'Gamers' ontdekken twee aardachtige planeten

Amateurwetenschappers hebben met het browserspel Planet Hunters mogelijk twee aardachtige planeten ontdekt. Het Kepler Team, belast met het afspeuren van de sterrenhemel, vroeg dit jaar voor het eerst hulp van vrijwilligers.

Het is de eerste keer dat spelers van Planet Hunters, een browsergame met een wetenschappelijk doel, succes hebben door vermoedelijk exoplaneten, hemellichamen dichtbij een andere zon, te 'ontdekken'. Dat is te lezen in een studie in het onlangs gepubliceerde Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. "Deze planeten zouden misschien niet ontdekt zijn zonder hun hulp", aldus Meg Schwamb, medeoprichter van Planet Hunters. "Planet Hunters is niet alleen een validatietool, maar blijkt ook erg waardevol in de zoektocht naar andere werelden."

De vermoedelijk 'aardse' planeten zijn ongeveer 2,5 tot 8 keer zo groot als de aarde en de jaren duren er ongeveer 10 tot 50 dagen. Ondanks deze verschillen heeft een van de twee planeten misschien een kern van steen. Het is echter zeker dat er geen vloeibaar water is, waardoor de planeten volgens veel wetenschappers geen leven kunnen herbergen.

De Kepler-ruimtetelescoop richt zich vanaf 2009 op een cluster van 150.000 sterren. De NASA wil daarmee aardachtige planeten ontdekken. Vanwege de enorme omvang van het project vroeg de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie talloze amateurwetenschappers om hulp. Zij analyseren schommelingen in de helderheid van sterren, die erop kunnen wijzen dat er een planeet rond de ster draait.

De lichtgevoelige sensors van de Kepler-satelliet zijn zo gevoelig dat ze een helderheidsverschil van twintig op één miljoen kunnen detecteren. Daarvoor wordt een digitale 'photometer' met een totaal oplossend vermogen van 95 megapixel gebruikt, verdeeld over 42 ccd's met een resolutie van 2200x1024 pixels.

De bedoeling is dat de 'gamers' met Planet Hunters het wegvallen van het licht lokaliseren. Ook speelt de grootte van de planeet een rol; een kleine planeet houdt immers minder licht tegen. De ontdekking van zo´n ster levert daarom meer punten op. Inmiddels spelen 40.000 amateurwetenschappers het spel. Zij bekeken gezamenlijk vier miljoen keer de sterrenhemel. Inclusief de recente ontdekkingen heeft dat tot nu toe 69 vermoedelijke aardachtige planeten opgeleverd.

Reacties (62)

[ErrieR]

Hoe komt tweakers er bij dat er twee aardachtige planeten zijn ontdekt? In de studie gaat het over planeten in het algemeen. Op de website waar je Planet Hunters kan spelen hebben ze het ook alleen over planeten.

Planet Hunters is a new citizen science project, designed to engage the public in an
exoplanet search using NASA Kepler public release data. In the rst month after
launch, users identied two new planet candidates which survived our checks for false-
positives.

[Jolke]

+1 in het hele artikel komt niet een keer het woord 'earth' voor

Het gaat om planeten die respectievelijk 2.65 en 8.05x de radius van aarde hebben. Wellicht dat daar de relatie met de aarde gevonden is...
Overigens een indrukwekkende lijst met 'acknowledgements' ... dat geeft goed aan dat er veel mensen aan meegewerkt hebben en allemaal 'persoonlijk' bedankt worden.

[PrinsEdje80]

In de sterrenkunde worden planeten die ter grootte zijn van de aarde (en dan praten we niet over een 10-20% verschil met de radius van de aarde, maar echt tot bijna een factor 10, alhoewel deze dan meer als Neptunus-achtige planeten worden geclassifiseerd) altijd als "aardachtig" over. Pas zodra men zeker weet wat de dichtheid is (door het uitgebreid analiseren van de lichtcurve, of verder spectroscopisch onderzoek), kan men zeker zijn 1) van het bestaan van de planeet (niet dat het iets anders is wat eenzelfde signaal produceert), 2) de dichtheid en dus het "type" planeet (type = gas -> Jupiter/Neptunus/Saturnus-achtig; 'rocky' -> Aarde-achtig).

Best grappig om dit te doen. Zelf heb ik indertijd een ruim tienduizenden van deze lichtcurves met een lagere signaal-ruis verhouding doorgeworsteld om helaas niets te vinden. Wel 13 variabele sterren gezien. Ook cool.

Wel jammer dat er niet zo veel gegevens beschikbaar zijn...

[TERW_DAN]

Het gaat om planeten die respectievelijk 2.65 en 8.05x de radius van aarde hebben. Wellicht dat daar de relatie met de aarde gevonden is...

Als alleen de grootte aan zou geven of iets aardachtigs is dan zouden er denk ik nog wel veel meer gevonden zijn. Er zijn genoeg hemellichamen die ongeveer de grootte hebben (zeker als 8x zo groot nog een relatie zou hebben).
Ik vraag me daarom echt af waar dat aard-achtige vandaan komt.

[Dirk van Bergen]

Dat is de kern van steen, net als de aarde. itt gasplaneten zoals Jupiter

[kwinvdv]

Alleen klopt steen ook weer niet helemaal, want de kern van de aarde is van ijzer. Maar steen lijkt wel meer op metalen van gas idd.

[Obelink]

Leuk project maar waarom dit handwerk. Kunnen ze die gegevens niet met een computer analyseren?

[Verwijderd]

De tweede vraag uit hun FAQ:

Computers are great at many things, but some tasks that are easy for humans are still extremely difficult for a computer. For instance, a small child can effortlessly tell hundreds of human faces apart, while computers still struggle with this seemingly basic task. Humans also have the capacity to recognize if something is odd or unexpected. So when scientists are faced with the task of analyzing complex data, the human brain is often better at sorting through it than a computer.

[rBleek]

Dus waar het op neer komt is;

- gebruik ik dure rekenkracht
of
- goedkope hersens

[spoonman]

Zij analyseren het licht van een ster en kijken of er afwijkingen zichtbaar zijn, zoals het wegvallen van het licht. Dat kan erop duiden dat er een planeet vlak rond de ster draait, stellen de onderzoekers.

Ik mis hier iets denk ik ... waarom schrijven ze gewoon geen software die dit soort afwijkingen opspoort?

[Verwijderd]

Blijkbaar is het algoritme niet 100% waterdicht. Mogelijk werkt het ook met "kandidaten". Net zoals een automatische match van een vingerafdruk.

This is a gamble, a bet if you will, on the ability of humans to beat machines just occasionally. It may be that no new planets are found or that computers have the job down to a fine art.

The Kepler team has been developing computer algorithms to analyze light curve data because it is not possible for them to visually inspect every light curve. While we expect computer programs to robustly identify things that they are trained to find, we are betting that there will be a number of surprises in the data that the computer algorithms will miss. van: http://www.planethunters.org/science

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 27 juli 2024 05:41]

[Hanterp]

Die software zit al in Keppler. Je hebt Keppler zelf met name nodig om de planeet te kunnen zien tegen de achtergrond van het verblindende licht van zijn ster.
De software filtert het sterrenlicht weg en bovendien meet het eventuele schommelingen van de ster die op aanwezige planeten wijst.

[Verwijderd]

Die vraag stelde ik me ook, ik vermoed dat het artikel niet volledig/correct is.

[Mentalist]

Ik heb me aangemeld, maar ik snap iets niet: vaak zie ik plaatjes met hele gaps erin, een stuk zonder enig licht. Is zo'n gap dan ook een transit?

[edit]Dit zijn moment waarop de satelliet data aan het verzenden was of in standby stond. Geen data dus. Als je mee wil doen moet je eigenlijk ook http://www.planethunters.org/site_guide lezen want ik heb vanalles verkeerd gemarked.

[Reactie gewijzigd door Mentalist op 27 juli 2024 05:41]

[JorneB]

Ik kan je ook aanraden om naar de "Talk" pagina te gaan en daar enkele collecties en recente discussies te bekijken voor wat goede voorbeelden. De meeste potentiële 'transits' zijn lang niet zo duidelijk herkenbaar als de standaard voorbeelden doen vermoeden. Ook kom je wat andere voorbeelden tegen van andere vreemde data, veroorzaakt door bijvoorbeeld 'sunflares' en 'cosmic rays'.

Tevens staat het je vrij om wanneer je iets aparts/nieuws tegenkomt een discussie te openen.

[MorgothG]

Naast Planet Hunters is het ook heel leuk om amateur astologie te doen bij Galaxy Zoo http://www.galaxyzoo.org/ Persoonlijk vind ik het leuker allerlei Galaxies en nevelen te zien dan planeten te zoeken. Bij GalaxyZoo zie je leukere dingen Een Nederlandse school juf heeft er een groene nevel gevonden in de vorm van een kikker. Deze is ook naar haar vernoemd!

[kimborntobewild]

De vermoedelijk 'aardse' planeten zijn ongeveer 2,5 tot 8 keer zo groot als de aarde en de jaren duren er ongeveer 10 tot 50 dagen

2,5 tot 8 keer zo groot?
Qua inhoud (3 dimensies), qua oppervlakte van zij-aanzicht (2 dimensies) of qua doorsnede (1 dimensie)?

[Verwijderd]

Leuk dat ze gamers betrekken bij dit soort onderzoek. Uit recent onderzoek bleek dat gamers (in iedergeval gamers die actie games spelen) beter zijn in het onderscheiden van verschillende tinten grijs, iets dat handig van pas kan komen als je naar de helderheid van sterren moet kijken.

(Of het is waarschijnlijk gewoon een poging om interesse te wekken bij de jeugd voor astronomie.)

[Wolfos]

Uit recent onderzoek bleek dat gamers (in iedergeval gamers die actie games spelen) beter zijn in het onderscheiden van verschillende tinten grijs

Moet ook wel, want een paar jaar geleden gingen we namelijk door een zwart/wit fase heen met actie games.

[mystic101]

De vermoedelijk 'aardse' planeten zijn ongeveer 2,5 tot 8 keer zo groot als de aarde en de jaren duren er ongeveer 10 tot 50 dagen. Ondanks deze verschillen heeft een van de twee planeten misschien een kern van steen. Het is echter zeker dat er geen vloeibaar water is, waardoor de planeten volgens veel wetenschappers geen leven kunnen herbergen.

Dat zijn helemaal geen aardachtige planeten. Mars en Venus zijn nog aardachtiger dan deze twee.

[kimborntobewild]

Waarschijnlijk is aard-achtig een vertaling van 'super earth', waarbij er feitelijk helemaal geen verwijzing is naar aardachtige eigenschappen: alleen maar naar formaat.
Vaak wordt dan gesproken over formaten qua grootte tussen de aarde en neptunus.

[Reactie gewijzigd door kimborntobewild op 27 juli 2024 05:41]

[Wolfos]

Dat was snel:
"Well done, you've seen all of the data. Check back soon for more planet hunting!"

[Tanksenior]

Wat een onzin. Ik heb er nu een stuk of 50 gedaan en dit is wat er staat bij het overzicht:

"COMPLETE 0.03%"

[veug]

Jaren van 50 dagen!

Duurt de winter ook maar zo'n dag of 12 en met 2,5 tot 8 keer zo groot als de aarde is dit de ideale vakantieplaneet, genoeg nieuwe bestemmingen voor een mensenleven.

Waar kan ik boeken? Neckermann? Arke? D-Reizen?

[kwinvdv]

De mate van de seizoenen is ook afhankelijk van de kanteling van de rotatie as van de planeet zelf, zo heeft de aarde een hoek van 23,4°

Maar deze ontdekking is dus veel minder spectaculair dan de titel doet vermoeden, want het zijn niet zozeer echt gamers die het ontdekt hebben, maar amateurwetenschappers die in een spel vorm van Planet Hunters gegevens hebben verwerkt en de ontdekte planeten lijken op de aarde in het opzicht dat het formaat minder dan een factor 10 afwijkt en dat de kern van steen is en niet van gas, maar er is geen water en over de atmosfeer is niks bekend.