Websites van Europese overheden voldoen niet aan toegankelijkheidsrichtlijn

Het merendeel van de websites en apps van Europese overheidsinstanties voldoen niet aan de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn, concludeert onderzoeksbureau Digitaal Toegankelijk. Uit zesentwintig Europese monitors blijkt dat vrijwel geen enkel land aan de richtlijn voldoet.

Digitaal Toegankelijk publiceert een onderzoek naar de toegankelijkheid van websites en apps van Europese overheden. Hierin wordt gekeken naar hoe websites en apps voldoen aan de Europese toegankelijkheidsrichtlijn.

Daarnaast blijkt dat de meeste EU-lidstaten geen centraal overzicht hebben van overheidswebsites en -apps. Alleen Nederland, Italië, Roemenië, Griekenland en Denemarken hebben een centraal register. Andere landen hebben dit niet. Cyprus en Frankrijk leverden ook geen monitor aan, wat Europese landen verplicht zijn om elke drie jaar te doen. Het ontbreken van overzichten bemoeilijkt volgens Digitaal Toegankelijk het monitoren van de toegankelijkheid van overheidswebsites.

Uit het onderzoek blijkt dat 84 procent van de websites en apps niet door de keuring heen komen tijdens een 'automatische scan'. Bij een volledige audit voldeed volgens Digitaal Toegankelijk geen enkele app of website volledig aan de richtlijn.

In de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn is onder andere vastgelegd dat websites de mogelijkheid moeten bieden om de lettergrootte aan te passen, dat websites goed bedienbaar moeten zijn voor mensen met een mobiliteitsbeperking en dat websites afbeeldingen en video's moeten voorzien van alternatieve tekst voor mensen die slechtziend of blind zijn.

Door Robert Zomers

Redacteur

19-05-2022 • 10:55

14

Reacties (14)

14
14
9
4
0
4
Wijzig sortering
Ter nuancering, zo ver ik het begrijp hebben ze niet zelf alle websites en apps onderzocht, maar de gepubliceerde onderzoeken van de EU staten met elkaar vergeleken.
Elke drie jaar zijn alle EU-lidstaten verplicht om een onderzoek te doen naar de status van digitale toegankelijkheid in hun land. De bevindingen worden vastgelegd in de “Web Accessibility Directive – Monitoring reports”. In December 2021 waren alle lidstaten verplicht om deze rapporten in te leveren bij de Europese Commissie.

In ons onderzoek hebben wij de verschillende monitors met elkaar vergeleken om een idee te krijgen wat de stand van zaken is in de EU op het gebied van digitale toegankelijkheid. Omdat de lidstaten de onderzoeken op verschillende manieren rapporteren, is het niet eenvoudig om een overzicht te krijgen van de toegankelijkheid in de EU.
De conclusie van onderzoeksbureau Digitaal Toegankelijk is dat het merendeel van de websites en apps van Europese overheidsinstanties niet aan de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn voldoet. Die conclusie heeft het onderzoeksbureau gebaseerd op het feit dat websites en apps niet volledig foutvrij zijn. Daarmee slaat Digitaal Toegankelijk de plank mis.

De wettelijke verplichting is gebaseerd op twee artikelen uit de Europese webtoegankelijkheidsrichtlijn 2016/2102:

Artikel 4
Toegankelijkheidseisen voor websites en mobiele applicaties
De lidstaten zorgen ervoor dat overheidsinstanties de noodzakelijke maatregelen nemen om hun websites en mobiele applicaties toegankelijker te maken door ze waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk en robuust te maken.

Bron: https://data.europa.eu/eli/dir/2016/2102/oj?locale=nl#d1e800-1-1


Artikel 7
Aanvullende maatregelen
1. De lidstaten zorgen ervoor dat overheidsinstanties een gedetailleerde, alomvattende en duidelijke toegankelijkheidsverklaring verstrekken over de conformiteit van hun websites en mobiele applicaties met deze richtlijn, en die verklaring regelmatig bijwerken.
Voor websites wordt de toegankelijkheidsverklaring verstrekt in een toegankelijk formaat, waarbij gebruik wordt gemaakt van de in lid 2 bedoelde modeltoegankelijkheidsverklaring, en wordt zij op de desbetreffende website gepubliceerd.
[...]

Bron: https://data.europa.eu/eli/dir/2016/2102/oj?locale=nl#d1e883-1-1


Kort samengevat moeten overheden:
  • maatregelen nemen om de toegankelijkheid van hun websites en mobiele apps te verbeteren.
  • openbaar verantwoording afleggen door voor al hun websites en mobiele apps een toegankelijkheidsverklaring publiceren en die actueel houden.
Bovenstaande houdt in dat een website of app die toegankelijkheidsfouten bevat aan de wettelijke verplichting kan voldoen, zolang er maatregelen worden genomen om de toegankelijkheid te verbeteren. En dat met verbeteren wordt doorgegaan totdat kan worden aangetoond dat de website of app volledig aan alle toegankelijkheidseisen voldoet. In Nederland is die informatie integraal opgenomen in de toegankelijkheidsverklaringen.
  • Als aantoonbaar is dat volledig aan alle toegankelijkheidseisen is voldaan dan krijgt de website of app de status "A - Voldoet volledig".
  • En zolang er te nemen verbetermaatregelen zijn is de status "B - Voldoet gedeeltelijk".
  • Als is besloten om de toegankelijkheid te (laten) onderzoeken is de status "C - Eerste maatregelen genomen".
  • Als er wel een verklaring is, maar geen verbetermaatregelen worden genomen dan is de status "D - Voldoet niet".
  • Alle websites en apps zonder verklaring hebben automatisch de status "E - Nog geen verklaring gepubliceerd in het register".
Het artikel van onderzoeksbureau Digitaal Toegankelijk is gebaseerd op de aanname dat een website of app alleen aan de wettelijke verplichting voldoet als die volledig foutvrij is. Die aanname klopt dus niet; de onderbouwing vind je hierboven, inclusief verwijzingen naar de eisen uit de Europese richtlijn.

Op 10 mei 2022 was het actuele beeld voor Nederland:
  • In totaal waren 3447 toegankelijkheidsverklaringen gepubliceerd
  • 265 websites en 10 apps hadden de status "A - Voldoet volledig"
  • 1239 websites en 62 apps hadden de status "B - Voldoet gedeeltelijk"
  • 1029 websites en 24 apps hadden de status "C - Eerste maatregelen genomen"
  • 754 websites en 64 apps hadden de status "D - Voldoet niet"
  • Voor naar schatting 2213 website en 363 apps was nog geen verklaring gepubliceerd in het register (= status E)
Bron: https://www.toegankelijkheidsverklaring.nl/register/

PS:
Zodra de inhoud van een verklaring niet actueel, volledig of juist is, dan is de geclaimde status niet langer geldig.

[Reactie gewijzigd door raph.nl op 23 juli 2024 02:15]

Ik ben benieuwd waar sites als overheid.nl precies op zijn afgekeurd. Overheidspagina's hebben in mijn ervaring wel de beste toegankelijkheidsscore van wat er momenteel op internet te vinden is. Op de gelinkte bron zie ik alleen maar cijfers maar geen details.

Ik wil ook nog even de kanttekening plaatsen dat dit onderzoek gedaan is door een bedrijf dat trainingen en tools verkoopt om toegankelijkheid toe te voegen aan digitale middelen. Nu zijn ze weliswaar domeinexpert in hun vakgebied maar als men aangeeft dat er in een land geen overheidsdiensten zijn waar verbetering mogelijk is, sluiten ze zichzelf natuurlijk uit voor een hele hoop aanbestedingen in de toekomst. Lage mate van voldoen aan de wetgeving is financieel voordelig voor deze partij en dat moet je in je achterhoofd houden als je dit soort onderzoeken leest.

Dat er geen enkele app of website door de diepe scan heen komt is frappant, want deze partij werkt zelf voor de overheid!
Als iemand die toegankelijkheid heel erg nodig heeft (visuele handicap), herken ik inderdaad dat zowel Overheid.nl en Rijksoverheid beide echt heel goed zijn in toegankelijkheid. Ja er schort nog wel eens wat aan zoals een alt label die mist of een title attribuut die niet heel erg beschrijvend is, maar toch kunnen heel veel anderen aan deze twee producten een voorbeeld nemen.

Zet dit namelijk tegenover een nu.nl die simpelweg geen rekening houdt met tekstgrootte instelling in Chrome op Android, waardoor deze site onbruikbaar voor mij is. Of Intertoys die een niet-scrollbare cookiemuur hebben, waardoor de voorwaarden niet zijn te accepteren en ik dus de site niet kan gebruiken. Of nog voor de hand liggender; Google. Die in de zoekresultaten maar beperkt rekening houdt met de tekstgrootte instelling. En het zelfs voor elkaar weet te krijgen dat je niet meer kunt scrollen wanneer je ingezoomd bent bij sport resultaten 8)7.

Het is eigenlijk van de zotte dat ook deze, commerciële partijen, hieraan niet hoeven te voldoen. Als je het vergelijkt naar de echte wereld zou ik dus niet bij Intertoys kunnen winkelen. Dat zou op zijn minst een stukje Hart van Nederland opleveren.

Uiteindelijk zijn de toegankelijkheidsrichtlijnen allemaal leuk en aardig, maar wat mij betreft compleet onrealistisch. Het is nagenoeg onmogelijk om aan alle (verplichte in sommige gevallen) richtlijnen te voldoen. Ik heb er geen kant-en-klaar antwoord op, maar ik zou toegankelijkheid op een compleet andere manier gaan inrichten en toetsen. Sowieso met lagere drempels of eventueel niveaus zodat meer partijen er hopelijk en gedeeltelijk aan gaan voldoen. Bovenstaand zijn namelijk maar drie kleine voorbeelden, maar in de realiteit is een heel groot gedeelte van het internet moeilijk te gebruiken voor een bepaalde doelgroep.

[Reactie gewijzigd door alex3305 op 23 juli 2024 02:15]

Ik heb zelf geen hulpmiddelen nodig maar zelfs ik erger me aan de toegankelijkheid van het moderne web. Soms wil ik gewoon even inzoomen, waarom moet alles meteen kapotgaan als ik op control+plus druk? Welke idioot forceert dat inzoomen op een telefoon uit gaat? En welke gestoorde designer zorgt ervoor dat websites lichtgrijs-op-wit voor tekst gebruiken? Bah, bah, bah.

Vroeger, toen het web nog niet veel kon doen om dit soort dingen tegen te houden, was de situatie jammer genoeg beter dan tegenwoordig. Iedereen wil apps in plaats van websites. Iedereen wil Javascript-popups want dat is lekker modern en als je daarmee de terugknop kapot maakt is dat heel jammer. Het lijkt wel alsof webontwikkeling tegenwoordig bedoelt is om 80% van de gebruikers 51% van de tijd van dienst te zijn en verdere verbeteringen tegen te houden. Ondanks dat mijn zintuigen prima samenwerken met de computer ben ik veel te vaak genoodzaakt om de leesmodus van mijn browser aan te zetten.

Ik kan me niet voorstellen hoe het tegenwoordig moet zijn voor iemand met beperkingen om het internet te gebruiken.
Scherp opgemerkt dat dit een marktpartij is. Ze hebben het onderzoek ook niet echt zelf gedaan, alle EU-lidstaten moesten voor eind vorig jaar een monitor opleveren waarin ze beschrijven wat de status is. DigitaalToegankelijk heeft die monitors dus enkel doorgenomen en samengevat. Verwar DigitaalToegankelijk ook niet met digitoegankelijk.nl, de officiële website van ministerie BZK over digitale toegankelijkheid.

Als je in de statussen/verantwoording van Nederlandse overheden wil duiken is https://www.toegankelijkheidsverklaring.nl/register de plek waar je alle formele verklaringen kunt inzien. En ja, sommige verklaringen daar zijn echt tenenkrommend en al een paar jaar niet bijgewerkt, maar sommige overheden doen ook echt goed hun best.

Ik zou het leuk vinden als Tweakers hier eens een achtergrondartikel over schrijft, want ook voor een deel van de private sector wordt toegankelijkheid binnen een paar jaar verplicht vanuit Europese regelgeving.

Ter volledigheid, ik heb zelf ook een bedrijf dat zich specialiseert in toegankelijkheid en ben dus ook een marktpartij met belangen :).
Ik lees niet of ze overheid.nl hebben onderzocht, uit het artikel begrijp ik dat ze vooral Europesche sites hebben onderzocht (kan er naast zitten).

Overigens heel snel, random plaatje gepakt op: https://www.rijksoverheid.nl (eerst afbeelding onder Direct naar, koffertje) en het blijkt een missend alt label te hebben. Dus er is vast nog wat te verbeten.

Bij dit soort onderzoeken wordt vaak overigens op een aantal punten beoordeeld, je moet ze allemaal hebben voor een certificering. Ik vind het ook niet heel vreemd dat er ergens een steekje laten vallen, dat betekent niet automatisch dat alles niet goed is.
Ik lees niet of ze overheid.nl hebben onderzocht, uit het artikel begrijp ik dat ze vooral Europesche sites hebben onderzocht (kan er naast zitten).
Het gaat om overheidssites van EU lidstaten. Niet om sites van EU organen.
De betreffende afbeelding op Rijksoverheid.nl is een decoratieve afbeelding en die moeten een leeg alt-attribuut bevatten. In tegenstelling tot informatieve afbeeldingen.
Ik ben benieuwd waar sites als overheid.nl precies op zijn afgekeurd.
Mijn gok: de pdf-documenten die via de website worden gepubliceerd, die niet door Overheid.nl en Rijksoverheid.nl zelf zijn gemaakt, maar zijn aangeleverd door derde partijen.
Tjah, zelfs de grootste bedrijven (Google, Amazon, Apple) ter wereld met miljoenenbudgetten voldoen blijkbaar verre van aan de toegankelijkheidstoets: https://medium.com/user-e...lar-websites-491085b3bd07

Het gaat dan inderdaad grotendeels om code die het gebruik van screenreaders of alternatief/muisloos navigeren dwars zit.

Niet dat ik het wil bagatelliseren, maar deze doelgroep blijkt ook in de niet-digitale wereld vaak vergeten, als ik zo kijk naar de inrichting van straten, ingangen van gebouwen en wegbewijzering. Wat mij betreft mag de hele inclusiviteits/diversiteits-discussie over gender/uiterlijk verdwijnen zolang mensen met een beperking niet inbegrepen worden.
[...]
Niet dat ik het wil bagatelliseren, maar deze doelgroep blijkt ook in de niet-digitale wereld vaak vergeten, als ik zo kijk naar de inrichting van straten, ingangen van gebouwen en wegbewijzering. Wat mij betreft mag de hele inclusiviteits/diversiteits-discussie over gender/uiterlijk verdwijnen zolang mensen met een beperking niet inbegrepen worden.
Het is inderdaad nog wel eens schandalig qua inrichting. Hier een stoep waar een boom middenin staat. Zelfs ik als mobiel en ziend persoon heb problemen om langs die boom te navigeren. Met een rolstoel of blindenstok kan je het echt vergeten.
Maar dat deze groep nog steeds problemen ondervind moet niet zeggen dat je aan andere groep dan ook maar in de problemen moet laten zitten. Juist door aan beide aandacht te besteden wordt het steeds normaler om er rekening mee te houden en ga je verbetering zien voor alle groepen die niet goed in de samenleving mee kunnen komen.
Gevalletje do as I say, not as I do.

Maar wat hadden we anders verwacht?

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.