. Dit omdat dit meer realistisch is met de praktijk waar tegenwoordig ook steeds minder van de 3,3V en 5V wordt getrokken. Naast de meer realistische waardes zitten er ook twee cross load tests in. Bij zo'n test wordt alle belasting op één of twee rails geplaatst terwijl er op een andere rails (bijna) geen load komt te staan. Bij de eerste cross load test wordt de 3,3V en 5V tot de totale maximale load belast, waarbij evenveel stroom van beide rails wordt getrokken en waarbij de 12V rail wordt belast met maar 0,15A. Hiermee wordt getest als de voeding om kan gaan met de C6 en C7 powerstates welke je vind in Intel CPU's vanaf de Haswell generatie. Als een voeding deze test doorloopt zonder dat de spanningen buiten de ATX specificaties vallen dan is de voeding compatibel met de C6 en C7 slaapstand. De tweede cross load test is de 12V rail tot de maximale opgegeven waarde belasten en de andere rails helemaal niet belasten. Zoiets zou bijvoorbeeld kunnen voorkomen als je de voeding gebruikt als tweede voeding in je PC voor bijvoorbeeld alleen de stroomvoorziening van de videokaarten via de PEG connectors. MEETAPPARATUUR Bij Cooler Master in Eindhoven heb ik gebruik gemaakt van de volgende apparatuur:
De Yokogawa WT210 is een digitale vermogens meter en is een erg precieze AC meter, perfect geschikt voor het meten van de AC spanning, stroom en vermogen. De Chroma 6334 high speed DC load mainframe met vier 63303 modules zijn voor het belasten van de 3,3V, 5V, -12V en +5Vsb. Twee Chroma 6334 high speed DC load mainframes met elk 2 63306 modules, voor het belasten van de 12V. Een Custom Cooler Master test board v1.0 hierop zitten alle connectors die je ook op de voeding vindt maar dan in female vorm, zodat je eenvoudig de voeding kunt aansluiten, dit test board is dan weer verbonden met de Chroma DC loads. De Fluke 8845A digital precision multimeter is een erg nauwkeurige multimeter voor het uitlezen van de spanningen van de voeding. En als laatste een Tektronix DPO3034 digitale oscilloscoop welke ik gebruik voor het uitlezen van de ripple en noise welke de voeding genereert. Zelf beschik ik dan nog over een DT-2234C+ tachometer voor het meten van de draaisnelheid van de fan.   |
VERPAKKING Een goede verpakking is belangrijk voor een voeding. Sowieso is het natuurlijk handig om wat informatie over de voeding te weten kunnen komen. Maar ook tegen transportschade is een goede verpakking belangrijk, het zou immers zonde zijn dat de voeding bij aankomst al kapot is.  Op de voorkant van de verpakking zie je een afbeelding van de voeding met daarbij de belangrijkste kenmerken van het product. Zo zie je bovenaan het 80PLUS Silver logo en daarnaast staat cable management, of te wel afneembare kabels (modulair). De voeding zou daarnaast uiterst stil moeten zijn en heel erg betrouwbaar, in de review zullen we wel zien hoe correct dat is. Ook wordt er gesproken over een rendement tot 89% en zou de voeding de ondersteuning moeten hebben voor meerdere videokaarten. Wat in principe klopt, maar dan zal het wel moeten gaan over budget en mainstream videokaarten, high-end videokaarten zullen normaal gesproken te veel verbruiken. Als laatste wordt de 3 jaar garantie nog vermeld, wat tegenwoordig vrij kort is voor een product in deze prijscategorie.  Op de achterkant van de verpakking kun je vrij veel informatie vinden. Zo vind je iets over be quiet!, de kabels, connectors, railverdeling, afmetingen en veiligheidscertificaten. Ook nog een stukje over de belangrijkste kenmerken van de voeding met wat meer uitleg daarbij.   De boven en onderkant van de verpakking geeft je weinig informatie boven dat je weet welke voeding je hebt.   De belangrijkste kenmerken die op de achterkant van de voeding stonden vindt je ook terug op de beide zijkanten van de voeding in andere talen dan het Engels, het Nederlands staat er echter niet tussen. VERPAKKINGSMATERIAAL In de verpakking zelf vind je natuurlijk de voeding en zoals gezegd is goed verpakkingsmateriaal belangrijk tijdens transport. Voordat de voeding bij jou op de deurmat ligt is die immers de halve wereld rond geweest. ]  Bij het openen van de verpakking zie je de handleiding op een stuk karton waaronder de voeding ligt. Daarboven zijn de modulaire kabels en AC kabel zichtbaar.  Als je het stukje karton verwijderd zie je dat de voeding daaronder zit verpakt in bubbeltjesplastic. Dit is vanzelfsprekend niet de beste manier van verpakken. De voeding verpakt in plastic met daaromheen schuimrubber zou de voeding een stuk beter beschermen tegen krassen en heftige bewegingen. ACCESSOIRES Het minimale wat je verwacht bij een voeding te krijgen is een AC powerkabel, vier schroefjes en een simpele handleiding. Daarnaast zitten er vaak ook nog wel wat tie-wraps bij en bij luxere voedingen soms ook nog wat extra's.  Bij de voeding wordt een plastic zakje geleverd met daarin vijf kleine tie-wraps voor het betere kabel management en vijf boutjes (één reserve) voor het bevestigen van de voeding in de behuizing. Ook zit er vanzelfsprekend een AC kabel bij om de voeding aan te sluiten. En een handleiding ontbreekt ook niet, een relatief uitgebreide handleiding is het zelfs. De handleiding is hier te bekijken. |
ALGEMENE SPECIFICATIES Hieronder staan de algemene specificaties, opgeven door de fabrikant, maar aangepast door mij als het niet klopt wat de fabrikant opgeeft.
* Volgens be quiet! zou de voeding ATX 2.4 en Intel Haswell certified moeten zijn, wat in principe op hetzelfde neerkomt. Maar dit is niet het geval, deze serie van be quiet! kan niet goed omgaan met zulke loads en blijft hierdoor op ATX 2.32 steken. Voor een uitgebreide uitleg hierover zie: Voeding advies en informatie topic - Deel 33 RAIL VERDELING Hetgeen waar je o.a. op moet letten bij het kopen van een voeding is het totale vermogen op de 12V. Een voeding welke in verhouding weinig vermogen op de 12V kan leveren is van slechte kwaliteit of het is een heel oud model. Welke van de twee het ook moge zijn, in zo'n geval is het sowieso beter om hem niet te nemen. Moderne PC's trekken namelijk verreweg het meeste vermogen van de 12V. Als een voeding dan daar weinig op kan leveren kun je er niet zoveel mee. Voorbeeld: heb je een 600W voeding welke maar 300W op de 12V kan leveren, kun je hem waarschijnlijk maar als 350W voeding gebruiken. Een normale PC zal namelijk maar iets van 50W van de 3,3V en 5V trekken en de rest van de 12V. Aangezien er dus maar 300W op de 12V beschikbaar is en de voeding dus maar 50W van de 3,3V en 12V zal halen kun je maar rond de 350W totaal gebruiken. Een goede leidraad om aan te houden is dus dat de het totale vermogen op de 12V niet lager moet zijn als 50W van het totale vermogen.
Met 480W of te wel 40A kan de voeding bijna al het vermogen leveren op de 12V. 40A is een prima waarde voor een 500W voeding. 110W op de 3,3V en 5V totaal, welke zelf elk 20A kunnen leveren zijn ook prima waardes, waar elke PC voldoende aan moet hebben. BEVEILIGINGEN Zoals je hierboven bij de specificaties al kon zien zou de voeding over de volgende specificaties moeten beschikken: OCP, OVP, UVP, OPP, SCP en OTP. Waarmee alle beveiligingen aanwezig zouden moeten zijn. OCP, Over Current Protection moet er voor zorgen dat je niet te veel stroom van één rail kunt trekken. Een grote stroom op één rail kan bijvoorbeeld komen door kortsluiting maar ook bijvoorbeeld door gewoon veel 5V 2,5 inch hardeschijven. OCP wordt ook gebruikt voor het splitten van de 12V over meerdere rails. Een single rail 12V voeding, mist dus gewoon de Over Current Protection op de 12V. Dit heeft als nadeel dat bij kortsluiting de voeding minder snel zal uitschakelen. Nu is dit bij voedingen met lagere vermogen een minder groot probleem, doordat de SCP en OPP het kunnen opvangen. Maar als je het hebt over voedingen van bijvoorbeeld 1000W of nog hoger dan is single rail 12V vrij gevaarlijk bij kortsluiting. OVP, Over Voltage Protection moet er voor zorgen dat de voeding zichzelf uitschakelt als de afgegeven DC spanning veel te hoog wordt. Hoge DC spanning is namelijk schadelijk voor de componenten aangesloten op de voeding. UVP, Under Voltage Protection moet er voor zorgen dat de voeding zichzelf uitschakelt als de afgegeven DC spanning veel te laag wordt. Lage DC spanning is namelijk ook schadelijk voor de componenten aangesloten op de voeding. OPP, Over Power Protection is de bescherming tegen totale overbelasting van de voeding. Bij een goede voeding mag je verwachten dat die ingrijpt rond de 120% belasting. Bij 500W voeding is dat dus als je 600W uit de voeding trekt. Zo kan de voeding piekjes die net boven de maximale waarde van de voeding zitten prima opvangen, zonder dat de voeding uitschakelt. Dit betekent echter wel dat de voeding ook die 120% belasting zonder problemen moet kunnen leveren. Je wil natuurlijk niet dat de voeding ontploft of hele onstabiele spanningen afgeeft voordat de OPP ingrijpt. SCP, Short Circuit Protection of te wel de kortsluitbeveiliging. Bij kortsluiting op één of meerdere rails wil je natuurlijk niet dat de voeding aanblijft dit kan het onderdeel dat de kortsluiting veroorzaakt immers alleen maar meer stuk maken en ook kan dit voor brand zorgen. Overigens doet de OCP en UVP vaak een vergelijkbaar iets, bij kortsluiting is de stroom immers heel groot en zakt de spanning vaak in doordat er zoveel stroom geleverd moet worden. Deze beveiligingen hebben dan ook een vergelijkbare functie. OTP, Over Temp Protection moet er voor zorgen dat de voeding uitschakelt als deze te warm wordt. Bijvoorbeeld door het falen van een fan of door heel veel stof in de voeding. Een voeding welke te warm wordt gaat veel sneller stuk en warmte kan ook voor veel slechtere performance zorgen. Een goedwerkende OTP is daarom ook belangrijk. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
DE FAN De fan van de voeding is een belangrijk onderdeel. Zo moet de fan genoeg airflow bieden om de voeding koel te houden. Als de voeding namelijk te warm wordt kan dit negatieve gevolgen hebben op de prestatie van de voeding. En als er een onderdeel echt veel te warm wordt kan die zelfs stuk gaan, waarbij het mogelijk is dat er schade aan de PC ontstaat. Naast genoeg airflow is de kwaliteit van het lager ook belangrijk, dit bepaalt namelijk hoe lang de fan mee gaat. Een echt goed lager kan tientallen jaren mee, terwijl een slecht lager al na een paar jaar versleten kan zijn. Naast dat is er natuurlijk ook het verschil in geluid. Lagers zelf maken geluid, maar ook de fan en het rooster kunnen door luchtstromen geluid maken.  De fan in de voeding is een be quiet! BQ QF1-12025-MS sleeve bearing fan. Het nadeel van dit type lager is dat de verwachte levensduur het kortst is van alle types die in computerventilatoren aan zult treffen. Stil is de ventilator echter wel en met een maximale snelheid van 1600 RPM kan die ook zelfs in de meest zware omstandigheden niet extreem veel geluid produceren. De 1600 RPM wordt overigens niet behaald bij volledige belasting van de voeding mits de omgevingstemperatuur niet extreem hoog is. TOTAALBEELD INTERN Als eerste een plaatje van hoe de voeding er van binnen uitziet. Bij het openen van de voeding verlies je overigens de garantie, je hebt er daarnaast vaak ook niks aan en open de voeding ook zeker niet terwijl de stekker nog in het stopcontact zit!   Deze voeding wordt door FSP geproduceerd en is gebaseerd op het Raider platform van FSP. Raider is een cost down versie van Aurum S welke een 80PLUS Gold certificaat heeft. De gehele be quiet! Pure Power 9 CM serie maakt overigens gebruik van dit platform, de gehele niet modulaire Pure Power 9 serie overigens niet, de 300W en 350W versies zijn namelijk andere voedingen. FSP Raider en ook Aurum S kenmerkt zich door het hoge rendement bij lage belastingen, maar ook door de extreem slechte spanningsregulatie, deze voeding is helaas geen uitzondering zoals later in deze review zal blijken. De voeding maakt gebruik van Active Clamp Reset Forward design aan de primaire kant van de voeding. FSP gebruikt dit platform veel in hun voedingen doordat voedingen hierop gebaseerd vrij goedkoop zijn te maken en toch een hoog rendement kunnen leveren. Qua prestaties zal een Active Clamp Reset Forward voeding echter nooit het beste jongetje van de klas zijn, maar voor een voeding in een lagere prijscategorie is dit ook geen probleem. Aan de secondaire kant van de voeding wordt gebruik gemaakt van Synchrone Rectificatie, maar DC-DC heeft de voeding echter niet. De 12V en 5V zijn dan ook nog eens niet individueel van elkaar gereguleerd wat er voor zorgt dat de spanningsstabiliteit zwaar tegenvalt. Om het een interessante voeding te maken hadden ze minimaal er voor moeten zorgen dat de spanningen individueel gereguleerd konden worden zodat de spanningsstabiliteit niet zo te wensen overlaat als nu het geval is. EMI FILTER De voeding begint altijd met een EMI filter. Dit is een belangrijk filter, het filtert namelijk storing die van buitenaf de voeding in wil komen weg. Maar het werkt ook andersom, eventuele storing die de voeding afgeeft wordt ook weggefilterd door het EMI filter. Bij goedkope voedingen wil hier nogal eens op bespaart worden, door het weglaten van enkele componenten. Een enkele keer, bij de meest grote wanproducten, wordt het EMI filter helemaal weggelaten, i.p.v. dat er een aantal componenten missen. Zoals je wel kan bedenken is dat erg onverstandig, aangezien het van allerhande storing en problemen kan veroorzaken en daarnaast is het ook gewoon onveilig.  Het EMI filter begint zoals wel vaker met twee Y-condensators over de fase en ground en nul en ground staan.   Vanaf de dubbelpolige schakelaar gaan de fase en nul door een ferrietring, na de ferrietring worden de fase en nul aan het PCB gesoldeerd. Vanaf daar bevindt de zekering zich als eerste op het PCB. Dit is een in tegenstelling tot wat je normaal zou zien geen glaszekering maar een kleine zwarte plastic blokje, zichtbaar rechts op de foto's hierboven. Naast de zekering zit een gele X-condensators, daarnaast een common mode smoorspoel, een kleinere X-condensator, twee blauwe Y-condensators, ringkern spoel en nog een common mode smoorspoel. Als beveiliging tegen spanningspieken wordt geen MOV gebruikt maar een gasontladingsbuis (Gas Discharge Tube) van Mitsubishi gehuld in krimpkous. Deze gasontladingsbuis is zichtbaar voor de laatste common mode smoorspoel, de meest linker. Daarmee is het EMI filter compleet, maar worden er wel andere componenten gebruikt voor de overspanningsbeveiliging en zekering dan gebruikelijk. PFC CIRCUIT Van het EMI filter gaan we naar het PFC. Het PFC circuit behoort net als het EMI filter tot de primaire kant van de voeding. Hier wordt de frequentie verhoogt tot de meest ideale waarde voor de transformator. Ook wordt er voor gezorgd dat de stroom en spanning zoveel mogelijk in fase lopen en dit alles met zo weinig mogelijk verlies om zo een relatief hoog rendement te kunnen halen.  De bruggelijkrichter, ook wel diodebrug genoemd, zorgt er voor dat de wisselspanning wordt omgezet naar een pulserende gelijkspanning. De spanning wordt niet meer negatief, maar gaat steeds van de maximale waarde naar 0V zonder negatief te worden. Het precieze type is echter niet zichtbaar doordat de tekst aan de kant zit van de heat sink.  Op bovenstaande foto zie je de APFC spoel welke omhult is door metaal welke storingen tegen moet gaan en daaromheen een laagje zwarte tape ter isolatie. Voor de spoel is nog een condensator zichtbaar en links daarvan zie je een relatief grootte weerstand.  De primaire condensator, ook wel hold-up condensator genoemd, is een Teapo uit de LH serie met een capaciteit van 270μF, een maximale spanning van 420V en een maximale temperatuurrating van 85℃. Met een verwachte levensduur van 2000 uur onder maximale opgegeven stres is de levensduur vrij kort en de temperatuurrating van 85℃ helpt ook niet mee. Elke 10 graden meer is namelijk een halvering van de levensduur onder vergelijkbare omstandigheden. Toch zie ik hier niet echt een probleem in, de maximale spanning is met 420V beter dan veel anderen met een max van 420V wat in een enkel geval wel eens wat laag wil zijn. Maar ook verwacht ik dat de levensduur van de andere, secondaire condensators nog korter is omdat die meer werk te verzetten hebben. Een goede keuze is het echter niet echt. Ook mist de beveiliging tegen een hoge inschakelstroom, de inschakelstroom van deze voeding zal dus aan de hoge kant zijn.  Links zie je de boost diode een STTH8R06 Turbo 2 ultrafast high voltage rectifier van STMicroelectronics. Rechts daarvan zie je de twee PFC mosfets van Jilin Sino-Microelectronics met typenummer JCS18N50FH.  The switcher bestaan uit een Infineon IPA80R460CE welke als main switcher fungeert en een CET CEP03N8 welke als reset switcher werkt.  Bovenstaande wordt aangestuurd door propriëtaire APFC/PWM/standby combo controller van FSP met typenummer 6600, van deze controller is naast zijn functie niks bekend, er is ook geen datasheet van beschikbaar. SECONDAIRE ZIJDE Aan de secondaire zijde wordt de gelijkspanning naar de juiste waarde gebracht, welke geschikt voor de PC en wordt de spanning verder gefilterd om zo'n mooi mogelijke spanning af te geven. Alle beveiligingen met uitzondering van de OPP bevinden zich ook aan de secondaire kant van de voeding.  De primaire kant van de voeding met hoge spanning wordt via een transformator galvanisch gescheiden van de secondaire kant van de voeding waar alleen laag spanning is. Zo kunnen de hoge spanningen van de voeding nooit de secondaire kant van de voeding bereiken en daarmee in eenmaal alle onderdelen slopen die aan de voeding zijn bevestigd.  Bevestigd aan de secondaire heat sink bevinden zich twee 12V rectifiers, typenummer hiervan is echter onbekend omdat ze tegen de transformator aan zitten waardoor het typenummer niet zichtbaar is. Aan de linkerzijde van de heat sink is ook de een sensor zichtbaar welke de temperatuur van de heat sink meet. Onder de heat sink zie je de gecombineerde spoel voor de 12V en 5V en links daarvan een kleinere voor de 3,3V alleen. Als deze voeding de 5V en 12V los van elkaar kon reguleren dan had de 5V een losse spoel gehad ter grootte van de 3,3V spoel. Net als bijvoorbeeld de productreview: be quiet! Straight Power 10 400W review door -The_Mask- waar je de extra spoel wel ziet.  Aan de onderkant van het PCB zijn de rectifiers voor de 5V en 3,3V te vinden, beide spanningen hebben elk twee Infineon IPD060N03L.  De rectifiers worden aangestuurd door ook weer een propriëtaire controller van FSP waar niks van bekend is behalve de functie. Het typenummer van dit exemplaar is met één opgehoogd en is daarmee 6601.  Op de voorgrond zie je een Taicon PW elco welke de filtering voor de -12V verzorgt en daar achter zie je een drietal Teapo SC 3300μF 105°C 16V elco's welke de filtering van de 12V verzorgen. Teapo SC staat niet bekend om zijn lange levensduur en is dus niet echt een hele goede keuze voor een voeding van dit bedrag.  De 5V wordt gefilterd door een Teapo SC, 4700μF 105°C 10V en Teapo SJ 2200μF 105°C 10V. De 3,3V wordt gefilterd door twee Teapo SC 3300μF 105°C 10V elco's. Zoals gezegd voor een lange levensduur moet je niet Teapo SC series hebben, na iets van 7 jaar normaal gebruik hebben deze condensators hun beste tijd waarschijnlijk wel gehad.  Het 5V standby circuit gebruikt echter dezelfde Teapo SC elco's en dit circuit is altijd actief als de voeding aan het stroomnet hangt. Wat bij de meeste mensen dus neer zal komen op eigenlijk altijd. Hierdoor kan zelfs 7 jaar nog wel eens krap worden, niet echt een hele goede keuze dus. Het gaat hier overigens om twee Teapo SC elco's van 3300μF met een rating van 105°C en 10V.  Op het modulaire PCB zitten nog wat extra keramische condensators en aluminium polymeer condensators voor verdere ripple onderdrukking voor de modulaire kabels.  De soldeerverbindingen van de modulaire connectors en de kabels naar dit PCB zien er goed uit. Als je de achterkant goed bekijkt zie je ook dat de meest buitenste modulaire PEG aansluiting op een andere rail zit dan de andere. De buitenste is namelijk 12V2, terwijl de binnenste 12V1 is.  Het IC dat voor de beveiligingen moet zorgen is een Weltrend WT7527. Dit IC heeft ondersteuning voor twee 12V rails waar de voeding ook over beschikt. Het IC beschikt over current protecion, over volt protection en under volt protection voor de 3,3V, 5V en beide 12V rails. Short circuit protection wordt niet vermeld, maar over current protection doet hetzelfde, dus dat is geen probleem. Over temp protection wordt overigens ondersteund, dus mocht de voeding hier over beschikken dan is dit aangesloten via een andere beveiliging. De kans hierop is aanwezig aangezien de draden van de sensor naar het PCB'tje gaan waar de Weltrend opgeplaatst is.  De achterkant van het modulaire PCB'tje waar het beveiligings IC op is opgeplaatst ziet er ook prima uit. PRINTPLAAT Als laatste kijken we dan ook nog even naar de onderkant van de printplaat voor het bekijken van de soldeerverbindingen.  Het soldeerwerk ziet er eigenlijk allemaal netjes uit behalve rond de 3,3V en 5V rectifiers daar is veel slordig handwerk te zien. |
RUWE DATA Zoals je in de inleiding al kon lezen zijn de metingen bij Cooler Master in Eindhoven gedaan. Nu kosten zulke metingen erg veel tijd en omdat er nogal wat getest moest worden zat heel uitgebreid testen er niet in. Wel zijn de metingen nu meer realistisch dan de eerste keer door in verhouding meer van de 12V te trekken en minder van de 3,3V en 5V, daarnaast heb ik nu twee cross load tests toegevoegd. Waarbij de eerste, CL1 de Intel C6 en C7 power state compatibiliteit test waarbij de 3,3V en 5V tot de max worden belast en de 12V met 0,15A wordt belast. In CL2 wordt alleen de 12V belast, dit kan in de praktijk voorkomen door bijvoorbeeld de voeding in een dual PSU setup te gebruiken, waarbij dit de secondaire voeding is welke alleen de videokaarten van stroom voorziet. Hieronder vind je de tabellen welke ik van tevoren in Excel heb gemaakt. In de grijs gekleurde vakken staat gewone tekst, de tekst in de gele vakken moeten worden ingevuld worden waarna de tekst in de groene vakken berekend worden aan de hand van de ingevulde data, hetgeen wat je hieronder dus bij "set load" ziet staan.  Bovenstaand plaatje laat de output tabel zien van de voeding, deze gegevens zijn nodig voor het berekenen van de hoeveel belasting welke op de verschillende rails kan worden gezet.      Wat je misschien op valt is de "set load" en "real load", de eerste is de belasting welke ingesteld moet worden volgens de Excel berekening, de tweede is de echte load. Je kunt namelijk wel x aantal ampère instellen, maar de stroom welke je er werkelijk uittrekt verschil toch altijd een klein beetje van de ingestelde waarde.  Bij de eerste cross load test wordt de 3,3V en 5V volledig belast, terwijl de 12V wordt belast met maar 0,15A. Dit simuleert de C6 en C7 slaapstand in de minst ideale situatie. In de praktijk zal de belasting op de 3,3V en 5V normaal gesproken lager uitvallen, maar voor een test ga je natuurlijk altijd uit van de minst ideale situatie.  Bij de tweede cross load test wordt alleen stroom van de 12V getrokken, terwijl de rest van de voeding met rust wordt gelaten. Dit kan in de praktijk voorkomen bij een dual PSU setup, waarbij de tweede voeding wordt gebruikt voor het van stroom voorzien van de videokaarten. Maar PC's zelf nemen ook in verhouding steeds meer van de 12V en steeds minder van de 3,3V en 5V, dus onder normale omstandigheden wordt dit ook steeds belangrijker, zei het in wat mindere mate. De tabel hieronder laat de maximale toegestane afwijking volgens de ATX specificatie zien van de spanningen wat betreft spanningsregulatie en ripple en noise onderdrukking.
Er zijn op dit moment twee verschillende manieren voor normale consumenten voedingen om een 80PLUS certificaat te krijgen. De eerste bestaat al een tijdje en dat is op 115V, bedoeld voor voedingen welke zowel 115V als ook het hier gangbare 230V ondersteunen. Sinds nog niet al te lange tijd is er nu ook ook een 80PLUS test op 230V voor voedingen welke alleen 230V ondersteunen. Voedingen welke alleen 230V ondersteunen zijn normaal gesproken low-end of cost down versies. High-end voedingen hebben gewoon een universele input en ondersteunen dus 115V en 230V.
SPANNINGSREGULATIE Voor de duidelijkheid zetten we de bovenstaande meetgegevens van de spanningsregulatie om naar een lijngrafiek. De belangrijkste spanning is de 12V, gevolgd door de 5V en 3,3V, daarna de 5Vsb en de minst belangrijke spanning is de -12V welke nog amper wordt gebruikt. De 3,3V, 5V, 12V en 5Vsb mogen maximaal 5% afwijken en de -12V maximaal 10% van hun ideale waarde. Daarnaast wil je de spanningsval tussen de verschillende belastingen zo klein mogelijk hebben. Het bovenste getal aan de verticale as is de maximaal toegestane waarde en het onderste getal de laagste toegestane waarde. Het verschil tussen twee dikke grijze horizontale lijnen is 1% en de dunnere grijze lijnen daartussen in staan voor 0,2%. Ik vergelijk deze be quiet! Pure Power 9 500W CM met nog drie andere voedingen met een vergelijkbaar vermogen en een vergelijkbare marktplaatsing, de mainstream categorie. De andere voedingen zijn een Antec VPF 450W (VPF450), Corsair CX450M (CX450M) en Corsair CS450M (CS450M).   Als eerste kijken we naar de 3,3V, met een spanningsval van net iets meer dan 2% doet de voeding het redelijk tot goed. Het is echter in vergelijking met de andere drie voedingen wel degene die het het minste doet. Voor de cross load geld hetzelfde, redelijk tot goed, maar niks bijzonders.   Van de 3,3V gaan we naar de 5V. Wat we hier zien is een voeding welke het verschrikkelijk slecht doet. De spanning begint al aan de hoge kant, maar hoe meer de voeding belast wordt hoe hoger de waarde wordt. Bij 100% belasting valt de voeding dan ook gewoon buiten de ATX specificatie wat best wel heel erg triest is. Zelfs de meest goedkope voedingen van een fatsoenlijk merk doen het niet zo slecht en dit is toch niet een hele goedkope voeding met een prijs van zo'n 75 euro.   Nou dan maar de meest belangrijke spanning de 12V. Tja dit is misschien nog wel erger, een drop van meer dan 0,6V in 10% en 100% load. be quiet! en FSP hebben duidelijk hun best gedaan om de voeding zo slecht mogelijk te laten presteren wat betreft spanningsstabiliteit en dat is ze goed gelukt... De voeding weet bij 100% belasting de spanningen weer niet binnen de ATX specificatie te houden en beide cross loads zijn ook erg slecht. Het is dus af te raden de voeding te gebruiken met de C6 en C7 power states ingeschakeld en de voeding gebruiken als een tweede PSU in een dual PSU setup is zwaar af te raden.  Van de 12V naar de -12V, deze doet het ook niet bijzonder goed, maar zit nog gemakkelijk binnen de ATX specificatie doordat de spanning een grotere afwijking mag hebben. De -12V is overigens weinig belangrijk, omdat nog weinig PC's hier gebruik van maken.  Als laatste spanning hebben we dan nog 5V standby. Ook deze spanning is minder belangrijk qua regulatie, als spanning zelf is dit wel een belangrijke, de PC kan namelijk niet zonder. Ook als de PC uit staat is namelijk de 5V standby actief. Maar zolang de spanning binnen de ATX specificatie valt en dat doet die met gemak, moet het goed genoeg zijn voor deze spanning. RIPPLE EN NOISE Ripple en noise is stoorsignaal wat o.a. ontstaat bij het omzetten van wisselstroom naar gelijkstroom. Als je de spanning meet met een multimeter kan het dus wel netjes 12V lijken, als je het bekijkt met een oscilloscoop dan kan het er wel eens veel minder mooi uitzien.  Ripple en noise wil het het liefst zo laag mogelijk houden en sowieso binnen de ATX specificaties behouden. Te hoge ripple en noise kan zorgen voor instabiliteit en daarnaast verkort het ook de levensduur van de voeding en ook van de andere onderdelen. Ripple welke dus ver buiten de ATX specificatie valt kan er voor zorgen dat de levensduur van andere onderdelen met jaren terugloopt, dit is dus het laatste wat je wil.
 Bovenstaande tabel laat de ripple en noise zien van de 3,3V, 5V en 12V en de afbeelding eronder is een screenshot van de oscilloscoop tijdens 100% belasting. De ripple onderdrukking op de 3,3V is erg goed, de ripple hiervan blijft altijd erg laag, behalve bij CL1, maar ook daar is die nog gewoon goed. De 5V is minder bijzonder maar doet het bij de normale tests ook nog redelijk tot goed, CL1 is alleen wel zeer matig. De 12V is dan weer erg goed onder alle omstandigheden. RENDEMENT Het rendement is het verschil (in procenten) tussen wat de PC uit de voeding trekt (DC genoemd) en de voeding uit het stopcontact (AC). De voeding moet namelijk de 230V 50Hz AC die wij hier hebben, omzetten naar de juiste DC waardes. Dit omzetten gaat nu éénmaal met verlies, wat dan weer moet worden afgevoerd aan warmte door de fan. Theoretisch kun je dus zeggen dat een voeding met een hoger rendement stiller zijn werk kan doen, maar dit is in de praktijk van heel wat meer factoren afhankelijk, zoals bijvoorbeeld de lay-out van de voeding, kwaliteit van de fan en grote van de heat sinks.   Het Active Clamp Reset Forward design van de voeding maakt een hoog rendement bij lage belasting mogelijk en dat zie je duidelijk terug bij deze voeding. Bij 10% en 20% belasting zit de voeding rond dezelfde waardes als de Corsair CS450M welke een 80PLUS Gold certificaat heeft. Bij 50% haalt die dat niet meer en bij 75% zit die zelfs op hetzelfde niveau als de CX450M met 80PLUS Bronze certificaat. Kijk je dan naar 100% belasting dan zakt die zelfs dik onder de CX450M, waarmee ik mij afvraag of deze voeding wel zal voldoen aan 80PLUS Silver. Bij 115V zal het rendement namelijk enkele procenten lager zijn bij 100% belasting, waarbij het dus de vraag is of die de het rendement van minimaal 85% wel gaat halen. De voeding welke verzonden is naar Ecova, de organisatie achter plugloadsolutions het bedrijf dat de 80PLUS certificaten uitdeelt, haalt het iig wel met 0,7% boven de 80PLUS Silver standaard, dat zegt alleen echter niks over deze voeding of andere retail voedingen. Het verschil is immers niet al te groot, de niet modulaire versie, is het overigens nog krapper met 0,52%. FANSPEED METINGEN Fanspeed metingen zeggen natuurlijk bij lange na niet alles over het geluid wat een voeding produceert. Zo zijn fans te verkrijgen in verschillende groottes en hoe kleiner hoe stiller die is bij een gelijk aantal toeren. Maar ook al zijn ze even groot dan nog kan een lager geluid maken, de luchtstroom kan het geluid beïnvloeden maar ook coil whine en nog zoveel andere factoren. Maar een echte geluidsmeting is vrij lastig bij een voeding doordat de load testers alles behalve stil zijn, daar zitten een aantal fans in die écht veel geluid maken. Wil je het goed doen moet je de voeding in een volledig geluidsdichte box plaatsen. Daarom laten we het eerst maar bij alleen fan speed metingen.  Bij een omgevingstemperatuur van zo'n 23 graden is draait de fan tot en met 75% belasting op de minimale snelheid welke rond de 475 RPM ligt, dit is heerlijk stil. Alleen boven de 75% belasting ga je de voeding normaal gesproken horen bij een omgevingstemperatuur van rond de 23 graden Celsius. Het fan lager maakt overigens ook geen geluiden, sommige fans willen wel eens geluid maken, maar dat is bij deze niet het geval. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
En dan zijn we aan gekomen bij de conclusie en is maar één conclusie mogelijk en dat is dat be quiet! een hele slechte keuze heeft gemaakt door te kiezen voor dit Raider platform van FSP. De extreem slechte spanningsregulatie van dit platform is gewoon algemeen bekend, dus waarom be quiet! dan toch hiervoor gekozen heeft is mij een raadsel. Ik vind dan drie sterren ook te veel voor deze voeding en daarom geef ik hem ook twee. Dit betekent niet dat het een voeding is die je PC zal gaan slopen, maar de prestaties qua spanningsregulatie zijn wel extreem slecht en hiermee stres je onnodig alle andere componenten die je aan de voeding hangt. De twee sterren zijn dan ook met name voor de spanningsregulatie en de keuze om dit platform van FSP te kiezen. Is echter niet alleen maar kommer en kwel met deze voeding, het hoog rendement bij lage belastingen is mooi meegenomen. Ook de stille werking van de voeding is een plus. Echter is een prijs van zo'n 75 euro gewoon veel te veel, voor dat bedrag verwacht ik een fatsoenlijk presterende 80PLUS Gold voeding en een voeding zoals deze. Naar mijn idee mag be quiet! dan ook snel met een Pure Power 10 (CM) serie komen, als opvolger van deze serie. Waarbij de Pure Power 10 (CM) wel beschikt over fatsoenlijke spanningsregulatie. Een merk als be quiet! dat toch staat voor goed spul, hoort niet met zo'n product te komen. Als cijfer kom ik dan op een 5 uit, niet een zware onvoldoende, maar wel een onvoldoende.  Heb je aan of opmerkingen over de review of wil je gewoon iets kwijt over de review laat dan hieronder maar een berichtje achter. Wil je meer weten over een bepaalde voeding, advies over een nieuwe of wil je iets anders weten over een bepaalde voeding dan kan dat altijd hier: Voeding advies en informatie topic - Deel 33 Verbeteringen in deze review:
|
Deel je ervaringen en help andere tweakers!
.
Of je komt goed in het ritme, of ik begin te wennen aan je PSU reviews, maar het wordt gaandeweg ook steeds begrijpelijker allemaal Wat het product betreft, opvallende keuzes inderdaad, beetje jammer die resultaten zo 
Lijkt mij een leuk stukje support hardware. Met die prijs wellicht een leuke extra voor CPU koeler reviews o.i.d.
[Reactie gewijzigd door Foritain op 23 juli 2024 23:16]
Bedankt!Mooie review
Goed om te horen.Of je komt goed in het ritme, of ik begin te wennen aan je PSU reviews, maar het wordt gaandeweg ook steeds begrijpelijker allemaal
Nogal onbegrijpelijk keuze idd, want het is niet dat het niet bekend is of niet verwacht wordt bij dit design. Is precies zoals je zou verwachten bij dit platform van FSP en daarom is de keuze van be quiet! voor dit platform ook vrij onbegrijpelijk. Zelfs een System Power 8 van be quiet! welke maar de helft kost doet het al stukken beter.Wat het product betreft, opvallende keuzes inderdaad, beetje jammer die resultaten zo
Ja perfect ding, ik heb die van mij via DealExtreme. Werkt op een 9V batterij en reflecterende tape zit er ook bij. Vrij veel dus daar moet je wel even mee kunnen. Je gebruikt steeds maar een klein hoekje en omdat het plakt kun je het ook simpel hergebruiken.Semi-OT: Die tachometer, is dat wat?
[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 23 juli 2024 23:16]
BedanktIk heb een hoop bijgeleerd over voedingen vanavond. Wat een geweldige review.
Iemand heeft ooit geschreven dat een recensie vooral moet laten zien wat je zelf van het onderwerp weet - ik geloof dat dat wel gelukt is
Zeker, aangepast, bedankt.Klein vraagje: je schrijft ergens dat 10 graden meer temperatuur de levensduur verdubbelt. Ik neem aan dat je bedoeld dat hij dan halveert?
[Reactie gewijzigd door AmigaWolf op 22 juli 2024 23:48]
)
Maakt Tweakers ook een stuk bruikbaarder op een smartphone naar mijn mening.
Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn
:strip_exif()/u/240280/5.jpg?f=usericonsmall){kind=small}
:strip_exif()/u/186692/crop563f9eac76be6.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/240280/5.jpg?f=community){kind=small}
/u/121902/woosh.png?f=community){kind=small}
/u/468821/crop594848c6b86e5.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/333671/crop5be99561b43dc.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/673712/crop58d133b6d9786.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/116283/crop5814e3224425d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/129865/crop5cb775b8692d8.jpeg?f=community){kind=small}