Een cursus? Hier in het middelbaar krijgen wij ook een cursus Word, maar het aantal mensen dat echt met Office 2003 en ouder kan werken is beperkt tot twee van de tien. En wat ik onder "werken" versta: de functies van Word en dergelijke gebruiken zodat het programma jouw helpt of bedient en niet omgekeerd.
Bijvoorbeeld: opmaak. Heel simpel, zou je zeggen, gewoon Bold, Underline, Italic, Font aanpassen, Font Size aanpassen en gaan met die banaan? Of dat is toch wat 90% van de Word-gebruikers doet. Fout! Opmaakstijlen moet je gebruiken, daarvoor zijn volgens mij twee grote redenen: consistentie in je opmaak en zonder opmaakstijlen kan je geen verschillende betekenis in je tekst leggen (zonder opmaakstijlen is je document voor Word gewoon één lap tekst, met hier en daar mischien een andere opmaak, met opmaakstijlen weet Word wat de titeltjes zijn enzovoorts). Met een opmaakstijl hoef je ook enkel de opmaak van die opmaakstijl te wijzigen om in je hele document iets te wijzigen, en niet je hele document doorlopen om alles te wijzigen. Op school moesten we een eindwerk inleveren, met inhoudsopgave en dergelijke. Je mag eens gokken wat 90% hier gedaan heeft: juist, gewoon letterlijk die inhoudsopgave (met bijhorende puntjes tot het einde van de regel!!) manueel ingegeven, perfect de titeltjes uit het document overnemen (en dan vergeten bij het veranderen van het titeltje nadien). Slechts 3 deden het anders: de andere persoon die met Word kon werken, een vriend voor wie ik de opmaak deed en waar dus opmaakstijlen gebruikt werden. Ikzelf moest nog moeilijker doen door LaTeX te gebruiken. Ook het verschil tussen een shift-enter, control-enter en een gewone enter is voor de meeste mensen een raadsel (alhoewel, de ctrl-enter is overduidelijk). Dat wordt wel aangeleerd allemaal,dus een cursus is zeker nodig voor Word (hoewel 99% toch gewoon overal enter gebruikt, ook waar control-enter nodig is).
Tweede puntje bij opmaak, Word doet daar zeker niet wat ik wil. Probeer eens wat figuren in je document in te voegen, als ze niet samenvloeiend met de tekst zijn (maar vrij versleepbaar), dan krijg je daar maar al te vaak gekke resultaten mee. Oké, dat Word het niet helemaal automatisch aan jouw wens kan aanpassen, maar al te vaak heb ik het voor dat een hele resem figuren verdwijnt als ik ergens wat tekst bijvul (die over een extra pagina meeloopt) of als ik gewoon de figuur ergens anders probeer neer te zetten. Dat kan je met geen enkele cursus oplossen, maar is gewoon een probleem van Word zelf!
Wat betreft consistentie op opmaakgebied is Word 2007 dus een hele verademing, je kan amper rond de opmaakstijlen kijken, plus zijn er nu meerdere handige thema's, fontsets, figuuropmaakstijlen, kleurenpaletten, ... bijgekomen zoals in Publisher al gedeeltelijk het geval was. Ook de titelbladen, vooropgemaakte kop- en voetteksten, ... zijn een mooieafwisseling omdat je enerzijds veel mooiere documenten krijgt met veel minder inspanning van de gebruiker en anderzijds krijg je consistentere documenten. Met de nieuwe Word is het volgens mij dus veel handiger werken voor beginnende gebruikers en zit alles veel duidelijker in elkaar, maar van mijn part hadden ze ook wel een 2003-style menu mogen laten, dat werkt voor de moeilijkere dingen nog steeds makkelijker omdat de echte Word-'gebruikers (zie die ermee al kunnen werken) die interface gewoon zijn en daarin hun werk kunnen verzetten. De 2007-interface is enkel een handigheidje voor het simpelere werk, de moeilijke functies zijn té veel naar achteren geschoven (bijvoorbeeld: waar zijn de menu's naartoe in Office 2007?)
En dan nog eerder in het algemeen: voor veel mensen is het natuurlijk een must dat een programma vanaf de eerste keer werkt dat ze het zien, maar dat is volgens ij niet de duurzaamste mogelijkheid. Zo krijg je wel een resultaatje, maar je hebt geen mensen die echt inzicht hebben in waarmee ze bezig zijn (kijk bijvoorbeeld naar die opmaakstijlen, (die al dan niet shift) enter, ...). Programma's met een stijlere leercurve zijn in het begin allesbehalve productief, maar werpen nadien heel duidelijk hun vruchten af, daarom dat ikzelf voor schoolverslagen ook LaTeX gebruik, probeer maar eens snel formules in te voegen in een Word-document. Waarschijnlijk zijn er nu enkelingen die zeggen: "maar dat kan toch? de vergelijkingseditor/equation editor van MS!". Mag ik dan vertellen dat het een hell is om daarmee veel formules in te voegen en zelfs om maar formules te nummeren of iets dergelijks. Daarvoor bestaat er immers MathType, het grote broertje van de equation editor, maar je blijft nog steeds met dat aparte venster zitten, steeds weer dat klikken om een breuk of een exponent, ... in te voegen. En als je een document van honderd pagina's hebt met een honderdtal formules, kan ik je verzekeren dat dat geen peulenschil is om die aan te passen! (Oké, er zijn sneltoetsen, maar was het hun Ctrl+H voor een exponent of was het nu weer Ctrl+J of stiekem toch Ctrl+K, juist ja, zéér duidelijke sneltoetsen dus).
Met LaTeX en andere programma's (GnuPlot, ...) die enkel je tekstgegevens analyseren/compileren, heb ik die problemen niet. Je moet enkel in het begin heel wat lezen en leren om ermee te kunnen werken, maar formules geef je daar gewoon in een vrij duidelijke en standaard tekstvorm in ( \[ E = m \cdot c^2 \] is zo bijvoorbeeld de bekende formule van Einstein, die \cdot is enkel het vermeingvuldigingsteken (central dot) ). Het vergt enige aanpassing, en natuurlijk niet geschikt voor mensen die geen energie willen steken in iets waar ze nu misschien net mee toekomen.
Dus een applicatie die geen cursus vereist, dat is volgens mij allesbehalve goed op lange termijn omdat dergelijke applicaties niet genoeg functionaliteit kunnen bieden voor iedereen. Vergeet ook niet dat heel wat mensen een cursus nodig hebben om met een computer te leren werken, betekent dat ook dat een computer dan slecht ontworpen is? Dat applicaties voor eenvoudige doeleinden geen cursus mogen vereisen (ik denk nu aan de rekenmachine in Windows, het kladblok, ...) maar dat zijn allemaal programma's die een héél beperkte toepasbaarheid hebben, die om het zo maar te zeggen slecht één functie hebben. Word en de rest van Office vervullen meerdere doelen, je kan een brief/handleiding/boek/... maken in Word, maar je kan evengoed een etikettenlijst maken, enzovoorts; die doelen liggen al ver uit elkaar van opzet, dus heb je wel een cursus nodig. Niet alles kan zo eenvoudig zijn dat je het meteen onder de knie hebt, waarom spenderen we zo veel jaren van ons leven op de schoolbanken, waarom was het vroeger zo moeilijk om te fietsen / auto rijden / ...? Juist, je moet sommige dingen gewoonweg leren, maar dat houdt dus in dat je nadien die leertijd omzet in een vaardigheid die je beheerst en niet in iets dat je wel min of meer ongeveer kan en bij het minste probleempje dan verloren loopt. Hoe langer je leert aan een bepaalde handeling, hoe meer inzicht je (in theorie) in die handeling krijgt en hoe beter je die kan uitvoeren en hoe beter je kan inspelen op 'probleemsituaties'.