Moederbordfabrikanten brengen Z68-borden uit

Verschillende moederbordfabrikanten hebben producten geïntroduceerd die zijn gebaseerd op Intels nieuwste Z68-chipset, gemaakt voor Sandy Bridge-processors. Bij elkaar brengen Asus, MSI, Asrock en Gigabyte tientallen nieuwe modellen uit.

Nu de officiële introductie van de Z68-chipset een feit is, hebben moederbordfabrikanten hun nieuwe producten onthuld. Intels nieuwste chipset moet de beste aspecten van de H67- en P67-chipsets combineren. Daarnaast stelt de chipset een kleine ssd in staat om data voor een conventionele hdd te cachen en is er ondersteuning voor de Virtu-techniek van LucidLogix.

De borden delen, omdat ze van dezelfde chipset gebruikmaken, veel dezelfde features. Zo hebben ze allemaal vier ddr3-geheugenslots, sata 600- en usb 3.0-ondersteuning, 7.1-kanaalsaudio en gigabit-ethernet.

Asus gaat in Nederland drie modellen in de P8Z68-serie uitbrengen: een normale editie, een Deluxe-versie en een V-Pro-versie. De onderlinge verschillen in de modellen betreffen het aantal ethernet- en sata 600-aansluitingen, en de aanwezige video-uitgangen. Alle versies hebben ondersteuning voor sli en CrossfireX.

De modellen van Asrock zijn de Z68 Extreme4, Z68 Pro3 en de micro-atx-variant Z68 Pro3-M. De Extreme 4 krijgt als enige drie pci-express-x16-slots, waardoor deze in staat is om een sli- of CrossfireX-opstelling te faciliteren. Hiertoe bevat het bord ook een plx-chip voor extra pci-lanes.

MSI brengt twee borden uit die op de Z68-chipset zijn gebaseerd: de Z68MA-ED55 en de Z68A-GD80. Eerstgenoemde kan overweg met maximaal 1666MHz-geheugen, terwijl de GD80 ook 2133MHz-geheugen aankan. Daarnaast heeft de GD80 meer usb 3.0-poorten en drie in plaats van twee pci-express-x16-slots.

Gigabyte heeft flink uitgepakt en brengt maar liefst elf Z68-moederborden op de markt; negen op atx-formaat en twee op micro-atx. De verschillen zijn te vinden in het aantal pci-express-sloten, de aanwezigheid van onboard-graphics en verschillende aansluitingen op het moederbord. De fabrikant heeft een uitgebreide tabel online gezet waarin de specificaties te vinden zijn.

Reacties (48)

[-Dr.Z]

Opvallend dat de chipset op een aantal duurdere borden de ingebouwde GPU op de CPU niet gebruiken. Ik vond juist dat de LucidLogix' Virtu-technologie één van de grootste keypoints was van de Z68. Aan de andere kant is het logisch want je wilt bv. als overclocker alleen gebruik maken van een discrete GPU (er vanuit gaande dat de duurdere borden daarvoor bedoeld zijn).

[Domus von Dutch]

Zonder uitgang op het moederbord, kun je alsnog Virtu-d gebruiken. Aansluiten op GPU en transcoding via de processor GPU doen. Dit gaat sneller dan je 580 gebruiken.

Virtu d-Mode enables the use of a separate graphics card while allowing the use of Intel's "Quick Sync" video transcoding technology, which runs on the iGPU. In this mode the monitor must be plugged into the graphics card.

Andere modus in virtu zijn nu nog zinloos, weglaten van die displaypoorten scheelt weer geld. Mogelijk met NVidea's variant dat alles er wat rooskleuriger er uit gaat zien.

[Reactie gewijzigd door Domus von Dutch op 28 juli 2024 23:14]

[computerjunky]

tja ik snap zoiezo niet dat ze erop zitten kost alleen aar geld en mensen die een duur bord en dure cpu kopen hebben daar helemaal geen hol aan omdat die een losse gpu kopen die vele malen sneller is.
ik heb een msi g65 bord met gpu onboard en heb het vandeweek voor het eerst aangesloten maar wat een ramp die 3300 die erop zit kan niet eens op1280x720 MW2 spelen met alles op laag....
het irriteerd me dat je moet betalen voor iets wat je helemaal niet op je cpu wil hebben ik heb liever dat ze de prijs verlagen of een paar extra cores of wat meer L2 geheugen erop plakken waar we meer aan hebben.

als die gpu nou kon samenwerken met je videokaart dan heb je er nog wat aan maar hij zoet u zo goed als niks behalve stroom vreten en je geld kosten bij aanschaf.
ik zie zelf ook geen toekomst in een gpu op de cpu tenzij hij als cpu zijn werk gaat doen en je cpu sneller maakt.
en mischien als ze wat sneller worden voor in een minipctje voor aan de tv.

[Dreamvoid]

Ik kan me niet voorstellen dat die paar transistors van de bijgebakken IGP de cpu meer dan vijf dollar duurder maken. Bovendien is die IGP voor alle non-gaming toepassingen (incl HTPC werk) al totale overkill, en zelfs voor casual gaming al acceptabel (hij is sneller dan een low-end discrete kaart als de HD5450)

[Reactie gewijzigd door Dreamvoid op 28 juli 2024 23:14]

[robvanwijk]

het irriteerd me dat je moet betalen voor iets wat je helemaal niet op je cpu wil hebben ik heb liever dat ze de prijs verlagen of een paar extra cores of wat meer L2 geheugen erop plakken waar we meer aan hebben.

Zo werkt het niet. Bij een auto kun je nog bijbetalen voor een luxer navigatie-systeem (om maar eens wat te noemen), maar een CPU wordt in één keer helemaal gemaakt. Als er veel verschillende versies (wat meer L2, of een coretje erbij, of een wat hogere kloksnelheid, etc.) dan zou het productieproces vele malen duurder worden. De enige reden dat CPUs betaalbaar zijn is omdat er maar zo weinig "echt" verschillende modellen zijn (hoger geklokte versies zijn precies hetzelfde model, waarvan de productie toevallig wat beter gelukt is).

als die gpu nou kon samenwerken met je videokaart

Dan moet je bij de concurrent kijken: CrossFireX of Hybrid CrossFire ofzo (als dat nog bestaat tenminste).

maar hij zoet u zo goed als niks behalve stroom vreten en je geld kosten bij aanschaf.

1) Het zou juist geld kosten om een aparte versie te maken waar de iGPU niet in zit.
2) Als je hem niet gebruikt kost ie nauwelijks stroom; het zou me verbazen als ie genoeg stroom trekt dat het überhaupt meetbaar is. Dat heet power gating en betekent dat er alleen een miniem lekstroompje overblijft, maar dat er verder niet "echt" stroom verbruikt wordt.

[xorinzor]

een SSD gebruiken voor het cachen van data op een HDD? ik dacht dat je niet heel veel schrijfbewerkingen op een SSD mocht uitvoeren omdat dit de levensduur verkorte?

[robvanwijk]

In principe heb je gelijk, maar er zijn technieken om veel minder last van dat probleem te hebben. Eén daarvan is (net zoals bij "gewone" SSDs) wear levelling. Wat ook in je voordeel werkt is dat een cache relatief weinig beschreven wordt en vooral veel gelezen (anders heeft het ook geen nut; voor zover ik de techniek begrijp is het niet mogelijk om "alvast vooruit te lezen" want: werkt op LBA-niveau, dus "onder" NTFS, waar je geen idee hebt welk blok het volgende is dat bij een bepaald bestand hoort, dus de eerste keer dat je leest is er geen verbetering van de performance, dat komt pas vanaf de tweede keer). Als je echt iets wilt bereiken is het dus belangrijk om data die eenmaal geschreven is vele malen te lezen voordat je er iets anders overheen zet.

[Egocentrix]

Gigabyte brengt borden uit met onboard graphics? Zeg het maar als ik onzin uitkraam hoor, maar was het hele punt van deze chipset niet het benutten van de Sandy-Bridge-igp? En volgens mij was die igp nog sneller ook dan de meeste onboard-gpu's.

edit: broden -> borden

[Reactie gewijzigd door Egocentrix op 28 juli 2024 23:14]

[Domus von Dutch]

Brengen ze (helaas) niet uit. Kijk, maar naar het uitgebreide tabel. De optie is opgenomen in de tabel, maar op geen enkel moederbord aanwezig. De tabel wordt waarschijnlijk gebruikt bij het vergelijken met moederborden met andere sockets, deze hebben soms wel onboard graphics. Het ontbreken van onboard graphics is ook heel logisch, je geeft zelf de reden al. Dit is dus een slordigheidsfoutje in het artikel.

[Reactie gewijzigd door Domus von Dutch op 28 juli 2024 23:14]

[Verwijderd]

http://tweakers.net/nieuw...igabyte-gesignaleerd.html

Dit is toch wel een mobo met IGP, gebaseerd op de Z68-chipset?
In de tabel staan alleen ATX mobo's, geen mATX-borden. (edit!)

Wellicht dat de fabrikanten een koers varen, waarin ATX meer voor de desktops bedoeld is, met workstation/game taken en dus een zwaardere graka nodig hebben, terwijl het mATX-segment meer bedoeld is voor HTPC?

Ik vind een CPU met IGP van behoorlijke kwaliteit ook een mis op een ATX-board, wil je graag extra PCI(e) sloten erop, moet je gelijk je IGP missen en een losse graka (extra Watt+doekoe!) bijplaatsen, zonde dat dit achterwege wordt gelaten (door GigaByte dan, volgens de tabel.)
Aan de mATX dus, ook geen punt.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 28 juli 2024 23:14]

[Domus von Dutch]

Ook die m-atx borden staan in de tabel, Onboard graphics en Intergrated graphics zijn tevens twee andere dingen. Dus laten we die twee niet door elkaar halen.

[Verwijderd]

Mea culpa, je hebt helemaal gelijk m.b.t. de tabel, ze staan onderaan idd- ik keek niet verder dan mijn neus lang is!

Maar: er staat bij onboard graphics "Intel HD graphics", daarmee wordt de IGP bedoeld, niet een aparte chipset (onboard, wel te verstaan), ik ben het met je eens dat "integrated" niet perse hetzelfde hoeft te zijn als "onboard" (maar net vanuit welk perspectief je het bekijkt, vanuit welk level- moederbord beschouwend, of detail beschouwend), maar hier wordt toch echt hetzelfde bedoeld, lijkt mij.

edit: En er staan idd ook twee ATX-planken bij met IGP-functie 'enabled', gelukkig!

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 28 juli 2024 23:14]

[haarbal]

veel van de z68 mobo's hebben geen dvi uitgang o.i.d.

[computerjunky]

hdmi naar dvi stekkertje lost dit zo op hop dat ze het erbij leveren.

[Jasper Janssen]

Waar het om gaat is borden met Intel HD Graphics, ie dat zijn borden juist met ondersteuning voor de geintegreerde GPU van SNB.

[Dreamvoid]

igp = onboard, die termen worden al jaren door elkaar heen gebruikt.

[Reactie gewijzigd door Dreamvoid op 28 juli 2024 23:14]

[supersnathan94]

IGP is on chip niet on board. on board betekent dat er op het moederbord een lossen videochip hangt. integrated graphics betekent dat het in de CPU zit verwerkt en dat beide niet zonder elkaar kunnen (oftewel gaat je CPU kapot dan heb je automatisch ook een nieuwe IGP nodig waar dit bij onbaord niet het geval is)

[humbug]

Jammer maar helaas. het begrip IGP is vele jaren (decennia?) ouder dan dat er sprake is van CPUs met ingebouwde GPU. Oorspronkelijk stond het voor moederborden met een GPU in de chipset. waar je dus geen losse kaart in hoeft te stoppen. Nu (voornamelijk) voor situaties waarbij de in de CPU ingebouwde GPU kan worden gebruikt.

Voor een voorbeeld van een ouderwetse IGP zie hier

[Solvinkor]

De Sandy-Bridge-igpwordt door veel fabrikanten (en webshops) toch echt neergezet als onboard graphics, hoewel dit niet echt 'onboard' is.

[roy-t]

Ik lees telkens over die "SSD in de chipset", maar nergens kan ik vinden hoe groot die cache-ssd nu eigenlijk is, zijn er al reviews die aangeven of het erg veel nut heeft. Een ideale review zou een systeem met gewone HDD, versus een systeem met een Z68 cache SSD versus een systeem met een dedicated HDD vergelijken. Misschien iets voor T.net?

[MyrddinLXXIIX]

Die ssd zul je er zelf bij moeten prikken lijkt mij.

[robvanwijk]

De SSD zit niet in de chipset, de support voor deze techniek zit in de chipset. (Nou ja, Anand beweert (maar ik heb geen idee waar ie dat vandaan haalt) dat de techniek puur software is, maar dat die software, kunstmatig, alleen wil werken op een bord met een Z68 chipset.)
Voor de rest kun je er elke SSD bijprikken die je wilt (hoeft niet persé een Intel te zijn). Enige beperking is dat maximaal 64 GB gebruikt wordt als cache. (Eventuele ruimte daarboven gaat niet verloren, die kun je gewoon als drive formatteren.)

Een ideale review zou een systeem met gewone HDD, versus een systeem met een Z68 cache SSD versus een systeem met een dedicated HDD vergelijken. Misschien iets voor T.net?

Te laat

[Reactie gewijzigd door robvanwijk op 28 juli 2024 23:14]

[roy-t]

@MyrddinLXXIIX,

Ah ik dacht juist dat er een kleine (4GB ofzo) SSD in de chipset zelf zat.


@robvanwijk

Thanks voor die review, ik was al erg benieuwd!

[MeltedForest]

Ik vraag me af of Z68 ook voor Ivy Bridge was, of wordt Ivy Bridge Socket 2011?

[Decipher666]

Volgens het tick-tock model zou dit ook socket 1155 zijn lijkt me?

[Jasper Janssen]

Ivy Bridge zal in eerste instantie uitkomen voor 2011, want sandy bridge kwam als eerste uit in de mainstream socket. Maar net zo goed als SNB migreert naar 2011 zal ook IB migreren naar 1155 of een andere dual-channel socket.

[notsonewbie]

Wat wil dit zeggen :
" Our Z68-based motherboards are natively designed to support the LucidLogix Virtu™ graphics virtualization engine that works in conjunction with Intel® Quick Sync Video to deliver up to three times faster and smoother video transcoding and playback. This is achieved by instantly and seamlessly switching between integrated Sandy Bridge graphics and a discrete graphics card on demand. "

Gpu onboard met hdmi uitgang?
Wat is : a discrete graphics card on demand ?
En : werkt deze Virtu techniek samen met je videokaart, en zo ja met alle (ati, nvidia) of alleen die de term Virtu ook voeren?

[Domus von Dutch]

Het is niet de onboard gpu, maar de gpu in de processor die gebruik kan maken van een HDMI uitgang. Dit bestaat al langer mijn i3-540 HTPC heeft dit ook.
Een discrete graphics card, is je videokaart.
De techniek werkt met veel verschillende GPU's maar heeft behalve transcoding weinig nut. Ook dual gpu's zoals de 6990 zouden niet optimaal functioneren. Ook zou het verbruik moeten worden terug gebracht. Echter werkt dit alleen in "zware" 2d applicaties, zoals het kijken van mp4. In IDLE verbruikt de pc niet minder

[Reactie gewijzigd door Domus von Dutch op 28 juli 2024 23:14]

[zion]

Niet helemaal correct, in het zeer kort is het:
virtu laat je schakelen tussen een IGP (integrated videokaart van de SB processoren) en dGPU (discrete (losse) videokaart). Bij office/internet etc zal hij dus op de IGP werken, en met zwaardere taken (games etc) schakelt hij naar de dGPU.

Op dit moment schakelt virtu de dGPU (nog) niet helemaal uit, maar draait deze mee in idle/low power state, het staat echter wel op de planning dit te doen.

een andere optie die virtu idd beloofd is de mogelijkheid te transcoden op de IGP en tegelijkertijd de dGPU te gebruiken voor het afspelen van content.

De techniek is dus vooral interessant voor mensen die een energiezuinig(er) systeem willen bouwen, maar toch op zijn tijd behoefte hebben aan de (veel hogere) rekenkracht van een dGPU.

het aansluiten doet men overigens wel gewoon op het moederbord, en virtu stuurt de beelden van de dGPU door de buffers van de IGP naar buiten.

[Viper_4111]

Ik zou zeggen lees het HWI artikel eens door daar word alles haarfijn uitgelegd en kan je ook precies zien wat de verschillen zijn met en zonder de techniek.

[- J.W. -]

Review van de Asus P8Z68v Pro op Anandtech:
http://www.anandtech.com/show/4330/asus-p8z68v-review

[Verwijderd]

Veel beter nog:
http://nl.hardware.info/r...l-z68-moederborden-review
Review van een meervoud aan Z68-borden.

[Verwijderd]

Zouden deze borden goede concurrenten zijn voor de huidige borden met 1155 socket? ik vraag het me eerlijk gezegd, tot nu toe af, doordat ze toch nog wel aardig in de prijzen lopen als ik alleen de Gigabyte mobo's bekijk (stonden in gerelateerde items). Persoonlijk neig ik wel meer naar zo een wat uitgebreider mobo, maar voor de meeste gebruikers zal een mobo wat over de €100,- toch te duur zijn, denk ik. van Asus is er bijvoorbeeld de Asus P8P67-M PRO, deze is goedkoper, maar heeft toch leuke features voor de normale gebruiker.

Ook vraag ik me af of het een goede onderneming is om zoveel modellen op de markt te brengen, in 1 keer. De 2011 socket komt voor zo ver ik weet eind zomer en deze moet samen met de Bulldozer van AMD de gamers en high-end pc's gaan voorzien.

Correct me if I'm wrong

Verder mooie degelijke moederborden met de gewenste features, misschien een beetje prijzig.

[TERW_DAN]

Ook vraag ik me af of het een goede onderneming is om zoveel modellen op de markt te brengen, in 1 keer. De 2011 socket komt voor zo ver ik weet eind zomer en deze moet samen met de Bulldozer van AMD de gamers en high-end pc's gaan voorzien.

Je hebt dan in elk geval wel een lekker breed scala van borden. En Gigabyte brengt vaker meer moederborden uit, waarbij er een aantal specifiek voor een markt is gemaakt, en daarbuiten niet verkrijgbaar is, waardoor het aantal dat in de winkel ligt wat lager is.
Als voorbeeld, ik heb thuis een EP45-DS4P liggen, maar dat bord is enkel voor de Aziatische markt gemaakt, en is nooit in Europa verkocht. Maar het is wel weer een extra type op de markt. En zo tikt het lekker aan.

Ik vind het wel prettig, je kunt in elk geval altijd wel een bord vinden dat voldoet aan je eisen.

[n00bs]

Hoe zit het nu wanneer je je game kaart op zo een Z68 mobo erbij plaatst?
Wanneer wordt bepaald of de onboard video dan wel externe kaart gebruikt wordt (zeker met 2D toepassingen) en hoe schakelt dit qua snelheid?
Waar sluit je je monitor op aan? op je externe kaart of onboard?

Als het namelijk onboard is, vraag ik me af hoe het zit met de beperking van ondersteunde resoluties. HDMI bv 1920x1200 @ 60Hz (als je dus 3D video op full HD wilt afspelen, werkt dit dus niet?)

[robvanwijk]

Hoe zit het nu wanneer je je game kaart op zo een Z68 mobo erbij plaatst?

Lees anders even de review op AnandTech (vanaf kopje "The Quick Sync Problem"). Daar wordt het allemaal precies uitgelegd.

[V_J]

Ik zit eigenlijk te wachten op een Z68 variant van de Asus P8P67 WS Revolution: Enkel PCIe x16 slots (qua fysieke grootte, niet qua lanes), dual Intel LAN (teaming support) en onboard video (voornamelijk powersaving related dmv Virtu) in ATX formaat. Momenteel niets van die aard bij geen enkele fabrikant...
Zal nog wat langer moeten wachten...