Onderzoekers ageren tegen overname 'open platform' Mendeley door Elsevier

Onderzoekers hebben in groten getale negatief gereageerd op de overname van het online samenwerkingsnetwerk Mendeley door uitgever Elsevier. Door de negatieve reputatie van Elsevier vrezen wetenschappers dat het open karakter van Mendeley wordt uitgehold.

Mendeley biedt binnen zijn platform onder andere tools voor het maken van wetenschappelijke publicaties of het delen daarvan. Daarbij fungeert het als een sociaal netwerk voor wetenschappers, die bijvoorbeeld via de site kunnen communiceren of data uitwisselen. Op dinsdag werd bekend dat Elsevier het onlineplatform Mendeley overneemt voor een bedrag van bijna 53 miljoen euro.

Sinds het bekend worden van de overname hebben verscheidene wetenschappers aangekondigd het platform te zullen verlaten en hun data van de site te halen, zo tekent Paid Content op. Het grootste bezwaar is gebaseerd op de reputatie die Elsevier heeft: Mendeley biedt een 'open' platform voor wetenschappers om data en publicaties te delen, maar er wordt gevreesd dat de van origine Nederlandse uitgever hier een einde aan wil maken. Mendeley heeft echter aangekondigd dat het geen veranderingen door wil voeren, al heeft de nieuwe eigenaar nog geen uitspraken gedaan hieromtrent.

Elsevier ligt als uitgever van talloze wetenschappelijke tijdschriften onder vuur vanwege pogingen om de open toegang tot wetenschappelijke content in te dammen. Zo ondersteunde de uitgever het inmiddels gesneuvelde en hoogst omstreden Sopa-wetsvoorstel evenals initiatieven om open toegang tot wetenschappelijke papers te beperken. Ook zou het bedrijf proberen door middel van koppelverkoop universitaire bibliotheken een abonnement op laaggewaardeerde tijdschriften af te laten nemen. Verscheidene wetenschappers hadden al op de praktijken van Elsevier gereageerd met een boycot van zijn wetenschappelijke tijdschriften; mogelijk ziet Elsevier de overname van Mendeley als een kans om zijn reputatie op te vijzelen.

Reacties (25)

[Wasrek]

Een groot probleem in de wetenschap helaas. Onderzoekers die iets willen bereiken moeten hun onderzoek in peer-reviewed journals publiceren. Dat wil zeggen: tijdschriften waarbij je pas kunt publiceren nadat een aantal andere (voor jou meestal onbekende) wetenschappers uit jouw vakgebied de inhoud van het artikel hebben goedgekeurd. Tot zover is het nog positief. Het probleem is echter de macht die de uitgevers zoals Elsevier hebben. Zij bezitten veel van de bladen met een hoge impact factor en vragen grof geld (vaak 30-40 euro voor 1 pdf van 10 pagina's) voor de toegang tot de artikelen, terwijl ze bijna de volledige redactie van de artikelen overlaten aan de "peers". Onbetaald.

Wetenschappers kunnen zich hier echter niet zomaar 1...2...3.. tegen afzetten, omdat zijn aan het eind van de rit worden afgerekend op het aantal gepubliceerde artikelen en de impact factor ervan. Enige goede oplossing zou zijn als bijvoorbeeld alle overheden zouden gaan eisen dat alle artikelen voortkomend uit door de overheid gesubsidieerd onderzoek verplicht gratis toegankelijk moeten zijn. Dit zou na verloop van tijd vanzelf meer gratis tijdschriften mét een impactfactor op moeten leveren.

Een artikel in het NRC van dit weekend maakte mij nog eens duidelijk dat het probleem nog groter is dan al gedacht. Universiteiten hebben doorgaans een abonnement op populaire tijdschriften, maar mogen niet automatisch artikelen binnenhalen, om ze vervolgens met een computer te doorzoeken. Dit zou bijvoorbeeld handig zijn om nieuwe resultaten te behalen door heel veel documenten over één onderwerp statistisch te analyseren. Uitgevers als Elsevier en Springer willen hier echter niet zonder meer aan meewerken (lees: ze willen nog meer geld van universiteiten, voor content die de tijdschriften nooit gehad zouden hebben zonder die universiteiten).

[arnem_]

Nu zijn wetenschappers zelf ook niet de makkelijksten. Er zijn tal van open repositories die gemaakt zijn om zowel artikelen als data te delen. Deze zijn zowel helemaal open source als dat ze worden onderhouden door instellingen (3TU, DANS enz..). Maar ja... wetenschappers delen hun data nu eenmaal niet zo erg graag. Soms omdat ze bang zijn dat hun werk 'gestolen' wordt, soms omdat ze bang zijn dat er achterhaald wordt dat ze onzin verkopen (Stapel) en soms is het laksheid/onwetendheid.

Er moet inderdaad eens beetje vaart komen in de openaccess doelstellingen van de EU. Alleen publieke onderzoeksgelden als de resultaten ook publiekelijk beschikbaar komen.

[Reactie gewijzigd door arnem_ op 23 juli 2024 18:38]

[Terpen Tijn]

Een artikel op een open website zetten, en daarmee serieuze peer review overslaan, is voor een wetenschapper zinloos; het artikel telt dan feitelijk niet mee in de gemeenschap. Immers, iedereen kan wel een onzinverhaal ergens online zetten, de waarde van zo'n upload is heel twijfelachtig. Peer review zorgt er voor dat het kaf van het koren wordt gescheiden.

Overigens zijn er ook veel Open Access journals inmiddels (zoals PLoS ONE), die wel peer review toepassen, maar geen kosten voor de lezer meebrengen. Wel moeten dan de auteurs op hun beurt betalen voor publicatie.

[rob12424]

De artikellen van Diederik Stapel waren volgens mij ook peer reviewed? Iedereen weet hoe dat is afgelopen.

Zoals Einstein ooit eens zei: Fantasie is belangrijker dan kennis. Toch kun je je dan ook afvragen: stel je zou de onderzoeken van Diederik Stapel echt uitvoeren zouden er dan wellicht niet dezelfde resultaten uitgekomen zijn?

[Terpen Tijn]

Peer review is geen 100% garantie dat het artikel goed/betrouwbaar is, en dat zal ook niemand beweren (ik ook niet). Wel is het een systeem dat aantoonbaar vele fouten en problemen afvangt voor publicatie. Vele, niet alle; er is geen praktisch systeem denkbaar dat dat wel zou kunnen.

[Teun Spaans]

Vergelijk peer review met het testen bij software ontwikkeling: je haalt niet alle fouten er uit, maar je haalt er wel een aantal fouten uit.

Een goede informatie analist / requirements engineer / architect / ontwerper zal zijn rapport ook graag alten reviewen, omdat hij weet dat de opmerkingen die hij terug krijgt de kwaliteit verhoogt.

En in zekere zin is ook de kwaliteit van wikipedia hierop terug te voeren: een fout van de ene schrijver wordt door een ander gelezen en gecorrigeerd.

[mars]

Nu zijn wetenschappers zelf ook niet de makkelijksten. Er zijn tal van open repositories die gemaakt zijn om zowel artikelen als data te delen. Deze zijn zowel helemaal open source als dat ze worden onderhouden door instellingen (3TU, DANS enz..)

Ik wil dat best doen maar het project waar ik op werk heeft bv > 2 TB aan MRI data. Gaat 3TU en DANS etc dat gratis voor me hosten? Lijkt me sterk. En dat is slechts 1 project. In het centrum waar ik werk hebben we denk ik zo'n 100TB aan MRI data op onze filer staan. Kunnen we die ook uploaden?

[swtimmer]

waarom zou je dit soort data niet netjes op een dienst als figshare zetten? Op die manier kan je dan zelfs de data afzonderlijk citeren en ze bieden meer ruimte gratis aan als je daarom vraagt!

http://figshare.com/

[n4m3l355]

De kosten voor data is niet meer zoals het vroeger was. Vroeger toen een Gb of data nog euro's letterlijk kostte om dit te hosten/verzenden is dit nu nagenoeg nihiel. Idem voor het kosten zelf 1 Tb kost nu beduidend minder. Zoals jullie (academisch ziekenhuis?) deze data ergens weet te plaatsen zou dit net zoals CERN het doet, ook voor andere vakgebieden zonder veel moeite mogelijk moeten zijn. Het probleem zit er eerder in wie, we wijzen graag met de vinger maar niemand wilt deze verantwoordelijkheid op zich nemen. Realiteit is ook hoewel we Elsevier vervelend vinden, omgekeerd leveren ze wel een sterk platform wat goed doorzoekbaar is. Ik weet niet hoe het nu is maar een jaar of 6 a 8 geleden was het online zoeken naar publicaties knap lastig vanwege talloze kleine platformen die allemaal net even anders functioneerde. Ik houd me zelf niet meer bezig met onderzoek (reeds geruime tijd gestudeerd) echter zoiets als Mendeley klinkt mij geweldig in te oren en als de onderzoekers hier niet blij mee zijn, waarom kopen ze het gezamenlijk niet? Het moet toch een niet al te grote kunst zijn om met de diverse universiteiten een pak centen te verzamelen. 54 miljoen klinkt naar veel maar als je bedenkt dat een lullige universiteit als UM al 450 miljoen had (2007) lijkt mij dat binnen NL toch wel genoeg geld hiervoor te vinden is, laat staan als we globaal gaan kijken of als we stil staan bij de miljarden die de Amerikaanse universiteiten te besteden hebben.

[Reactie gewijzigd door n4m3l355 op 23 juli 2024 18:38]

[actionInvoke]

Niet getreurd, universiteiten zijn op dit moment samen op weg om Elsevier uit het veld te ruimen door zelf open platformen in te richten. Het platform waar ik aan werk is nu in beta en gaat deze zomer online en er zijn anderen die ook op weg zijn. Omdat ze open zijn tappen ze allemaal op elkaar in (die van ons wordt igg al gedeeld met het nationale platform).

Als Elsevier niet snel veranderd is het over een paar jaar overbodig. Echter als deze platformen up en running zijn denk ik niet dat iemand nog met Elsevier wil samen werken, zelfs al veranderen ze hun standpunt. Ik ken werkelijk niemand die iets met Elsevier te maken wil hebben als het anders kan.

[swtimmer]

Zelfs machtige instituten en funding bodies als Max Planck, Wellcome Trust en HHMI proberen het met eLife (http://www.elifesciences.org/the-journal/). Ik gok persoonlijk doordat deze via hun funding uitgave bepaalde eisen kunnen stellen aan de publicatie deze een redelijke kans hebben om binnen een aantal jaren van eLife een concurrent van Nature en Science te hebben neergezet. Maar dit kan alleen als ze daadwerkelijk hun "grote" publicaties actief gaan pushen in hun eigen journal om zo het ouderwetse maar noodzakelijke impact factor op te bouwen.

[pnieuwla]

en het was zon handig platform. helaas...

[Bolletje]

Mendeley is inderdaad top. Ik gebruik het op het moment veel voor mijn scriptie.

Voor de mensen die het niet kennen: Mendeley als programma zijnde, dus naast het platform, beheert en archiveert je (wetenschappelijke) artikelen/publicaties. Hierbij heb je zowel een desktop interface als webinterface.

Je kan via de verschillende databases artikelen zoeken, de PDF'jes downloaden en die volgens importeren in Mendeley. Mendeley zorgt vervolgens voor de archivering. Je kan dan weer de artikelen makkelijk opzoeken aan de hand van bepaalde waarden. Denk daarbij aan publicatiejaar, welk journal, auteurs, volume/issue etc. Mendeley kan daarbij ook zoeken naar relevante artikelen.

Als gratis account krijg je standaard 2GB ruimte voor je PDF'jes. Dat is al best wel wat, vooral als student zijnde. Dit wordt dan ook automatisch gesynchroniseerd met je Mendeley webinterface, een beetje zoals Dropbox. Zo heb je op elke locatie dan je artikelen gearchiveerd en kan je die dan ook raadplegen.

Één hele handige feature is het beheren van je referenties waarbij er ook plugins zijn voor MS Word. Zo kan je op het eind met één klik op de knop je hele referentielijst genereren. Dat is normaal nogal een tijdrovend proces, omdat er aan bepaalde criteria en richtlijnen voldaan moet worden. Ik gebruik bijvoorbeeld Harvard, maar als je dus voor een bepaalde publicatie een andere layout moet hebben kan je dat dus zo omgooien en wijzigen naar een ander format.
Het open karakter heeft er ook voor gezorgd dat er een plugin is voor OpenOffice. Naar mijn weten zeer waardevol, omdat normaliter er enkel plugins verschijnen voor MS Word.

[Reactie gewijzigd door Bolletje op 23 juli 2024 18:38]

[Kajel]

Het is (of was?) inderdaad een fantastisch platform dat ik voor vele papers en mijn scriptie gebruikt heb! Voor mij was de absolute topfunctionaliteit het door jou aangehaalde beheren van je referenties. Zoals je al aangeeft, zijn er plugins voor Word en OpenOffice, maar ook - en dat is voor mij persoonlijk nog veel waardevoller - het genereren van BibTeX referenties (voor LaTeX) is zonder problemen mogelijk.
Daarnaast is Mendeley in staat om bij de meeste PDFjes die je importeert, de metadata te achterhalen; zei het uit zijn eigen database of door analyse van de PDF zelf. Ook online bronnen zijn geen probleem.

Ik ben heel benieuwd of Elsevier hiermee de openheid van wetenschappelijke publicaties verder wil indammen (Mendeley staat immers toe om PDFjes die je zelf geimporteerd hebt, te delen met anderen), of juist - zoals het artikel al aangeeft - haar reputatie wil opvijzelen door Mendeley verder te ontwikkelen en ter beschikking te stellen aan de wetenschappelijke gemeenschap.
Als dat laatste het geval is, kan het wel eens te laat zijn als wetenschappers massaal het platform links gaan laten liggen

[CurlyMo]

Vergeet ook Zotero niet. Ik ken Mendeley alleen van naam maar volgens mij zijn al deze mogelijkheden ook in Zotero te vinden.

[Reactie gewijzigd door CurlyMo op 23 juli 2024 18:38]

[ymajik]

Ik gebruik ook al jaren Zotero, heb heel wat andere programma's gebruikt (o.a. Mendeley, Papers, EndNote,...) maar Zotero blijft nog steeds men voorkeur wegdragen. Heel eenvoudig om referenties bij te houden, importeren na zoekopdrachten, en ook qua integratie met Word, LibreOffice e.d. Zeker een volwaardig alternatief voor Mendeley.

[Verwijderd]

Mooi zo gelijk iedereen de content eraf halen, waardoor Elsevier eigenlijk niks heeft gekocht, en een nieuw platform starten. Het liefste iets dat ondersteund wordt door verschillende universiteiten zodat het open karakter wel behouden blijft.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 23 juli 2024 18:38]

[ashemedai]

Ik heb mijn account al opgezegd en mijn academische en gameindustrie vrienden ook verteld van de overname. Ik heb Mendeley jarenlang gepusht, ook op de universiteit waar ik gewerkt heb, maar na de laatste 2 jaar tegen Elsevier gevochten te hebben omwege SOPA en open access, ga ik niet een, nu, dochterbedrijf blijven supporten.

De controverses liegen er ook niet om: http://en.wikipedia.org/w...iticism_and_controversies

[HEY_DUDE]

Mendeley is echt een geweldig platform voor het archiveren en delen van artikelen. Tevens werkte mendeley ook als een goede reference manager met een plug-in voor microsoft word.

Ik hoop echt niet dat Elsevier dit product commercieel gaat uitbuiten of restricties gaat opleggen. Met een gratis instap abbonnement heb ik meerder collega's overgehaald dit product te gebruiken. Ik denk als dat verdwijnt dat het gauw gedaan is.

[mutley69]

Kan de EU niet tussenbeide komen? Zij die zo de mond hebben over de open en vrije markt?

[FluoDude]

Open access is net in volle opkomst in veel vakgeboeden verplichten de "grant bodies" zeg maar de chareties en de overheid dat werk geproduceerd met hun gels OA gepublished wordt. ER zijn 2 belangrijke soorten OA , Gold zoals Ploswaar je dus Bijna 1600$ betaald per publicatie nature kan bv ook oa on demand dan is het nog een pak meer. Er is ook green open access waarbij er oldschool gepubliceerd word in een tijdschrift maar waar er een gratis kopie in een repository moet worden gedeponeerd eventueel met een embargo de eerste 3 a 6 maand.
Zelf wel een mendelay account maar voor opensourse zotero gekozen als refmanager en researchgate als sociaal netwerk.

[Verwijderd]

Mijn menig is mendeley is echt een geweldig platform voor het archiveren en delen van artikelen.

Ik hoop echt NIET dat Elsevier dit product commercieel gaat uitbuiten of restricties gaat opleggen. Voor nieuwe gebruikers zou ik dat nog snappen om een commercieel gebruik maar bestaande gebruiker vind ik dat er niks moet worden veranderd

[alexbl69]

Elsevier is ook redelijk eng geworden. Postte daar best wel veel, maar zodra je kritiek had op hetzij het koningshuis, hetzij de schrijvers zelf, werd je commentaar direct weggehaald. Hun nieuwe site is ook al een ramp, kom er dus nooit meer.

[Mad Marty]

Het opinietijdschrift Elsevier en wetenschappelijke tak van uitgever Elsevier hebben niets met elkaar te maken, afgezien van het feit dat ze allebeide eigendom zijn van Reed-Elsevier.