[...]Een ander heel goed voorbeeld is de kredietcrisis. In het vrije liberale USA zou het complete economische stelsel ontploft zijn als de overheid niet ingegrepen had. Tot zover jouw betoog over het zelfcorrigerend vermogen van een systeem met geen/onvoldoende regels en waarborgen.
Voor een economisch stelsel met vrije markten is het omvervallen van de banken in principe ook geen probleem, het werkt zuiverend. De partijen die te grote risico's hebben genomen verdwijnen en daarmee is een eventueel probleem gelijk opgelost. Dat de investeerders daarmee hun geld kwijt zijn is in principe ook geen probleem, zij hebben ook die fout gemaakt te veel risico te nemen, risico's niet te spreiden enzovoorts, het is hun eigen schuld*.
(* uitgaande van vrije markt met volledige transparantie)
Veel ernstiger is dat mensen die geld geleend hebben bij een nu omgevallen bank dat nu ineens op moeten hoesten, want hen treft in die zin geen blaam. Hierdoor storten dus ook de huizenmarkt in en o.a. de autoverkoop (omdat die ook vaak op krediet is).
Dat die mensen ineens dat geld moeten ophoesten is niet conform de aangegane overeenkomst maar het gevolg van een clausule die de bank (omgevallen of niet) vanwege haar machtspositie heeft kunnen afdwingen, en dat is iets waar de praktijk dus afwijkt van de mooie theorieën. Nog zo'n punt waar de praktijk volledig anders is als de theorie is de transparantie. Door het ontbreken daarvan was het op voorhand niet duidelijk dat banken e.a. dergelijke risico's aan waren gegaan, en dat ze hun tegoeden in dergelijke mate aan elkaar hadden uitgeleend en in elkaar hadden belegd, dat er een domino-effect van deze schaal zou ontstaan.
In de praktijk blijkt steeds meer, dat in een liberale economie door schaalvoordelen en daaruit voortvloeiende machtsposities er een steeds verdergaande concentratie plaats vind. Dat er bij productie van schaalvoordelen sprake is, was in de 19e eeuw al bekend, maar dat dit in de financiële wereld nog veel sterker geld, is eigenlijk iets van de laatste 20-25 jaar. De laatste strekt zich via investeringscapaciteit
(Intel, Apple, Microsoft) en marktmacht
(Microsoft, Intel) zover uit dat er er uiteindelijk nog slechts enkele partijen of zelfs maar één overblijft en dat er dus op een gegeven moment de concurrentie verdwijnt.
En partijen die dus van financiële voordelen profiteren, kunnen zich dus in andere markten inkopen. Als voorbeeld Microsoft, dat begon met een dominant besturingssysteem, bouwde dat (via vieze spelletjes) uit naar dominantie met office-software, heeft sindsdien haar sterke financiële positie gebruikt om te diversificeren richting andere softwareproducten
(Games, Windows Mobile, Windows Phone), andere software-bedrijven over te nemen en zich in te kopen in de markten voor mp3-spelers (zune), spelcomputers
(xbox), telefonie-branche
(kin-phones, Telewest Communications, AT&T, Skype, Korea Telecom, Teleo), speelgoed
(ActiMates), PC-randapparatuur
(muizen, toetsenborden, gamecontrollers, joysticks), advertenties&marketing
(Massive Incorporated, ScreenTonic, LinkExchange, aQuantive), kabelTV
(Comcast, Telewest Communications, Titus Communications, Peach Networks, AT&T), hardware
(RenderMorphics), ISP's
(MSN, WebTV Networks, Jump Networks, Travelscape, Vacationspot, Korea Telecom). Het grootste stockphoto-archief ter wereld is daarbij privé-bezit van Bill Gates.
Andere bedrijven doen dit ook al is het op minder grote schaal als Microsoft. Zo spreiden zij de risico's maar ook wordt de samenleving steeds meer afhankelijk van ze.
[Reactie gewijzigd door BeosBeing op 23 juli 2024 09:30]