Artsen van het UMC Utrecht hebben een volledig kunsthart geïmplanteerd bij een patiënt. Het is de eerste keer dat dat in Nederland is gebeurd. Het gaat om een kunstmatig hart dat via een kabel is verbonden met een controller met batterijen die de patiënt buiten het lichaam draagt.
Volgens Faiz Ramjankhan, een cardiothoracaal chirurg van het Utrechtse academische ziekenhuis die de leiding had over de operatie, is de implantatie van het kunsthart succesvol verlopen en is de eerste indruk 'veelbelovend'. De patiënt was binnen twee dagen weg van de Intensive Care-afdeling. Het idee is dat het kunsthart de functie van het gehele hart overneemt en voor een verbeterde pompfunctie en bloedtoevoer zorgt, zodat de patiënt minder klachten ervaart.
Het kunsthart, genaamd Aeson, is gemaakt door het Franse bedrijf Carmat en bestaat grofweg uit drie delen: het geïmplanteerde hart, een extern kastje met een controller en batterijen en een zogeheten hospital care console die de chirurgen en artsen in het ziekenhuis hanteren om de prothese tijdens de implantatie te bedienen en te controleren hoe het functioneert.
De prothese bevat pompen, vier biologische kleppen, sensoren, elektronica en geïntegreerde software. Het lijkt op een normaal hart en bevat dan ook twee hartkamers en vier biologische kleppen. "Het voordeel van dit kunsthart is dat de buitenkant is gemaakt van de kunststof polyurethaan en aan de binnenkant is bekleed met biologisch materiaal uit het hartzakje van een rund. Het bloed wordt door een membraan voortgestuwd naar de lichaams- en longslagader. Hierdoor komt het bloed vooral in aanraking met biologisch materiaal", zegt Ramjankhan. Het kunsthart weegt zo'n 1000 gram; een ziek hart weegt ongeveer 500 tot 600 gram. Een ander belangrijk voordeel is dat er met dit kunsthart geen zware medicijnen nodig zijn om het afweersysteem te onderdrukken.
Vanuit het kunsthart gaat een kabel met een doorsnede van 8mm door de buikwand van de patiënt naar buiten. Aan het uiteinde van die kabel zit een extern gedragen kastje met een controller en een set van vier batterijen. De patiënt dient dit kastje altijd in een schoudertas of rugtas mee te dragen. Deze tas weegt ongeveer drie kilogram en maakt dat de patiënt zich vrij kan bewegen. De set van vier batterijen moet twee of drie keer per dag worden vervangen. Op de site van de fabrikant wordt gesproken over een autonomie van ongeveer vier uur.
Het kunsthart is vooral een uitkomst voor patiënten waarbij beide hartkamers niet meer goed functioneren. Dat kan leiden tot vermoeidheid, het vasthouden van vocht en kortademigheid. Een harttransplantatie is een potentiële oplossing, maar door het flinke tekort aan donorharten zijn daar lange wachtlijsten voor. Patiënten lopen dan het risico te lang te moeten wachten, wat kan resulteren in overlijden. Het kunsthart biedt hier een oplossing voor.
Het implanteren van dit hart is onderdeel van een studie waarin deze technologie wordt onderzocht. Het gaat vooral om de vraag of de behandeling duurzaam genoeg blijkt te zijn. Het zou dan volgens de behandelend chirurg uitkomst kunnen bieden voor patiënten die nu geen behandelopties hebben. Momenteel is er nog geen volledige vergoeding door Nederlandse zorgverzekeraars. Het UMC Utrecht had overigens niet de internationale primeur: dit specifieke kunsthart van de Franse fabrikant is eerder dit jaar al in een ziekenhuis in het Italiaanse Napels geïmplanteerd bij een patiënt.