De stroom valt weleens uit in Nederland en België, maar stel dat we deze winter met een tekort aan energie komen te zitten en de stroom voor langere tijd uit moet? Dat is voor veel sectoren een groot probleem en mobiele providers bereiden zich er daarom ook op voor.
Persbureau Bloomberg schreef een paar weken geleden over de mogelijkheid van een lange stroomonderbreking in Europa en wat dat zou betekenen voor mobiele providers in diverse landen. In Duitsland, Frankrijk, Italië en Zweden zouden providers zich op die situatie voorbereiden nu het onbekend is of er deze winter genoeg energie zal zijn in Europa. Daarbij is het volgens Reuters mogelijk dat netbeheerders in delen van landen de stroomtoevoer tijdelijk uitschakelen of beperken. De situatie zou vooral in Frankrijk nijpend zijn, omdat het land deels afhankelijk is van kernenergie en er in de komende winter kerncentrales tijdelijk dicht moeten voor onderhoud. Hoe zit het in Nederland en België?
Het probleem is dit: we gebruiken mobiele netwerken voor allerlei zaken, van bellen en appen tot betalingen en communicatie tussen bijvoorbeeld trams. Het is dus op allerlei gebieden van groot belang dat mobiele netwerken in de lucht blijven, maar als de stroom wegvalt, is dat een probleem. De meeste opstelpunten van providers hebben wel een noodvoorziening om masten enige tijd van stroom te voorzien, maar dat is vaak ongeveer een halfuur. Zendmasten kunnen zichzelf niet lang van stroom blijven voorzien en vallen dan uit.
De reden dat er stroomonderbrekingen kunnen komen, is dat de vraag naar stroom deze winter het aanbod van stroom kan overtreffen. Er zijn allerlei maatregelen te treffen, maar het gepland uitzetten van de stroomtoevoer naar een bepaalde regio voor een paar uur kan daarbij helpen. Ziekenhuizen daarvan uitzonderen is relatief makkelijk, maar met mobiele netwerken is dat lastiger. Opstelpunten voor zendmasten staan erg verspreid en zijn vermoedelijk niet makkelijk wél van stroom te voorzien, terwijl de omgeving geen stroom mag krijgen.
Nederland
In Nederland overleggen de overheid en providers al jaren over wat er moet gebeuren als de stroom er voor langere tijd af moet. Dat gebeurt in het NCO-T, het Nationaal Continuïteitsoverleg Telecom. Dat is geen vrijwillig clubje van ambtenaren en providers, want het bestaan ervan is sinds vijftien jaar bij wet vastgelegd.
Bovendien kan de overheid volgens de Telecommunicatiewet veel vragen van providers als de situatie dat vereist, staat in het Crisisplan Digitaal van het NCSC, het Nationaal Cyber Security Centrum. "In het NCO-T worden afspraken gemaakt over de verplichtingen die voor deze aanbieders volgen uit de Telecommunicatiewet (...). Dit zijn verplichtingen op het gebied van continuïteitsplanning en crisismanagement. Daarbij wordt zoveel als mogelijk en wenselijk aangesloten bij de maatregelen die de bedrijven zelf vanuit de strategie met betrekking tot hun bedrijfscontinuïteit reeds getroffen hebben."
Volgens KPN-woordvoerder Stijn Wesselink komt de mogelijke energiecrisis van de komende winter ook ter sprake in het NCO-T. "We hebben als KPN op dit moment niet direct zorgen, maar uiteraard zijn we op alles voorbereid. Als telecomsector zijn we immers afhankelijk van stroom en gas. We zijn in Nederland goed voorbereid op tijdelijke onderbreking van de stroomtoevoer. In zo’n geval gaan de cruciale onderdelen van onze netwerken, zoals centrales en mobiele opstelpunten, automatisch over op noodstroom."
VodafoneZiggo zegt dat het zich bij langdurige stroomonderbrekingen inspant om de impact te verminderen, zegt woordvoerder Ronald van der Aart. "We proberen er, ook in het geval van grootschalige stroomuitval, altijd voor te zorgen dat de communicatie door kan gaan. Hiervoor kunnen we bijvoorbeeld noodbatterijen en stroomgeneratoren inzetten die voor noodstroom zorgen." T-Mobile heeft niet gereageerd op vragen van Tweakers over dit onderwerp.
België
België heeft wel sinds jaar en dag een afschakelplan en daarin staat welke straten en wijken zonder stroom komen te zitten als er een tekort aan stroom is op het net. Per netbeheerder is op te zoeken in welke 'schijf' hij zit voor afschakeling; er zijn in totaal acht schijven.
De FOD Economie zegt impliciet dat mobiele netwerken blijven werken. Bij een overzicht van mogelijke gevolgen staat dat mobiele netwerken overbelast kunnen raken; dat is natuurlijk alleen mogelijk als ze nog stroom hebben om te functioneren. Wel zegt FOD Economie op dezelfde pagina dat 'mobiele telefonie stapsgewijs uitvalt'.
Daarmee wijst FOD Economie vermoedelijk op de noodvoorzieningen van mobiele providers. "Maar back-upoplossingen zijn niet oneindig", zegt woordvoerder Fabrice Gansbeke van Proximus. "We hebben uiteraard bedrijfscontinuïteitsplannen om de gevolgen in geval van plaatselijke stroomuitval zoveel mogelijk te beperken."
Ook Proximus bereidt zich voor op alles. "Wij volgen de situatie op de voet en nemen zo nodig specifieke maatregelen waar nodig." Telenet heeft niet gereageerd op vragen voor dit artikel; Orange verwijst door naar het BIPT. Die overheidsinstantie doet de coördinatie rond stroomonderbrekingen bij mobiele netwerken. Het BIPT heeft niet gereageerd op vragen voor dit artikel.
Tot slot
Dat Nederland of België deze winter met onvoldoende stroom komt te zitten en daardoor moet afschakelen, is niet ondenkbaar. Overheden en providers hebben er duidelijk al jaren over nagedacht, maar voor veel gebruikers zal het voor het eerst zijn dat afschakelen van stroom zo dichtbij komt. Hopelijk blijven alle scenario's deze winter ongebruikt in de archiefkast liggen.