Advertorial

Door Tweakers Partners

NS Data & Analytics: met data beter onderweg

31-12-2019 • 10:00

43

De meeste treinen van de NS rijden op windenergie, maar data zijn steeds vaker de belangrijkste 'brandstof' van het mobiliteitsbedrijf. Inzichten uit data zorgen voor een steeds efficiëntere bedrijfsvoering en vormen ook de basis voor innovaties waar de treinreiziger uiteindelijk plezier van heeft. Welkom in de wereld van Data & Analytics bij de NS.NS logo

Wat zou de NS zijn zonder zijn data? Martijn Scheele, hoofd van de afdeling Data & Analytics bij NS, denkt even na en geeft dan het volgende antwoord: "Data zijn cruciaal voor ons. Zonder data varen we blind in de aansturing van de operatie." Hij noemt de ruim 140 bronsystemen met informatie over uiteenlopende zaken, variërend van kaartverkoop en check-in-gegevens tot onderhoud en materieel. Deze leveren een schat aan data op ("Aantallen gigabytes noem ik niet, dat verandert elke maand") die de NS voor tal van toepassingen gebruikt.

Binnen de NS neemt D&A een centrale plek in. "Wij zijn een van de weinige afdelingen die de hele NS-organisatie kunnen bedienen. Dat alleen al maakt het werk hier bijzonder." D&A telt op dit moment ruim 160 medewerkers en groeit ieder jaar met ongeveer twintig nieuwe collega's. Wat maakt het leuk om hier te werken? "Als je hier binnenkomt merk je dat je snel aan slag kunt met nieuwe cloudtechnologie en producten als Power BI en Databricks. Je werkt hier ook met verschillende soorten collega's, van traditionele developers tot statistici. Creativiteit wordt hier gewaardeerd, maar we zijn geen vrijheid-blijheid-clubje. Er is een bepaalde mate van standaardisering in de producten die wij maken. Dat betekent aan de andere kant ook dat je niet alles zelf hoeft uit te vinden. En we vinden het belangrijk dat collega's goed geschoold zijn, daar is ook budget voor."

Advanced Analytics

D&A verwerkt data voor grofweg drie doelen. Het eerste is Business Intelligence, waarbij D&A de data Dat geldt ook voor de steeds grotere hoeveelheden 'stromende data' uit IoT-systemen die worden gebruikt voor real-time analyses op het Hadoop-dataplatform.opwerkt tot bruikbare stuurinformatie, gepresenteerd in rapportages en dashboards. Het tweede is het doorsturen van data voor onder meer het CBS en de Nederlandse overheid. Maar het meest tot de verbeelding spreekt het gebruik van Advanced Analytics. De zitplaatszoeker in de NS-app voor reizigers is daarvan een voorbeeld; deze gebruikt data uit de veertig 'Gotcha!'-meetstations van ProRail onder het spoornetwerk om op basis van het gewicht van treinstellen de drukte te berekenen. Op deze manier kunnen reizigers via de zitplaatszoeker zien in welk treinstel nog voldoende plek is. Iets minder bekend is dat de NS deze data ook gebruikt om de afstelling van treinen in de onderhoudswerkplaatsen te verbeteren. "Data die uiteindelijk ook zorgen voor een grotere beschikbaarheid van materieel en minder vertraging voor reizigers." Dat geldt ook voor de steeds grotere hoeveelheden 'stromende data' uit IoT-systemen die worden gebruikt voor real-time analyses op het Hadoop-dataplatform. "En mocht er eens sprake zijn van een uitvallende trein, dan kunnen we gegevens uit stationsgebieden gebruiken, waaronder incheckgegevens, om te bepalen hoeveel bussen we in moeten zetten."

Privacy en gemak

De overheid is ook geïnteresseerd in deze gegevens, die helpen de veiligheid in stationsgebieden te vergroten. "In het geval van calamiteiten worden ze - geanonimiseerd natuurlijk - gedeeld met onder meer de politie." Bij hoge uitzondering mogen opsporingsdiensten vragen om individuele gegevens. Een voorbeeld daarvan was het oplossen van de serie treinbranden in 2017, op het traject tussen Amsterdam Centraal, Haarlem en Zandvoort.

Zorgvuldig omgaan met gegevens staat daarbij altijd centraal. “We hebben goede wetgeving in Europa om de privacy van burgers te beschermen. We zoeken naar mogelijkheden om reizen makkelijk te maken, waarbij de reiziger altijd zelf beslist welke gegevens hij of zij met ons wil delen. Zo loopt er op dit "Dat doen wij door vol in te zetten op automatische DevOps-pipelines in onze nieuwe omgeving."moment een traject om het aantal wifisignalen in de trein te mogen gebruiken om de zitplaatszoeker te verbeteren."

De veilige omgang met persoonsgegevens is overigens verder na te lezen in het privacybeleid van de NS. Voor veilige verwerking kijkt de NS onder meer nadrukkelijk naar de beschikbaarheid en veiligheid van omgevingen. Scheele noemt bijvoorbeeld het niet meer inzetten van bestaande (legacy-)rapportages als gevolg van de nieuwe AVG-wetgeving. Voor de nieuwe omgeving (ACE, zie verderop in dit artikel) wordt veiligheid gewaarborgd door onder meer het aantal mensen te minimaliseren dat toegang heeft tot productiegegevens. “Dat doen wij door vol in te zetten op automatische DevOps-pipelines in onze nieuwe omgeving.”

Treinen rijden vaker door data

Het zijn proeven als deze die vaak de media halen, maar ook op minder zichtbare gebieden werkt D&A aan een betere treinreis. Zo is er de inzet van predictive maintenance, waardoor treinen minder vaak uitvallen. Ook het real-time monitoren van de 'de-icing' van materieel wanneer treinen in de winter ‘s nachts kunnen bevriezen verloopt een stuk effectiever door inzet van data. "Dat merk je als reiziger doordat je trein beschikbaar is waar dit vroeger misschien minder vaak het geval was. Maar je weet daarbij natuurlijk niet dat dit komt doordat we een dataproduct inzetten."

Data verandert veel

Het maken van de omslag van een mobiliteitsbedrijf naar een datagedreven logistieke organisatie is een Zo is er de inzet van predictive maintenance, waardoor treinen minder vaak uitvallen.grote uitdaging, zo wordt wel duidelijk in het gesprek met Martijn. Deze uitdaging speelt op verschillende niveaus: van de data tot de collega’s binnen de organisatie zelf. "We moeten data op een volwassen manier behandelen, eenduidig bewaren en er 100 procent 'AVG-proof' mee werken, en dit natuurlijk altijd met het oog op de impact die we ermee maken op ons bedrijf en de reiziger."

Een uitdaging waar Data & Analytics op dit moment mee heeft te maken, is het goed ontsluiten van data. Hiertoe is het project ACE (Adoptie Cloud Ecosysteem) opgezet. “Wij geloven in de waarde hiervan voor het bedrijf. Voor ons houdt dit het opwerken van data in, waarbij we ‘vuile’ data schoonmaken, dus als het ware geschikt om ze vaker te gebruiken. Dus niet alleen voor dat ene vraagstuk waar we op dit moment mee bezig zijn om onze collega’s te helpen, maar ook voor toekomstige vragen.” Het toepassen van synthetische data binnen de ACE-omgeving, zoals de AVG voorschrijft, is nieuw. “Tegen de verwachtingen in zijn onze teams enthousiast over het werken met synthetische data. Het helpt ook in het automatiseren van testtrajecten zodat bij wijzigingen de omgeving veilig blijft.”

De grootste uitdaging is echter misschien wel het veranderen van zaken die vaak al jaren op een bepaalde manier worden gedaan, maar door het werk van D&A toch een stuk beter blijken te kunnen. "Doe het maar eens: ga een monteur die al dertig jaar zijn vak beheerst vertellen dat hij zijn onderhoudsboekje voortaan niet meer nodig heeft omdat wij de data hebben om precies te voorspellen wanneer een treinstel naar de werkplaats moet. Maar dat maakt ons werk ook zo relevant. Onze treinen rijden overal, en iedereen heeft wel een mening over de NS. En door het data-denken overal in de organisatie te krijgen, kunnen wij helpen dat bedrijf te verbeteren, want veranderen doe je samen. Dat is toch gaaf?"

Ook impact maken op een miljoenenpubliek? Als onderdeel van het team Data & Analytics werk je dagelijks aan innovatieve toepassingen. Klik hier voor meer informatie.

Dit artikel is een onderdeel van een artikelenreeks in samenwerking met de NS.

Dit artikel is geen redactioneel artikel, maar een advertorial. Mocht je ideeën met ons willen delen over deze vorm van adverteren, dan horen wij dat graag. Hierover kun je met ons in gesprek via [Discussie] Reclame algemeen, daar zullen collega's aanwezig zijn om jouw vragen en/of opmerkingen te bespreken/beantwoorden.

Reacties (43)

43
34
9
0
0
15
Wijzig sortering
real-time analyses op het Hadoop-dataplatform
. Dat klinkt tegenstrijdig?
Kan je deze toelichten voor de mensen die Hadoop niet kennen?
Hadoop is voor grote batchverwerkingen. Waarschijnlijk bedoelen ze HDInsight + Spark.
Vroeger (voor Hadoop 2.0) was dat zo, toen had Hadoop maar een processing engine (MapReduce). Sinds Hadoop 2 zit YARN hiertussen als resource negotiator, waardoor ook realtime procressing met bijv Spark mogelijk is.

HDInsight is alleen maar een Hadoop-distributie.
Spark kan volgens mij redelijk makkelijk op hadoop inhaken als het gaat om het opvragen van data, dus dat zou de uitspraak wel verklaren?
Er is genoeg windenergie ingekocht (van een aantal Nederlandse en Europese windparken) door NS, meer kunnen ze simpelweg niet doen lijkt mij.
En wat zet jij daar precies tegenover om het tegendeel te bewijzen behalve slappe onzin beweringen zonder enige onderbouwing?
Je link onderbouwt je post totaal niet vrees ik. Deze laat echter wel zien dat het toch echt waar is :)
Paywall omzeilende NRC checkt link
Verder we hebben in NL helenaal geen windstroom over en Europa ook niet. Dus draait alles nog op grijze stroom.....
Dus draait alles nog op grijze stroom.....
Hoe kan nu alles op grijze stroom draaien, als er feitelijk groene stroom opgewekt en gebruikt wordt? Dat telt toch niet op tot 100%?
Tis in ieder geval niet groen. Dan zou je je overschot moeten opslaan in accu's of potentiële energie, die je dan later weer gebruikt. Dit is een zeer kostbare oplossing dus draaien we gewoon grijze stroom. De mensen die grijze stroom gebuiken helpen de zogenaamde groene stroom mensen. Deze op hun beurt pronken met andermans veren om te zeggen ik draai op groene stroom gewoon een leugen. Willen ze ook niet voor betalen. Ga zelf maar eens uitzoeken als jij jouw huis wil loskoppelen van het net omdat je groene stroom opwekt denk dat niemand niet echt kan in NL. Behalven de happy view met modaal x 20 of zo......
Tis in ieder geval niet groen...
Ah, dat is opeens een stuk gematigder. Toch wel jammer, die feiten.
Feit is dat er geen enkel bedrijf op groene stroom kan draaien. Misschien een paar burgers wel in NL . Misschien eens https://www.climategate.n...onkere-kant-zonnepanelen/ lezen. En niet meteen iemand geloven zie zegt dat hij op 100% groene stroom werk. Hij misbruikt nog steeds de.grijze stroom markt.
De eindgebruiker misbruikt helemaal niks hier. Als de leverancier 100% groene stroom belooft, dan is dat aan de leverancier om dat te leveren op de manier zoals zij dat gegarandeerd hebben.

Één ding is zeker, je fatalistisch getinte betoog dat groene stroom niet bestaat en geen enkel nut heeft zal niet bijdragen aan de adoptie van daadwerkelijk groen opgewekte stroom.

Op je gelinkte website wordt in een onduidelijk en zeer onoverzichtelijk opgezet "artikel" een heel verhaal verteld waarna doodleuk wordt neergeplempt dat hernieuwbare energie onzin is van vóór de industriële revolutie. Het verhaal en die bewering zijn op geen enkele manier met elkaar verbonden.

Het enige dat daar wél wordt gedemonstreerd is dat het oppompen, vervoeren en raffineren van olie goedkoper is. Well duh! Daarom doen we dat ook al jaren! Er is voor de makkelijkste en goedkoopste oplossing gekozen, niet voor de duurzaamste.

... en dan lees ik in de comments een verhaal over dat klimaatactivisten met opzet ingewikkelde verhalen neerzetten om je in verwarring te brengen. Iets met een pot, een ketel en zwart zien.
Op je gelinkte website wordt in een onduidelijk en zeer onoverzichtelijk opgezet "artikel" een heel verhaal verteld waarna doodleuk wordt neergeplempt dat hernieuwbare energie onzin is van vóór de industriële revolutie. Het verhaal en die bewering zijn op geen enkele manier met elkaar verbonden.
Precies. Verhalen die er heel overwogen uitzien. Niet iedereen heeft de achtergrond er doorheen te kunnen kijken.

Het nare is dat het heel veel moeite kost om zulk soort onzin te ontkrachten :-(

Ik vond, sorry voor de herhaling, https://klimaatverandering.wordpress.com/. Mocht je ook een tegengas-site weten, zou je het willen aanvullen?
Feit is dat er geen enkel bedrijf op groene stroom kan draaien. Misschien een paar burgers wel in NL . Misschien eens https://www.climategate.n...onkere-kant-zonnepanelen/ lezen. En niet meteen iemand geloven ...
Het is altijd goed om in die gevallen uitersten in stellingen uit de weg te gaan. 100% groene stroom is erg veel natuurlijk, maar je snijdt jezelf in de vingers door daar 0% tegenover te zetten.

Sites als climategate en groene rekenkamer zijn helemaal doorgeslagen, en mogelijk nog gevaarlijk ook omdat er halve waarheden en halve leugens door elkaar lopen die voor veel mensen moeilijk te doorgronden zijn.
...zie zegt dat hij op 100% groene stroom werk. Hij misbruikt nog steeds de.grijze stroom markt.
Ik zou 'gebruikt' hebben geschreven. De boodschap is hetzelfde, zonder als boodschapper een bias door te laten schemeren.

PS: zoals Trump & Co laten zien, is het makkelijk onzin te braken en het aan anderen over te laten de zooi op te ruimen. Het opruimen kost altijd meer tijd dan het braken, en is niet per sé een prettig of dankbaar werk. Gelukkig zijn er wel mensen die dat doen. Op klimaatgebied kon ik https://klimaatverandering.wordpress.com/ vinden.

[Reactie gewijzigd door wankel op 23 juli 2024 05:14]

In roep niet dat ik op 100% groene stroom draai. Deze advertentie van de NL wel. Waarom mag ik daar niet een kritisch tegen geluid aan laten horen. Normen en waarden vervagen mag maar hoef ik het niet mee eens te zijn...
We zijn er inderdaad nog niet, maar dit soort stappen zijn wat mij betreft zeker aan te moedigen in plaats er zo cynisch in te staan.

De stroom die ze inkopen is 100% groen. Dat de stroom vermengd is op het net met stroom opgewekt uit fossiele brandstoffen doet daar niets aan af; de NS heeft op dit vlak zijn steentje bijgedragen aan een schonere toekomst.
Er is niet zoiets als "mengen", "groene stroom" of "grijze stroom".

Groen of grijs is hier geen producteigenschap. Je kunt onmogelijk van een specifieke kWh stroom aangeven dat-ie groen of grijs is, zo werkt het niet. Een elektron is een elektron, hoe je deze ook in beweging brengt.

"Groene stroom" is een kwestie van certificering. Als je kunt aantonen dat je een molen hebt staan die, zeg, 100 kWh opwekt, dan mag je 100 kWh verkopen met het label "Groen" erop. Alle kWh die je daarbuiten verkoopt mogen dat label niet meer dragen, want je hebt geen bewezen groene opwekcapaciteit naast die 100 kWh.

100% groene stroom aanbieden is dus niets meer en niets minder dan evenveel groen-certificaat inkopen (en dus verkopen) als dat je stroom inkoopt.

Is dat misleidend? Misschien. Verwarrend? Zeker. Reclame om te kunnen verkopen? Absoluut! De gemiddelde consument krijgt niks mee van het hele certificaatverhaal, maar het is momenteel de enige manier om "Groene stroom" aan te kunnen bieden. Ga er alleen maar eens aan staan om in een commercial van 30 seconden, of een banner van 600x60 pixels, uit te leggen dat je stroom verkoopt en door middel van certificaten van oorsprong kunt garanderen dat er ook daadwerkelijk zoveel stroom op een groene manier is opgewekt. Gaat niet, wordt je verhaal te ingewikkeld van, verkoop je niks mee.

Ben ik dan zo naïef als ik kies voor een leverancier die me 100% groene stroom belooft? Nee, zeker niet. Ik weet hoe het plaatje werkt, maar kies bewust voor een groene leverancier. Ik neem mijn energie af bij een bedrijf dat voor mij zorgt dat er voldoende groene opwek gedaan wordt. En als meer mensen dat doen, zal er méér groen opgewekt moeten worden.
Met mijn groenestroomcontract geef ik een signaal af aan de markt: ik wil, als consument, dat er stroom op een groene manier opgewekt wordt. En that's it!
Maaaaaarrrrrr als we dan uiteindelijk allemaal op jouw 100% groene stroom zouden gaan zitten komt er nog een aap uit de mouw. Het zou denk ik wel 4x zo duur worden. Waarom dat dan nu ook niet zo verkocht gewoon omdat niemand het dan meer wilt. Maar jij vindt het wel normaal om er nu reclame mee te maken. Lijkt me ook niet helemaal fair....
Ze zeggen het notabene zelf bij NRC:
Maar hoe weet je of de stroom in de bovenleiding afkomstig is van een windturbine? „Er loopt geen draadje van een windmolen naar het spoor”, zegt NS-woordvoerder Ton Boon. Treinen rijden ook als het niet waait.

Windstroom wordt gewoon aan het elektriciteitsnet geleverd. Er komt dus niet ‘100 procent windstroom’ uit de bovenleiding, en dat kan ook niet.
En vervolgens de stelling beoordelen als 'waar'. Flauwekul dus. Je kunt hoogstens zeggen dat ze de boel compenseren met ingekochte capaciteit op windparken. Maar dat is feitelijk heel wat anders dan 'rijden op'.

[Reactie gewijzigd door woekele op 23 juli 2024 05:14]

Inderdaad. En verder: dat is er van uit gaande dat die groene stroom ook echt maar één keer verkocht wordt. Aangezien het niet te controleren valt wat je precies afneemt omdat alles bij elkaar komt zou het me niets verbazen als over een paar jaar blijkt dat hier mee gesjoemeld word.
totdat iemand met bewijzen komt zijn zulke beweringen natuurlijk gewoon FUD en overbodig.
Denk je dat inwoners van een dorp/stad naast een waterkrachtcentrale nog extra gaan betalen voor groene stroom? Die weten toch al dat hun stroom groen is. Dat die groenheid vervolgens via certificaten verkocht wordt aan iemand anders honderden of duizenden kilometers verderop, zullen ze lak aan hebben. En zo heb je dus groene stroom die 2x afgenomen wordt. Kan niet. Maar ja...
Denk je dat inwoners van een dorp/stad naast een waterkrachtcentrale nog extra gaan betalen voor groene stroom? (...) En zo heb je dus groene stroom die 2x afgenomen wordt. Kan niet. Maar ja...
Ja, of 0 keer natuurlijk, als iedereen in dat dorpje ligt te slapen en de waterkrachtcentrale alle opgewekte energie de ether instuurt...
Zolang zij er lak aan hebben wordt die groene stroom geen 2x afgenomen. Als zij niet expliciet voor groen kiezen wordt het grijs. Het certificaatsysteem is hier gewoon strikt in en beweren dat het dubbel gebruikt wordt is onzin.
Klopt. Alleen wordt het netto-klimaat-effect er wel door gedrukt/tenietgedaan. Situatie eerst: waterkracht-centrale levert stroom aan omwonenden. Situatie daarna: hetzelfde, maar nu is er een certificaat voor verkocht zodat anderen kunnen zeggen dat ze groene stroom gebruiken. Misschien dat het een positief effect heeft uiteindelijk omdat de bouw van nieuwe centrales makkelijker gaat met het vooruitzicht op inkomsten uit certificaten. Dus totaal nutteloos is het inderdaad niet.
Tsjah, dat is al lang een discussie tussen voor en tegenstanders. Als jouw energie leverancier 100% groene energie leverd en voor het totale verbruik van zijn klanten ook de nodige certificaten van oorsprong kan voorleggen, hebben die klanten dan uitsluitend groene energie gebruikt? Volgens de ene wel, volgens de andere niet.

Feit is wel dat de vraag naar groene stroom toeneemt, de prijs van groene stroom stijgt en energieleveranciers daarom meer en meer interesse hebben in groene stroom omdat deze winstgevend wordt.

Das net zoals ik met mijn zonnepanelen. Ja ik heb een productieoverschot. Ja, ik claim dus 100% op zonne energie te rijden met mijn EV ondanks dat deze 's nachts wordt geladen. En uiteindelijk is het een filosophische discussie over wie gelijk heeft. Want hoewel de NS niet kan claimen dat de energie voor een specifieke trein op dat moment door een windmolen wordt opgewekt, kan je ook niet zeggen waar deze dan wel vandaan komt. De elektronen op het net zijn niet identificeerbaar.
Hoop woorden om de waarheid te maskeren. Je rijdt niet op zonne-energie. Als dat wel zo was, kon je ook (altijd betrouwbaar) rijden zonder de gas/kolen/kern-centrale. Dat kun je niet. Je bent er nog steeds van afhankelijk. Feitelijk dus totaal onjuist verhaal.

Als je claimt dat je op zonne-energie rijdt, moet je de daad bij het woord voegen en je auto afsluiten van het net.

Bovendien, de energie van je panelen lever je op momenten dat er meestal al overschot is en de vraag (en dus prijs) erg laag is. De energie om te laden neem je af op momenten dat energie wel schaarser is (en de prijs dus hoger). Je ruilt dus vrijwel waardeloze stroom tegen waardevolle stroom op een later moment en wentelt de kosten hiervan af op de rest van de samenleving. Ja, ik heb zelf ook zonnepanelen en doe hetzelfde. Maar het is niet houdbaar op grote schaal en in elk geval niet eerlijk.

PS: meningmodden valt wel erg op hier.
Als je claimt dat je op zonne-energie rijdt, moet je de daad bij het woord voegen en je auto afsluiten van het net.
of.. eh.. batterijen in je auto doen?
Ja, en dan je auto alleen overdag als de zon schijnt thuis opladen. Ga maar met de fiets naar het werk, zodat je auto thuis kan laden. En als je een bewolkte dag hebt, ga je de volgende dag ook maar gewoon met de fiets, want dan zijn je batterijen niet opgeladen.

Weet je wat... doe die auto helemaal weg en ga altijd met de fiets. Net zo makkelijk.

[Reactie gewijzigd door woekele op 23 juli 2024 05:14]

Het voordeel van electriciteit is dat je het zo in een draadje kan stoppen, en dan komt het er aan de andere kant uit!

Je kan zelfs met je buurman Woekele, die fel tegen elke mileumaatregel is en stug zwarte stroom promoot, afspreken dat hij je groene (verse) zonnestroom gebruikt en doet alsof het zwart is, terwijl je zelf op de zaak de zonnepanelen van de zaak gebruikt. En dan 's avonds met de zwarte stroom van Woekele je auto opladen, en doen alsof het groen is

Het voordeel is niet dat er dan 's avonds nog steeds hydro-, kern- of windenergie nodig is, maar dat er overdag minder gas, steen- of bruinkool verstookt hoeft te worden.

En als het 's nachts wat minder waait, dan laadt Blokker misschien de volgende dag zijn auto weer op de zaak op, op zonnestroom van kantoor of het kantoor ernaast.
Ik promoot helemaal niks. Ik weerleg alleen de leugens van de groene maffia.
Het een praat het ander niet goed, maar promotors van vuile stroom hebben meer subsidie, meer macht en meer vuile leugens dan de groep die iets probeert te doen aan de impact van energieopwekking op het klimaat.
Je kunt draadjes leggen wat je wil, maar je rijdt met de trein en elektrische auto gewoon grotendeels op kolen en gas. (de situatie verbeteren) lukt met wind-/zonne-energie heel mondjesmaat,(...)
Juist met draadjes leggen wat je wil kom je er wel. Een pijpleiding voor olie is mogelijk, een pijplijn voor zonnestroom net zo goed. Wel lastiger, omdat je door allerlei landen heen moet die 1) politiek instabiel zijn en 2) voor inkomsten nu nog afhankelijk van olie.

Zolang mensen fossiele zonneenergie blijven promoten, blijft er een kunstmatig grotere vraag naar, waardoor het voor landen met veel zon en olie niet interessant is om over te stappen op productie van verse zonneenergie.
Die draadjes leggen is niet zo simpel als het klinkt. Kijk maar wat voor mega-investeringen momenteel nodig zijn in landen als Duitsland/Nederland om het stroomnet niet in te laten storten en dat is nog maar het begin. Als echt iedereen elektrisch gaat rijden en stoken dan vraagt dat nog veel en veel en veel meer.

Bovendien blijf je het probleem houden dat zonnestroom er vaak is op momenten dat de vraag er niet is. Of er niet is op momenten dat de vraag er wel is. Batterijen zijn daar op grote schaal echt geen duurzame oplossing voor.
Die draadjes leggen is niet zo simpel als het klinkt.
Nee, heb je gelijk in. Vooral als je een draad, net als een pijplijding, wil leggen van de plaatsen waar de zon schijnt (Sahara, Midden Oosten). Van links naar rechts is dan wenselijker, zodat je ook stroom hebt voor zonsopkomst en na zonsondergang.

Met de noodzaak voor energieopslag op grote schaal is er meer onderzoek naar batterijtechniek dan ooit. Op dit moment is er onvoldoende batterijcapaciteit, dat zegt natuurlijk niets over de stand van zaken over vijf, laat staan tien jaar.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.