Intel stopt per direct ontwikkeling Clear Linux

Intel stopt per direct met de ontwikkeling en ondersteuning van de Linux-distro Clear Linux OS. Er komen geen beveiligingsupdates, nieuwe functies of patches meer voor de software uit. Het stoppen van de ondersteuning is het gevolg van een herstructurering binnen Intel.

In een blogpost laat het ontwikkelaarsteam weten dat de GitHub-repository van de distro wordt gesloten voor verdere bijdragen. Het team raadt gebruikers van het besturingssysteem aan om 'zo snel mogelijk' over te stappen naar een ander OS. Het is onveilig om een niet-ondersteund besturingssysteem te blijven gebruiken omdat nieuwe kwetsbaarheden niet meer worden gefixt.

Clear Linux OS werd in 2015 geïntroduceerd via Intels opensourceplatform 01.org. Het besturingssysteem is bedoeld voor ontwikkelaars en werd volgens Phoronix geprezen voor zijn standaard prestatieoptimalisaties, waaronder voor cpu-multithreading en stroomverbruik. De prestatieoptimalisatie werkte goed op zowel Intel-hardware als AMD-chips.

Update, 10.41 uur - Info over de doelgroep van het OS is toegevoegd.

Door Yannick Spinner

Redacteur

20-07-2025 • 10:33

119

Submitter: TheVivaldi

Reacties (119)

119
118
61
0
0
41
Wijzig sortering
Jammer, dit is de eerste keer dat ik van deze Distro hoor. Ik had ‘m zeker willen proberen. Wellicht is marketing hier mis gegaan, ik ben immers niet de enige die deze Distro niet kent.
Belangrijk om te vermelden dat dit een OS gericht op ontwikkelaars was. Voeg ik nog even toe!
Ik ben een ontwikkelaar en had er nog nooit van gehoord.
Nu had ik hier verder ook niet van gehoord, al ben ik geen ontwikkelaar. Maar wat voor een ontwikkelaar ben je? Ben je er eentje die kerneloptimalisaties doet voor Linux, dan zou het waarschijnlijk getuigen van slechte marketing als je deze niet kende. Ben je een PHP developer, tja, dan is het niet echt relevant voor je verder.
Dan was ie voor andere ontwikkelaars :+
Ik heb allerlei soorten Linux distro's langs horen komen, maar deze kende ik ook niet.
Was ook niet echt bedoeld als desktop OS volgens Intel en alleen met de Gnome desktop verkrijgbaar. Retesnel was het ook. Tenminste volgens gebruikers.
Dat jij er niet van gehoord hebt hoeft niet te betekenen dat de marketing slecht was, wellicht zit je niet in de doelgroep, die voor deze distro specifiek is.
Precies. Er zijn ook mensen die me raar aankijken als ik zeg dat ik nog nooit gehoord heb van een bepaalde serie op Netflix of Prime Video, maar dat wil niet zeggen dat de marketing slecht is. Het kan ook zijn dat ik hem nooit in mijn aanbevelingen heb zien staan.
Of dat je net als ik geen enkel abonnement op een streaming dienst hebt ;)
Praten mensen nog over series e.d.?

Vroegah (toen alles beter was, de gulden nog van lood e.d.) zat je onder het werk wel te praten over de series op TV die je eigenlijk alleen daar kon volgen. Dat is allemaal verdwenen in mijn omgeving sinds iedereen Netflixed. Aan het begin probeerde men het wel, maar als Anja het hele seizoen al heeft gezien en Bert alleen de eerste aflevering, is het lastig om te babbelen over hoe de serie gaat verlopen.
MIsschien betekent het juist wel dat de marketing een keer wel goed werkte :+ .
Er zijn bijna meer distros dan unix ontwikkelaars dus dat je ze niet allemaal kent is heel normaal O-)
Alleen was dit niet zomaar een van de vele distro's, want hier zat een grote naam achter.
Een grote naam, die de afgelopen jaren behoorlijke klappen heeft gekregen. Aan de ene kant is AMD op het gebied van x86 processoren Intel ruim voorbij gegaan en aan de andere kant is Apple zijn eigen processoren gaan maken en zie je sowieso dat langzaam ARM meer ingezet gaat worden. En ik weet dat Intel veel meer is dan processoren en ik weer dat in het bedrijfsleven Intel vaak nog zonder nadenken wordt gekocht, maar toch zie je dat omzet en winst onder druk staat bij Intel. Intel heeft dus steeds minder behoefte om projecten te handhaven die geen geld opleveren, maar alleen geld kosten. Dat is namelijk het grote probleem met Linux: je kunt het gewoon gratis downloaden en gebruiken. Voor een bedrijf is het alleen een goede deal als je op een andere manier geld hieraan kunt verdienen. Bijvoorbeeld door het betaald leveren van zeer goede ondersteuning of door het leveren van hardware waar deze distro op staat en die perfect op elkaar aansluiten. Als je dat niet kunt, dan blijft het een hobby projectje en wordt het dus afgestoten als de economische wind minder gunstig is.
Dat was het punt niet. Het punt was “je kunt niet alle distro's kennen, omdat het er zo veel zijn”. Ik vind echter dat die vlieger hier niet opgaat, omdat Intel een grote, bekende naam is. Hoeveel klappen ze hebben gehad, doet er niet toe. Commodore heeft ook veel klappen gehad, maar iedereen kent Commondore.

Waarom niet iedereen van Clear Linux gehoord heeft, kan uiteenlopende redenen hebben en ik heb daar ook respect voor, maar het probleem is niet dat er slechts een van velen was, gezien de grote naam erachter.
Ik gok dat alleen de ouderen hier Commodore kennen, ik denk dat als je iemand die 35 of jonger is zou vragen wie of wat Commodore is ze geen flauw idee hebben. Intel heeft wat dat betreft een stuk sterkere naam, dat is echt een naam die iedereen wel kent.

Verder zelf ook nooit van Clear Linux gehoord, dus da's wel een ding, maar je opmerking over Commodore is echt niet helemaal juist denk ik.
Das een Opeltje, Das een groepje donkere krullenbollen waarvan er eentje op 't plafond ging dansen...
Is dat ook zo voor het logo van Commodore? Dat 35-minners niet al te bekend zijn met de naam, dat kan ik me wel voorstellen. Maar op een of andere manier denk ik dat het logo een stuk bekender is dan de naam.
Gezien het recente nieuws rondom Commodore, kennen ook 35-minners het merk wel, want die YouTuber heeft een jonger publiek.

En ik ben zelf 33 en ken Commodore al jaren.
Commodore was een unieke speler op een markt met zeer weinig concurrentie. Echt niet vergelijkbaar met een van de honderden distro's van linux. Ik ken geen aantallen maar gok dat Clear Linux niet eens in de top 20 van meestgebruikte distros zou staan.
Zeer wenig concurrentie? Commodore bestreed Atari en Texas Instruments op leven en dood.
Precies, twee concurrenten. Geen 300+ zoals bij de linux distributies
Geen 300+ maar meer dan 2 bv spectrum, amstrad, acorn met bcc en tiental msx, waren de meste bekende in europa. Verder nog veel meer in asie.
Ondanks dat Intel een grote naam is en ik bekend ben met vele distros van Linux, was deze variant dus wél nieuw voor mij.
Dat was nog altijd mijn punt niet, maar laat ook maar.
Ik snap jouw punt wel, ik geef alleen aan omdat een grote partij zoals Intel er achter zit, dat niet automatisch betekent dat het dan een groot of bekend OS is.
Je bent niet de enigste, marketing is alles in dit zo'n situaties. Had er ook nog nooit van gehoord.
Ik ken het ook niet, dus marketing is zeker wat. Maar dat een bedrijf opeens stopt met ontwikkelingen en ondersteuning (inclusief beveiligingsupdates) door herstructurering moet genoeg zeggen om er helemaal niet aan te beginnen.
Nu is het nog perfect mogelijk eens te kijken hoe die werkt.
maar lang moet je het niet gaan gebruiken
Dat ligt echt aan jou. Als je het Linux nieuws wat volgt, komt deze regelmatig voorbij. Vooral als "de benchmark" als het op allerlei performance-tests aankomt tussen allerlei distributies.
Proberen kan toch nog altijd? Er komen alleen geen updates meer, dus ik zou het dan binnen een virtualisatieplatform naar keuze draaien.
Nee er was geen marketing.

Als jij niet actief was in hpc (high performance computing) en niet actief was in de meer handmatige Linux distributies (Arch, Gentoo, cachyos, ....) en Linux news specifiek dan zat je al niet op de plekken waar clearlinux bekend zou zijn.

Mogelijk zat je wel op een paar van die plekken. Je zit tenslotte ook hier op Tweakers. Ja dan is het bestaan van deze distro langs je heen gegaan. Niet een marketing probleem.
En dat is dus het grootste probleem met Linux, too many different distro's.
Als het gaat over auto's vindt men dit over het algemeen niet.
Maar voor een auto betaal je. Soms zelf exorbitante bedragen. Voor de meeste van deze Linux distros betaal je niets.
Je betaalt ergens voor, dus veel verschillende types zijn ok, maar als iets gratis is dan zijn veel verschillende types ongewenst? Graag enige duiding, vooralsnog ontgaat de logica mij.
Mij ontgaat die logica ook. En zelfs bij gratis valt er wat op aan te merken. Er zijn bijvoorbeeld pretparken die gratis toegang én gratis attracties hebben, maar ik heb nog nooit iemand horen klagen dat er te veel gratis attracties zijn. Iedereen geniet er gewoon van.
Teveel plezier is dan de klacht :henk
Gok dat hij bedoelt dat het probleem aan de aanbod kant zit. Veel ontwikkelaars leveren in eigen tijd bijdragen en worden niet of slechts beperkt betaald.

Vanuit dat perspectief is het bestaan van veel verschillende distributies problematisch en zou het de snelheid van ontwikkeling waarschijnlijk ten goede komen als meer mensen op minder projecten zouden komen.
Die vergelijking slaat werkelijk nergens op. Dat is echt appels met peren vergelijken. Hell, zelfs dat nog niet, want het is beiden fruit.

[Reactie gewijzigd door SuperDre op 20 juli 2025 21:48]

Soms ook. Dan gaat een fabrikant failliet. En baal je als consument, want je dure auto is ineens een klap minder waard en het wordt moeilijker/onmogelijk om aan onderdelen, support en updates te komen. Zie de Fisker Ocean als voorbeeld.
Bij autos is het geen echt voordeel als je wereldwijd de standaard bent en door een groot marktaandeel veel meer goede en geteste software kan draaien.
Ik heb deze Distro een paar weken gebruikt, maar dit was niet echt een heel gebruiksvriendelijke.
hij was inderdaad heel snel, maar ze hadden er hele rare dingen inzitten, Packagemanagement was behoorlijk knudde en verschillende dingen werkten niet zoals in bijvoorbeeld debian of in een distro als arch.

Dingen zoals systemd, hadden ze een hele gebrekkige implementatie van.

Dus eigenlijk heb je niets gemist.

[Reactie gewijzigd door ixium op 21 juli 2025 15:27]

Kwade zaak, dat je stopt met de distro prima. Maar zou netjes zijn om nog 6 maanden iig patches uit te brengen zodat men de tijd heeft om over te stappen. Nu is het out of the blue doei laters kijk maar wat je doet.
Red Hat heeft hetzelfde gedaan met CentOS.

Nu hadden zij wel een alternatief, maar het enige was Red Hat Enterprise of overstappen naar CentOS Stream (die ik erg nice vind persoonlijk).

Uiteindelijk heeft Rocky (en nog andere) die plek wel ingenomen. Het komt uiteindelijk wel allemaal goed.
Bij CentOS was er nog een jaar ondersteuning na de aankondiging zodat je gepland kon migreren.
En jij mag raden hoeveel dat nog altijd niet hebben gedaan. :X

[Reactie gewijzigd door HollowGamer op 20 juli 2025 14:46]

Ja het is gratis aangeboden, welke verplichtingen schept dat? Het staat vrij aan de community om het te forken en te updaten.

[Reactie gewijzigd door SRI op 20 juli 2025 16:41]

Misschien een stuk fatsoen? Ze hebben het toch ook jarenlang gratis onderhouden? Wat zou een paar maanden extra uitmaken.
Wellicht dat ze bepaalde zaken voor het einde van het kwartaal afgerond willen hebben? Wellicht zodat ze mooie cijfers hebben voor aandeelhouders vergaderingen? Ik zou hun exacte reden echt niet weten. En ja zo plotseling stoppen is wat abrupt maar het is hun recht om te stoppen met een dergelijk product.
Als ze nu aankondigen dat ze over 3 maanden uphouden heb je er ook niks aan. En dan komen over 3 maanden mensen die vinden dat nóg eens drie maanden ook bijna niks uitmaken.
voor "netjes zijn" is in gigantische herstructurering met massa-ontslagen geen plaats. Als ze geen te kostelijke contacten hebben lopen die ze moeten afkopen en héél duidelijke benefits, dan gooien ze het volk direct op straat en focussen ze waar het in hun core-business wél om draait: chips bouwen.
Het blijft op de een of andere manier maar een warboel met al die distros. En iedereen zich maar afvragen waarom het geen mainstream wordt... :+

Hier trouwens op een paar (virtuele) machines Debian draaien. Ooit mee begonnen en omdat tot nu alles werkt ook nooit de behoefte gehad te wisselen.

Maar goed, serieuze vraag:
Het besturingssysteem werd volgens Phoronix geprezen voor zijn standaard prestatieoptimalisaties, waaronder voor cpu-multithreading en stroomverbruik. De prestatieoptimalisatie werkte goed op zowel Intel-hardware als AMD-chips.
Waarom is zoiets blijkbaar (alleen?) in Clear Linux OS en niet in elke distro ingebakken? Of kleven daar ook nadelen aan?
Er zijn veel distros die op gebruiksvriendelijkheid richten en LTS versies hebben. Dan kun je dus zelf kiezen of je de laatste en nieuwste features wil hebben of long time support
Ook in de vele gebruiksersvriendelijke distro's lijk je niet te ontkomen aan:

sudo apt update
sudo apt upgrade

(edit, blijkbaar moet ik de boel nuanceren en nergens pretendeer ik verstand van zaken te hebben, ik scherts een situatie die ik een paar keer ben tegengekomen. Het is echter helaas dat er wel dingen gewoon bevestigd worden dat Linux met alle distro's gewoon onoverzichtelijk is en ook Windows kan er wat van in onduidelijkheden en/of work-arounds)

Het is gewoon niet duidelijk, ik heb zoveel "easy" distro's geprobeerd en ik ben er helaas wel klaar mee. En dan denk je alles gehad te hebben en kom je Bazzite tegen en tja... Teveel smaken gewoon. Een populaire tool werkt alleen op een distro gebaseerd op de ene of dan de andere. Dat helpt gewoon niet.

Als je nu zegt: "skill issue", dan bevestig je helaas exact het punt. Ik kom er wel uit, ik krijg het wel gedaan maar die vlieger gaat gewoon niet voor iedereen op.

[Reactie gewijzigd door SkyStreaker op 20 juli 2025 12:29]

Ook in de vele gebruiksersvriendelijke distro's lijkt je niet te ontkomen aan:

sudo apt update
sudo apt upgrade

Het is gewoon niet duidelijk, ik heb zoveel "easy" distro's geprobeerd en ik ben er helaas wel klaar mee. En dan denk je alles gehad te hebben en kom je Bazzite tegen en tja... Teveel smaken gewoon.
Dit is niet wat ik herken aan de meeste huidige Linux distibuties. Hier bij Linux Mint heb ik al sinds 2018 niet meer een 'sudo apt update' hoeven te doen. Ik klik op het update-icoontje rechtsonder, en klik op 'Actualiseringen Installeren', even wachten, en alles is bijgewerkt. En met die tool kun je ook naar een nieuwere 'major' versie updaten, als je wilt. Al die schermen zien er zo uit, alles is gewoon te klikken.

En als je teveel distro's niet leuk vind, dan blijf je gewoon bij de distro die je leuk vind. Je hoeft niet naar andere Linux distributies te gaan. Sterker nog, de meeste Linux distributies houden gewoon het uiterlijk dat vanaf het begin was gebruikt, dat is meer dan bij Windows, waar bij elke nieuwe versie het uiterlijk en de werking weer wordt aangepast. Ter vergelijking, zo zag de desktop van 'Linux Mint Cinnamon' eruit in 2006 en in 2024. Al 18 jaar dezelfde onveranderde desktop, maar wel ge-update naar nieuwere tijden. (Bron: https://linuxmint.com/download_all.php).

Edit: De screenshot van 2006 lijkt niet juist te zijn. Volgens deze reactie van XpanD zou het deze 2006 desktop moeten zijn.

[Reactie gewijzigd door Magic Power op 20 juli 2025 15:43]

Ter vergelijking, zo zag de desktop van 'Linux Mint Cinnamon' eruit in 2006 en in 2024. Al 18 jaar dezelfde onveranderde desktop, maar wel ge-update naar nieuwere tijden.
Dat klopt niet helemaal. Linux Mint is weliswaar in 2006 begonnen, maar had toen nog een aangepaste GNOME 2 uiterlijk (geen bovenbalk, en een startmenu links beneden à la Windows). Toen GNOME 2 stopte bij versie 2.32 in september 2010 (terwijl het het popuiairste DE was op dat moment), werd een fork van GNOME 2 ontwikkeld met de naam "MATE". Een Argentijn met de naam Kerberos heeft dat samen met het Linux Mint-team opgepakt, en daar werd Linux Mint een tijdje mee gereleased. Pas in 2011 zag Cinnamon zijn eerste release.

Op dit moment voert Linux Mint zijn distro met 3 uitstekende desktopomgevingen: Xfce (mijn favo), Cinnamon en een (wederom) iets aangepaste MATE desktop. Hoewel ik tientallen distro's draai met evenzoveel package managers, Ik gebruik Linux Mint standaard als SERIEUZE systeem waarop ik mijn werk moet doen. Of op een laptop die ik ergens mee moet nemen. Waarom? Linux Mint is (is mijn ervaring) toch één van de aller stabielste en betrouwbaarste Linux smaak. Niet dat ik met andere distro's tegen problemen aanloop, maar het kan zijn dat bijvoorbeeld met een Arch na een update je heel soms nog even in de CLI moet duiken (omdat een update "schuurt" met een afhankelijkheid bijvoorbeeld). Op mijn "werkpaard" machine wil ik dat soort dingen gewoon niet, en dus Linux Mint. En laat dat ook nog eens één van de meest gebruiksvriendelijke distros te zijn.
Dat klopt niet helemaal. Linux Mint is weliswaar in 2006 begonnen, maar had toen nog een aangepaste GNOME 2 uiterlijk (geen bovenbalk, en een startmenu links beneden à la Windows). Toen GNOME 2 stopte bij versie 2.32 in september 2010 (terwijl het het popuiairste DE was op dat moment), werd een fork van GNOME 2 ontwikkeld met de naam "MATE". Een Argentijn met de naam Kerberos heeft dat samen met het Linux Mint-team opgepakt, en daar werd Linux Mint een tijdje mee gereleased. Pas in 2011 zag Cinnamon zijn eerste release.
Dat wist ik niet. Dank voor de toelichting.

In de loop der jaren heb ik al wat geprobeerd en gebruikt van Linux. Voor mij begon het met een RedHat CD die ergens bij geleverd werd in 1990 ergens. (Downloaden of het huidige internet bestond nog niet echt toendertijd). Die geïnstalleerd, kreeg een commandline prompt waar ik kon inloggen, en toen hield het op. Geen idee wat ik moest doen of wat ik kon doen.

Later, rond 2000, in de Heuvel Galerie in Eindhoven bij de Van Pierre boekhandel een presentatie gezien op een computer van Suse Linux. Dat was een complete GUI ervaring met Linux, de commandline was niet nodig. Toen het pakket met installatie schijven en dikke leesboeken gekocht, (samen met een T-shirt), en het thuis wat uitgeprobeerd. Toen door de loop van de jaren met Linux liggen kloten en spelen, overgestapt naar Kubuntu en daarin liggen spelen. Rond die tijd ook mijn eerste Linux Home Server gemaakt en in gebruik genomen.

Het spelen is leuk, maar het 'dual-booten' was niet leuk. Toen besloten om Windows 'dedicated' op mijn eigen systeem te gebruiken, en Linux 'dedicated' op mijn laptop. Rond die tijd ook op Linux Mint 'Cinnamon' overgestapt. Ik begon Linux ook steeds meer te snappen en waarderen toendertijd.

In 2018 haalde ik een nieuwe PC, en na mijn positieve ervaring met Steam en Proton besloten om volledig op Linux over te stappen.
Om de zoveel tijd jeukt het wel weer en nog zeker niet uitgespeeld hoor, zeker niet! Daarom wellicht Bazzite, want die kan je moeilijk vernaggele naar ik begrijp. Het blijft echter wel allemaal dualboot. Voor beidde platformen valt er genoeg te zeggen in voor- en nadelen.
2023 voor die eerste afbeelding, niet 2006! De downloadpagina linkt daar naar LMDE 6, een afgeleide van Mint op een Debian-basis (i.p.v. Ubuntu) met eigen nummering. Dat is gewoon een recente release, heeft weinig te maken met de originele LM 6. ;)

EDIT: Screenshot van de echte 6: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/Linuxmint6.felicia.desktop.png

Alsnog best bekend vanwege de Gnome-2-achtige roots van Cinnamon, maar toch wel anders.

[Reactie gewijzigd door XpanD op 20 juli 2025 14:14]

In de grafische omgeving is over het algemeen een updater beschikbaar, die ook automatisch kan werken. Zo'n beetje hetzelfde als die van windows maar dan met de mogelijkheid zelf meer in te stellen of aan te pasen. Laat je alles op default of klik je set defaults werkt t out of the box prima
Gnome-software is natuurlijk niet te vergelijken met Windows. Ipv vage tooltjes, webItes opzoeken, alles checken, uitpakken, downloaden, yes, yes, yes en wat al niet... Gewoon update klikken. Dan gaan apps apps, OS en firmware mee.
Gnome wellicht, cinamon is dat echter wel degelijk. Klik en klaar. Cinamon installleer je gemakkelijk als default zonder gedoe
"wellicht"? Heb je dan echt niet de moeite genomen even te checken? Het is een FEIT.

Dat er distributies zijn die niet deze GUIs meeleveren, lijkt mij vrij overbodig te vermelden en doet niks af van het feit dat de bewering dat je alleen via de CLI an updaten, fout is.
Nee waarom zou ik gaan overstappen van cinamon naar het ouderwetse gnome? Ik ga ervanuit dat t klopt wat je zegt over gnome. Ik gebruik t al jaren niet meer na t gemak van cinamon. Ik zei ook niet dat je alleen met cli kunt updaten, ik weerlegde dat juist

[Reactie gewijzigd door fre0n op 21 juli 2025 18:21]

Deze ervaring herken ik niet echt. 10 jaar geleden was dat nog wel de staat van desktop Linux, maar tegenwoordig krijg ik na het opstarten van m'n computer netjes een icoontje in m'n taakbalk waaraan ik kan zien dat er updates zijn, die ik vervolgens met 1 druk op de knop kan installeren. Dat is met Fedora KDE Edition. Wellicht is dat dan weer de uitzondering op de regel hoor. Fedora KDE Edition is wel de distro die ik de gemiddelde persoon zou aanraden.
Irritant, een icoontje dat regelmatig verandert ondat er een update is.
Net als windows kun je dat hiden en automatiach laten uitvoeren
Dat is toch precies wat je wilt? Je wilt weten wat er kan veranderen, dus dat moet je van te voren kunnen zien en dat er pas na jouw toestemming iets gaat gebeuren. Moet er soms een grote melding midden op het scherm verschijnen? Of erger nog, terwijl je met iets belangrijks bezig bent gaat je systeem vanzelf updaten downdaten en tot overmaat van ramp loopt het na de update downdate vast... en gaat je belangrijke taak de mist in.

Sinds windows 8 bij de installatie configuratie op een nieuwe laptop onherstelbaar vastliep is om te beginnen windows de deur uit en komt niet meer hier binnen. (je weet dat er geen windows besturingssyteem meer bestaat maar een service is die ze ieder moment voor je af kunnen sluiten? Dan ben je alles gewoon onherroepelijk kwijt... zie de topics daarover)
Windows2000 was nog een fijn besturingssyteem, met Office2k, daarna ging het bergaf...
En dat windows95 in mijn Novell Dos partitie ging klooien ondanks dat die hidden stond was ook al onacceptabel.
Ik hou zoveel mogelijk in eigen hand en zelf onder controle.
Dat is toch precies wat je wilt?
Nee, ik check zelf wel wanneer er updates zijn.
Aan de andere kant, dat skill issue speelt eigenlijk op elk OS wel. Wil je meer dan de basis functies, loop je langzaam maar zeker tegen problemen aan.

Echter, wat ook speelt. Het gros van de bevolking gebruikt niet meer dan basis functies. Heel veel zit in de browser, en dan nog eens af en toe een document maken, en dan houdt het op.

Persoonlijk zou ik LMDE neerzetten bij mensen die nu nog Windows 10 draaien en iets anders willen. Stabiliteit van Debian met op de juiste punten wel updates en een vertrouwd uiterlijk. Zij kunnen er hun dagelijkse ding op doen zonder elke keer hulp nodig te hebben.
sudo apt update
sudo apt upgrade

:?

Heb ik met Linux Mint niet meer nodig hoor, ook niet voor een upgrade naar de nieuwste versie van het OS. Dat alles kan via de GUI tegenwoordig.

[Reactie gewijzigd door Uruk-Hai op 20 juli 2025 11:39]

Ook in de vele gebruiksersvriendelijke distro's lijk je niet te ontkomen aan:

sudo apt update
sudo apt upgrade
Het mooie is dat bij Linux Mint dat niet meer nodig is. Ook niet meer nodig bij Linux Mint zijn :

sudo apt clean
sudo apt autoremove

Het updatesysteem kun je via de GUI zó inregelen dat dit proces bij het updaten helemaal automatisch gaat. Je kunt er dus voor zorgen dat bij elke kernelupdate, de voorlaatste kernel behouden blijft en alles daarvoor verwijderd wordt. Linux Mint is dé distro met de meest gebruikersvriendelijke oplossingen.

Het mooie van Linux Mint is: als je een "commandolijn-master" bent, dan is dat nog gewoon mogelijk. Maar het HOEFT dus niet meer als je dat niet wil (of kan).

Een vriendin van mij heeft van mij recentelijk een laptop gekregen omdat haar oude letterlijk uit elkaar viel (schermscharnier was afgebroken). Daar heb ik Linux Mint voor haar op gezet en de boel even zó getweakt dat zij ver weg kan blijven van de terminal (want zij kende alleen Windows). Dat is nu al ruim een jaar geleden. Haar laptop loopt nog steeds als een zonnetje, ze is dolblij met Linux (geen kosten meer op softwareabbo's, geen antivirusscanner meer, en alles werkt zoals het hoort. Enige instructie: zodra het schildje rechts beneden aangeeft dat er updates zijn, meteen installeren. Dat doet ze trouw, en nooit problemen. En dat voor een absolute digibeet (wat dat is ze!)
Ik moet zeggen dat Fedora (waar ik dit bericht nu op typ) ook best wel gebruikersvriendelijk is. Het systeem houdt zichzelf schoon, upgraden naar een nieuwere versie is "easy-peasy" met één klik op de "upgrade now" knop, en ik hoef nauwelijks tot nooit in de terminal te duiken (als ik dat niet wil of hoef). Dat wil zeggen: als je verder geen flatpaks op je systeem wil. Want dan zou het kunnen dat je soms aangewezen bent op de terminal. Flatpak laat namelijk overal sporen na op je systeem. En om dat op te ruimen via de GUI is een monnikkenklusje.
Ook in de vele gebruiksersvriendelijke distro's lijkt je niet te ontkomen aan:

sudo apt update
sudo apt upgrade
Bijzonder, dit soort hilarische claims. Die domweg niet juist zijn.

Onder Gnome, gewoon even op software centre klikken. En dan updaten. Dan zijn alle hardware,OS en apps met 1 klik geupdate....
Op KDE idem dito via Discover.
Hilarische claims? Ik zeg nog notabene "lijk", maar die negeer je denk ik?

Voor Gnome gaat wellicht die vlieger gewoon op, maar als ik Software Centre zelf wil update dan?

'kill process xnummerx' zodat ik Sofware Centre vervolgens zelf kan updaten via de terminal? Ook dat probleem heb ik in verschillende distro's mee gemaakt (richting Ubuntu weliswaar als mijn geheugen mij dient)

[Reactie gewijzigd door SkyStreaker op 20 juli 2025 12:17]

Voor Gnome gaat wellicht die vlieger gewoon op, maar als ik Software Centre zelf wil update dan?
Dat doe je gewoon via datzelfde Software Centre (hetgeen overigens een onderdeel is van Gnome). Waarom zou dat niet gaan?

In Windows moet je toch ook niet je command-line starten om je windows updater te updaten?
'kill process xnummerx' zodat ik Sofware Centre vervolgens zelf kan updaten via de terminal? Ook dat probleem heb ik in verschillende distro's mee gemaakt (richting Ubuntu weliswaar als mijn geheugen mij dient)
Aangenomen dat je Software Center niet via zichzelf zou kunnen updaten, welke gedachtegang leidt je ertoe dat je dan eerst "kill process nummer" zou moeten doen? Gewoon kruisje klikken en done.

Welk probleem heb je dan met verschillende distros meegemaakt? Dat je je een vastgelopen programma moet killen? Open gewoon, net zoals in Windows, je system monitor en selecteer daar het process om te killen.

Of, vermits je zo fan lijkt te zijn van command-line waar het duidelijk niet nodig is, open een terminal en typ xkill. Dan kan je het geforceerd te sluiten venster (en programma) gewoon aanklikken op je scherm.
Ik bedoel niet specifiek die oplossing, andere distro had ik dat probleem. Ik meende in Ubuntu of Kudubuntu, tijd geleden. Dat soort situaties ontmoedigde mij heel erg snel. Ook gedoe met AMD GPU-drivers dat ik bijv. de ene keer Tomb Raider gewoon werkend kreeg en bij een nieuwe install van dezelfde distro, ineens niet meer.

Maar zoals ik elders zei, ik ben nog zeker niet uitgespeeld enn zal Bazzite eens proberen.
Dit was inderdaad een probleem met de eigen ontwikkelde software updater van Ubuntu, ik weet nog of dat nog steeds speelt maar ik heb dit ook een keer meegemaakt.

In GNOME is dit niet zo, daar kan de software updater gewoon alles zelf updaten voor zover ik weet.
Hilarische claims? Ik zeg nog notabene "lijk", maar die negeer je denk ik?
Ja, hilarisch. Dat je al niet eens weet hoe je met 1 click firmware, OS en software kan updaten, laat wel zien dat jouw kennis van Linux absoluut 0 is.
Voor Gnome gaat wellicht die vlieger gewoon op, maar als ik Software Centre zelf wil update dan?
"Wellicht"? Hoe kom je daar ineens bij? Net als alle software, kan ook deze gewoon geupdate worden....
Okay. Kennis van Linux is niet absoluut 0, hoe kom ik dan anders aan bepaalde termen e.d. Ik heb wat distro's o.a. gebruikt om het e.e.a. gedaan te krijgen omdat in bepaalde gevallen Gparted heel erg goed werkt voor partitie-gesodemieter. Linux gebruik ik ook voor mijn Raspberry Pi 5 en mijn Pi-hole op een oude raspberry. Maar goed, ik zit mij onnodig tegenover je aannames te verdedigen en daar heb ik ook niet de behoefte om verder op jou in te gaan, ik heb namelijk het idee dat je ook een beetje discussie loopt te ontlokken met je onnodig assertieve toon.
Heel veel irrelevante excuses om jouw claim dat je de terminal moet gebruiken om Linux te updaten, te verdraaien. Feit is dat je dusdanig weinig kennis van Linux hebt, dat je niet eens weet dat zowel KDE als Gnome, gewoon met 1 click zowel OS, apps en firmware geupdate kan worden. Dat kan immers al jaren en wordt bij elke distributie gewoon standaard geinstalleerd. En dat je deze basiskennis mist, zegt iedereen genoeg. Namelijk, dat je maar wat loopt te kletsen.

[Reactie gewijzigd door kabelmannetje op 20 juli 2025 14:46]

Linux met alle distro's gewoon onoverzichtelijk is en ook Windows kan er wat van in
Ah ja natuurlijk. Een icoontje waar je op moet klikken met "update all", is heel erg overzichtelijk.

[Reactie gewijzigd door kabelmannetje op 20 juli 2025 14:04]

Waarom is zoiets blijkbaar (alleen?) in Clear Linux OS en niet in elke distro ingebakken? Of kleven daar ook nadelen aan?
Ja, die zijn er. Gebruikte compiler-settings werken alleen op relatief nieuwe hardware. Een distributie zou dan voor meerdere x86-forks onderhouden moeten worden. Dat is heel veel extra werk, voor maar een paar procent performance winst. Er zijn distributies (CachyOS, etc) die zich specifiek op deze doelgroep richten.
Het blijft op de een of andere manier maar een warboel met al die distros. En iedereen zich maar afvragen waarom het geen mainstream wordt... :+
Je bedoelt net zoals de warboel van vele auto-, koelkast- en smartphonemerken? Geen wonder dat ik nergens auto's, koelkasten en smartphones zie. :+
Eerlijk gezegd heb ik met witgoed en andere apparaten net zoveel keuze stress 🤣

Dan komt het toch vaak neer op een bekend merk met de meeste deuken op plekken waar ik geen last van heb ik de outlet van MediaMarkt, CoolBlue of andere grootgrutters.
Maar het punt was niet “keuzestress”; het punt was “niet mainstream worden”. Keuzestress of niet, niemand zal zeggen dat witgoed niet mainstream is vanwege het grote scala aan merken waar je uit kunt kiezen, maar om een of andere reden is het bij Linux altijd anders.
Ook al bestaat Windows op een gegeven moment niet meer, dan nog komen deze mensen met redenen waarom Linux het zogenaamd niet gemaakt zou hebben en dat er nog steeds teveel keuze is. Ik neem ze al 25 jaar lang, zolang als ik thuis Linux heb draaien, niet serieus.
Het blijft op de een of andere manier maar een warboel met al die distros.
Waarom precies? Heb je het zo moeilijk met keuze? Wel eens opgevallen dat er meer dan 1 soort auto bestaat? Meer dan 1 soort brood? Meer dan 1 soort smartphone?


Het zal nooit wat worden met autos, brood en smartphones...
Smartphones worden bediend door Android & IOS, dat is't dan ook. Qua werking zijn Androids hetzelfde. IOS al helemaal. En onder de Androids zijn wel veel merken, maar in de praktijk hebben de meeste mensen een Samsung of een Apple.


Auto's functioneren ook allemaal op dezelfe manier, aangezien die verbonden zijn aan wetgeving. Of je nu een Kia hebt, of een Mercedes. Ze hebben allemaal een stuur, pinkers, versnellingsbak, ...


Brood vergelijking slaat al helemaal nergens op.

Er zijn maar een paar systemen; Arch, Debian en nog een paar waar ik de naam ff niet opkom. Die elk toch net op een iets andere manier werken, al blijven de concepten wel min of meer hetzelfde.

Dan heb je ook nog een onderscheid in DE's: KDE, Gnome, XCFE, en nog een aantal waarvan ik ffkes niet op de namen kom. Met elk een heel andere look & feel.

Ben zelf nu wel een fan van Linux, maar de grote verschillen is zowel de kracht als de zwakte van Linux.. Vooral omdat je mensen hebt die moord en brand schreeuwen als Microsoft een icoontje van kleur heeft veranderd ;-)
Android smartphones werken echt niet hetzelfde.

Heb jij er persoonlijk last van dat mensen andere software gebruiken? Ik namelijk niet.

Dat anderen volgens jou "moord en brand" schreeuwen als een icoontje veranderd, is wel een erg slecht argument. Daarom moeten deskundigen dus een inferieur product gebruiken? Dus dan maar de slechtste gemene deler gebruiken?Waarom moeten anderen dat volgens jou doen?

[Reactie gewijzigd door kabelmannetje op 20 juli 2025 22:49]

Heeft niks met inferieure producten te maken. Je hebt mensen die liggen te miepen om niks. Zo was bv Windows 8.0 het allerslechteste OS aller tijden... het enige wat daar mis mee was, was het ontbreken van het klassieke menu start. Ja, dat was een oerdomme zet van Microsoft, maar om nu daar een heel OS voor af te breken? Come on...

Tuurlijk heb ik er geen problemen mee dat mensen andere software gebruiken. De discussie ging dan ook over het feit dat Linux best versnipperd is. Dat is de kracht en de zwakte. Waarom een zwakte? Omdat je hierdoor niet bepaald een standaard hebt. Goed, dat is met Windows ook steeds minder het geval, aangezien Windows ook wel eens durft te veranderen afhankelijk van welke build je gebruikt. Wat al effect heeft dat Linux & OSX populairder worden.

Ik heb jaren gewerkt in customerservice met IT, over het algemeen zijn mensen best conservatief en die houden die niet van verandering. Ergens ook begrijpelijk, als je geen interesse hebt in computerdingen en dat puur ziet als een noodzakelijk kwaad stuk gereedschap. Ik zou het ook niet waarderen moest een hamer telkens opnieuw van vorm veranderen.

De grootste markt zijn de mensen die van toeten nog blazen weten... niet de powerusers. Dus, OS'en worden ook ingericht voor die gebruikers.

De verschillen onderling zijn vooral door Android versie verschillen, In de grote lijnen zijn ze hetzelfde. Ik kan al m'n android telefoons uithalen en snel terugvinden waar alles staat, omdat op m'n nieuwste niet al te veel verschil is, qua hardware natuurlijk wel.
De verschillen onderling zijn vooral door Android versie verschillen, In de grote lijnen zijn ze hetzelfde. Ik kan al m'n android telefoons uithalen en snel terugvinden waar alles staat, omdat op m'n nieuwste niet al te veel verschil is, qua hardware natuurlijk wel.
Hetzelfde met Linux dus. Snap even niet waarom jij het zo vreselijk vindt dat er meerdere software bestaat.

[Reactie gewijzigd door kabelmannetje op 21 juli 2025 17:05]

Er zijn zoveel niche-achtige distros. De grote vier zijn Ubuntu, Arch, Fedora en Debian. Kies gewoon 1 van die uit als je niet kunt kiezen. En alleen als iets je aanspreekt van een andere distro, kies je voor die.
edit:
ik vergeet natuurlijk openSUSE en vast meer.

En en nog een toevoeging:
Je zou Debian als Volkswagen kunnen zien. Ubuntu als Audi. Mint als Skoda. Weet ik veel, maar het is hetzelfde maar toch anders.

[Reactie gewijzigd door MulMonkey op 21 juli 2025 10:11]

Ik ben even kwijt wat allemaal uit het 01.org project is gekomen, maar ik dacht o.a. powertop, thermald en iwd. Met powertop kun je vooral op Intel systemen, kijken naar wat het meeste energie kost en ook een powersave profiel aanmaken die deze tweaks aanbrengt op je systeem. Thermald lijkt te zijn vervangen door tuned, en iwd vind ik persoonlijk erg onstabiel.

Het is jammer dat Intel hier wel mee stopt. Er zijn dacht ik patches van Clear Linux overbracht naar de kernel, maar het was ook de ideale benchmark distro.

Sommige zeggen dat CachyOS die plaats kan innemen. Voordat mensen heel enthousiast worden, de performance tweaks zijn er, maar de distro is gebaseerd op Arch (dus testing). Daarnaast vond ik Cachy niet zo stabiel als werd geclaimd, regelmatig had ik app crashes of waren de optimalisaties juist de blame dat een app niet correct werkte.

Fedora is momenteel mijn go to. Het is vernieuwd genoeg, maar niet zo breaking als Arch. Neem je iets als Silverblue of Kionite, dan kan je ook eenvoudig terug booten in een stable of zelfs beta snapshot. Het heeft geen O2/O3/-native flags, maar ik merk op mijn desktop vrijwel geen verschillen tussen met of zonder die compile flags. OpenSUSE heeft deze wel voor de base, en dat vind ik persoonlijk al voldoende, zeker als de rest Flatpaks kunnen zijn.

Jammer dat deze distro stopt dus, want uiteindelijk profiteren de rest ook weer van hun tweaks en changes.

[Reactie gewijzigd door HollowGamer op 20 juli 2025 11:03]

Fedora is momenteel mijn go to. Het is vernieuwd genoeg, maar niet zo breaking als Arch. Neem je iets als Silverblue of Kionite, dan kan je ook eenvoudig terug booten in een stable of zelfs beta snapshot. Het heeft geen O2/O3/-native flags, maar ik merk op mijn desktop vrijwel geen verschillen tussen met of zonder die compile flags. OpenSUSE heeft deze wel voor de base, en dat vind ik persoonlijk al voldoende, zeker als de rest Flatpaks kunnen zijn.
Het gaat echt (en dat had ClearLinux goed) om de extra x86_64 instructies in bepaalde libraries (met name math, b.v. matrix/vectorberekeningen) te fine-tunen, waar standaard distro's een generieke build leveren (ook met O2/O3 overigens).

iwd deed ook leunen op x86_64 AES instructies in de kernel en diverse software als ffmpeg regelt dit zelf. Om dit te optimaliseren heb je een compromis tussen library, compile-flags en andere libraries nodig en testen, het is niet zo dat O3 per definitie sneller is dan O2.

De vraag is of je daar een distro voor moet opzetten, wat mij betreft niet met diverse architecturen, ik zie liever de effort in de afzonderlijke libraries.
Dat vond ik ook het moeilijke bij CachyOS, niet elke library had die optimalisatie. Dus wat jij beschrijft was vrij normaal, dat voelt voor mij niet echt handig bij debuggen, zeker niet als je tegen issues aan loopt.

Ik heb het gevoel dat iets als Gentoo dan beter is t.o.v. CachyOS. Je weet zeker dat elk stuk is aangeraakt/gecheckt, en ik dacht dat iets als NixOS dit ook kon doen. Je bouwt als het waren alles opnieuw op, en alles wat kan met die flags (geen idee of -native nog iets is), is ook gedaan en gelinked.

OpenSUSE doet dit ook weer anders, dus het zal zeker mogelijk zijn om te mixen, maar als je een Flatpak hebt, dan heb je weer helemaal niets eraan. Tenzij je de Flatpak ook ombouwt om die O2/O3 libs te gebruiken gok ik.
Ik was heel erg Fedora fan, was(/is) echt een hele goede no-nonsense distro met hele goede support en zit gewoon goed in elkaar. Helaas is door het ... aparte gedrag van IBM en het feit dat Fedora vooral door Amerikanen gerund wordt voor mij niet meer verdedigbaar en voel ik mezelf genoodzaakt een andere distro te zoeken.

Uiteindelijk uitgekomen op OpenSUSE. Aanrader voor iedereen, don't sleep on it! ;-)
Zelf wissel ik ook graag eens van distro, en twijfel tussen OpenSuse (gebruik je Leap of Tumbleweed?) en Bluefin (gebaseerd op Fedora Silverblue). OpenSuse vanwege de Europese roots en Bluefin om me wat te verdiepen in het concept.

Waarom vind je OpenSuse een aanrader?
Tumbleweed! De manier hoe zij garanderen dat die stabiel is, in combinatie met de rollbacks die je letterlijk in 2 min kan doen is echt geniaal! Ook is het grotendeels ‘stock’ en bleeding edge. Maar door hun OBS systeem dat de hele dag door alle packages en combinaties doortest, is dat echt super stabiel. Draai het nu ruim een jaar als daily driver, en heb er nog geen moment spijt van. Zeker nu de NVIDIA drivers oké zijn op Wayland.


En ook de snelgroeiende grotendeels Europese community die er achter zit vind ik op persoonlijk vlak een groot pluspunt. Maar goed, dat zegt verder weinig over de kwaliteit van het product. Wel een beetje over ethische en maatschappelijke normen en waarden.

[Reactie gewijzigd door Travelan op 20 juli 2025 23:43]

Dat Intel met deze distributie stopt, stelt uiteindelijk weinig voor. Niemand gebruikt het op een server en voor desktop was het gewoon niet goed genoeg, vergeleken met bijvoorbeeld Fedora. Als er al behoefte is, dan zal het geforkt worden, maar zie zelf weinig actie hierin.

Meer dan een agressief/modern compiler settings en het uitrollen van gecombineerde packages, is het niet. Veel van de destijds grote performance- winsten vergeleken met andere distributies, zijn verdwenen. Een distributie als cachyOS, heeft veel van deze zaken overgenomen maar zonder de nadelen van Clear Linux.

Een groter issue is dat diverse Intel kernel engineers vertrekken. Dit zal grotere gevolgen hebben, bijvoorbeeld voor de algemene kwaliteit van Intel drivers binnen de kernel.
En een CEO die inderdaad niet snapt dat software en hardware samen moet werken met elkaar, anders heb je er nog niet veel aan.

De trend om duizenden mensen te ontslaan, slaat echt nergens op. AI is niet goed genoeg, laat staan dat het komende 10 jaar net zo slim wordt als een echte engineer. Die maakt zeker fouten, maar zonder hem staat een AI model ook stil en vind er geen evolutie meer plaats.

Achja, alles voor de korte winst. Ze gaan het nog voelen als de hele markt instort, maar dan zitten zij al droog en veilig.
Voor zon miljarden bedrijf als Intel geeft deze marginale kostenbesparing een slecht signaal af.
Ik kende deze distro wel, maar nooit gebruikt. Ik zag 'm weleens voorbij komen op Distrowatch. Zie hier: https://distrowatch.com/table.php?distribution=clear

Clear Linux had wel een mooie strakke logo. Kleuren uit het "koude" spectrum in de vorm van een gestilleerde pinguin.

Offtopic:
Wat mij betreft mag dit logo het nieuwe logo van Linux worden, ter vervanging van het schattige Tux. Linux staat tegenwoordig toch voor technologische vooruitgang (want overal en alom aanwezig, en inmiddels net zo belangrijk als elektriciteit). Dan moet het logo ook iets sterks uitstralen. I love Tux, maar "te lief" als logo. Misschien zoiets als DIT.

[Reactie gewijzigd door Qalo op 20 juli 2025 14:20]

Jammer!

Het is het bestaan van dit soort distributies is juist goed en heeft positief effect op andere distributies.

Een voorbeeld. Als benchmarks in clearlinux ineens aantonen dat bijvoorbeeld ffmpeg daar structureel sneller kan encoderen dan op de andere gangbare distributies dan heeft dat nog wel eens het effect dat mensen goed gaan kijken wat er anders gedaan wordt en hoe dezelfde performance ook op andere distributies gehaald kan worden.

Nou zijn er andere die dat ook proberen (zoals cachyos). Maar het helpt het hele Linux ecosysteem meer en sneller als er een groot bedrijf als Intel achter zit.

Maar helaas. Begrijp het wel voor een bedrijf wat heel snel richting de afgrond aan het gaan is wat ze graag proberen te keren.
Maar er zitten toch al genoeg andere grote bedrijven achter het Linux ecosysteem. Ik denk dat het veel belangrijker is dat grote softwarebedrijven (bijvoorbeeld IBM) actief blijven op dit gebied.
Ja en nee.

Kijk een bedrijf als oracle zit ook stevig in lunux. Ik noem dat geen positieve bijdrage. Natuurlijk wat naamsbekendheid en diensten helpt het maar die hebben echt niet een high performance idee. Daar is het meer van "werkt dit, mooi, verkopen".

Een bedrijf als intel (en AMD is er ook een beetje mee bezig) heeft er met hun processors profijt bij van het meeste uit je hardware halen. He is ook een demonstratie van hun CPU instructies. Nou denk ik niet dat ze clearlinux aan klanten aanbieden maar de lessen die ze eruit leren voor performance optimalisaties zullen vast commerciële waarde hebben. En dat dit open source is helpt de hele linux gemeenschap.

Bij bijvoorbeeld Gentoo en CachyOS heeft het heel wat meer een hobby karakter en blijven verbeteringen meer in hun eigen ecosystemen hangen. Bij intel kijkt bijvoorbeeld een Canonical of een Redhat wel hoe ze dat gedaan hebben om de voordeeltjes zelf ook te hebben.
Informatie over Clear OS - vaag ergens hier en daar maar

https://distrowatch.com/table.php?distribution=clear

Iedere Linux genieter kent toch Distrowatch ..
elke week even naar top 100 kijken of er iets
nieuws is uitgekomen.. wie van zijn sokken gaat

1 CachyOS 3066
2 Mint 2761
3 MX Linux 1806
4 EndeavourOS 1685
5 Debian 1499
6 Pop!_OS 1319
7 Manjaro 1121
8 Ubuntu 1094
9 Fedora 1048
10 Zorin
....
Helaas niets in deze lijst

https://www.clearlinux.org/
Er moet bespaard worden, dus dure hobbies gaan de de deur uit.

Terug naar de core business en concurrentie bieden.
Terug naar de core business en de stekker eruit trekken, zodra blijkt dat er niets meer aanslaat.
Intel heeft al sinds jaar en dag een eigen C++ compiler om het optimale uit de eigen chips te kunnen halen. Dat soort ondersteuning werkt altijd twee kanten op: de compiler ontwikkelaars (klein team) kunnen vrij snel feedback geven over CPU problemen of hints voor extra mogelijkheden.

Voor zo'n OS moet je natuurlijk ook expliciete HW platforms hebben, anders wordt het inderdaad een hobby.
Ze zijn er per direct mee gestopt, dus blijkbaar was het een dure hobby.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.