Ontwikkelaar MP3 is terug met 3d-geluidsstandaard

News.com bericht dat het Fraunhofer instituut, de ontwikkelaars van de MP3-standaard, een nieuwe geluidsstandaard hebben ontwikkeld voor het weergeven van 3d-geluid. De technologie gaat door het leven onder de naam "losono" en maakt het mogelijk om ultrarealistisch positionele audio weer te geven. Met de huidige technologie is het ook mogelijk om realistisch 3d-geluid weer te geven, maar het grote nadeel is het feit dat alleen in het centrum van de speakers de 3d-illusie klopt. Met slechts één luisteraar is dit geen probleem, maar bioscoopbezoekers hebben bijvoorbeeld pech.

De oplossing die het team van Fraunhofer uit de hoge hoed gegoocheld heeft maakt gebruik van een groot aantal kleine speakers om het geluidsbeeld van de originele opname te reconstrueren. Een "losono"-opstelling kan wel driehonderd tot vierhonderd speakers tellen om het opgenomen geluid te reproduceren. De opgenomen audio bevat informatie over de exacte positie van het geluid. Bij het afspelen berekent de codec hoe alle honderden speakers aangestuurd moeten worden om de complete zaal het juiste geluidsbeeld voor te schotelen. Hierbij wordt rekening gehouden met de vorm en de afmetingen van de ruimte.

Zoals het gebruik van enkele honderden speakers al doet vermoeden is het gebruik van de "losono"-technologie momenteel niet goedkoop. Niet alleen is een groot aantal speakers nodig, maar een licentie op de technologie kost ook nog eens 10.000 à 15.000 dollar en daarnaast is ook nog eens een stevige computersysteem nodig voor het decoderen van het geluid. De technologie zal dan waarschijnlijk ook eerst zijn weg vinden naar bijvoorbeeld themaparken en bioscopen, maar de ontwikkelaars van de standaard voorzien in de toekomst ook plaats voor "losono" in de huiskamer.

Ruimte met Ionsono geluidssysteem

Reacties (76)

[Admiral Freebee]

Ik wil toch geen honderden speakers in m'n huiskamer zetten hoor... denk eens aan al die draden die je dan moet trekken

[Ids Lupo]

@4real klopt dat je in principe naar elke speaker een draad moet leggen, maar je kunt ook adresseerbare speakers gebruiken; dan zou je de speakers aan een lan kunnen leggen + power supply. De prijs wordt er echter dan niet veel beter van doordat je de speakers ook intelligent moet maken.

@peter_pan uiteraard, elke speaker 1 ader paar, bij bv 50 speakers wordt dit toch een aardig kabeltje!
ik denk dat ik dan toch bij het bovenste zou blijven.

@liberque nu stereo, 2 speakers van... 100 watt, met deze nwe techniek 100 speakers van... 2 watt. de verspreiding over de kamer is, toegegeven, echter wel groter.

* 786562 Ids

[voodooless]

Helaas onmogelijk, aangezien je bij een LAN met timing problemen zit!

draadloos, mja, dan heb je nog steeds voor iedere speaker een stopconact nodig, en zoveel speakers draadloos aansluiten kun je al bijna vergeten.

[Ids Lupo]

Misschien maak ik het nodeloos moeilijk, maar je zou nog een extra aderpaar kunnen meelussen waarin een tijdcode/tijdpuls zit, om de zaak weer te synchroniseren.

[THC]

Timing problemen zijn toch op te lossen met een delay. Nu we het toch met z'n allen over te grote systemen hebben. In een theaterzaal die een beetje groot is gebruikt men dat al jaren. Gewoon onderandere omdat er verschillende kabel lengtes zijn of verschillende afstanden tussen de speakers.

Extra aderpaar is dus ook niet nodig omdat je het signaal gewoon later mee stuurt.

[HaterFrame]

Die draadjes zijn wel weg te werken. Ik zou als ik het betalen kon absoluut doen maar denk niet dat ik het ooit betalen kan

[vso]

waarom zou je het met draadjes doen ? wireless moet toch ook kunnen ? dan alleen power nog. nadeel is dat je veel kanalen moet hebben voor je wifi

Daarnaast zou je ook een speciaale micrefoon kunnen gebruiken die je ergens in de kamer neerpoot. omdat deze mic ergens staat kan het systeem zich via een ingewikkeld rekenmodel + pc en wat brute rekenforce en testsysteem kan je na een uurtje mischien wel een perfect ingestelt systeem zitten. dan zou je alleen de speakers op een paneel moeten zetten met genoeg aanluitingen niet op nummers werken ofzo.

maar ja het fysieke werk daar zou je wel de tijd voor moeten hebben.

maar ik denk dat als het voor de thuis muziekliefhebber zou zijn dat je componenten kan kopen die bv in de hoek van Muur--Plafond kan zetten in de kamer en dan rondom ..ook een test microfoon en klaar ben je als je ff wacht.

ik las laatst een artiekel in "Media Totaal" dat er nu al 5.1 systemen zijn (of x.y systemen) die zichzelf perfect kunnen afstellen d.m.v een specialen mic en afstandsbediening. handig

[DiSiLLUSiON]

Power idd.. hmm.. ach, dan doe je toch gewoon een setje batterijen in elke speaker? En als ze op zijn ga je gewoon bij elke van de 400 speakers de batterijen vervangen elke 2 weken

[Verwijderd]

och.. nog een paar jaartjes, en de 400.1 geluidssystemen zijn gewoon standaard hoor

[Verwijderd]

Beeld je 4 holle balken in van 10x20x300 cm met daarin tientallen speakers, hang aan elke kamerwand zo'n balk en je hebt een losono geluidssysteem met slechts vier draden, bij de bouw van je huis kan je ze zelfs in de multimediakamer in de muur laten inbouwen Vooruitdenken jongens!

[liberque]

We krijgen vreemde moedervlekken van GSM, UMTS veroorzaakt fallouts, Wi-Fi stoort je karma en van Bluetooth springen je vullingen eruit. Lekker ingekapselt zitten in je high-tech huiskamer tussen tientallen zo niet honderden magneetvelden moet toch kunnen? Kan je een bordje ophangen: Pinpassen/Creditcards gelieve bij de voordeur inleveren wegens magnetisch veld.

[voodooless]

Het is juist de truck dat alle luidsprekers onafhankelijk worden aangestuurd

[Verwijderd]

Het kan zelfs nog geavanceerder.
Het is best mogelijk om al die honderden speakers met slechts 1 draadje aan te sturen, alle speakers in serie.
Elke speaker krijgt zijn eigen code, die alleen op zijn eigen code reageert.

Dacht jij dat met het glasvezelnetwerk ieder zijn eigen draadje tot in de centrale kreeg?

[mad_dog]

1 draad kan toch meerdere draden bevatten, kortom meerdere signalen bevatten

[Verwijderd]

Binnen zo'n balk heeft elke speaker gewoon zijn eigen draad.

[gridfox]

truck?
truuc bedoel je?

Nee, truuk (als je toch aan het corrigeren bent).

[benedictuz]

foutje

[Verwijderd]

Draden????

Er komt een dag dat draadloos uitgevonden wordt, LOL

[stappel_]

philips maakt reclame voor draadloze boksen bij een breedbeeld tv. als je verder kijkt dan blijken ze draadloos te worden aangestuurd maar ze verlangen nog wel stroom. dus elke box heeft een 220v aansluiting nodig.

[mxcreep]

tsja op 4 penlites doen ze het niet erg lang...da klopt

[Verwijderd]

Denk niet dat het echt noodzakelijk is dat ze 220 volt voeding krijgen...
Paar volt lijkt me wel genoeg, dus een laagspanningsnet, speciaal voor de speakers lijkt me logischer.

[NoepZor]

@mariusjr

dan heb je ipv een 220v snoer er een extra transformator bij zou een leuke boel worden, met 300 adapters in je kamer

[OverSoft]

boksen nog wel?
boxen heet zo iets...

[telefoontoestel]

Wat voor bitrate zal er wel niet aan vastkleven dan zeg? Moet wel achtelijk hoog zijn dan, niet echt interessant voor de gemiddelde tweaker als ik het zo lees.

[Hielko]

Als je het bericht leest zie je dat alleen het geluid + positie wordt opgeslagen. Dat zal dus niet veel meer data dan normaal zijn, bij het afspelen wordt pas berekend welk geluid alle honderden kanalen moeten produceren. En nee, natuurlijk is dit (nog) niet interessant voor de gemiddelde tweaker. De meeste tweakers hebben geen bioscoop....

[R Kuipers]

'alleen het geluid + positie', is wel erg makkelijk uitgelegd. In feite moet je dus van iedere geluidsbron afzonderlijk de positie vastleggen. Voor een auto is dat 4x een band, 1x de motor, het geluid van de inzittenden, enz. Of wat denk je van een zwerm vogels die over vliegen?

Ik vraag me af hoeveel kanaals deze technologie is.

[jb044]

Zal dat niet juist de clou zijn:

Stel je hebt 4 kanaals geluid van een film, concert whatever. Dat moet genoeg zijn voor 3d weergave. Vervolgens pikt de codec hier x geluids bronnen uit en positioneerd dit op y speakers.

Zoals je aangeeft erg moeilijk om dit 'echt' te doen, maar then again alsof onze oortjes al die geluiden exact weten te positioneren. En 't is Frauenhofer bovendien dus zal het geheel ook wel gepaard gaan met efficiente compressie.

[R Kuipers]

Je hebt ook zo-iets als luidsprekers in de vorm / hoedanigheid van papier. Als je hier de kamer mee behangt, en in sectoren weet onder te verdelen, is het mogelijk voor thuis gebruik.

De benodigde rekentijd lijkt me niet zo'n probleem. Als ik nu thuis muziek afspeel (mp3), heb een CPU-verbruik van 1%, dat is voor 2 kanalen.

[Gutteguttegut]

5.1
6.1
7.1
300.1
Zal een leuke geluidskaart worden..

[Magic]

wat dacht je van al die stekkertjes die je achterin je geluidskaart moet drukken.

* 786562 Darkmagic

[Chatslet]

draai ff het test proggie van je audigy kaart. Center, left1, right1, left2, right2, left3, right4........................................................................................................................ left88, right88.......

[Verwijderd]

Gelukkig worden de signalen dan ook via ADAT naar elk van de vier panelen gestuurd die vol zitten met actieve speakertjes en electronica om het digitale signaal in analoge vorm aan te bieden voor elke speaker.

Er zijn vier panelen (voor, achter, links en rechts), dus vier ADAT aansluitingen.
En dan nog vier stroom stekkers vermoed ik.

Wat aansluitingen betreft is het dus te overzien.

Er is op dit moment overigens maar 1 paneel bouwer.

[Exploited]

Nou ja, dat is dan weer het voordeel van digitaal. De signalen voor de verschillende kanalen gaan daar serieel door de kabel en heb je dus niet voor ieder kanaal een plugje nodig op je kaart.

Het zou toch wat zijn...150+1 stereo-uitgangen op je computer.

[zeroxcool]

Ze begaan dus niet dezelfde fout zoals ze bij MP3 gemaakt hebben om de technologie gratis te verspreiden.

[offtopic]
[quote]
centrem = centrum?
[/quote]

[MikeN]

MP3 gratis? Sorry?
http://www.mp3licensing.com/royalty/index.html

[Luckeh]

MP3 is niet gratis hoor...

Je moet in principe voor elke decoder en encoder flink betalen. Je kan wel ineens een onbeperkte licentie nemen maar dan ben je ruim 50k euro kwijt.

Een MP3 encoder moet in principe 2.30euro kosten minimaal omdat het een licentie moet nemen op de mp3 techniek. Er zijn wel wat manieren om het te omzeilen (groot deel van de encoders leven "ondergronds") door een net iets andere techniek te gebruiken, maar hoe dat precies zit weet ik niet helemaal

[Dextro]

Ik snap niet echt dat iedereen hier over huis en huiskamer begint. Dit heeft een duidelijker ander doel.

Als men het over bioscoopprojectors heeft, dan ga je die toch ook niet thuis zetten?

[justice strike]

dan moet jij eens een kijkje nemen op het Audio, Video & HiFi Forum hier op got.

[Verwijderd]

Ik zie niet in dat het vergroten van het aantal speakers invloed heeft op het belang van je positie in de zaal. De speakers hangen nog steeds links en rechts. Waarom zou het er dan niet meer toedoen of je aan de zijkant of in het midden zit en nu nog wel?

[Verwijderd]

In het normale leven zijn er ook meer posities dan enkel voor achter, links en rechts.

Stel je maakt een film met 10 man op een rij. Ieder zegt een woord. Dan is het wel handig als ieder woord van een andere positie komt in plaats van 5 woorden uit de linker en 5 woorden uit de rechter speaker.
Grap is dan natuurlijk dat waar je ook zit het geluid uit een natuurlijke richting lijkt te komen.

Praktisch voor in de huiskamer lijkt het mij echter niet, maar dat is geen probleem. Slechts een uitdaging

[Verwijderd]

Stel je maakt een film met 10 man op een rij. Ieder zegt een woord. Dan is het wel handig als ieder woord van een andere positie komt in plaats van 5 woorden uit de linker en 5 woorden uit de rechter speaker.

dit is in stereo al heel lang mogelijk. ik heb hier een nummer op cd en mp3 staan van jean Michel Jarre. (synthesizer) waar een draaiorgel van links naar rechts loopt met de onweer op de achter grond. in het begin hoor je hem links en het onweer rechts, dit gaat steeds meer naar rechts en het onweer naar links. aan het einde is het dus andersom (onweer links, draaiorgel rechts).

[flashin]

Ik snap ook niet hoe ze over een langere afstand de volume kunnen versterken, bijv. wanneer je linksmidden zit hoor je veel links maar waar blijft het geluid van de rechterkant, wordt dat over afstand versterkt ofzo?

En ik denk dat er achter de fotograaf ook nog wel een paar honder speakertjes hangen

[RuudBurger]

ok maar wat is hier bijzonder aan..
is toch logisch dat als je om je heen honderden boxen heb staan je een realistisch geluid kan krijgen ..
vind het maar beetje nutteloos..

is toch ook zon speaker set met 2 boxen die surround sound kan genereren.. (kan ff niet op de naam komen)..

dit is ongeveer hetzelfde als honderden computers (of gewoon een supercomputer) en dan zeggen dat hij ultra realische 3d werelde kan genereren..

[:murb:]

Uit het artikel:

Met de huidige technologie is het ook mogelijk om realistisch 3d-geluid weer te geven, maar het grote nadeel is het feit dat alleen in het centrum van de speakers de 3d-illusie klopt.

Door middel van zgn. head related transfer functions (dat zoeken we even op!) is het mogelijk om psycho-accoustisch 3D geluid te maken. Deze werken lang niet bij iedereen even goed (zijn nl. 'head related') en gaan uit van een positionering (zoals het bericht al aangeeft) waarbij de luisteraar precies in het midden zit. In combinatie met beeld is het effect overigens al veel beter te bereiken.

edit:
overigens ben ik ook verbaast over het feit dat er zoveel boxjes voor nodig zijn, je zou bijna gaan denken dat een geautomatiseerd toneelstuk nog gemakkelijker te realiseren is

[MrSpacely]

3d geluid kan gewoon met 2 speakers in de vorm van een koptelefoon er worden dan filters over heen gezet die het geluid vervormen zodat het simuleerd hoe de vorm van je oor het geluid afbuigt

de vorm van je oor en het volume en de timing van een trilling bepalen in je hoofd de positie van een geluid je hebt dus zoals je dacht niet echt 10000 speakers nodig

vorm van je oor zorgt ervoor dat je geluid kan horen of het van achter voren onder of boven komt maar wel heel erg onduidelijk combineer dit met het 2e oor en je hersenen kunnen al beter raden waar het is.

Voeg dan het volume verschil toe tussen de 2 oren dan is het nog beter te bepalen.
Als laatste voeg je het tijds verschil toe dat het geluid er over doet om bij elk oor te komen (heel klein verschil maar het kan toch iets uitmaken) en je herensen weten waar het geluid is (denken ze)

veel geluidkaarten hebben de functie 3d geluid emuleren op koptelefoon allang
dit is niet perfect omdat er een standaard model word gebruik voor de vervorming.
Hierbij word ook alleen de vervorming van het oor berekent (heel simpel berekent) niet de timing tussen de 2 oren) en wel het volume.

Wil je perfect 3d geluid neem dan een goede koptelefoon die in ear is met van die perfect passende vullingen (zoals moderen gehoor apparaten)
En een model van je eigen oren en je eigen hoofd
in de computer. Dan moet je nog bij elk geluid bereken met behulp van het model, volume en de timing. hoe het geluid in de koptelefoon in je oren komt.

Hoe precieser je het berekent hoe beter.

10 000 speakers is niet nuttig
opslag van 3d geluid per locatie is wel handig

[Verwijderd]

Nu maar hopen dat iemand van stadion Arena dit bericht ook leest, want het Geluid daar is werkelijk niet om aan te horen, misschien dat dit het nog wat redden kan.

[Gaius]

Gewoon bij concerten alle stoeltjes van de 2e ring slopen en vervangen voor speakers?

[adslfreak]

[offtopicmode]
kunnen ze die stoeltjes meteen vervangen voor wit rood wit

[End offtopicmode]

ik vind het wel geinig dat je dan door de hele kamer hetzelfde geluid hebt.

maar idd dit duurt nog wel ff voordat men dit in de huiskamers brengt.

[PipoDeClown]

met DRM

heeft Bose ook niet reclame dat je niet meer _precies_ in het midden hoeft te zitten

[voodooless]

Mja, bij Bose klopt dat ook nog, want daar kinkt het waardeloos, ongeacht je positie