Canonical brengt eerste bèta van Ubuntu 25.10 Questing Quokka uit

Canonical heeft een eerste bètabuild van Ubuntu 25.10 uitgebracht. Het is de eerste testrelease voordat het OS volgende maand uitkomt.

Canonical zegt dat de Beta-build van Ubuntu 25.10, met de codenaam Questing Quokka, heeft uitgebracht voor zowel de desktop als voor servers. Ubuntu 25.10 komt in oktober definitief uit. De releases zijn inmiddels op Ubuntu's website te downloaden.

In de releasenotes is te zien dat Ubuntu 25.10 onder andere de nieuwe Linux 6.17-kernel bevat en dat meerdere onderdelen zoals sudo-rs naar Rust zijn geport. De desktopomgeving is Gnome 49.

Reacties (30)

[HollowGamer]

Wie gebruikt sudo-rs buiten hunzelf?

[2green]

Ik zie het voordeel van memory safe code wel, maar gebruik het eerlijk gezegd nog niet. Waarschijnlijk vanaf deze update proberen te gebruiken.

[HollowGamer]

Ik vind het ook een goede move, maar ik zie bijna geen enkele die het gebruiken, dacht namelijk dat er nog issues zijn?

[2green]

Ik had mij er verder nog net in verdiept, ga als de update is wel wat inlezen en gewoon wat proberen.

Ik verwacht wel wat kinderziektes, maar niets ernstigs..

[Sandor_Clegane]

Ik zou dan eerder voor doas kiezen dan sudo-rs.

Het voelt ook een beetje als geneuzel, maar ja security he?

[84hannes]

Zou het kunnen dat doas geen drop-in-replacement is?

The sudo-rs project is designed to be a drop in replacement for the original tool. For the vast majority of users, the upgrade should be completely transparent to their workflow. T

Bron: https://discourse.ubuntu....ult-in-ubuntu-25-10/60583

[Sandor_Clegane]

Ik doelde meer op: als ik de moeite zou nemen om een andere sudo te gebruiken dan de default, ik voor doas zou kiezen.

[moimeme]

En als sudo-rs de default word en CU sudos een andere sudo?

Voor mijn eenvoudige gebruik van sudo (ik zou niet weten wanneer sudo -c te gebruiken is of wat een role van -r is) is alles goed als het veilig is, in rust, c of machinetaal is voor mij het even, na meer dan 40 jaren mogen ze het herschrijven, Bekijken ze het maar en doen ze het goed hoop ik.

Maar voor een sysadmin met gevoelige scripten voor allerlei taken (mail, remote, bu) dat kan wel een issue zijn, een ik geloof niet dat sudo voor hem zomaar door doas (met andere switches, autenthificatie systemen en configuraties) te vervangen is. De sudo-rs zal al misschien aanpassingen vereisen voor hem, daarom is sudo-rs nog een jaar lang een "andere sudo".

[Reactie gewijzigd door moimeme op 21 september 2025 14:09]

[Ebbez]

Ik denk dat andere distro's geen interesse hebben in het vervangen van sudo of de GNU Coreutils - sudo is geen GNU Coreutil - aangezien deze al voldoende getest zijn en de meeste community distro's vooral heel dicht bij upstream blijven, terwijl Ubuntu en Cannonical wellicht sneller zelf patches kan leveren en/of zelf bijdraagt upstream.

Al met al vind ik het geen heel slecht ding, maar als ik hun was was ik eerder begonnen met eigen applicaties om te zetten naar Rust en sudo-rs en de (Rust) uutils/coreutils de tijd geven om echt 1:1 compatible te worden en alle tests te halen die de GNU ook voor haar eigen Coreutils applicaties heeft. Maar goed, het misschien ook wel dat er meer aandacht voor komt om het 1:1 compatibel te maken als een mainstream distro ervoor kiest om het te gaan gebruiken als default in hun non-LTS release.

[GertMenkel]

Het is sinds Sid een optie op Debian: https://packages.debian.org/sid/sudo-rs

Aangezien sudo-rs nog in de 0.x-fase zit, verwacht ik niet direct veel overstappende distro's op het moment. Wellicht zal er meer animo voor zijn als het ook de standaard blijft in Ubuntu 26.04 (de volgende LTS).

[teek2]

Jij kunt het vandaag al gebruiken: https://github.com/jnsgruk/oxidizr

Voor wat ik er van hoor zijn er weinig tot geen issues als je dit doet.

[delphium]

Ubuntu is een leuke en makkelijke beginners-distro. Als je nog nooit met Linux hebt gewerkt, is dit zeker een poging waard. Houd wel in je achterhoofd, dat Ubuntu, in het verleden, nogal wat controversiële keuzes heeft gemaakt, die indruisen tegen de algehele consensus in de opensourcecommunity. Om een paar voorbeelden te noemen:

• de unity desktop
• snaps om software te installeren
• standaard closed source drivers gebruiken
• verkeerd gebruik van sudo

En zo zijn er nog wel wat zaken die hier en daar wrijving hebben veroorzaakt. Dus als je doel is om een makkelijk en leuk begin van je linuxreis te krijgen, ga dan vooral met Ubuntu aan de slag. Ga je je op termijn (naarmate je meer te weten komt over Linux en open source), meer belang hechten aan ethiek, semantiek en meer diepgaande kennis van zaken, dan zul je tot de conclusie komen dat Ubuntu niet meer aan je eisen voldoet.

Een logisch vervolg van je linuxreis is dan: Debian, Fedora, Arch en misschien zelfs Gentoo.

edit:
"in het verleden" toegevoegd. Het gaat mij om het feit dat Canonical met enige regelmaat, keuzes maakt die de FOSS-community tegen de borst stuiten.

[Reactie gewijzigd door delphium op 19 september 2025 15:51]

[WernerL]

Hoe gebruikt Ubuntu Sudo verkeerd?

Maar het is wel een feit dat Ubuntu graag hun eigen ding doen ja. Ooit wilde ze hun eigen alternatief op X.Org gaan bouwen terwijl de rest van de Linux community al voor Wayland had gekozen. Volgens mij zijn ze daar uiteindelijk op terug gekomen.

Snap in plaats van Flatpak is jammer maar ook weer niet het ergste. Er zijn wel meer package-managers in Linux. Fedora heeft RPM ipv apt-get bijvoorbeeld.

[84hannes]

Fedora heeft RPM ipv apt-get bijvoorbeeld.

Fedora heeft RPM in plaats van DEB. Fedora gebruikt yum/dnf in plaats van apt(-get).

Ooit wilde ze hun eigen alternatief op X.Org gaan bouwen terwijl de rest van de Linux community al voor Wayland had gekozen.

Dat was Mir, een display server. Inmiddels is Mir een compositor voor Wayland.

[GertMenkel]

Ooit wilde ze hun eigen alternatief op X.Org gaan bouwen terwijl de rest van de Linux community al voor Wayland had gekozen.

Mir kroop zodat Wayland kon rennen. Wayland was praktisch onbruikbaar op het moment dat Mir uit kwam. Mir had daarnaast betere hardware-ondersteuning en betere softwarecompatibiliteit.

Canonical had hele goede redenen om een alternatief te ontwikkelen, want Wayland kwam maar niet van de grond. Mir is nu praktisch dood en Wayland is nu een jaar of twee/drie echt bruikbaar, maar in 2013 kon je er niks mee. Eigenlijk is het jammer dat er zoveel drama in die tweestrijd ontstond, want met een beetje competitie zou Wayland ook sneller van de grond zijn gekomen.

Het is eigenlijk hetzelfde verhaal als met Upstart: Canonical wil innoveren, bestaande innovatie laat nog decennia op zich wachten, dus ze maken zelf maar wat. Dat brengt de innovatie onder de aandacht, andermans projecten maken een inhaalslag, en Canonical mag hun spul weer deprecaten en verwijderen en zich bij de meute aansluiten.

Ik betwijfel dan ook dat Flatpak ooit zo'n succes zou zijn geworden als Canonical niet Snap als standaard had gekozen. Nog steeds doet Snap een hele hoop dat Flatpak en AppImage niet kunnen. Ik maak er zelf geen gebruik van, en ben ook aardig ontstemd over de manier waarop apt-paketten stiekem snaps gaan installeren, maar ik waardeer hun pogingen om te innoveren nog steeds.

[Don Key]

"Fedora heeft RPM ipv apt-get bijvoorbeeld"

nou nee, RPM is alweer achterhaald, ze hebben al enige tijd DNF hiervoor.

[WernerL]

RPM is voor zover ik weet het package formaat. DNF de package manager.

Vergelijking RPM en apt-get was misschien wat onhandig. Het is inderdaad DNF op Fedora en APT op Debian (based) distros.

[CH4OS]

de unity desktop

Maar van de Unity desktop is men ook al jaren weer afgestapt, men gebruikt nu jaren immers Gnome als default desktop environment, dus ik begrijp niet helemaal waar je precies heen wilt met jouw post.

verkeerd gebruik van sudo

En onjuist gebruik van sudo? Wat bedoel je daar precies mee?

snaps om software te installeren

En tja, een algemene package manager naast apt is natuurlijk ook niet verkeerd, dat kan een boel werk schelen, vervelende is alleen dat Snap of Flatpak of wat dan ook, momenteel vooral als iets gebruikt wordt naast de eigen default packagemanager (zoals een apt, yum, pacman en wat nog meer). Op die manier zul je nooit krijgen dat er 1 algehele packagemanager is, maar zul je altijd eentje krijgen naast de default. Doet dan een beetje aan de XKCD comic denken over standaarden.

standaard closed source drivers gebruiken

Als je doelt op de closed source drivers van nVidia, op zich is dat ook zo'n gekke keuze niet, die drivers werken vooralsnog beter dan de open source implementaties, dus of dat daadwerkelijk een slechte keuze is, weet ik niet. Ik denk het niet, eigenlijk.

[Reactie gewijzigd door CH4OS op 19 september 2025 13:43]

[delphium]

[...]
Maar van de Unity desktop is men ook al jaren weer afgestapt, men gebruikt nu jaren immers Gnome als default desktop environment, dus ik begrijp niet helemaal waar je precies heen wilt met jouw post.

Ja, dat klopt, maar het gaat om de keuze die ze in het verleden hebben gemaakt.

[...]
En onjuist gebruik van sudo? Wat bedoel je daar precies mee?

Sudo (super user do) is welbeschouwd een gecontroleerde, privilege escalation. Dat is zinvol in een situatie waarin je niet wilt dat gewone gebruikers, het rootwachtwoord weten. Dus multi-user systemen, waarin de gebruikers wel bepaalde commando's als root mogen uitvoeren, maar niet werkelijk root zijn en alles mogen.

Op een single-user desktop-systeem (wat geldt voor de meeste Ubuntu installaties), is het juist een kwetsbaarheid. Het feit dat je als gewone gebruiker simpelweg "sudo su -" kunt invoeren om root te worden, is gewoon een groot beveiligingsgat.

Stel dat tegenover een systeem zonder sudo, waar je simpelweg het rootwachtwoord moet weten om ook maar iets te kunnen doen dat een gewone gebruiker normaal niet mag.

[...]
En tja, een algemene package manager naast apt is natuurlijk ook niet verkeerd, dat kan een boel werk schelen, vervelende is alleen dat Snap of Flatpak of wat dan ook, momenteel vooral als iets gebruikt wordt naast de eigen default packagemanager (zoals een apt, yum, pacman en wat nog meer). Op die manier zul je nooit krijgen dat er 1 algehele packagemanager is, maar zul je altijd eentje krijgen naast de default. Doet dan een beetje aan de XKCD comic denken over standaarden.

Het mooie van Linux/BSD is dat systeembibliotheken gecentraliseerd zijn. Idealiter zorg je ervoor dat alle software op het systeem, gecompileerd is tegen de bibliotheken, die weer zijn gecompileerd, precies zoals jij dat wilt. Dat zorgt voor controle, overzicht en veiligheid.

Snap, maar ook flatpak, distribueren bibliotheken, die niet door jou gecontroleerd worden. Naast het feit dat dit leidt tot meerdere kopieën van dezelfde bibliotheken, op je systeem, weet je ook niet hoe deze bibliotheken zijn gecompileerd. Dat resulteert in een situatie waar in je echt geen idee meer hebt, waar je systeem kwetsbaar voor is.

Distributies zoals Gentoo, zorgen ervoor dat je middels "use flags" en configuratie, volledig controle hebt over wat jouw systeem wel/niet ondersteund en dat als er ergens een lek ontstaat, je deze systeemcentraal kunt patchen.

[...]
Als je doelt op de closed source drivers van nVidia, op zich is dat ook zo'n gekke keuze niet, die drivers werken vooralsnog beter dan de open source implementaties, dus of dat daadwerkelijk een slechte keuze is, weet ik niet. Ik denk het niet, eigenlijk.

Die drivers werken slechts voor zeer beperkte gevallen, beter dan de OSS-drivers. Maar buiten dat, het druist in tegen de open source gedachte. Bedrijven zouden drivers voor hardware altijd open source moeten maken. Dat, en precies dat, is waar open source voor staat.

Maar dat is dan ook iets wat je gedurende je linuxreis zult moeten ontdekken. FOSS staat voor absolute vrijheid. Jij koopt een computer en die computer is van jou. Helemaal, inclusief alle software. Tot nu toe is dat een droom, want zoals je zegt, heb je soms die proprietary drivers nodig. Ook je UEFI is vaak niet open, net als veel andere drivers op je systeem. Toch is die openheid, de drijfveer van de opensourcecommunity.

Ik weet dat het een beetje een gekkie is, maar kijk gewoon even naar de statements van Richard Stallman. In de basis vertelt hij heel goed waarom open source belangrijk is en hoe we dat samen kunnen bewerkstelligen.

[- peter -]

True, maar unity is niet meer ingebruik he? Dat is gewoon Gnome tegenwoordig.

Snaps is idd vervelend, maar omheen te werken. Maar de polish van de distro vind ik nog altijd wel onovertroffen.

[nelizmastr]

Arch is vooral voor mensen die niets te doen hebben de hele dag behalve sleutelen aan hun OS.
Zo, is dat nutteloze weder waardeoordeel ook weer geplaatst :P

Dan neem ik liever een kant en klare afsplitsing als Manjaro. Uiteindelijk is voor iedereen het einddoel hetzelfde: een besturingssysteem wat aan zijn of haar (en alle tussenvormen) eisen en wensen voldoet. Of dat Ubuntu, Mint, PopOS of andere Debian afgeleide of Rocky, Alma, Fedora of Suse is maakt dan uiteindelijk niet uit. Dat mag eenieder voor zichzelf bepalen en is niet te dicteren mijns inziens ;)

[Ebbez]

Tjja, ik had voornamelijk dat ik gefrustreerd was met de documentatie en dat ik helemaal niet begreep hoe het besturingssysteem in elkaar stak (als ik iets moest fixen, of ik een specifieke feature wou). Arch is toch wel de best gedocumenteerde distro met up-to-date docs omdat ze geen docs hoeven bij te houden voor versies van software van jaren geleden zoals Ubuntu dat wel moet met al haar LTS-releases.

Ik heb nu al meermaals meer kant-en-klare distro's geprobeerd, maar elke keer is Secure Boot + TPM2 disk encryption auto-unlock + verschillende propriëtaire software installeren een stuk lastiger en slechter gedocumenteerd. Voornamelijk het moeten toevoegen van repositories vind ik een heel vervelend gebruik op andere distro's, want meestal voeg je de repository toe en moet je gelijk de GPG key toevoegen aan de package manager's keyring om alles van die repository te vertrouwen.

Een AUR-helper script is wat dat betreft wel wat gebruiksvriendelijker ook in het opzicht van of het betrouwbaar en up-to-date is en werkt met de huidige binaries onder Arch. Je kan namelijk votes, release dates en flags zien, en de inhoud van PKGBUILD (het recept om het programma te installeren) is vrij goed te begrijpen.

En Arch is nu wel aardig makkelijk te installeren met behulp van het nieuwe Archinstall-commando, die eigenlijk op een hele minimale ouderwetse manier het installeren van je systeem bij langs loopt. Maar ik begrijp ook wel als men gewoon een systeem wil dat gewoon werkt, en geen disk encryption, secure boot en lastig te verkrijgen propriëtaire programma's hoeft, dan zijn de kant-en-klare distro's prima.

[Reactie gewijzigd door Ebbez op 19 september 2025 15:05]

[Jelte]

Een Quokka is een soortt Walibi uit Australië

Wikipedia: Quokka

[Eksit]

Ik denk dat ze niet veel keuze. Hadden in namen met een Q

[Don Key]

Wat keuze voorbeelden

Enkele woorden:
Quail
Quelea
Quetzal
Quahog
Quoll

Met steepje (lastiger te typen)
Quail-dove
Quail-plover

met twee woorden (minder gebekt):
Queen snake
Queensland lungfish
Queen angelfish
Queen triggerfish
Queen parrotfish
Queen snapper
Queen conch

[Ché Mig]

Thanks. Gezien het nieuwe logo op de desktop dacht ik eerst even dat het een Pooping Peanut was..

[sebastiaanl]

Weet iemand of je Ubuntu 25.10 inmiddels werkend op de Surface Pro 11 kunt installeren? In eerdere stadia van de ontwikkeling werd dit expliciet benoemd in de release notes dat Ubuntu 25.10 deels werkte op de Surface Pro 11, maar zie daar inmiddels niets meer over terug. Zou tof zijn om Ubuntu eindelijk naast Windows 11 te kunnen draaien.

[fuzzyIon]

Wordt weer een mooie herfst met Ubuntu 25.10 en Fedora 43

[IrBaboon79]

Zow, alweer een half jaar om - 'binnenkort' dus maar weer eens de 26.4 LTS Server binnenhalen en kijken wat het doet... afijn, eerst over een paar weken maar eens W1125H2 (maar die is niet al te spannend verder)...

[syl765]

Hopelijk word 26.04 een stabiele release. Maar ben bang dat er weer vele kinderziektes in zullen zitten en vooral benieuwd wat men doet met socketd, of ze dit nu overal tussen gaan zetten. Ik hoop toch echt van niet. Maar ubuntu's kennende.....