Heel leuk allemaal... maar zelfs zonder fraude is het mogelijk dat er zoveel geld aan ICT is uitgegeven (derden).
Het gaat als volgt:
------------
Ambtenaar: "Ik wil een auto zonder stuur met 7 wielen en hij moet grote balken kunnen vervoeren. Bouw dat ff voor mij".
ICT-er: "Ja maar dat voldoet niet aan de definitie van een auto, daarmee kun je niet rijden, die is niet compatibel met andere auto's, is niet compatibel met de Nederlandse wegen bla bla..."
Ambtenaar: "Okay, dan zoek ik wel iemand anders. Doei!"
ICT-er: "Nee wacht, ik kan het wel voor je bouwen. Dat kost 10k euro".
Na oplevering of bij tussentijds gesprek:
Ambtenaar: "Hmm... hoe verwacht je nou dat ik hiermee kan sturen? Kun je een stok inbouwen waarmee ik naar links en rechts kan sturen?"
ICT-er: "Geen probleem".
Ambtenaar: "Je hebt de auto zodanig gemaakt dat hij wel balken op het dak kan vervoeren, maar kun je hem zodanig ombouwen dat hij de balken ook in een bak kan vervoeren? Op die manier kan ik er ook zand mee vervoeren en meubels etc".
ICT-er: "Okay... maar wat wil je nou precies: wil je een auto of wil je een vrachtwagen of wil je een pickup-truck of een aanhangwagen?"
Ambtenaar: "Wat boeit mij nou wat voor naam je eraan geeft! Bouw dat ding om. En ik wil niet dat je helemaal opnieuw begint met bouwen want we zijn al een heel eind gekomen. Alleen die bak moet er nog bij."
De ICT-er gaat uiteindelijk de auto uitbreiden naar een vrachtwagen, hetgeen inhoudt: grotere motor, grotere wielen, grotere chassis etc. Pas als dat die aanpassingen zijn gedaan, kan de ICT-er beginnen met het bouwen van de (achter)bak. Het was veel makkelijker geweest om helemaal opnieuw te beginnen, maar dat gaat conflicten opleveren. Sterker nog, het was veel beter geweest om vanaf het begin beter naar de functies te kijken die de vrachtwagen moest vervullen (functioneel ontwerp) in plaats van gaandeweg de functionaliteiten aan te passen.
-----------
Hierboven beschreven is
het bekende XY-probleem (overigens, dat is niet de enige reden waarom ICT-projecten van de overheid zo duur uitvallen en mislukken). Als ICT-er kun je keihard hiervoor aan de bel trekken, maar je kunt een leek op geen enkele wijze van je gelijk overtuigen. Dus minister Hennis: laten we gewoon lekker doormodderen en lekker veel geld uitgeven zoals we al jaren doen. Tenzij u aan mij kunt wijsmaken dat de ambtenaren het advies van ICT-ers zullen opvolgen bij het bouwen van nieuwe systemen. Waarom kunnen ICT-ers wel werkende systemen bouwen voor andere bedrijven voor een schappelijke prijs en niet voor de overheid? Alleen bij de overheid mislukken zoveel ICT-projecten en reizen de kosten de pan uit. Goh, dat zal wel aan die ICT-ers liggen.
Wat het hierboven beschreven probleem nog lastiger maakt is dat software
ONZICHTBAAR is. Een leek kan zien dat een scheef huis bouwkundig gezien niet goed is. Maar diezelfde leek kan niet zien of een website vanuit bouwkundig oogpunt goed of slecht is. Zelfs een ervaren programmeur kan niet in de stoel van een gebruiker zitten en een volwaardig compleet oordeel geven of een website bouwkundig gezien goed in elkaar steekt. Daarvoor moet je de broncode LEZEN om te begrijpen welke onderdelen er met elkaar verbonden zijn etc. Ik kan toch niet oordelen of de website van DigiD goed in elkaar steekt door een beetje te klikken op de website van DigiD? Maar een ambtenaar oordeelt WEL op die manier of de website goed is en op basis daarvan wordt het project goedgekeurd!!!! Op basis van lekenoordeel worden ICT-projecten dus goedgekeurd!!!
Minister Hennis: ik wil u best inhuren om mijn aardappelen te schillen, maar niet om onderzoek te doen naar dingen waarvan al lang bekend zijn hoe ze werken.