Kroes: Europa heeft sneller internet nodig voor groei economie

Als Europese landen hun economie in de toekomst willen laten groeien, moeten ze snellere internetverbindingen mogelijk maken. Dat zegt Eurocommissaris Neelie Kroes op het Broadband World Forum dat in Amsterdam wordt gehouden.

De snellere internetverbindingen zijn nodig voor het ontwikkelen van nieuwe services zonder dat er een tekort aan capaciteit ontstaat op huidige netwerken. "We hebben nog lang niet de grenzen bereikt van wat we met internet kunnen. Laten we die ontwikkelingen niet remmen met langzame verbindingen." Daarbij doelt Kroes op de aanleg van vooral glasvezelnetwerken.

De glasvezelnetwerken zijn niet alleen nodig voor de ict-sector, zegt Kroes. "Alle sectoren gaan digitaal. Cloudcomputing is een hele nieuwe manier van it-dienstverlening en het heeft een snelle verbinding nodig. Ook kunnen we ouderen beter op afstand verzorgen, terwijl ze thuis zijn. We kunnen zelfstandig en met waardigheid oud worden in onze eigen huizen, maar dan hebben we breedbandinternet voor iedereen nodig."

Nationale overheden moeten daarom de aanleg van draadloze breedbandverbindingen stimuleren, zegt Kroes. "Dat zal zichzelf terugbetalen met rente", aldus Kroes. Bovendien zou de versnelde aanleg van glasvezelnetwerken nodig zijn om niet achterop te raken bij andere continenten. "We kunnen niet competitief blijven en economisch wereldleider worden zonder supersnel internet."

De boodschap van Kroes is niet verrassend; ze is als Eurocommissaris verantwoordelijk voor ict en telecom, waarbij een van de hoofddoelen is om internetgebruik in de EU te bevorderen.

Reacties (189)

[Mark9712]

Ik blijf het verrassend vinden dat liberalen hun ideologie direct vergeten zodra ze in een machtspositie terechtkomen. In Nederland heeft de breedbandmarkt zich de afgelopen vijftien jaar vrijwel volledig privaat fantastisch ontwikkeld met steeds hogere snelheden voor een schappelijk bedrag. Een liberaal als Kroes zou deze ontwikkeling toe moeten juichen en pleiten voor een terughoudende rol van de overheid.

In plaats daarvan wil ze juist een grotere rol voor overheden, die vervolgens met belastinggeld een prima functionerende markt volstrekt onnodig verstieren. Natuurlijk zijn er landen in Europa waar de internetverbindingen een stuk beter kunnen, beperkingen hier zijn echter de lagere koopkracht van de consumenten en lagere mate van verstedelijking.

Wat Kroes wel zou moeten doen is ervoor zorgen dat de markt ruim baan krijgt en nationale of plaatselijke overheden zoveel mogelijk weg blijven hiervan. Dus geen draadloos internet in binnensteden of wijken op glasvezel waarmee op kosten van de belastingbetaler oneerlijk wordt geconcurreerd met de markt. Op de lange termijn is dit een heilloze weg.

[10 feet high]

Het gaat hier ook belange niet alleen maar over de prijs van een gewoon internetabonnement of de maximumsnelheid die je haalt als je een film gaat dowloaden. Het is wel heel makkelijk gezegd: laat de markt haar werk doen. Maar het globale plaatje is veel breder.

Een van de punten waarmee deze commissie de laatste maanden bezig was, is een efficiëntere verdeling van het radiospectrum. Dat kan je niet aan de markt overlaten, want dan zou het spectrum voor mobiel internet al opgebruikt zijn, vanaf dat ze een handvol gebruikers hebben. Hoe men zoiets dan op Europees niveau aanpakt, lees je hier.

Een ander beleidspunt van de afgelopen maanden houdt in dat CERT-EU permanent bij elkaar blijft, na een grondige evaluatie van CERT tijdens hun pilootjaar: krachten bundelen (op EU-niveau) om cybercriminaliteit efficiënter aan te kunnen pakken.

Een andere manier waarop dit allemaal wordt opengetrokken, is het hele Horizon 2020-project. Daar gaat het erom dat de Europese markt haar sterke punten beter uitspeelt, zeker op het vlak van ICT, ontwikkeling en innovatie. Niet per se om sneller naar een film te kunnen kijken, maar om jobs te creëren in de ICT-sector en op het gebied van wetenschap.

[Mark9712]

Het internet als consumenten of b2b product heeft zich prima kunnen ontwikkelen zonder dat de EU een chique Horizon 20xx project heeft georganiseerd. Pas als het internet er al ligt en iedereen in Nederland er flink gebruik van maakt moet de EU zich er ineens mee bemoeien. Een fractie van die 21% btw die jij over je internetabonnement betaalt gaat weer naar zulke onzin projecten die vooral dienen als werkverschaffing voor Europese ambtenaren.

En ik maak me persoonlijk meer zorgen over groeiende overheidsinvloed in de aanpak van cybercrime dan over cybercrime zelf. Zie Opstelten (nog zo'n pseudo-liberaal).

En het verdelen van het radiospectrum gebeurt al uitstekend op nationaal niveau. Buurlanden die dit op elkaar af willen stemmen kunnen dat prima onderling regelen, lukt in de rest van de wereld ook goed.

[SPT]

Een vergelijking met het radiospectrum is denk ik weinig zinvol, aangezien dat een relatief schaarse natuurlijke hulpbron is, vergelijkbaar met bijvoorbeeld vis in de zee. Zonder overheidsingrijpen gaat het in dit soor gevallen totaal mis, doordat elke afzonderlijke actor een incentive heeft om er te veel van te gebruiken zonder de gevolgen voor andere actoren te hoeven internaliseren.

Bij de markt voor breedbandinternet zijn echter geen vergelijkbare factoren actief die overheidsingrijpen rechtvaardigen.

Er zijn verschillende redenen denkbaar waarom de overheid zich in de breedbandmarkt zou willen mengen, maar de meeste daarvan lijken niet van toepassing te zijn:
- Internet is geen publiek goed (geen sprake van nonrivaliteit of niet-uitsluitbaarheid).
- Het is onwaarschijnlijk dat we in z'n algemeenheid kunnen stellen dat de overheid ICT projecten beter kan uitvoeren dan de markt (lees de diverse topics over overheid en ICT).
- Er lijken ook geen andere problemen (zoals lock-ins of hoge vaste kosten) te zijn die er toe leiden dat de markt er niet in slaagt te investeren in sneller internet. Zoals al opgemarkt doet de markt dit volop.

Eigenlijk lijkt er weinig verschil te zijn tussen investeringen in bandbreedte en alle andere investeringen. Deze bevorderen uiteindelijk de productiviteit, en daarom doet de overheid er goed aan om een zo gunstig mogelijk investeringsklimaat te scheppen. Specifiek beleid lijkt echter niet gerechtvaardigd, en net zoals Mark9712 verbaast het mij eigenlijk dat juist een liberaal hier mee komt.

[10 feet high]

Ik maak helemaal geen vergelijking. Verdeling van het radiospectrum is een van de actiepunten waar Kroes mee bezig is, en is gewoon waar dit topic over gaat. Het is mijn probleem niet dat de meeste mensen die hier reageren niet verder kijken dan de downloadsnelheid als ze een film downloaden. Digital Agenda (waarvoor Kroes bevoegd is) is veel breder dan een particuliere internetaansluiting.

En het probleem hoeft ook niet dat er iets mis gaat als Europa zich niet met digitale ontwikkelingen zou bezighouden. Het gaat erom dat Europa op deze manier gewoon haar handelspositie wil (en kan) veilig stellen op een duurzame manier. Dit gaat wel degelijk over het creëren van veel jobs, op redelijk korte termijn. Jobs in de privésector welteverstaan.

Er zijn verschillende redenen denkbaar waarom de overheid zich in de breedbandmarkt zou willen mengen, maar de meeste daarvan lijken niet van toepassing te zijn:
- Internet is geen publiek goed (geen sprake van nonrivaliteit of niet-uitsluitbaarheid).
- Het is onwaarschijnlijk dat we in z'n algemeenheid kunnen stellen dat de overheid ICT projecten beter kan uitvoeren dan de markt (lees de diverse topics over overheid en ICT).
- Er lijken ook geen andere problemen (zoals lock-ins of hoge vaste kosten) te zijn die er toe leiden dat de markt er niet in slaagt te investeren in sneller internet. Zoals al opgemarkt doet de markt dit volop.

Waar gaat dit over?
Neen, internet is geen publiek goed. Zover was ik al lang. Dat was het niet, en dat zal het nooit worden.
De overheid gaat ook niet op eigen houtje ICT-projecten uitvoeren. Ik vraag me af waar je dat idee vandaan hebt gekregen, maar zo werkt het niet.
En het derde wat je aanhaalt is maar één klein aspect van het hele verhaal.
https://ec.europa.eu/digi...board_progress_report.pdf

[TDeK]

Een liberaal als Kroes zou deze ontwikkeling toe moeten juichen en pleiten voor een terughoudende rol van de overheid.

Als 'de vrije jongens' en de overheid/EU volgens jou op één lijn zitten, waar maakt de markt zich dan zo druk over? Waarom zien ze hier niet een geweldige opportunity in?
Of zijn ze wellicht bang voor NUTS-internet, waarbij het internet aan het gas, water en licht wordt toegevoegd en dit voor kostprijs aan inwoners wordt aangeboden? Dit gebeurt in de VS al, door door een marktpartij en wereldwijd door overheden. Of wellicht voor corporaties die glasvezel aanbieden waar de zo gevierde marktpartijen op coax of xDSL geen concurrentie tegen kunnen bieden.
Hoe dan ook, ben blij dat de EU hier een sturende rol op heeft.

[Reactie gewijzigd door TDeK op 22 juli 2024 21:26]

[Mark9712]

De markt heeft goede reden zich zorgen te maken, voor je het weet staat er een politicus op die klaagt dat het internet niet goed/snel genoeg is en met het belastinggeld van zijn burgers in de zak zelf een netwerkje gaat aanleggen. De vrije markt wordt hiermee kapot geconcurreerd tot iedereen een verbinding bij de overheid heeft. En over vijftig jaar willen we het weer langzaam privatiseren met alle heisa van dien.

Klinkt misschien vergezocht, maar is in ons land al met verschillende sectoren zo gegaan. En in de nieuwere EU-landen, waar ze deze ervaring niet hebben kan het zich eenvoudig op die manier ontwikkelen.

[markwiering]

Ik blijf het verrassend vinden dat liberalen hun ideologie direct vergeten zodra ze in een machtspositie terechtkomen. In Nederland heeft de breedbandmarkt zich de afgelopen vijftien jaar vrijwel volledig privaat fantastisch ontwikkeld met steeds hogere snelheden voor een schappelijk bedrag. Een liberaal als Kroes zou deze ontwikkeling toe moeten juichen en pleiten voor een terughoudende rol van de overheid.

In plaats daarvan wil ze juist een grotere rol voor overheden, die vervolgens met belastinggeld een prima functionerende markt volstrekt onnodig verstieren. Natuurlijk zijn er landen in Europa waar de internetverbindingen een stuk beter kunnen, beperkingen hier zijn echter de lagere koopkracht van de consumenten en lagere mate van verstedelijking.

Wat Kroes wel zou moeten doen is ervoor zorgen dat de markt ruim baan krijgt en nationale of plaatselijke overheden zoveel mogelijk weg blijven hiervan. Dus geen draadloos internet in binnensteden of wijken op glasvezel waarmee op kosten van de belastingbetaler oneerlijk wordt geconcurreerd met de markt. Op de lange termijn is dit een heilloze weg.

Neelie Kroes is geen liberaal. Zij is juist een socialiste. Ze wil meer Europa, meer geld naar het Europees Parlement, meer politieke macht naar Brussel toe, meer geld pompen naar Griekenland, Spanje. Cyprus, Portugal en Italië.

Een liberaal is juist voor een beperkte overheid en meer vrijheid; Neelie Kroes wil een grotere overheid en minder vrijheid.

Zij is ook één van de vele Eurofielen die ons bang proberen te maken. Neelie Kroes heeft ons wijs proberen te maken dat de Nederlandse economie helemaal in elkaar zou storten zonder Europese Unie en dat de Europese Unie essentieel was voor ons en onze economie... Laat me niet lachen!

Nederland had al een uitstekende economie voor het ontstaan van de Europese Unie. Nederland is een handelsland, en dat zijn we niet sinds 2002 geworden!

[Tijger]

Goh, logica zegt mij dat een handelsland zwaar profiteert van open grenzen en een munt.

Kortom, mischien moet jij je eens wat nader verdiepen in de materie.

[markwiering]

Goh, mijn logica zegt dat jouw logica niet klopt.

Een vrij verkeer van diensten, kapitaal en goederen zijn gunstig voor de economie. Er hoeft dan geen invoerrechten te worden betaald over de producten.

Een gezamenlijke munt is ook aantrekkelijk omdat je er dan geen geld verloren gaat aan de valutawisseling.

Waar echter geen rekening mee gehouden wordt, is dat niet alle landen dezelfde koers hebben. Het hebben van een gezamenlijke munt is uiteindelijk nadelig voor iedereen die die munt heeft. Dat zien we ook nu met de Euro: Eurocrisis, Griekenland, Spanje, Portugal, Cyprus, Italië. Het houdt maar niet op.

Ik ben een voorstander van vrijhandel en een vrij verkeer van diensten, kapitaal en goederen, maar ik wil geen gezamenlijke munt hebben en ik wil ook geen politieke unie. Nederland moet onafhankelijk zijn van Brussel en een eigen munt hebben die ze kan devalueren als het economisch slecht loopt. Dat jaagt de export en massatoerisme aan.

[Tijger]

Goh, wel vreemd dan dat we dat al decennia niet hebben en dat wij zo ontiegelijk welvarend zijn, he? Oh, je wist niet dat we voordat we de euro hadden onze munt al decennia vast gemaakt hadden aan de D Mark? Tja...

[markwiering]

De gulden zat niet vast aan de Duitse mark. De waarde van de Duitse mark had wel invloed op de waarde van de gulden, maar het zat niet aan elkaar vast.

We hadden nog veel welvarender kunnen zijn als wij nooit mee hadden gedaan aan het EU-project. Europese regels bemoeilijken onze economische groei. Economische vrijheid en vertrouwen in eigen kracht hebben eeuwenlang gezorgd voor economische groei. Die krijgen we terug als we weer baas worden over onze eigen economie. We zijn niet de baas over onze eigen economie zolang Brussel de baas is over Nederland.

De Europese Unie heeft onze economische groei juist afgeremd. Kijk maar naar hoe het nu gaat met bijvoorbeeld Zwitserland en IJsland.

[280562]

In Nederland heeft de breedbandmarkt zich de afgelopen vijftien jaar vrijwel volledig privaat fantastisch ontwikkeld met steeds hogere snelheden voor een schappelijk bedrag.

De telcos en kabelbedrijven hebben voornamelijk de bestaande infrastructuur uitgemolken. En dan heb ik het over de koperdraad van telefoon, en de coax van kabel. Die lagen er al. Nieuwe apparatuur kopen (DSLAMS en DOCSIS routers) is relatief goedkoop. Kabels graven, dat is wat echt geld kost.

We zijn nu aangekomen dat er meer gegraven moet worden, en dat nieuwe apparatuur minder relevant is. En wat gebeurd er ? Er wordt inderdaad mondjesmaat glasvezel gegraven. Maar niet met enthousiasem. Er wordt slechts gegraven als 30% van de potentiele klanten gegarandeerd mee doet. Sommige wijken worden overgeslagen. Buitengebied wordt overgeslagen. Allemaal commercieel niet interessant. Hoe snel gaat dat eigenlijk ? Heeft heel Nederland glasvezel in 2020 ? Ik denk het niet.

In andere landen is het natuurlijk nog somberder. Daar hebben ze meer en grotere buitengebieden. Daar zullen er minder dan 30% zich op geven voor snel en duur Internet, want de mensen zijn armer (oost- en zuid-europa bv). Daar zal glasvezel nog veel langzamer gaan dan in Nederland. En Kroes praat over heel Europa, niet alleen over Nederland.

Imho moet infrastructuur aangelegd worden door de overheid. Niet door private bedrijven. Die kunnen niet echt concurrenen, omdat het onrendabel/inefficient is om 10 access-netwerken naast elkaar in de grond te leggen. En zonder ongelimiteerde concurrentie werkt de markt nu eenmaal niet. Zoals Kroes zegt: Internet is te belangrijk om aan eens stelletje cowboys van de Telcos over te laten.

[BlaDeKke]

Wat heb ik aan snel internet als ik er niets mee mag...

Er voor zorgen dat we alles moeten streamen ipv eerst te downloaden en dan te bekijken. Daar heb je al die snelheid inderdaad voor nodig...

[Niemand_Anders]

Zoals kroes al aangaf. Denk aan een alarmering systeem welke camerabeelden doorstuurt over internet naar de zorgverlener voor oudere mensen. Dus kunnen mensen langer zelfstandig blijven wonen.

Maar een bewakings systeem zou hetzelfde kunnen doen voor een bedrijfspand op het moment dat er een melding binnenkomt.

Je moet je denken wat je er nu mee kunt doen, maar wat je in de toekomst ermee zou kunnen doen. Tot de 17de eeuw ging de vooruitgang vrij langzaam, maar sinds de industriële revolutie gaat de techniek steeds harder en sneller. Tegenwoordig is internet daarvan de grootste catalysator. We hebben decenia lopen aankloten met inbelmodems. Voor BBS-en was een 14k4 modem meer dan snel genoeg..

Weinig mensen dachten in 1993 dat we TV over een internet verbinding zouden gaan kijken. Maar in nog geen 20 jaar tijd zijn we van inbelmodems naar glasvezel verbindingen in de huiskamer gegaan. TV is interactief geworden en inmiddels bepalen we zelf grotendeels wanneer we iets bekijken via TV on Demand of uitzending gemist.

In '95 duurde het downloaden van een simpel mp3-tje ongeveer 5 minuten via een modem. Nu haal ik in iets meer dan een half uur een BR film van 25GB binnen.

Maar wij zijn een zeer dicht bevolkt land met een mooie klei/zand bodem. Met zeer veel gemak kunnen wij kabels in de grondleggen en plaatsen met elkaar verbinden. In veel andere landen zit je in rots of andere harde grond. Ook liggen de plaatsen veel verder uit elkaar. Dat maakt het voor telecom bedrijven minder interessant om glasvezel aan te leggen..

Maar als je geen snel internet kunt krijgen op dit moment is er niemand welke je tegenhoud om zelfs een coöperatieve vereniging te beginnen en zelf vanuit een datacentrum een darkfiber verbinding te laten aanleggen en daarna zelf de wijk aan te sluiten. Veel OnsBrabantNet gebieden zijn op die manier ontstaan. Als zo'n initiatief op een gegeven moment voldoende aansluitingen geeft, zijn er vaak wel partijen zoals KPN of Versatel te vinden welke het beheer en onderhoud willen overnemen. En als burgers via subsidie dergelijke initiatieven (eventueel opgestart door een telecom bedrijf) kan glasvezel een flinke impuls krijgen..

Daarbij is internet natuurlijk niet beperkt tot je browser. Internet is een netwerk waarop diensten worden aangeboden. En met een stabieler en sneller internet komen vanzelf ook nieuwe initiatieven om daar gebruik van te maken.

[Shark.Bait]

Met ouderen helpen bedoelt ze dat je in de toekomst niet uit huis hoeft om je bloeddruk, hartslag etc. te laten meten, maar dat de mensen dit thuis kunnen en de gegevens via internet naar het ziekenhuis/dokter worden gestuurd. Camera beelden zeggen niet veel, behalve als je omvalt, en dan is het ws te laat.

[Niemand_Anders]

De meeste hulp systemen hebben alleen een touwtje of knop om alarm te slaan. Als er beelden zijn kan er een betere inschatting worden gemaakt wat voor hulp nodig is. Als iemand valt in de badkamer is niet direct een ambulance nodig, maar wel als iemand onwel wordt. Veel van die systemen hebben wel een soort van intercom functie, maar die bevind zich niet in de badkamer en bij geen reactie gaat men uit van het ergste. Maar het zal ook erg lang duren voordat er een camera in een badkamer of wc wordt opgehangen.. (hoop ik)

Bloeddruk en hartslag gegevens kunnen nu al worden doorgestuurd. Werkt een beetje als je digitale energie meter. Periodiek worden de gegevens dan doorgestuurd. Maar het gaat er niet om wat ze vandaag ermee zouden kunnen doen, maar juist in de (nabije) toekomst..

Het lastige is om je voor te stellen welke diensten we over 20 jaar vanzelfsprekend vinden. Nu is het de entertainment en kranten industrie welke hun inkomsten zien dalen omdat informatie via internet zo ontzettend snel is. Boekhouding via internet wordt ook steeds meer via internet een betaalbare optie en verzekeraars laten klanten steeds vaker zelf hun zaken regelen via internet..

Men praat nu al over het laten vallen van Nederland 3. Het zou mij niet verbazen als je straks alles on demand bekijkt waarbij er straks misschien nog maar 1 publieke zender welke alleen nog maar promos uitzend.. Begin jaren '00 gebruikte men bij talenten shows de rode knop en sms voor het stemmen, nu wordt internet al steeds meer betrokken bij TV..

Streaming bied ook opties voor buitenlandse betaalzenders. Zelfs heb ik al ESPN HD, maar toch heb ik ook een internet abo afgesloten zodat ik een bepaalde wedstrijd live kan zien of juist een wedstrijd kan terug krijgen. Het zal mij niet verbazen dat zenders zoals HBO, Fox, NBC en ABC op een gegeven moment ook wereldwijd on demand streams gaan leveren..

Hoge scholen en universiteiten zijn al jaren bezig met online lesmateriaal (via blackboard etc). Dat bied bijvoorbeeld scholieren in achterstands wijken de mogelijkheid om extra scholing te volgen. Ik zie dan ook liever dat de regering investeert in infrastructuur in plaats van het zoveelste project in een achterstandswijk..

Techniek heeft de wereld de afgelopen jaren steeds kleiner gemaakt en de komende jaren /decennia zal internet de samenleving nog blijven veranderen..

[Anoniem: 382732]

Wat mag je dan niet via internet?

[sjepper]

In nederland is het al snel zat. Alleen nu dat ik in spanje ben merk ik nog wel hoe slecht het kan zijn..... ik heb nu een connectie van 5mbit .....

[TDeK]

Het zit hem vaak nog niet eens in de doorvoersnelheid, maar in de ping. Met name als ik op 3G werk (wat doorgaans een belabberde ping heeft) merk je pas hoeveel invloed dat heeft op je user-experience. Dus als ik moest kiezen tussen 25Mbit met 5ms ping (heb ik nu) of 100Mbit met 50ms ping dan wist ik het wel. 100Mbit met 2ms ping is natuurlijk altijd welkom .

[Themperror]

Ping is niet altijd te verbeteren he... data kan gewoon niet sneller dan het licht.. en om een site op de andere kant van de wereld te accessen heb je al 70-100 ms ping

[thof]

Ik ben hier niet een expert in, maar is het niet zo dat vooral de tussenliggende apparatuur de boel vertraagd en niet zo zeer de glasvezelkabel? Ik bedoel dus dat de routers/switches de boel meer vertragen dan de glasvezels. Naarmate de lengte van je glsavezel toe neemt, is de kans op meerdere routers aanzienlijk groter.

[280562]

Er zijn meerdere factoren die latency veroorzaken.

1) Transmission delay.
Wanneer een tussenliggende router een pakketje ontvangt, moet hij wachten tot de laatste bit, voordat hij het weer door kan sturen. Echter, hoe sneller verbindingen zijn, des te minder dit een rol speelt. Toen iedereen nog 28.8Kbps verbindingen had, was dit een enorme factor.
http://en.wikipedia.org/wiki/Transmission_delay

2) Propagation delay.
Hoe veel tijd heeft een bit nodig om van A naar B te vliegen ? Hangt voornamelijk af van de lichtsnelheid. Zelfs in een perfect gebouwd netwerk kun je deze factor niet verbeteren. Ook belangrijk of de kabels een beetje in een rechte lijn liggen.
http://en.wikipedia.org/wiki/Propagation_delay

3) Queuing delay.
Waar jij het over hebt. Als het druk is op een lijn, zullen pakketjes eventjes moeten wachten voordat ze verzonden kunnen worden. Ze gaan in de "output queue" en worden dan verzonden zodra het hun beurt is. Als het druk is op een netwerk, kunnen deze delays oplopen. Tot hele grote waarden. Netwerken zullen ook sommige pakketjes droppen. Als je buitensporig hoge pings ziet, dan komt dat meestal door queuing delays. Natuurlijk geld: hoe sneller het netwerk, hoe minder queuing delays.
http://en.wikipedia.org/wiki/Queuing_delay

4) Encoding delay.
Er is nog een 4e factor in het spel, als je het over kabel of adsl hebt. En dat is dan alleen op de "eerste hop" van het hele pad. Soms geeft ADSL en Kabel een hoop bit-errors. Die bit-errors zorgen dan dat hele pakketjes onleesbaar worden. En opnieuw gestuurd moeten worden. Dat vertraagt de zaak helemaal. ADSL en Kabel hebben technieken om pakketjes beter te encoderen, met meer bit-error correcties. (Bv genaamd FastPath). Als er dan een flink aantal bitjes omvallen, kun je nog steeds het originele pakketjes terugrekenen. (Net zoiets als par-files op Usenet). Echter, deze extra codering kost tijd en bandbreedte, en zal dus de ping op de eerste/laatse hop extra doen verhogen. Sommige ISPs lieten je deze feature uitzetten. Dan had je snellere ping, maar meer packetloss.

[Anoniem: 147126]

Je hoeft ook geen expert te zijn want het is een heel simpel sommetje... De omtrek van de aarde is 40.000km, als je dus de kortste weg naar de andere kant van de aarde pakt (wel over het oppervlak, niet dwars door de grond), heb je dus een afstand van 20.000km. Licht gaat met snelheid c (~300.000km/s) dus 20.000km / c = 66,713ms wat dus je absolute minimale ping is als je de kortst mogelijke weg neemt. Sneller kan het gewoon niet. En dan heb je inderdaad nog alle routers etc die ook nog wat vertragen, en het feit dat je niet altijd de kortste weg neemt natuurlijk.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 147126 op 22 juli 2024 21:26]

[atmoz_nl]

latency is idd wat de user experience beinvloed en het gevaar in zit en verbeterd moet worden.

[ArcticWolf]

De latency in NL/EU is redelijk tot goed te noemen. De latency naar de rest van de wereld is om te huilen (enkele landen uitgezonderd). Zolang de rest van de wereld niet mee gaat met de uitbreiding naar sneller internet zal het merkbare verschil niet echt kleiner worden.

[Titan_Fox]

De ping-tijd op mijn Ziggo-verbinding is 12ms (en dan is mijn laptop nog via WiFi verbonden met mijn router-).

Via glasvezel is dat zelfs nog lager; heb bij kennissen in Eindhoven al waarden tussen de 0ms en 5ms gezien. Echter kan dat ook aan de gebruikte modems liggen. Daar ligt vaak de oorzaak van relatief hoge ping-tijden.

Toen ik hier net woonde lag de waarde van mijn internetverbinding bij 50ms. Nadat ik alle kabels, stekkers en dozen had vervangen door crème de la crème varianten kwam ik dus bij 12ms uit, wat een heel netjes is. Zeker prima om online mee te gamen.

[Blubber]

Pardon? Je 'ping' naar wat? Het is vrij nutteloos om latencies te gaan opnoemen als er niet bij bij vernoemd tussen welke nodes het is.

En 0ms lijkt me heel sterk, tenzij je op 0 decimalen afrond, als ik mijn localhost ping krijg ik niet eens 0ms ...

[Titan_Fox]

Als ik speedtest.ziggo.nl moet geloven is dit de ping vanaf mijn laptop tot aan de testserver. Het is ook maar een indicatie. Speedtest.net geeft soortgelijke ping-tijden (tussen de 10 en 15 ms, naar verschillende servers-) dus je zou kunnen concluderen dat die 12 ms de gemiddelde ping-tijd van mijn internetverbinding is.

[Reactie gewijzigd door Titan_Fox op 22 juli 2024 21:26]

[david-v]

Alles is afhankelijk van de afstand tussen jouw laptop en de server die jij probeert te benaderen. Probeer eens bijvoorbeeld www.japantimes.co.jp. Als je daar ping tijden haalt van onder de 100 ms dan heb je best een goeie verbinding, maar de kans is groter dat het langer durt dan 100ms (of zelfs meer dan 200ms). Het kost nou eenmaal wat tijd om oceanen over te steken, ook in het digitale tijdperk . Zelfs als we met de snelheid van het licht gegevens zouden kunnen versturen dan duurt het nog steeds meer dan 100ms (bij benadering) voordat je rond bent.

Even checken hoor, snelheid licht is ongeveer 300.000.000 m/s en omtrek aarde is ongeveer 40.000.000 m, ofwel 0.133 seconden . Als een roundtrip naar een server in Japan minder bedraagd dan 100ms dan is dat best knap (lees onmogelijk)

[Reactie gewijzigd door david-v op 22 juli 2024 21:26]

[280562]

Inderdaad gaat het signaal van een lichtpuls door een glasvezel-kabel met de lichtsnelheid. Alleen gaat licht niet zo snel door glas als door het luchtledige. (Herinner je je nog prismas, en hoe het licht daar door gaat ?).

De snelheids-coefficient van licht door glasvezel is 0.6.
Dat wil zeggen:
licht door vacuum - 300.000 km/sec
licht door glas - 0.6 * 300.000 = 180.000 kn/sec

Ping = RTT = Round Trip Time = Heen en weer.

Afstand Amsterdam - Tokyo = 10.000km.
Maar kabels liggen nooit recht, zeker niet over land of langs de kust.
Dus laten we uitgaan van 15.000km kabels tussen Amsterdam en Tokyo.
RTT = 2x = dus 30.000km te gaan.
Snelheid is 180.000km = 180 km per milliseconde.
Tijd = 166 milliseconden.

166ms is dus zo'n beetje het laagste dat je zou kunnen verwachten.
Echter, er zijn ook nog queuing latencies.
Als ik naar japan ping, zit ik dichter bij de 300 dan de 200 milliseconden.

[Bever!]

Je latency zit in de schakelpunten en niet in de kabel..

[Anoniem: 64119]

Die kabelmodems geven bijna standaard verkeerde ping waardes.

Bij Quakelive zie je vaak mensen met een negatieve ping. Bij navraag hebben die lui standaard een kabelmodem. Dit geeft overigens wel een verstoring van PB aangezien die technologie voordeel of nadeel geeft nav ping waardes.

Back-on-topic:

Op zich leuk die oproep voor hogere snelheden maar juist bij Cloud is betrouwbaarheid een groter goed dan snelheid imho.

[Titan_Fox]

@trm0001 : Dat zou natuurlijk kunnen. Ik weet wel het een en ander van netwerken maar heb geen doctorandus in die richting ;-)

Maar je hebt wel een punt; bij de huidige populariteit van Cloud-services is betrouwbaarheid een stuk belangrijker dan snelheid.

[Static Don]

Om jouw stelling "En 0 ms lijkt me heel sterk" te beantwoorden.
Het is dat ik nu niet thuis zit (doordeweeks op kamers, anders had ik het via een picture kunnen laten zien). Maar ik heb thuis, in omgeving Eindhoven, een ping die varieert tussen de 0 en 3 ms.
Het haalt gemakkelijk boven de 90 mbit/s. En ik dacht dat dit naar de server van ergens in Eindhoven is, ongeveer zo'n 13 km van ons huis.

Het ligt inderdaad aan de router, voor glasvezel en jouw provider heb je speciaal gekozen routers die optimaal kunnen werken met de instellingen van de provider.
Verschil is zeer duidelijk te merken.

edit; upload is ongeveer 30 tot 50 mbit's.

[Reactie gewijzigd door Static Don op 22 juli 2024 21:26]

[lezzmeister]

Nul tot drie milliseconden? Toevallig een kabelmodem?
Heb hier naast me een L4D2 server draaien en af en toe een Arma 2 server nu. Maar als ik daar connect kom ik nooit onder de 5 ms ping. Gaat gewoon niet.

Maar het ligt ook gewoon aan tcp/ip zelf denk ik. Heb wel eens infiniband in actie gezien en als je daar srp over een kabel jast zijn de latencies echt stukken lager dan bij utp in het huis.
Nu alleen nog genoeg infiniband kaarten vinden voor in mijn huis...

[Static Don]

Tijdens games kom ik inderdaad ook nooit onder 5ms.
Maar tijdens een speedtest lukt het me regelmatig om de 2ms te behalen.

[TDeK]

Dat is ook precies de reden waarom er CDN's bestaan.

[JackBol]

Ik heb gehoord dat ze van plan zijn de lichtsnelheid te verhogen, dan zullen de problemen opgelost zijn gelukkig

[ChrisMintjes]

Ja, ik zit hier in Bolsward, en de maximale uploadcapaciteit die ik aan kan schaffen is
40 Mb/s Download, en 4 Mb/s Upload bij KPN...
40 Mb/s Download, en ? Mb/s Upload bij XS4ALL...
30 Mb/s Download, en 3 Mb/s Upload bij Online...
20 Mb/s Download, en 4 Mb/s Upload bij Scarlet...
20 Mb/s Download, en 4 Mb/s Upload voor Telfort...

Gelukkig heb ik dan wel de keuze voor:
50 Mb/s Download, en tot 6 Mb/s Upload bij Tele2
80 Mb/s Download, en tot 10 Mb/s Upload bij Ziggo
Maar ik ken een aantal mensen die Ziggo hebben en die halen die snelheid bij lange na niet, omdat het gewoon niet haalbaar is hier.
Maar toch worden de pakketten aangeboden, zelfs als ze die snelheid (nog) niet kunnen beloven.

Maar ik zit door mijn ouders die koppig bij Online blijven, en niet eens het snelste nemen vast aan maar 20 Mb/s Download, en 1 Mb/s Upload...

Ik denk dat dit de achterliggende gedachte is van dit artikel, dat het snellere internet meer verspreid moet zijn over Nederland en wellicht de rest van Europa, de meer buitenliggende steden zijn hier zwaar de dupe van.

[Themperror]

ziggo heeft 10/1 60/6 en 120/10 en die snelheden worden zeker gehaald hoor (ik haal mijn 6mbit up ook)

[ChrisMintjes]

Misschien bij jou ja, maar hier niet...
En ik weet dat de 120/10 mogelijk is.

https://www.ziggo.nl/#producten/tv-internet/

Lijkt me bewijs genoeg? Ik heb me trouwens verkeken op de upload, dat is dus 8 (zal het aanpassen in vorige bericht) Edit: kan niet meer...

[Reactie gewijzigd door ChrisMintjes op 22 juli 2024 21:26]

[Mr_Light]

Bij alle plekken waar de snelheid niet gehaald werd met Ziggo gebeld en het is altijd opgepakt en na enige tijd opgelost. Sommige mensen bellen alleen wanneer de verbinding er uit ligt, maar kwaliteit van de verbinding kan je ook gewoon over bellen en is bij Ziggo nog nooit (bij mij) moeilijk over gedaan.

Nu was dat wel altijd in de stad / middel groot drop. misschien dat er plekken zijn waar echt geen dikke kabel in de buurt komt, maar dan zullen ze dat ook wel communiceren. - en weten ze meteen waar de volgende dikke kabel heen kan.

[Reactie gewijzigd door Mr_Light op 22 juli 2024 21:26]

[KnooL]

Zelf heb ik het maximale uit Ziggo kunnen halen en is juist Tele2 de provider die niet aan haar snelheden kan toekomen.

[pe1dnn]

40 Mb/s Download, en 4 Mb/s Upload bij KPN...
40 Mb/s Download, en ? Mb/s Upload bij XS4ALL...
30 Mb/s Download, en 3 Mb/s Upload bij Online...
20 Mb/s Download, en 4 Mb/s Upload bij Scarlet...
20 Mb/s Download, en 4 Mb/s Upload voor Telfort...

Die snelheden zijn meer marketing dan dat je er echt wat aan hebt. Laatst had ik ook zo'n KPN man aan de telefoon of ik 3 maanden sneller internet wou. Na die 3 maanden moest ik zelf opzeggen. Daarnaast moest ik een ander modem dan ik nu heb.

Ik gebruik gewoon een basis abonnement en vind de snelheid prima voor wat wij er mee doen. Maar de man bleef maar aandringen want het was sneller. Mijn argumenten:

• Wat we nu hebben is voor ons snel genoeg
• Zit niet te wachten om mijn installatie over hoop te halen vanwege een ander modem
• Ik gebruik een repeater waarvan het maar de vraag is of die met een ander modem werkt
• Bij mijn eigen modem weet ik wat de instellingen zijn voor open zetten van poorten, exceptie lijsten enz, bij een nieuwe moet ik maar afwachten wat het kan en of al mijn adapters er mee werken
• Ik moet zelf in de gaten houden waar de proef maanden over zijn om weer terug te gaan, anders betaal ik opeens meer voor iets wat ik niet nodig heb

Kortom, alleen gezeur voor iets wat ik totaal niet nodig heb. En ik kon het hem bijna niet aan het verstand peuteren.

Het is op papier leuk, die hoge snelheden, maar waar gebruik je er nu echt van. Als je via een aantal servers moet, zeker buitenlandse, dan haal je het toch niet omdat de zwakste schakel de snelheid bepaald. Via VPN moet ik als ik thuis werk soms een dikke database ophalen (van een paar honderd MB). Dat is echt zo vrij vlot binnen en heeft nog nooit mijn irritatie grens bereikt.

Kortom, veel marketing push naar steeds hogere snelheden maar volgens mij zijn die hogere snelheden voor het gros van de gebruikers volslagen overbodig. Als je HD TV via die lijn gaat bekijken dan wordt het wat anders maar voor bekijken van Youtube, uitzending gemist en al helemaal voor een beetje web browsen is het volkomen onzinnig. Puur het marketing dogma "meer is beter".

[firest0rm]

tjah of je wacht 2 minuten voor het downloaden van je video/stream/andere downloads
of je wacht 30 minuten.... ik wacht het liefst zo min mogelijk maar zit ook al snel aan 100/200GB de maand

1 game die een patch heeft zit zo al aan de 5GB en heb een stuk of 40 games op mn pc
voor de rest kijk ik per week ook redelijk wat anime/andere series die rond de 500mb liggen

dan heb je wel wat power nodig dus...

[Reactie gewijzigd door firest0rm op 22 juli 2024 21:26]

[robvdheijden]

Ik denk dat dit vooral van de regio afhangt.

Waar ik woon haal ik 1.8mbit en er zijn nog genoeg plaatsen in Nederland waar dat nog langzamer is.

Ik denk dat ze er ook vooral op doelt om de plekken die dus nog niet de mogelijkheid hebben om sneller internet te krijgen, te verbeteren.

[Bliz]

Daar ben ik het mee eens.
Zelf woon ik in het buitengebied van een klein dorp. De hoogste snelheid hier beschikbaar is 8mbit/1mbit. Als je redelijk actief gebruik maakt van deze verbinding dan merk je toch wel dat je wat mist.

Facebooken, emailen, chatten het gaat allemaal prima, maar zodra je aan het zware werk gaat beginnen heb je toch regelmatig een moment van "ik ga even koffie halen" of "ik zet de kwaliteit omlaag, dan kun je me zien".

Voor thuis gebruik zijn deze langzame breedband verbindingen vaak nog wel voldoende, maar ik vind het raar dat bedrijven hier in de buurt nog maar maximaal 8mbit/1mbit kunnen afnemen. Vooral zakelijk heb je gewoon vlot internet nodig.

[MeltedForest]

Ik woon in een nieuwbouw huis en heb een glasvezelkabeltje in mijn meterkast. Maar nu het probleem: er is geen enkele provider die op mijn adres levert

Noodgedwongen dus 60/6 van Ziggo (waarvan ik via WiFi daadwerkelijk 60/6 haal)

[thof]

Hetzelfde hier, gewoon Apeldoorn net buiten de kern van het centrum maar wel gewoon ruim binnen de bebouwde kom. ADSL 8 down 1 up maximaal helaas. UPC niet mogelijk i.v.m. gerommel aan de aansluiting door vorige bewoners en de UPC wil dat natuurlijk niet fixen. Glasvezel staat in de ijskast omdat KPN graag eerst geld wil verdienen met FttC...

Meer info op GOT: [Glasvezel] Apeldoorn op Glasvezel en op FiberApeldoorn.nl

[Reactie gewijzigd door thof op 22 juli 2024 21:26]

[Wulfklaue]

*lol*

En gij noemt dat traag... 0.48Mbit/s ( 48KB/s => 0.048MB/s ) hier in Duitsland! Het nadeel als je niet in een grote stad woont in Duitsland. Dan kan je genieten van lekker trage ADSL1. En dan mag je nog van geluk spreken dat je aangesloten kunt worden aan 0.48Mbit /s. Zijn plekken waar je zelf nog minder krijgt. Kostprijs: ... 35€ / Maand.

3G is zelfde liedje. Wees blij als je EDGE kunt krijgen aan 3 a 5KB/s. Grappig is, stad naast ons, hebben ze full ADSL2, tot 14Mbit / sec. En dat is pas vorige jaar gerealiseerd. Daar voren mochten ze blij zijn dat ze 2 a 3Mbit/s hadden.

Ik zou BLIJ zijn met een 5Mbit lijn hoor. Dat is 11 maal sneller dan wat we nu hebben. Skype bellen => doe geen enkel andere internet activiteit, of de verbinding heeft er last mee.

Ik denk dat sommige mensen onderschatten, dat er nog heel wat gebieden zijn, waar de internet verbinding gewoon schandalig traag zijn. België & Nederland zijn redelijk dicht bevolkte gebieden, met als gevolg dat die concentratie ervoor zorgt dat minder gebieden zijn met lage of geen dekking.

Maar stap buiten Nederland / België, en ga naar Duitsland, Frankrijk, Spanje, enz ... en eenmaal buiten de grote steden, zakt die snelheid in elkaar als een kaartenhuisje.

[Anoniem: 382732]

Hoho, a.u.b. geen nuancerende berichten plaatsen. Wij horen hier te klagen dat alles in het buitenland altijd beter en goedkoper is en dat we in Nederland alleen maar worden opgelicht.

[bonus]

Ach ik denk dat sommige mensen daar anders over denken Maar we gaan idd steeds meer gebruik maken van het net en ook steeds meer mensen. Ik heb geen idee hoe de ratio ligt op het moment maar maar ik denk toch dat 80% van de huishouden wel internet heeft. En afhankelijk hoeveel mensen er in een huis wonen hoe meer ze gaan gebruiken...
Ook thuis werken wat ze zo graag willen kan alleen als je een beetje fatsoenlijk lijn hebt liggen, dus het is van belang dat het toch snel blijft. Dat kan alleen als er ook uitgebreid wordt.

[SinergyX]

Snelheid is 1, stabiliteit of uberhaubt mogelijkheden is punt 2. Caiway gouda is laatste maanden dramatisch, van enorm hoge ping tot compleet wegvallende verbindingen, bizar wisselvallige snelheden.

Digitale TV van KPN bv trekt al 4 mbit, HD 8mbit, mensen die geen digitenne willen of geen kabel kunnen nemen zijn afhankelijk van zulke mogelijkheden, die hebben zij niet met 5 mbit.

[ciniq]

daar zou ik gelijk voor tekenen....

Ik woon 12 km over de grens in Duitsland.
Met een verbinding van ... 1,8 tot 2,0 Mbit als alle planeten op 1 lijn staan....
En dat voor maar 45 eu/maand.

Dus ik ben VOOR zeg maar.

[Plopeye]

dan heb je nog geluk met die snelheden...
mijn duitse collega's deden een moord voor een paar oude cisco isdn routers bij de laatste it magazijn opruiming...

[ManOfWar]

Ligt eraan waar je woont in Spanje. Ik bijvoorbeeld geniet van een 100mbit lijn met lage latency in één van de middel grote steden van Spanje, terwijl je in de omringende wijken van het centrum met moeite 5mbit kan krijgen.

[Auryon]

Maar het kan best altijd sneller. Het snelste internet van Europa is nog steeds in het oosten te vinden, in landen als Roemenië en Bulgarije.

[computerjunky]

op de upload na dan...

ik moet er niet aan denken om een online fotoalbum te laten drukken op a4 formaat.
dan heb ik het liefst de volle resolutie van mijn foto's in tiff formaat en dan zit ik voor een album van 50 foto's al snel aan 750 mb wat uren duurt met mijn 60 mbit upc verbinding niet omdat de download slecht is maar omdat ik maar een 3 mbit uploadje heb die nog eens niet 100% snelheid geeft ook.

[Reactie gewijzigd door computerjunky op 22 juli 2024 21:26]

[rjhe]

"640K is more memory than anyone will ever need."

[Nightquest77]

Dit is een mythe, dus haal de quotes maar weg. Het is namelijk nooit gezegd.

http://electronics.howstu...ths-about-bill-gates3.htm

[InflatableMouse]

Alleen jammer dat dat nooit in die bewoording zo geroepen is, ook niet door Bill Gates.

[Anoniem: 402948]

Ik vind het vrij nuttig in reactie op de fipo. Die claimt dat het snel zat is in NL, maar die opmerking is weinig futureproof.

[sjepper]

Tuurlijk moet er vebetering blijven komen maar het is nou niet alsof we snel moeten upgraden aangezien we achterliggen met snelheid

[Ethelind]

Jawel hoor, in 2014 heeft amerika 1gbit verbindingen, voor de prijs dat wij nu betalen voor 120mbit bij ziggo

[AvanCade]

Je moet het ook relatief zien. De verbindingen en FUP's wat wij hebben kennen ze in België bijna niet... Zo slecht doen we het nog niet.

[Anoniem: 95759]

Tuurlijk doen we het zo slecht nog niet. Maar waarom doen we het niet zo slecht? Omdat er mensen zoals Kroes voor zorgen dat het verbeterd.

Voor mensen met een beetje zakelijk instinct is het volkomen duidelijk wat de meerwaarde voor sneller internet is. Meeste tweakers redeneren echter vanuit thuisgebruik.

Als alle bedrijven glas hebben kunnen cloud based exchange, filebeheer veel sneller groeien. Daardoor kunnen een groot gedeelte van de bedrijven hun inhouse servers de prullenbak in doen en wordt lokaal serverbeheer veel minder een hobbel in de weg.
Vooral kleine ondernemers hebben dan opeens veel meer mogelijkheden qua dienstverlening.

Tevens kan men veel meer thuiswerken, waardoor de filedruk afneemt o.a.

[Pmf1971]

Dan komt nog het stukje vertrouwen in extern beheer. Wat als de verbinding tits up gaat, dan is een bedrijf ineens compleet verstoken van alles. Of als de externe server crasht om welke reden dan ook.

[IStealYourGun]

Als alle bedrijven glas hebben kunnen cloud based exchange, filebeheer veel sneller groeien.

Wat op termijn vooral voor veel jobs zorg buiten de EU.

[Anoniem: 328374]

Ik kan voor de meeste projecten perfect thuiswerken met de huidige infrastructuur, zelfs met die van 5 tot 10 jaar terug ; 15 geleden verzond ik mijn code over een 56K modem en dat was zelfs nog redelijk te doen.

Ik ben niet van mening dat internet de of zelfs een bottleneck is in het huidige bedrijfsleven, mij lijkt eerder het ontwikkelen en onderhouden van ICT projecten het grootste risico. en niet of beperkt automatiseren is uiteraard ook een stevig risico.

[Anoniem: 222115]

Met de stelling dat de huidige infrastructuur in NL ruim voldoende is voor de normale burger, met inbegrip van de thuiswerker, ben ik het geheel eens.
Het is mij eerlijk gezegd een raadsel waarom allerlei overheden zo duwen op het uitrollen van nog hogere bandbreedtes voor consumenten. in mijn ogen is het niet anders, niet minder onzinnig, dan elke keer een nieuw model van de Iphone willen hebben. Er zijn natuurlijk belanghebbenden, en als het er is, komt er ook wel gebruik van - maar of we daar nu beter van worden is hoogst twijfelachtig.
Landen met een minder ontwikkelde infrastructuur worden door deze drang naar steeds meer bandbreedte (op den duur) weer op een achterstand gezet, want in de Afrikaanse binnenlanden is glasfiber-tot-aan-huis volstrekt onrealistisch.
Gelukkig is er ook een remmende factor: vanwege de vooralsnog aanzienlijk lagere bandbreedte en de hoge kosten van vernbindingen met mobiele apparatuur is het niet aantrekkelijk nu services te ontwikkelen die bandbreedte slurpen.

[SmokingCrop]

Tot hoever mogen jullie dan bv. gaan bij een FUP abo?
In België is dat rond de 200-400Gb / maand, maar als je bv. bij Scarlet bent dan kan je ook echt zonder limiet downloaden (je mag gewoon geen hosting 'bedrijf' opstarten)

bij Scarlet gaat het wel niet super super snel (30mbit / 4 up)

[Erik]

In Nederland bestaan voor zover ik weet alleen maar abonnementen zonder datalimiet (op de vaste lijn). Je mag daar ook alle diensten op draaien die je zelf maar wilt. Als je graag over je ADSL lijntje sites wilt hosten mag dat ook (maar ik zou het je willen afraden )

[Anoniem: 477428]

Voor België nog altijd redelijke snelheden.
Ik ben vorige week overgestapt naar fiber en dat haalt max. 60Mbit/sec.

[firest0rm]

in Nederland hebben we geen data limieten over de vastenlijn je mag hosten, probleem is alleen dat je upload daar gewoon niet snel genoeg voor is en dat weten ze ook dus is dat geen probleem

[bobsquad]

Hoe bedoel je met fiber toch gewoon 500/500 dus upload meer als genoeg voor een beetje hosting

[checkpointx]

Geen idee wat precies de limiet is van de fair use policy, maar ik heb wel eens avondjes van 30-40GB op mn 120 Mbit lijn en hoor er nooit iemand over.

//on topic
Ik denk dat de snelheid in Nederland nu voldoende is en dat ook zeker nog een flink aantal jaren zal zijn, dat het uiteindelijk sneller moet lijkt me evident, maar de komende 5-10 jaar redden we het echt nog wel met 120 Mbit hoor, zeker als je kijkt naar de landen om ons heen.

Wat veel interessanter is zijn de distributie methodieken. Als je nu snel internet wil dan moet alles over de kabel, het wordt pas echt interessant als vast verdwijnt en je nog alleen maar een supersnel draadloos netwerk hebt 6G ofzo .

[A Lurker]

Die fair use policies zijn erg rekbare begrippen. Ik heb ooit één keer van iemand gehoord dat ie op zijn downloadgedrag is aangesproken, en dat is alweer jaren geleden.

Tegenwoordig kun je gerust één of twee terabyte per maand binnentrekken zonder je zorgen te hoeven maken. Ik heb er in ieder geval nooit problemen mee gehad.

On-topic: ik denk dat het artikel van Neelie voora gaat over de zakelijke wereld en andere landen. Voor thuisgebruik is de snelheid van de internetverbinding al jaren voldoende.

[Carra]

Dit is gelukkig flink verbeterd in de laatste jaren. De kabelverbinding is snel (60 mbit down) en sinds een jaar laat de FUP nu toch toe om zo'n 200-400 gb te downloaden. Een groot verschil met enkele jaren geleden waar er nog limieten waren van 10-50 gb. Eén game downloaden was dikwijls al genoeg om de halve limiet er door te draaien.

Jammer genoeg is er geen concurrentie en is de prijs dus flink hoog. En het mag altijd meer en sneller natuurlijk.

[firest0rm]

je moet jezelf niet gaan vergelijken met andere je moet naar de toekomst kijken
en als we de wet van moore mogen geloven wat betreft hardware dan kun je er vanuit gaan dat ook software bestanden 2 x zo groot per jaar kunnen worden
kan me nog herinneren dat video bestanden vroeger zo rond de 300mb lagen we zitten nu dik over de 7GB en straks met 4K resoluties word dat twee keer zoveel...

krachtigere systemen = meer en snellere data overdracht voor het internet om te verwerken

verder mogen de slechte links tussen landen ook verbeterd worden de PING is in sommige internet routes belachelijk hoog terwijl dit veel lager kan.

nee verbetering mag wat mij betreft gewoon blijven komen innovatie kan er wel degelijk mee vooruit.

[Anoniem: 286914]

Er zijn nu ook al 1gbit verbinden in nederland, nu nog vrij duur maar dat gaat wel goedkoper worden.

En in aantal delen van het land is ook 500mbit symetrische verbinding mogelijk.

[RobinMM]

130 euro per maand om precies te zijn voor 1gb. voor degene die er baat bij heeft nog enigszins betaalbaar. Toch vrij pijnlijk voor degene die nog helemaal geen glasvezel kunnen kiezen in hun woonplaats. Wat dat betreft is er nog genoeg te doen in Nederland.

[Anoniem: 382732]

Ik denk dat belangrijker is om te weten hoeveel mensen die snelheid kunnen krijgen. Als hier 80 procent van de mensen 40Mb heeft (ik zeg maar wat) en in een ander land 5% 1Gb, dan doen wij het toch beter.

[Tijger]

Op een plek en voor een zeer beperkt aantal users, in zijn algemeenheid loopt de VS zwaar achter bij Nederland en de meeste EU landen.

[Anoniem: 328026]

Dan word het bij ons 4x zo duur.

[Dion2000]

Hou er wel rekening mee dat het aanleggen van glasvezel een prijzige aangelegenheid, nu blijkt dat we daar geen overschot van hebben in Nederland...

Begrijp me niet verkeerd, upgraden is goed maar om nou te zeggen dat het de economie afremt... Als je wat meer betaald neem je een hoger abonnement...

[firest0rm]

een hoger abonnement is voor development geen optie zij hebben upload snelheid nodig en die bieden ze symmetrisch alleen aan bij glasvezel dit ga je dus never nooit niet met een hoger abonnement via coax of adsl vinden...

[BlackOwl]

landelijk? of alleen in een paar grote steden?

[sn33ky]

Is West Europa niet een van de continenten waar juist het snelste internet van de wereld is?
Natuurlijk kan het altijd sneller, maar dan vind ik deze uitspraak toch een beetje raar.


Edit: offtopic? Dit is wel zeker on-topic. Ik heb meerdere malen per jaar op Tweakers.net cijfers zien voorbijkomen van breedbandontwikkelingen. En dat is gerateerd aan dit artikel. Wat is het nut nog van regaeren op een artikel op Tweakers.net als je toch maar gedownmod word zonder reden. Alleen omdat je een van de eerste was die reageerde.

[Reactie gewijzigd door sn33ky op 22 juli 2024 21:26]

[Titan_Fox]

@sn33ky : Nee, in Zuid-Korea hebben ze gemiddeld genomen het snelste internet per huishuiden. Ook hun mobiel internet is stukken sneller dan dat van Nederland.

Bovendien hebben Hong Kong en Japan ook snellere internetverbindingen dan wij.

http://www.siliconindia.c...ion-nid-114326-cid-2.html

Ik heb momenteel een 60 Mbit verbinding van Ziggo (6 Mbit upload). Die snelheden haal ik altijd probleemloos; zelfs over een wireless verbinding. Het is dat ik ieder jaar een kosteloze upgrade krijg want zelf zou ik niet overstappen op het duurdere 120Mbit abonnement. Ook zal ik niet overstappen naar een andere glasvezelprovider (zodra die hier beschikbaar komt) omdat de goede oude coax-kabel nog jaren mee kan.

Weliswaar download ik vaker grotere files maar aangezien dit bereids met 7,5 MB/sec verloopt duurt het sowieso nooit lang. Een 500 MB .FLAC album duurt (mits voldoende shares) een minuutje of 5 (het duurt ook even voordat de download tot stand is gekomen en op tempo is).

Een 1080p MKV van 12 GB duurt gemiddeld genomen een uurtje om te downloaden. Dit omdat je niet constant de volledige snelheid hebt. Via nieuwsgroepen zou ik dezelfde file waarschijnlijk binnen 30 - 45 minuten binnen harken.

Kortom; we moeten ook niet te verwend zijn in Nederland. Ik vind het prima dat er constant aan die verbindingen en technologie wordt gesleuteld (zorgt ook voor werkgelegenheid) en bovendien is een goede digitale infrastructuur bevorderlijk voor bedrijven en industrie om zich in Nederland te vestigen.

Snellere verbindingen hebben pas zin zodra de hoeveelheid dataverkeer daar naar is. Momenteel is een verbinding tussen de 10 en 50 Mbit ruimschoots voldoende voor 95% van de internettende Nederlanders.

Ook snap ik het geklaag over relatief trage upload snelheden niet. Bij mijn verbinding is dat 6 Mbit, dus zo'n 750 KB/sec. Het enige dat ik upload zijn wat foto's naar Facebook of een document in een e-mail. Die zijn nooit van dergelijke grootte dat ik daar lang op moet wachten.

Zelfs al zou ik een file van 10 MB of groter uploaden (wat extreem zelden is) zou dit slechts een schamele minuut in beslag nemen. Zo veel geduld kan ik nog wel opbrengen. Ik vind de betrouwbaarheid van de verbinding, een goede (lage) ping en een hoge downloadsnelheid wezenlijk belangrijker.

[TDeK]

Je zegt dat coax nog jaren meekan en direct daarna geef je meteen aan waarom dat juist niet zo is: de upload snelheid. Hetzelfde geldt voor xDSL overigens.
Door de beperkte uploadsnelheid kan ik maar matig filetransfers uitvoeren op (bijvoorbeeld) een externe server. het uploaden van een FullHD bestand naar Youtube duurt tergend lang, echt uren als je pech hebt. Stel dat dit je core business is als bedrijf, dan zie je de meerwaarde echt wel in van 100Mbit symmetrisch.
Dus dat jij het niet gebruikt wil niet zeggen dat er geen behoefte aan is. Ik zou alleen daarom al super graag op fibre over willen stappen, mocht het beschikbaar worden.

[Titan_Fox]

Je vergeet voor het gemak dat het niet toegestaan is om auteursrechtelijk materiaal te uploaden. Waarom zou ik dan in hemelsnaam een full-HD filmbestand naar Youtube willen uploaden ?

Bovendien; waarom zou ik die film in (gereduceerde kwaliteit) op Youtube willen bekijken terwijl er van gangbare speelfilms fatsoenlijke HD versies op torrent-sites of in nieuwsgroepen staan ? Heb je zo weinig geduld dat je deze film direct moet streamen i.p.v. deze even rustig te downloaden ?

Nu ga je ook bedrijven vergelijken met particulieren. Zij zullen die hogere upload-snelheid wel nodig hebben. Ik als eindgebruiker heb die behoefte niet. Het merendeel van de internetters heeft weinig baat bij hogere uploadsnelheden.

Daarbij zal ik, zodra bij mij in de straat glasvezel wordt aangelegd, waarschijnlijk afhankelijk zijn van KPN voor een FFTH aansluiting. En daar krijg je me sowieso met geen stok naar toe. Dan wacht ik liever totdat Ziggo de laatste 300 meter van de verdeler tot aan mijn woning (wat nu nog coax is-) vervangt door glasvezel. De rest van het Ziggo-netwerk is bereids fiber; het zijn enkel die laatste meters.

Daar over coax snelheden tot 4 Gbit behaald kunnen worden (na aanpassen Docsis protocol, wisselen naar een modulatie van 256 QAM en het verder schappen van analoge TV-zenders) en het snelste abonnement daar momenteel 120 Mbit is, hebben ze dus nog wel wat speelruimte de komende tijd.

Waarom coax vervangen als het nog prima voldoet ? Die kan nog zeker 5 jaar mee. Preventief vervangen is geld verspillen. Logisch dat Ziggo dit niet doet.

[TDeK]

Je praat mij illegale uploads aan terwijl je wel films van nieuwsgroepen haalt ? Grapjas, er zijn ook mensen die creatief genoeg zijn om zelf content te maken en die uploaden inderdaad HD materiaal dat ze zelf gemaakt hebben.
Ook hier ben je weer zeer bevooroordeeld (merk ik wel vaker bij jouw reacties). Bij coax heb ik keuze uit Ziggo, Ziggo of Ziggo, terwijl FTTH alleen over de techniek gaat. Meerdere partijen kunnen hun diensten aanbieden over fibre omdat er geen monopolie op die techniek zit. Ziggo kan in de toekomst ook best fibre gaan leveren aangezien ze vrijwel overal al fibre naar hun wijkcentrales hebben liggen.
Ook wel mooi dat je aanhaalt dat coax wel 4Gbit aan kan, maar dan moeten er wel tv-zenders wijken en moet de QAM naar 256 (veel foutgevoeliger dan 64 QAM). Bij fibre kun je simpelweg naar multi-color gaan, of wat extra vezels aansluiten en je kunt makkelijk 100Gbit symmetrich overheen knallen.

Preventief vervangen is geld verspillen.

Uitmelken van bestaande infrastructuur heet dat. Doet de KPN ook met het PSTN netwerk.
Hoe dan ook is fibre de toekomst. Dat mensen nu weinig aan upload hebben (of er mee doen) is puur omdat er nog te weinig diensten worden aangeboden die er gebruik van maken, puur omdat 9 van 10 thuisgebruikers een zeer matige uploadsnelheid heeft. Dat is absoluut remmend voor de innovatie en dus is interventie in de markt wenselijk.
@Titan_Fox: hypocrisie heet dat. Als niemand het upload kun jij het ook niet downloaden.

[Reactie gewijzigd door TDeK op 22 juli 2024 21:26]

[Titan_Fox]

Uploaden van beschermd materiaal is niet toegestaan, het downloaden vooralsnog wel.

Dat er analoge TV-zenders ontbreken vind ik prima. Vind het onacceptabel dat een klein groepje analoge kijkers een rem zet op de technologische ontwikkeling terwijl ik toch veel meer betaal per maand.

Geef die laatste analoge kijkers gewoon een gratis decoder en schaf dat hele analoge gedoe af. Klaar.

[Reactie gewijzigd door Titan_Fox op 22 juli 2024 21:26]

[TDeK]

Geef die laatste analoge kijkers gewoon een gratis decoder en schaf dat hele analoge gedoe af.

Die laatste? Er kijken nog enkele honderdduizenden mensen analoge tv. Mensen die niet bij elke tv een decoder willen, of die meer dan 3 tv's in huis hebben (je kunt maar max 3 smartcards bestellen). Weet je wat Ziggo moet doen? Alle basis zender in ongecrypt DVB-C op de kabel zetten, zodat ik bij mijn extra tv's geen CAM module of decoder nodig heb, maar van de standaard ingebouwde DVB-C ontvanger gebruik kan maken. Pas dàn mogen ze analoog afschaffen.

[BlackOwl]

Als het feit dat er nog analoge zenders op de kabel staan je niet aanstaat dan zeg je toch gewoon je abbo op?
Egoïstische plurk

[apronk]

Hetzelfde geldt niet voor xDSL, want SDSL is wel symmetrisch.

[Ethelind]

Misschien dat jij er geen gebruik van maakt...
Maar ik gebruik zeker de volle 750KB/s de hele dag door zo wat...
Als developer heb ik een snellere upload nodig dan dit om mij ongelovelijk veel upload tijd te besparen, maar helaas dit kan nog niet in deze regio, anders had ik meteen overgestapt naar glasvezel met 500/500 snelheid,...

[pe1dnn]

Doe je dat als particulier? De hele dag door 750KB/s? Kan me bijna niet voorstellen dat je dat als particulier doet. Als je bijvoorbeeld de hele dag door films download met die snelheid dan mag je nog een paar levens extra aanschaffen om het allemaal te bekijken.

Het lijkt me hoe dan ook geen typisch gebruik van een gemiddelde internettende particulier.

Als bedrijf heb je natuurlijk wel sneller internet nodig, als je een service draait met behoorlijk wat gebruikers bijvoorbeeld. Maar dan kun je de service beter hosten bij een datacenter en die hebben al supersnelle internetverbindingen (met de bijbehorende up-time afspraken). Het lijkt me niet dat dat is wat Kroes bedoeld.

[TDeK]

Stilstand is achteruitgang. Ben recent in de VS geweest, maar het internet daar is echt om te janken. Als bedrijf kun je daar maar moeilijk met VOIP werken (denk aan een ZZP-er of eenmanszaak), dientengevolge de daaruit voortvloeiende kostenbesparing niet genereren, waardoor je geld verliest vanwege slecht internet. En dat is maar één voorbeeld. Dan heb ik het nog eens over high-speed trading op de beurs, op mission critical systemen enz. Nee, snel en stabiel internet is tegenwoordig echt een must.
PS: Ja, Europa heeft het beste internet, wellicht op (lokaal) Zuid-Korea na: http://www.netindex.com/

[Reactie gewijzigd door TDeK op 22 juli 2024 21:26]

[tweaker2010]

Stilstand is achteruitgang. Ben recent in de VS geweest, maar het internet daar is echt om te janken.

Valt wel mee hoor. De VS halen gemiddeld 15 Mbps (in de grote steden is dit uiteraard hoger). Europese landen als Spanje (12 Mbps) en Italie (6 Mbps) vallen daarbij in het niet.

[Tijger]

Nou nee, he. 6.7 is het gemiddelde in de VS dus waar jij 15 en hoger vandaan haalt ontgaat mij enigzins.

http://www.theverge.com/2...mai-global-internet-speed

[Anoniem: 126717]

Zuid Korea loopt nog een stuk op ons voor.
En vergeet niet dat wij in een land wonen met een zeer goede infrastructuur. Zelfs net over de grens bij de zuiderburen gaat het al wat neerwaarts. Buitengebieden in Duitsland en Frankrijk (om maar twee gegoede staten te noemen) zullen het gemiddelde fors naar beneden trekken.

[morten]

Zuid Korea is niet eens vergelijkbaar met Nederland, laat staan de zuidelijke Europese landen.
De helft van de Zuid Koreanen woont in Seoul ( regio ). Daar snel glavezel aanleggen is dus al sneller rendabel dan in heel Nederland...

Appels en Peren verhaal dus.

[bonus]

En waarschijnlijk ook een van de drukste, dat kan alleen als je het blijft uitbreiden. Anders slipt het toch echt dicht.

[Beatboxx]

Het gaat niet alleen om West-Europa

[Anoniem: 382732]

In het kader van cloud computing (wat genoemd wordt in het stukje) is er nog wel wat verbetering mogelijk. Dan pas merk je hoe onhandig een asymmetrische verbinding is die nog steeds door de meeste mensen wordt gebruikt.

[xzaz]

En waarom laat Kroes niet gewoon de markt zijn werk doen, waar ze altijd zo voor is geweest?

[10 feet high]

Omdat er eerst en vooral duidelijkheid nodig is over welke markt het dan gaat, en wat er bedoeld zou kunnen worden met 'zijn werk'.

Er is nu eenmaal behoefte aan standaarden en voldoende coördinatie op een hoger niveau (alleszins hoger dan op het bedrijfsniveau). Als je alleen al naar cloud-computing zou kijken, blijkt dat bedrijven die op die kar meespringen tot 20% minder IT-kosten hebben. Voor overheden betekent het een toegenomen efficiëntie. Op dat soort vlakken is het voor Kroes net haar taak om zich er wel mee te bemoeien, en de markt niet aan willekeur over te laten.

[Shark.Bait]

De markt heeft wegen nodig om overheen te kunnen zodat het werkt. Zonder infrastructuur geen markt.
Als de overheid geen wegen zou aanleggen kon je nooit op de markt komen....

[280562]

Fout.
Vroeger legde de overheid infrastructuur aan. En zorgde voor nuttige diensten en producten voor de bevolking. Zodat er elektriciteit en gas en ziekenhuizen hebben.

Tegenwoordig (de laatste 10-20 jaar) moet alles zgn geprivatiseerd worden. Telecom is ook geprivatiseerd.

Privatisering wil dus ook zeggen dat Telecoms (private bedrijven) zelf alles moeten doen. En ook infrastructuur aanleggen. KPN heeft onze koperdraad voor een prikkie gekregen. UPC en Ziggo hebben onze coax voor een prikkie gekregen. Maar eigenlijk is dat niet de bedoeling. Ze moeten zelf infrastructuur aanleggen. Zoals ReggeFiber dat aan het doen is. Alleen kost dat klauwen met geld. En als je direct geld terug wilt zien, dan is het moeilijk om direct 30% van de (potentiele) aansluitingen rendabel te zien. En dus willen de private partijen niet investeren. Waarom zouden ze ? Als de klanten geen (betere) keuze-mogelijkheden hebben, dan blijven ze heus wel betalen voor hun huidige diensten.

Het probleem van privatisering is: private bedrijven hebben maar een doel: geld verdienen.

De bevolking (de klanten, en toevallig zijn die ook de kiezers/bestuurders/baas in Nederland) heeft andere belangen. Zij willen een goede diensten. Echter, kwaliteit is geen doel van de private bedrijven. Enkel en alleen als dat nodig is om geld te verdienen. De aanname dat privatisering automatisch tot betere diensten leidt is een grote leugen.

[tweaker2010]

Nationale overheden moeten daarom de aanleg van draadloze breedbandverbindingen stimuleren

Wat moet ik me daar bij voorstellen? Bij WiFi loop je toch al snel tegen snelheidsbeperkingen aan. Een draadloos access point is handig, maar qua capaciteit vaak onvoldoende.

[Shamalamadindon]

U zegt? Ik heb thuis een router staan die 300mbit draadloos doet.

[JackBol]

LTE ipv. DSL bijvoorbeeld.

[sharkwouter]

Mensen zeggen nu misschien dat dit voor thuis gebruik misschien niet zinnig is, omdat we al redelijk snel internet hebben op dit moment, maar hoe sneller hoe meer mogenlijkheden er komen voor bijvoorbeeld streamen van data. Als je data kan binnen halen met 8gb/s is het bijvoorbeeld helemaal niet zinnig meer om nog een harde schijf te gebruiken en kan je content(ook games) streamen op resoluties die nu nog niet voor consumenten beschikbaar zijn. Ik voorspel dat we binnen 5-10 jaar echt wel schermen kunnen kopen waarbij de pixels zo klein zijn dat ze voor het blote oog ontzichtbaar zijn, daarvoor moet de resolutie wel flink omhoog.

[Selmer]

Retina schermen bedoel je? en streaming wordt inderdaad stukken interessanter maar zoals al eerder hierboven genoemd, zal wel even duren voordat de grote massa er gebruik van kan maken (dan doel ik op extreem hoge internetsnelheden)

[ceesiebo1]

Er zit wel een limiet aan wat nog nuttig is. Als je bijvoorbeeld full-hd streamt dan heb je niet zo'n superverbinding nodig. Op kleinere tv's is het verschil tussen full-hd en hd-ready niet eens te zien. Ze zijn nu al bezig met 4k-tv's, maar ik vraag me af of het verschil tussen 4k-tv's en full-hd tv's voor de consument groot zal zijn. Tenslotte zijn de meeste mensen ook bij dvd blijven hangen omdat het goed genoeg is. Qua mobieltjes en laptops gaan we nu ook al naar resoluties waarbij je jezelf moet afvragen wat de toegevoegde waarde is van nog hogere waarden.

Ik ben wel met je eens dat een cloud-oplossing met hoge snelheid het belang van een harde schijf kleiner maakt. Maar het zou toch fijn zijn als ik van mijn foto's en filmpjes zelf een backup heb en niet afhankelijk ben van een storing bij een cloud-dienst.

[xmenno]

Geen idee waar ze het over heeft, voor bedrijven is glas wel handig omdat je dan inderdaad makkelijker diensten afneemt vanuit een datacenter. Maar voor thuis voldoet naar mijn mening koper+coax prima.

[10 feet high]

Het gaat er ook niet per se om dat glasvezel tot in iedere huiskamer moet gelegd worden. Europa maakt echt wel een onderscheid tussen particulieren en bedrijven.

Een volledige uitleg van 'waar ze het over heeft' vind je hier. (Heel) simpel gezegd, qua basis aanbod breedband zit het in Europa best wel snor. Maar Kroes wil dat er verder geïnvesteerd wordt.
- mobiel internet (... -> 3G -> 4G)
- 100% penetratie van dat basisaanbod (dat is er op dit moment nog maar in 8 landen in Europa)
- innovatie en uitbouw voor breedbandtoegang van 'the next generation'.

[Plopeye]

voor mij voldoet koper niet en coax is drama hier in veendam. dus laat die glas maar komen...

[Cogency]

Europa heeft meer UPLOAD snelheid nodig.
En idd een stabiel (nu 3G) netwerk dat alles aankan, internetten op de telefoon is soms echt een ramp..

[Reactie gewijzigd door Cogency op 22 juli 2024 21:26]

[Neut72]

Dat is inderdaad waar het om gaat. Mensen die hier lopen te verkondigen dat 50/5Mbit wel snel genoeg is weten waarschijnlijk niet wat "Cloud Computing" en "Cloud Opslag" betekent.

Je moet snel bij je bestanden kunnen komen, maar ze ook snel in de cloud kunnen zetten. Daarvan is (zelfs in ons snelle Nederland) nog amper sprake.

Glasvezel tot aan de deur is hier nog een uitzondering in de meeste gebieden en in bv. Amsterdam wordt dit de laatste 5 jaar zelfs ACTIEF tegengewerkt door de kabel-maatschappijen en de politiek. Een schande, want de politiek had ons al in 2006 glas beloofd.

Om mee te kunnen met de ontwikkelingen van de komende paar jaar hebben wij NU glas nodig, niet pas in 2020.

[Anoniem: 428562]

Hoe gaan de twee voorbeelden die Kroes noemt: cloudcomputing en ouderenzorg voor economische groei zorgen ?

De prijzen waarvoor Amazon cloudcomputing kan aanbieden zijn dusdanig laag dat het nooit een grote bijdrage aan de economie kan leveren. Ouderenzorg op afstand lijkt me ook een farce, ouderen hebben fysieke zorg nodig en die lever je niet via internet.

Snel internet wordt gebruikt voor media consumptie en de opbrengsten daarvan gaan maar voor een deel naar europese bedrijven.

[haribold]

Je verhaal gaat alleen maar over de opbrengstenkant. Daarmee vergeet je het belangrijkste effect: besparingen. Daarnaast kan technologie juist voor de ouderenzorg een enorme verlichting van de werkdruk met zich meebrengen.