Fries wint het van Nederlands in taalwedstrijd Mozilla voor stemherkenning

Friezen hebben de Voice Challenge van Mozilla Common Voice gewonnen. Studenten uit Leeuwarden en Amsterdam werden afgelopen week opgeroepen zoveel mogelijk Friese en Nederlandse zinnen in te spreken. Friese studenten gaven daar massaal gehoor aan.

Mozilla Common Voice organiseerde afgelopen week in samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam en de Rijksuniversiteit Groningen Campus Fryslân een taalwedstrijd waarbij studenten werden opgeroepen zinnen in te spreken en te valideren in het Nederlands en het Fries. Friese studenten gaven daar massaal gehoor aan. Friezen namen meer dan 10.000 zinnen op in een week tijd en valideerden er bijna 5000. In het Nederlands werden ongeveer 5000 zinnen opgenomen en 2500 gevalideerd.

Het doel van de wedstrijd was om meer Nederlandstalig en Friestalig materiaal te verzamelen om te gebruiken in stemherkenning. Mozilla Common Voice is een opensource-initiatief dat machines moet leren hoe echte mensen spreken. De dataset is toegankelijk voor iedereen die werkt aan stemsoftware en wordt ook gebruikt voor taalonderzoek. Het grote nadeel van veel spraaksoftware, volgens Common Voice, is dat die vooral werken met Engels en Japans. Met de wedstrijd hoopt het project ook de Nederlandstalige en Friestalige dataset te vergroten.

De opdracht voor deelnemende studenten was makkelijk: spreek zoveel mogelijk van de zinnen in die op de website van Common Voice uitgeschreven staan. Verschillen in uitspraak zijn daarbij alleen maar welkom. Er kan ook in tal van andere talen zinnen ingesproken worden, zoals Azerbeidzjaans, Esperanto en Zweeds.

In 2019 trok de provincie Fryslân 38.000 euro uit om Fries in de Common Voice-dataset te krijgen. De Fryske Akademy, dat onderzoek doet naar de Friese taal, kreeg de taak om zinnen te bedenken die vrijwilligers via Common Voice kunnen inspreken. Een jaar eerder werd Nederlands toegevoegd aan Common Voice.

Er kunnen nog steeds Nederlandse en Friese zinnen ingesproken worden. “Het inspreken en valideren stopt niet na deze week”, vertelt initiatiefnemer Wim Benes, een systeembeheerder bij het ziekenhuis MCL in Leeuwarden en eerder initiatiefnemer voor de Friese vertaling van browser Firefox. “Iedereen met een telefoon, tablet of computer kan meedoen. Verschillen in regionale uitspraak zijn geen probleem. Dat is juist belangrijk bij het opbouwen van de dataset.”

Reacties (111)

[Balance]

Mocht je aan dit project willen bijdragen, maak eerst een account aan waar je je leeftijd en geslacht invult. Deze data wordt dan (geanonimiseerd) gelabeld aan je inzendingen, waarmee de data veel waardevoller is omdat op die manier voor biassen te corrigeren is.

• https://commonvoice.mozilla.org/login

[Weltschmerz]

Kun je daar meer uitleg over geven? Wat bedoel je precies met "op die manier te corrigeren is"? Op welke manier precies?
Ik luisterde laatst nog een podcast over de menselijke stem met drie wetenschappers op het gebied en daarin werd gezegd dat het zo bijzonder is dat de stem eigenlijk amper veranderd door de jaren heen, en dat er een enorm middenstuk in het leven is waarin de stem vrijwel gelijk blijft. Waarom is leeftijd daarom iets dat ingevuld moet worden?

(Oprecht nieuwsgierig, ik probeer niet gewoon contra te zijn )

[nXXt]

De stem mag dan wellicht weinig veranderen, maar bijvoorbeeld de uitspraak van woorden kan wel veranderen. Het kan nuttig zijn dit soort verschillen in uitspraak tussen generaties te kunnen wegen.

[Weltschmerz]

Heel goed punt! Dat zie je inderdaad veel gebeuren door de jaren heen. Had ik niet aan gedacht, thanks!

[Renegade666]

Fryslan Boppe

Mooi dat er nog aan onze taal gedacht word.
Al heb ik het idee dat Mozilla en MS de enige 2 grotere jongs zijn die het wat serieus nemen.

[basvn]

Google translate, en Wikipedia ondersteunen beide ook Fries

[Renegade666]

Wikipedia is zeer beperkt. Google is ook niet bepaald precies. Net even een paar woorden getest, denkt dat het Noors is

[VluggeJ4pie]

Wikipedia is inderdaad beperkt maar dat ligt aan de gebruikers die geen content schrijven en niet aan Wikipedia zelf natuurlijk.

[SSH]

Het heeft ook niet echt veel toegevoegde waarde om artikelen in het Fries te schrijven, omdat alle Friezen Nederlands spreken en lezen. Ik raadpleeg altijd de Engelse artikelen, omdat die meestal uitgebreider en meer up to date zijn. De Friezen zijn overigens geen uitzondering, Volendammers hebben ook heel veel eigen (of vooral oude) woorden maar schrijven wel ABN.

[Bruin Poeper]

Toch vinden ze bij de Verenigde Naties het wel heel belangrijk dat talen niet uitsterven.
Moeten de Friezen toch eens uitzoeken of er wat budget voor heb is.

[laptopleon]

Ik gun het de Friezen en iedereen die een eigen taal, dialect etc wil behouden, maar als ik eerlijk ben, verwacht ik dat het heel moeilijk zal zijn om het te behouden. Ik woon op Goeree-Overflakkee en dat heeft een duidelijk eigen dialect. Sterker nog, mensen hier kunnen aan je stem horen uit welk dorp je komt, want binnen het eiland (30 km lang..) heb je óók weer variaties!

Alleen zie je dit dialect – net als overal – heel snel verdwijnen de laatste decennia. Dat komt doordat het geen eiland meer is: Volop 'overlanders' die hier komen wonen, volop jongeren van hier die buiten het eiland op school gaan, mensen die in de Botlek gaan werken, etc. Maar ook doordat iedereen naar dezelfde Nederlandse televisie / internet / radio etc luistert.

Als het zo doorgaat zijn dialecten over een paar generaties ver te zoeken.

[dgb]

Ben het helaas met je eens, ik woon op op Goeree-Overflakkee en ik spreek nog dialect maar mijn kinderen van 16 en 18 bijvoorbeeld al niet meer.
Ze verstaan het wel omdat ik binnenhuis plat praat en de oudere in de familiekring (ouderen als in 45+) maar zelf praten ze alleen abn.
(tenzij ze een opa of oma na doen dan kunnen ze het ineens weer wel )

Met al die import/overkanters/overlanders is het een kwestie van tijd voor dat alles abn is.
Vind dit wel jammer, als ik ergens kom waar een flakeenaar is maak je al gauw een praatje puur en alleen omdat je van het zelfde eiland komt.

[Cerberus_tm]

Zorg er vooral voor dat die dialecten goed vastgelegd worden, dan blijven ze in zekere zin bewaard.

[Bruin Poeper]

In mijn vroegere vakanties vond ik het zo leuk dat je niemand hoefde te vragen uit welke streek hij/zij kwam.
Je kon aan de tongval zo'n beetje de provincie op maken.
En dan elkaar in je eigen dialect aanspreken. In het begin verstond je er niks van, maar dat leerde snel.
Was dikke pret. Oh die Limburgers, die meisjes spraken als zingende kanaries.

[Arator]

Voor dialecten en tongvallen moet ik je gelijk geven, voor andere talen twijfel ik toch. Kijk naar het Bretoens en het Occitaans. Beide talen werden volledig verdrongen door het standaardfrans (gebaseerd op de taal rond Parijs), maar terug in opkomst, onder andere door de steun vanuit Europa. Ik vermoed wel dat Europa het deels doet van moetens. Stel u voor dat Catalonië of Bretagne zich willen afscheiden. Nu kan er gezegd worden "maar we doen toch iets voor die minderheden" (In België zijn dat dan de Franstaligen, maar dat is een andere discussie)
Zo mag er bijvoorbeeld in het Fries les gegeven worden. Maar probeer dit eens te doen in de verschillende dialecten. Ik woon in de Kempen, op de grens tussen de Noorderkempen en de Zuiderkempen. Ik zeg "heit, zeit en peird", 4 kilometer verder heeft men het over "hejt, zejt en pjed" wanneer we spreken over "hout, zout en paard" (en dan behoren beide dorpen (maken deel uit van dezelfde gemeente) nog tot de Middenkempen volgens wikipedia), en dan wil ik het nog niet hebben over de tongval van de "seuzzepikkers uit Tunnêt"

[laptopleon]

Op Flakkee zijn ook – al jaren geleden – stukken tekst ingesproken op band, precies om de dialect / varianten vast te leggen voor het nageslacht.

En ja, er zijn vast nog wel een paar subsidie-potjes die je aan kunt spreken bij de EU, Den Haag of gemeente, als je iets voor het behoud van een dialect wil doen, maar ja, zoals ik al zei en anderen beamen, is de oorzaak van het verdwijnen daarmee niet opgelost.

Dit is overigens een wereldwijd fenomeen. Het gebeurt met het Fries net zo goed als met andere Europese microtalen als met Afrikaanse stammen. Een neven-effect van globalisering.

[TheVivaldi]

Klopt, maar daarom is het dus wel wat makkelijk om te zeggen "Wikipedia ondersteunt als grote speler Fries". Daar ging het hier om.

[rubenkemp]

Hoeveel Google weet van het Fries is natuurlijk ook afhankelijk van de hoeveelheid informatie die het krijgt en tot zich neemt, al dan niet geplaatst (of geschraapt) door gebruikers. Ik neem aan dat Friezen toch wel in het Nederlands een vraag intypen op Google... dus die bult informatie hoeft ook niet heel groot te zijn.

[Reactie gewijzigd door rubenkemp op 25 juli 2024 22:02]

[Renegade666]

Nee dat snap ik, ook logisch, meeste Friezen zitten niet op wikipedia. Grotendeels van de Friezen praat niet eens meer Fries, laat staan schrijven.

[perseus424]

Is dat zo? By myn famke yn dokkum kin ik net meipraten as ik gjin frysk praat of hear

Moat wol tajaan dat ik better staver as hollânder dan in protte Frysken

[Reactie gewijzigd door perseus424 op 25 juli 2024 22:02]

[Renegade666]

Hangt wat van de regio af. Maar NO-Friesland heft nou dat probleem nou net niet.:)
Omgeving waar ik woon (tussen heerenveen/drachten) hoor je weinig Fries meer in de jeugd. Ook mijn neefjes/nichtjes met Friese ouders praten het niet. Verstaan het gelukkig wel.

[sypie]

"Fries om ûtens" alhier. Ik kom uit Joure van oorsprong. Uit ervaring weet ik en kan ik je vertellen dat de zuidkant van Friesland aardig verhollandst is.

Inmiddels woon in ik Zwolle alwaar ik mijn Nederlandsch probeer te verbeteren. In huis werd bij ons al 14 jaar geen Fries meer gesproken, alleen wanneer ik met familie in gesprek was. Nu ik papa ben kan ik weer Fries spreken, nu tegen mijn kleine spruit. Toch handig dat die later ook met pâke en beppe het gesprek aan kan gaan.

[readefries]

Hier hetzelfde verhaal, maar dan in Brabant. Hindrik fan ‘e Jouwer hier SvdW.

[sypie]

HB?

[readefries]

Klopt!

[darthdrinker]

HB!? Das lang geleden, was altijd erg gezellig bij Sogeti! Volgens mij begon je toen daar aan de iPhone apps.

Daarnaast heb ik een Friese vrouw die ook Fries spreekt met de bern.

[readefries]

Haha, dat ben ik inderdaad. Inmiddels al aardig wat Apps gemaakt. Ik moest even je Twitter foto kijken om te zien wie je bent hoor 😊

[Bruin Poeper]

@perseus424
"Spraakuitvoer is niet beschikbaar voor het Fries"
Zo leer ik het nooit

[Tonne2016]

As ik yn Google ynpraat dan doch ik dat wol gauris yn it Frysk. It slagget likernôch nea.....
Krekt sa foar Youtube. Der binne no ien kear saken dy't net oars kinne, bygelyks ferskes yn it Frysk.
Yn Chrome kin ik gjin Fryske staveringshifker brûke.
Wol kin ik in Fryske webside oersette litte mar myn Frysk is goed genôch...
Yn Fryslân praat ik ek allinich mar Frysk. Fersteane se my net dan roppe se mar in oare meiwurker.
No ja, ik bin no ien kear in wâldpyk sille we mar sizze.

Als ik in Google inspreek dan doe ik dat vrij vaak in het Fries. Niet dat dat vaa werkt....
Net zo in Youtube. Er zijn nou eenmaal dingen die niet anders kunnen. Bijvoorbeeld liedjes in het Fries.
In Chrome kan ik ook geen Friese spellingscontrole gebruiken.
Wel kan ik een hele webpagina laten vertalen maar mijn Fries is goed genoeg....
In Fryslân spreek ik ook alleen maar Fries. Verstaan ze me niet dan roepen ze maar een andere medewerker.
Nou ja, ik ben nu eenmaal een wâldpyk (Google dat zelf maar) zullen we maar zeggen.

[Reactie gewijzigd door Tonne2016 op 25 juli 2024 22:02]

[RedPixel]

Ik kende alleen het woord staveringshifker niet

Toch best handig om op de grens van Groningen, Drenthe en bijna in Friesland te wonen, kan ik 3 dialecten/talen verstaan/lezen naast gewoon Nederlands

[TheVivaldi]

Google heeft sowieso wat gebreken daarin. Soms kun je zelfs een Engels woord schrijven en dan geeft 'ie aan dat het Chinees is

[Niekleair]

Wikipedia is zeer beperkt. Google is ook niet bepaald precies. Net even een paar woorden getest, denkt dat het Noors is

Wat op zich dan weer niet zo heel raar is omdat Fries taalkundig dichter bij Noors/Zweeds/Deens staat dan bij Nederlands. En ik vermoed dat Google meer content in die drie talen heeft dan Fries.

[Reactie gewijzigd door Niekleair op 25 juli 2024 22:02]

[t0mt0mg00]

Dit is niet waar: Fries is net als Nederlands een West-Germaanse taal. Wel heeft het Fries aardig wat woorden die in de Noord-Germaanse talen ook voorkomen, die het Nederlands niet heeft, en heeft het Nederlands klankmatige ontwikkelingen doorgemaakt die in het Fries en het Noord-Germaans niet plaatsgevonden hebben. Het Fries staat dus in zekere zin wel dichter bij het Noord-Germaans dan het Nederlands, maar het staat niet dichter bij het Noord-Germaans dan bij het Nederlands

[AijeKlaren]

Niet in spraakherkenning

[The Zep Man]

Al heb ik het idee dat Mozilla en MS de enige 2 grotere jongs zijn die het wat serieus nemen.

Zelfs de Rijksoverheid vergat even Fries, maar die hebben ze achteraf toch toegevoegd.

Verder neemt ook LibreOffice Fries wel serieus.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 25 juli 2024 22:02]

[dasiro]

can't get out what you didn't put in. Dit zijn open initiatieven en Friezen zijn er sneller voor te vinden om daar aan mee te doen, dus cru gezegd wordt er aan jullie misschien niet zo snel gedacht, maar jullie bieden jullie sneller aan. De rest van België en Nederland + de overzeese gebieden heeft niet zo'n uitgesproken drang om de standaardtaal te gaan inspreken omdat hun eigen dialect er te hard van afwijkt.
"Waarom ben je kwaad?" klinkt bvb in het Antwerps als "Woroem zedde kwoad?" en die deviatie is te groot om veel zinnen spontaan te gaan inlezen, terwijl "Werom bist do lilk?" waarschijnlijk minder afwijkt van wat een Liwadder er van maakt.

[Tonne2016]

De Friese taal heeft dan wel weer "talloze" dialecten op zichzelf.
Stadsfries in het algemeen is grotendeels een verbastering van Nederlands met Fries er doorheen.
In zuidwest Fryslân is het ook weer heel anders. Met name in sommige zinnen. Ik noem even "skun" in plaats van skuon of skoech.

Nog even dit: wat is ABN eigenlijk? Ik hoor op radio en tv (bijna) altijd woorde zonder N bij een EN uitgang.
"Morge gaat het licht vrieze en kunt u buite rekening houde met ruite krabbe.
En dan is de pannekoek ook nog eens veranderd in panneNkoek.
Welke pannekoek heeft dat bedacht?

[dasiro]

Elke taal heeft dialecten, hoe groter de isolatie, hoe sterker het dialect. Al zal de kortere afstand en het onderwijs (moesten er nog velen dat in het Fries volgen) er wel voor zorgen dat dat enigszins beperkt blijft.

[Thonolan]

Hier een leuke uitleg:
https://vrttaal.net/taaladvies-uitspraak/uitspraak-eind-n

[Tonne2016]

Dank je. Inderdaad leuk om te lezen. Eén van de passages deed me denken aan een aantal nieuwslezers (m/v) die het destijds hadden over premier Balke ende. Vaak was tussen deze (halve) woorden nog een stilte van enkele tientallen milliseconden te horen ook nog.
Vaak dacht ik: waarom dan niet even die N ertussen? Dat spreekt toch veel makkelijker lijkt me.

Feit blijft voor mij persoonlijk dat ik Nederlands met goed uitgesproken EN uitgangen veel beter versta,
Zoals vroeger in het Polygoon journaal.

En nog iets: bij tv programma's, op de Nederlandse tv, waarin een tikje dialect wordt gesproken, wordt meteen de ondertiteling ingeschakeld.... Terwijl, naar mijn bescheiden mening, iedereen het zo ook wel kan verstaan. Rare jongens, daar in Hilversum.......

[Osiummaster]

Dit is dus geen wedstrijd voor het maken van een machine learning model om fries te herkennen, maar gewoon zoveel mogelijk zinnetjes inspreken... Als je HVA leest weet je direct dat er een absoluut technisch nulpunt bereikt wordt.

[Creator_]

en toch zijn dit soort initiatieven essentieel om de datasets te vergaren om een model op te kunnen trainen

[gekkie]

Modellen zijn er al, bijvb het DeepSpeech project (ook geïnitieerd vanuit Mozilla, dankzij de laatste bezuinigingsronde helaas wat op losse schroeven). Dit de andere component het vergaren van data voor training en validatie.

[ArawnofAnnwn]

giet dit ynisjatyf ek brukt wurde om Google te helpe mei de backend fan google home?

Wat ik sels spitich fyn is dat it noch hieltyd lestich is om goede dicteer software te bruken. Ik gebruk feitlik allinne Linux en sels mei Ingelske stimmen is it noch dreech om dit goed te litte dicteren troch in kompjuter.

[SirRosencrantz]

Volgens mij maakt Google gebruik van z'n eigen voicedatabase voor het ontwikkelen van spraakherkenning: https://www.fastcompany.c...e-voice-data-for-everyone

[ArawnofAnnwn]

Ah ok dat is jammer. Samenwerken zou het sneller kunnen verbeteren, maar ik begrijp dat alphabet daar wat moeite mee heeft. Door het vrij te geven helpen ze de concurrentie

[Herax10NL]

Discriminatie! Waarom wordt de Twentse taal niet gevraagd?

[TheVivaldi]

Omdat Twents geen officiële taal is. De enige officiële talen in Nederland (naast Nederlands en Engels) zijn Fries, Limburgs en Nedersaksisch.

[Herax10NL]

Twents is een Nedersaksisch dialect, ik had het wat anders moeten verwoorden waarschijnlijk.

[TheVivaldi]

Klopt, en hoe graag ik als taalliefhebber ook zou willen dat elk dialect wordt ondersteund door elk stuk software, denk ik dat dat helaas nooit zal gebeuren, dus is het beter te focussen op officiële talen. In dit geval zou het dan algemeen Nedersaksisch worden, zonder specifieke regionale verschillen (of juist wel, afhankelijk van wie het inspreekt, maar dan moeten de andere regio's daar maar mee leven).

[PDZ]

Darvoor zou eerst wel een Standaardnedersaksisch ontwikkeld moeten worden, er bestaat (nog) niet zoiets als “het” Nedersaksisch. Of zoals je zegt inderdaad een mengelmoes, maar dat lijkt me onpraktisch vanwege de grote onderlinge verschillen tussen de Nedersaksische dialecten.

[TheVivaldi]

En daarom vind ik het ook wat vreemd dat ze het Nedersaksisch zonder meer hebben erkend. Hoe meer talen, hoe beter, wat mij betreft, dus ik verwelkom alles Maar er zal toch iets van een standaard moeten zijn om er iets nuttigs mee te kunnen doen, anders hadden ze net zo goed het Twents, Zwols, etc. los van elkaar kunnen erkennen.

[Waah]

Er zitten ook nadelen aan een taal erkennen. Zo moet je als Friese verpleegkundige dus ook Fries kunnen verstaan om te kunnen communiceren met patiënten. Want men kan dat eisen(en ja, er bestaan Friezen die nauwelijks Nederlands spreken).

Ook moeten documenten vertaald naar het Fries, want officieel erkent.

Lijkt me een hoop extra geld voor iets wat enkel zorgt voor een "nationalistisch" gedachtengoed en vaak uitsluiting binnen groepen als je het niet spreekt ;-)

Laat het lekker dialecten IMHO

[gradus_8]

Met die argumentatie kunnen we ook het Nederlands wel laten, zorgt ook enkel voor "nationalistisch gedachtengoed". Lekker wereldwijd standaardiseren op de meest gesproken taal, wat gelukkig voor ons (nog) Engels is. De meest gesproken taal had net zo goed Chinees kunnen zijn.

Overigens heeft het officieel erkennen niks te maken met de tweetaligheid of afwezigheid daarvan, als Fries niet officieel erkent wordt als taal zullen de ouderen niet magisch Nederlands leren spreken. Voor de jongere generatie is het een non-issue aangezien die minder en minder Fries kunnen spreken. Het lokale dialect kennen is overal van belang als dienstverlener. Er zijn vast ook nog ouderen die alleen dialect spreken en in noodgevallen kunnen mensen ook op hun moedertong terugvallen door de paniek.

[TheVivaldi]

Dat dus.

Hoewel het wel meevalt met aantal jonge Friezen dat geen Fries meer kan, hoor: het is juist weer een beetje aan het toenemen dankzij enerzijds de FNP en anderzijds omdat steeds meer jongeren zich willen onderscheiden, en één manier om je te onderscheiden is door een andere taal te spreken, in dit geval Fries.

[Tonne2016]

Inderdaad, de jeugd/jongeren appen zelfs met elkaar in het Fries.
Al is van enige correcte spelling weinig sprake.
Spelling is toch al wat een zorgenkindje. Ik denk/weet dat de jeugd bijna geen boek meer leest.
Juist daardoor weet je vaak beter/makkelijker hoe een woord dient te worden gespeld.

Ook te lezen in zaken als "me telefoon" "ga is even opzij" en dergelijk "lui" taalgebruik.

Voor de duidelijkheid: ik wil niemand beledigen, zeker mensen met dyslectie niet.

[TheVivaldi]

Dat is inderdaad het enige jammerlijke/zorgelijke...

[PDZ]

Ik ben geen taalkundige, maar blijkbaar zijn er genoeg onderlinge overeenkomsten tussen de dialecten om van dezelfde taal te spreken (lijkt me nog niet zo’n gekke gedachte, de basis van alle Nedersaksische dialecten lijkt behoorlijk op elkaar). Het probleem ontstaat bij woorden buiten die basis die in de verschillende dialecten soms niets op elkaar lijken, waardoor het lastig wordt een standaardvorm vast te stellen. Om nog maar te zwijgen over de verschillen van dorp tot dorp (stad).

Het Fries heeft dat probleem veel minder, het verschil tussen de Friese taalvarianten (de verschillen zijn eigenlijk te klein om van dialecten te spreken) zit vrijwel alleen in de uitspraak (meest opvallende is hy/my/dy/sy: uitspraak ie ai of ij), en op enkele uitzonderingen na niet in de woorden (in het Nederlands hebben we soms ook 2 woorden voor hetzelfde, en dat gaat ook zonder problemen). Wanneer een inwoner van De Westereen het over “bole” en een “ween” heeft, begrijpt de rest van Fryslân wel dat hij bôle en een wein bedoelt. Dat maakt het veel makkelijker om een standaardvorm vast te stellen.

Naar mijn idee zijn er voor standaardisering van het Nedersaksisch twee mogelijkheden:
-1 Standaardnedersaksisch waarbij men van Groningen tot de Achterhoek compromissen sluit
-Meerdere erkende standaardvormen op basis van de huidige categorisering, dus een Standaardtweants, Standerdgrunnegs, Standerdstellingwarfs met minder compromissen maar grotere onderlinge verschillen. De facto zou je laatstgenoemde varianten daarmee als losse talen kunnen behandelen.

[Djordjo]

Neemt teveel ruimte in; al die o's en a's in cola..

[denyos]

Omdat Twents een dialect is terwijl Fries een erkende taal is.

[NullZer0]

Je hebt gelijk, maar ook weer niet. Twents is een vorm van Nedersaksisch. Nedersaksisch is sinds 2019/2020 uit m'n hoofd, wél erkend.

Het Nedersaksisch of West-Nederduits is een in Nederland en Duitsland officieel erkende taal die bestaat uit een groep niet-gestandaardiseerde Nederduitse dialecten.

Via: https://nl.wikipedia.org/wiki/Nedersaksisch

Edit | Sterker nog, sinds 2018: https://www.rijksoverheid...edersaksische-taal-erkend

[Reactie gewijzigd door NullZer0 op 25 juli 2024 22:02]

[svenk91]

Nedersaksisch is sinds 1998 erkent als regionale/streek taal middels een Europees verdrag, sinds 2018 hebben enkele overheden beloofd meer te doen aan het behoud. Het heeft niet dezelfde status als het Fries. Het heeft dezelfde status als het Limburgs en Jiddisch uit mijn hoofd

[NullZer0]

Dat klopt inderdaad Fries is officieel een taal, Nedersaksisch niet. Toch is het wel meer taal dan het voorgaande jaren was

[svenk91]

Nedersaksisch is officieel een taal, maar geen officiële taal. Wel wat officiëler nu

Het grote verschil is dat er bij het Fries enige wettelijke verplichtingen zijn voor de overheid, zoals dat je in het Fries bepaalde zaken moet kunnen afhandelen binnen Friesland. Voor de erkende maar niet officiële talen zijn zulke verplichtingen er niet aan de kant van de overheid. Ze beloven enkel het een beetje te steunen en staan het toe als er bepaalde dingen in zo'n taal worden gedaan. Zo mag onderwijs in die taal gegeven worden maar zal het nooit een verplichting zijn. Je mag met een overheidsdienst in die taal praten als je het beide kant, maar je kan het nooit eisen. Met de recente afspraak is nog eens overeen gekomen dat er nooit wettelijke verplichtingen komen omtrent die taal, enkel een belofte dat lokale overheden helpen de taal levend te houden (wat ik nu snel op wikipedia kan vinden).

[las3r]

Contact met lokale overheid (gemeente, politie etc) kan dus ook allemaal in het fries. Volgens mij is het zelfs zo dat als je staande gehouden wordt door ome agent, dat je mag vragen naar een friese tolk en dat ze deze leveren (als ze geen Nederlands spreken).

[RAAF12]

En men mag Fries praten op een zitting van de rechtbank. https://www.rechtspraak.n...in-het-rechtsverkeer.aspx

https://www.rijksoverheid...d/erkende-talen-nederland

[PDZ]

Dat mag (en terecht), maar in de praktijk zal dat natuurlijk bijna nooit voorkomen. Als je ergens werkt is het op z’n zachtst gezegd wel handig dat je de mensen om je heen kunt verstaan, passieve beheersing van de Friese taal is in Fryslân daarmee de facto een must. Ik ben in Fryslân ook maar weinig agenten tegengekomen die geen Fries spraken, de eerste die het niet verstaat moet ik nog ontdekken.

[Herax10NL]

Een dialect van de Nedersaksische taal, wat een officieel erkende taal is in Nederland en Duitsland.

[bbob]

Totdat men in twente, limburg, brabant of weet ik waar genoeg kabaal maakt, genoeg geld op tafel legt om hun taal ook erkend te krijgen.

Wat mij betreft laten we het in Nederland gewoon bij het Nederlands houden. Ik België 3 talig met Vlaams en Waals als 2 belangrijkste talen zijn er al te veel problemen door de taal.

[The Realone]

Dat en taal evolueert. Als blijkt dat de Friezen zelf steeds minder interesse hebben in de Friese taal heeft het ook weinig nut om daaraan vast te blijven houden. De taal is goed gedocumenteerd en kan daarmee veilig de geschiedenis in verdwijnen.

[rob12424]

Uhm nee, dat dacht ik dus ook. Om een taal van een dialect sowieso te onderscheiden moet er dus een grammatica zijn en een spelling die gestandaardiseerd is. Fries heeft dat.

Elk ander dialect niet.(en dat gaat niet over 1 nacht ijs)

[bbob]

Zoals gezegd stop er tijd en geld in en je hebt je taal.

[PDZ]

Vind je dat nu zelf ook niet een enorm simplistische benadering? Met jouw beredenering kunnen we het Nederlands ook wel afschaffen en op Engels overgaan. Al die meertaligheid, bah wat lastig.

Of je kunt deze vanzelfsprekende culturele diversiteit als iets moois zien en waarderen dat er mensen zijn die bijdragen aan het behoud daarvan.

[bbob]

Als je het zo extreem wil stellen 1 taal zou dat zo gek nog niet zijn. Maar Engels is natuurlijk op zakelijk gebied al een belangrijke taal.

Je koppelt taal aan cultuur en hoewel taal onderdeel van cultuur is, is cultuur natuurlijk meer dan alleen een taal. Hoe vaak komt hnet voor dat taalverschillen de mens juist uit elkaar trekt i.p.v naar elkaar.
als ik in België kijk wat het gevolg is van de taalstrijd of in jou beleving cultuurstrijd, dan heb ik idd liever 1 taal.

[Blokker_1999]

Of maak er een wedstrijdje Nederland/Vlaanderen van

[SadisticPanda]

Dan vreees ik dat we de winnaar al gaan kennen als je naar tien voor taal of of grote dictee

[bbob]

Probeer west-vlaams maar eens te verstaan, dat is voor de doornsee vlaming net zo onverstaanbaar als fries voor de nederlander.

[svennd]

wûk ?

[collinbel]

wûk ?

Feddy de Vadder!

[Reactie gewijzigd door collinbel op 25 juli 2024 22:02]

[Heidistein]

En wat mij dus eens verbaasde, ik had met een collega eens een discussie in het Fries. Ook nog alle ik een ander dialectje binnen het Fries. Amsterdamse collega die er bij stond, stond met zijn oren te klapperen, zei iets "ik heb dus echt geen idee waar dat over ging". Nou, zij de Vlaamse collega die er bij stond, dat was vrij duidelijk. Ze discuswerpen wie er naar huis zou rijden en wie er bier ging drinken. Hij heeft toen al gereden, dus nu mag hij. Vond ik mooi.

[Bruin Poeper]

Als hij (te) krap aan tussen 2 paaltjes door moet rijden zegt een Fries tegen een Hollander: "TKen net".

[rjkers]

Helaas geen taal, dus daarom denk ik niet? https://nl.wikipedia.org/wiki/Twents_(dialect)

[Reactie gewijzigd door rjkers op 25 juli 2024 22:02]

[Jeldert]

Moet je wel de juiste (Nedersaksische) link delen https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Tweants

[Djampire]

geen taal maar dialect... ook al is het echt fantastisch om naar te luisteren!

[PDZ]

Nee, Fries is een taal. Dat dergelijke basiskennis bij een deel van de Nederlandse ontbreekt baart me toch wel een beetje zorgen.

[Djampire]

Haha, we gaan even langs elkaar heen hier. ik reageerde op de post van @Herax10NL die stelde dat het discriminatie was, en dat de Twentse ook een taal ook gevraagd zou moeten worden. daarop reageerde ik met, dat het twents een dialect is en geen taal. Ik bin sels nammentlik in Fries, Grutsk en folslein op de hichte fan it bilang fan ûs Fryske kultuur!

[PDZ]

Sadwaande, kan gebeuren!

[Flo]

Tukkers zijn veel te nuchter en bescheiden om dit te regelen. Je zegt het zelf: we moeten gevraagd worden. Misschien heeft iemand het wel gevraagd, maar kwam er een half mopelend antwoord terug dat het allemaal niet zo speciaal hoeft. Gaat zo ook wel goed, gewoon lekker normaal.

[uip]

In de Nederlandstalige taalset is de verdeling 58% man, 12% vrouw (en dus 30% ongekend).
Opmerkelijk verschil in de Friese set: daar zou 36% vrouwelijk zijn, en 8% mannelijk (dus ca. 60% ongekend)

Weet iemand waarom er zoveel Friezen hun geslacht niet hebben ingevuld? En of het klopt dat er veel meer vrouwelijke Friezen mee hebben gedaan dan in de Nederlandstalige versie?

[Toffeltje]

Wat een leuk initiatief! Ik heb meteen een paar zinnetjes gevalideerd. Mijn friese uitspraak is niet heel geweldig, dat laat ik maar aan mijn man over. Ik hoop dat onze dochter (die nu nog niet aan praten toe is) straks ook het Fries machtig zal zijn.

[Tomatoman]

Wat jammer is, is dat er geen poging was om Nederlanders in het Engels te laten inspraken, met hun Nederlandse accent. Veel spraakherkenningssoftware kan totaal niet overweg met Engels dat met een niet-Engels accent wordt gesproken. Brits Engels, Amerikaans Engels, Australisch Engels en nog heleboel andere varianten zijn geen enkel probleem. Maar zodra iemand een Nederlands, Vlaams, Fries, Frans, Duits of ander Europees accent heeft, weet de spraakherkenningssoftware er weinig van te maken.

[Maurits van Baerle]

Ha, dat is nog best een kunst voor spraakherkenningsoftware. Voor veel Nederlanders klinken “bat”, “bad”, “bet” en “bed” precies hetzelfde.

[Janspook]

Fryslân Boppe

[sjoerd.stougie]

dit maakt mij trots een Fries te zijn