Veel mensen lijken te vergeten dat het oude systeem ook behoorlijk brak was. We waren eraan gewend, maar voor nieuwe gebruikers (en zéker voor buitenlanders) waren het strippenkaartensysteem, vervoerders-specifeke systemen en de NS-kaartjes soms ondoorgrondelijk. Ik ben momenteel een paar maanden in Duitsland, waar je nog steeds het systeem hebt zoals dat vroeger in Nederland was, en het heeft me een aantal dagen (!!) googlen en lezen gekost om een half idee te krijgen van hoe ik moet reizen tussen drie vervoerdersgebieden. En wat het kost. Ja, het is niet mogelijk om van tevoren erachter te komen wat een kaartje of abonnement kost hier - drama! Geen wonder dat OV hier zo slecht gebruikt wordt.
Je bent nu je eigen onkunde aan het afschuiven op een systeem wat juist veel beter werkt voor buitenlanders en mensen die af en toe reizen. Wat doe je namelijk als je de weg niet weet of als je niet weet wat je moet doen? Jawel, je mond opentrekken en vragen. Je weet wel, een bus instappen, melden waar je heen moet en vragen hoe je daar dan moet komen. Doe je dat hier in Nederland dan krijg je ineens een heel verhaal over een OV-chipkaart en dingen als rit-kaarten (enkeltjes die heel erg duur zijn en die het oude zone-systeem nog enigszins kennen; als alternatief voor wie geen OV-chipkaart heeft).
Het grote voordeel wat wij destijds en nu nog steeds hebben is 1 website waarop we alle gegevens van alle vervoerders kunnen zien. Het is 1 uniform systeem waar we in kunnen van en waar we naartoe willen reizen. Het systeem spuugt dan alle info uit die je nodig hebt. Dat systeem kennen ze elders nog niet zo en dus zul je het op de ouderwetse manier moeten doen: vragen. Dit probleem los je dus niet op met een OV-Chipkaart of welk ander soort kaartje dan ook, dat probleem los je op door 1 centrale plek te creeeren waar je je reis in kunt plannen. M.a.w. het gaat hier om het eenvoudig kunnen vinden van je reisinformatie. gaat bij ons ook nog niet helemaal goed. Als je iets anders wilt als het standaard a-b verhaal wordt het heel snel heel erg mistig. Dan weten ze het bij de NS klantenservice zelfs niet meer.
Strippenkaarten waren een systeem dat nergens anders in deze vorm werd gebruikt. Zones waren zeker wel een concept dat in de hele wereld werd gebruikt, maar het feit dat je vervoersmiddel in en uit zones kon rijden en dat je van tevoren precies moest weten waar je naartoe ging en eventueel een halte eerder moest uitstappen om optimaal gebruik te maken van je dure kaartje...
Ik weet niet anders dan dat dit systeem of een variant daarvan in diverse landen jarenlang in gebruik is. Met name bij treinen en metro's is het al vanaf het begintijdperk gemeengoed.
Met de OV-chipkaart hebben we een systeem gekregen dat uitstekend werkt als je het precies gebruikt waar het voor bedoeld is.
Dat is dus nou net het probleem. Waar het voor bedoeld is sluit totaal niet aan op hoe het in de praktijk er aan toe gaat. Mensen hebben kleine kinderen die mee willen, er zijn mensen met handicaps (voor de een is de nieuwe chipkaart een vreugd, voor een ander een hel), er zijn buitenlanders die met het OV gaan, veel mensen die zo nu en dan gaan, bussen/treinen/etc. kennen vertragingen, het systeem kan er wel eens uitliggen etc. Het systeem is vooral gericht op mensen die een abo hebben en dagelijks een vast traject afleggen, er nooit vertragingen zijn en het systeem ook nooit een defect zal vertonen.
Het enige dat je hoeft te doen om het te gebruiken is in- en uitchecken. Als je dat netjes doet betaal je altijd hetzelfde om van plek A naar B te komen, geen rare constructies met korting-op-retourreizen, overstaptarieven worden helemaal automatisch berekend, terugstapkorting is automatisch, helemaal uitstekend. Dit is exact wat je wilt van een homogeen OV-systeem met overstappen tussen trein, bus, metro, tram en uitzonderlijke diensten (veerpont, ov-taxi, ov-fiets).
Dat is inderdaad de mooie theorie die ons is voorgespiegeld. De praktijk is weerbarstiger. De prijzen die worden berekent gaan voor een, ik schat, 80 tot 90% goed, de overige 10 tot 20% betekent dat de prijs anders is dan normaal, soms hoger, soms lager. Er is een tijdlang ook stevig geklaagd door niet alleen reizigers en reizigersorganisaties maar ook door de politiek dat het systeem op dit vlak veel te onbetrouwbaar is. Maar dat wisten we eigenlijk al want dat zagen we ook met die proef met het betalen middels de chipknip, een proef die mislukt is doordat het systeem onbetrouwbaar was. Het is dan ook dit soort blindheid en kijken door een roze bril wat bijdraagt aan de problemen met het huidige systeem en waardoor er zo ontzettend veel kritiek is. Neem nou dat gedoe met de beveiliging van de chip zelf. Er was al een nieuwe waar dat probleem was opgelost. Dat wisten ze maar ipv direct daar gebruik van te maken hebben ze het laten lopen. Gevolg: onnodige negativiteit bij de invoering van het systeem. Dat imago wat je in het begin oploopt is iets waar je amper nog van af kunt komen. Daar gaat veel tijd en geld (in promotie) inzitten.
Dit is allemaal waarom het is gegaan zoals het is gegaan. Uiteindelijk denk ik dat het Nederlandse OV-principe veruit het meest gebruiksvriendelijk is, zowel voor regelmatige als incidentele gebruikers. Het zou alleen fijn zijn als de uitvoering net zo goed was als het idee erachter, en dat ook de laatste schoonheidsfoutjes in het principe eruit worden gegooid (zoals de inconsistentie van vervoersbewijzen bij onze oost-gelderse en groningse concessiehouders).
Dat ben ik dus absoluut niet met je eens. De uitvoering is exact conform het idee. Het probleem is dan ook niet de uitvoering maar het idee. Dat idee is niet hoe de realiteit is en juist dat is wat de hoofdoorzaak van de problematiek is. Als je dan ook nog eens je huiswerk niet doet en alles door een roze bril bekijkt (denk aan de proef met de chipknip en de kraakbare eerste OV-chipkaart) heb je een hele goede mix die zorgt dat reizigers niet meer met het OV willen.