Overheid investeert in Smart Photonics 'om het voor Nederland te behouden'

De Nederlandse overheid investeert 20 miljoen euro in het Eindhovense Smart Photonics, om te voorkomen dat andere landen flink gaan investeren in het fotonicabedrijf. De regering wil dat Smart Photonics 'behouden blijft voor Nederland'.

Het ministerie van Economische Zaken stelt de lening van 20 miljoen euro beschikbaar als onderdeel van een financieringsronde van 35 tot 40 miljoen euro voor Smart Photonics door een consortium waartoe ook photonDelta en KPN Ventures behoren. Smart Photonics wil het geld gebruiken om de productiecapaciteit te vergroten en de ontwikkeling van fotonicachips te versnellen.

Het doel van de financiering is om het bedrijf te ondersteunen en te behouden voor Nederland, schrijft staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken aan de Tweede Kamer. "Het is realistisch om aan te nemen dat zonder de productiefaciliteit van Smart Photonics in Nederland de hedendaagse onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten op het gebied van fotonica uit Noord-Brabant en zelfs Nederland verdwijnen", schrijft ze. Nederland zou hierdoor kennisverlies en economische schade oplopen.

De staatssecretaris meldt niet om welke landen het gaat vanwaaruit investeerders 'forse investeringen' wilden doen. Andere Nederlandse fotonicabedrijven kwamen al in buitenlandse handen: PhoeniX uit Enschede is overgenomen door het Amerikaanse Synopsys, en LioniX, eveneens uit Enschede, is inmiddels onderdeel van Magic Micro uit Zuid-Korea. Volgens Keijzer ligt een overheidsinvestering in Smart Photonics in lijn met een oproep van de Europese Commissie om 'alert te zijn' op onwenselijke marktontwikkelingen.

De verwachting is dat de markt voor fotonicachips, chips die werken op basis van fotonen in plaats van elektronen, flink gaat groeien in de komende decennia. Nederland heeft de ambitie om een leidende rol te spelen en om tegen 2026 minstens 25 bedrijven met een gezamenlijke omzet van een miljard euro en ten minste vierduizend arbeidsplaatsen te hebben op het gebied van fotonica. Meer daarover staat in het achtergrondartikel Geïntegreerde fotonica, Nederland brengt chips verlichting.

Reacties (45)

[josttie]

Wow, een lening van 20 miljoen! Daarmee houden we China en Amerika wel op afstand! Wellicht heeft het wel het een en ander te maken met verboden overheidssubsidies, maar als je dit statement maakt "wij willen marktleider worden" zal je toch gewoon fatsoenlijk moeten investeren. Veel geld naar universiteiten voor dit soort onderzoek (kan je het verkappen als educatie) en daarbij open en bloot investeren in spin offs. Ik denk dat dit vooral een symbolische zet is.

EDIT:
@curry684 , @Verwijderd Dit is een hoog bedrag voor een klein bedrijf, maar erg weinig over het geheel. Wat ik liever had gelezen: Overheid maakt x budget bescrhikbaar, dit bedrijf krijgt een deel.
Maar als ik nu het gelinkte achtergrond artikel lees, zie ik dat inderdaad 240 miljoen gereserveerd is om te investeren in deze sector in de komende 8 jaar.
Is dit genoeg om marktleider te worden? Telt een lening als echte investering? Het is makkelijk om geld uit te lenen, zeker als je het (waarschijnlijk) met rente terug krijgt (dat is goedkoper dan het op de bank hebben staan tegenwoordig, ook voor onze overheid zeker als ze dit bedrag met negatieve kunnen lenen)

[Reactie gewijzigd door josttie op 26 juli 2024 05:21]

[curry684]

En wat denk je dat een bedrijf van 70 medewerkers zou moeten met een veelvoud hiervan?

Als je er 200 miljoen in stopt groeien ze kapot of gaan ze ten onder aan rentelasten.

Overinvesteren is nooit nuttig.

[walteij]

Waarom denk je dat dit soort bedrijven in en om Eindhoven en Twente ontstaan. Grote kans dat er ook wat van dit soort bedrijven in Delft worden opgericht binnenkort.

Hey wat toevallig, in die drie steden staan ook onze Technische Universiteiten....

[josttie]

Ik snap jou reactie niet helemaal in het licht van mijn reactie. Ik stel nergens dat het raar is dat dit in Enschede of Eindhoven of Delft gebeurt. Ik snap zelf ook wel dat die universiteiten daar zitten (maar waar ik toch denk dat Delft wellicht minder fotonisch is ingesteld dus wellicht ander soort bedrijven in Delft komen)

Daarom schreef ik ook "Veel geld naar universiteiten voor dit soort onderzoek (kan je het verkappen als educatie) en daarbij open en bloot investeren in spin offs" Omdat veel van dit soort bedrijven voortkomen uit onderzoek op de universiteit.

[walteij]

Er gaat al veel geld voor onderzoek naar deze universiteiten. Alle 3 de universiteiten staan internationaal behoorlijk aangeschreven. Buitenlandse bedrijven zullen dus ook hard op zoek zijn naar nieuw personeel dat van deze universiteiten komt en zich tijdens de studie heeft bezig gehouden met fotonicachips.

Door nu een lening van 20 miljoen aan een bedrijf te geven, kan dat bedrijf (dat logischerwijs innige banden heeft met de campus) nu dus ook een fatsoenlijke financiële vergoeding aan zowel studenten als afgestudeerden bieden, waardoor de kennis van deze mensen niet naar het buitenland verdwijnt.
Het is natuurlijk goed dat onderzoek en doorbraken op onze universiteiten worden gedaan, maar daarvoor zijn al heel wat potjes beschikbaar. Het gaat er nu om, dat je het geld dat door NL in deze ontwikkellingen bij Universiteiten niet naar het buitenland verdwijnt.
Willen we marktleider worden in deze markt (net zoals we een hele groter speler zijn op de electronicachips markt met dank aan ASML), moeten we er wel voor zorgen dat we kunnen blijven doorontwikkelen, daarvoor heb je mensen nodig, die mensen moeten ook een salaris ontvangen.

[josttie]

Okee ik snap je verhaal, aangezien het precies hetzelfde is als wat ik eerder al reageerde. Heb je wellicht ook een reactie op het vraagstuk waar ik origineel op doelde: Wordt er volgens jou daadwerkelijk genoeg geïnvesteerd in de onderzoeken en in de spin offs? Of kan dat beter?

[walteij]

Tjah, investeringen in het (universitair) onderwijs kan altijd beter. TU/e stond in 2019 als 99e in de ranglijst van de beste universiteiten ter wereld (het jaar daarvoor op 104). Twente stond op 172 (jaar daarvoor op 179), Delft trouwens 52 in 2019, en 54 in 2018.
Er zit bij alledrie dus een stijgende lijn in, als je die wilt voortzetten, zul je moeten blijven verbeteren en dat kost investeringen. Hoe die er komen (via bedrijven die een afstudeeropdracht sponsoren of vanuit het rijk) maakt onder de streep relatief weinig uit.
We willen als NL een kennis economie hebben, dan zul je die kennis wel goed moeten financieren.

[.ScorpionSquad]

Staar je niet blind op die rankings (ben het verder wel met je eens over de noodzaak van investeren in het hoger onderwijs). Deze zijn o.a. gebaseerd op aantallen citaties en het aantal publicaties van een universiteit.

Als je erg goed bent in een kleiner onderzoeksgebied heeft dat gevolgen voor je ranking in die lijst, hoewel het best zo kan zijn dat je publicaties van hoge kwaliteit zijn. Citaties zijn overigens ook niet per se een goede graadmeter voor de kwaliteit van je onderzoek, maar het is ongeveer de enige objectieve graadmeter die we hebben.

Ik wil vooral duidelijk maken dat de Nederlandse TU's op een aantal gebieden echt de absolute wereldtop zijn, een voorbeeld is de TU/e met de productie van specifieke custom nanodraden (deze kunnen o.a. toegepast worden in photonica-onderzoek). Dit zie je niet terug in de rankings, omdat dergelijke details in zo'n datamassa verdwijnen. Ik ben er daarom geen fan van, aangezien ze je eigenlijk niet het hele verhaal vertellen.

[Reactie gewijzigd door .ScorpionSquad op 26 juli 2024 05:21]

[knirfie244]

(maar waar ik toch denk dat Delft wellicht minder fotonisch is ingesteld dus wellicht ander soort bedrijven in Delft komen)

Dat klopt, TU Eindhoven is namelijk één van de wereldleiders op bepaalde gebieden van optoelectronics, integrated photonics en electro-optical communications, deze vallen allemaal onder de faculteit elektrotechniek. In de regio diverse startups ontstaan uit de kennis en afstudeerders, en daar is deze er volgens mij ook één van.

Ik denk dat die 20 miljoen voorlopig meer dan voldoende is voor dit bedrijf, ze opereren voornamelijk als foundry die experimentele (optische) chips maken voor allerlei klanten, zoals de TU/e zelf, andere universiteiten in het buitenland, maar ook uit het bedrijfsleven en onderzoekscentra. De techniek achter deze chips, en ook wat je er allemaal wel en niet mee kan staat nog compleet in de kinderschoenen.

[Reactie gewijzigd door knirfie244 op 26 juli 2024 05:21]

[.ScorpionSquad]

Dat al het photonica-onderzoek aan de TU/e onder de faculteit Electrical Engineering valt is niet helemaal correct; de meer fundamentele onderzoeksgebieden in deze sector vallen ook voor een deel onder de faculteit Applied Physics.

[Verwijderd]

Maar moeten alles minstens 100 miljoen zijn om nuttig te zijn? Het is een vrij klein bedrijf, daar kun je een miljard heen sturen maar daar kunnen ze niks mee. Door het internet zijn mensen gewend aan grote getallen en moet alles x100 zijn, maar we zijn niet de VS. Dit is een Nederlands bedrijf met iets meer dan 70 werknemers (aldus hun website), dus 20 miljoen is gewoon veel geld en een goede lening.
Een beetje context is wel belangrijk om te houden en groter is zeker niet altijd beter.

[0xygen500]

Waarom een lening en niet aandelen kopen.

[t link]

ik gok dat dit te maken heeft met europese en nederlandse wetgeving rondom overheidsmengen in bedrijven.

[0xygen500]

Overheid heeft geen problemen met kpn aandelen kopen

[GameNympho]

Of KLM

[0xygen500]

Die bedoelde ik eigenlijk.

[walteij]

Maar ook dat is om KLM te beschermen.
Het zijn namelijk aandelen van KLM-AirFrance. En Frankrijk heeft een [b[]enorm[/b] aantal aandelen in dit bedrijf, om nog maar te zwijgen van de subsidie die AF krijgt vanuit Frankrijk. Zonder deze subsidie (en het tot voor kort winstgevende bedrijfsonderdeel KLM) was AF begin dit decennium snoeihard failliet gegaan.

Doordat AF een zeer beschermde status heeft in Frankrijk, heeft het hierdoor dus een strategisch voordeel ten opzichte van KLM. Immers, bij bezuinigingen zal een van de grootaandeelhouders (de Franse staat dus) er nooit voor kiezen om Franse burgers op straat te zetten (daarbij kijk ik nog niet eens naar de macht van de Franse vakbonden), waardoor AFKL als bedrijf eerder bij KLM zal bezuinigen en zal schrappen in personeel.
Doordat de NL regering nu ook een flink aantal aandelen heeft (en dus ook grootaandeelhouder is) is de balans tussen Nederlandse en Franse belangen dus iets evenwichtiger.

Hiermee is natuurlijk niet alles goed te praten, maar het is wel begrijpelijk dat de NL staat dit heeft gedaan. Ze willen namelijk dat KLM, net als Smart Photonics blijft bestaan en er is geen universele oplossing. Zeker niet als je een bedrijf van 10.000 man gaat vergelijken met een bedrijf van 70 man.

[0xygen500]

beiden zijn ondernemingen, de een is alleen wat belangrijker dan de andere.

[KoffieAnanas]

Maar Brussel wellicht wel. Het kan niet zomaar, en er is voor zover ik weet nog geen groen licht vanuit Brussel. Ook voor deze bedrijven geldt dat de overheid niet zomaar geld in een dergelijk bedrijf mag pompen. Dat zal goed onderbouwd moeten zijn. In geval van KLM kun je dit onderbouwen dat het bedrijf een essentiele rol speelt in de infrastructuur van Nederland oid. Daarbij, een deel is slechts investering, en een deel is participatie (in aandelen).

[lighting_]

de EU loopt achter de feiten aan.
Ze geven zelf aan dat landen waakzaam moeten zijn voor buitenlandse overnames maar passen de wetgeving niet aan. Alsof andere landen buiten de EU wel zo braaf zijn. Onbegrijpelijk

[RNSKNP]

Bij overheidssubsidies is het zo dat je als bedrijf niet meer dan 200.000 staatssteun mag ontvanger per drie jaar, zodat het de interne markt niet te veel beinvloedt. Dit moeten bedrijven aantonen met een De-Minimusverklaring. Echter wordt deze regel door art. 25 van de AGVV uitgesloten als het gaat om staatssteun voor technologische ontwikkeling, dat is ongelimiteerd. Echter worden er zelden subsidies hoger dan een half miljoen uitgegeven in NL, bij leningen is dat natuurlijk anders.

[Keypunchie]

Lager risico.

Een lening heeft (afgezien van het risico op faillisement) een vast rendement en zelfs als een bedrijf het op de langere termijn niet redt, zal een deel al zijn afbetaald en een deel nog worden teruggevorderd uit de verkoop van activa.

Zeker bij een groeiend bedrijfje zullen aandelen geen dividend geven, dus je rendement zal puur en alleen bestaan wanneer het bedrijf succesvol is en de waarde van de aandelen stijgt. Bij een faillisement krijgt de aandeelhouder niks (alle geld dat er is gaat naar de schuldeisers, bij een faillisement zijn de schulden per definitie groter dan de bezittingen).

[bilgy_no1]

Het risico/rendement van een lening is gewoon anders dan bij een investering in het aandelenkapitaal. Hoe dat hier precies zit is onduidelijk, maar het is niet zo dat een lening ook altijd direct begint met aflossen.

Er kan sprake zijn van een 'grace period' (Nog geen aflossingen gedurende een aantal maanden of jaren), of van een 'bullet' (aflossing ineens bij einde looptijd). Rente kan per maand of kwartaal worden betaald, of juist worden 'opgerold' bij de hoofdsom. De hele lening kan ook nog eens converteerbaar zijn naar aandelen. Of er worden tegelijk 'warrants' of opties uitgegeven aan de leninggever. Worden er wel of geen zekerheden gevestigd?

Al dit soort factoren zijn van invloed op de hoogte van de rente.

Er zijn allerlei redenen waarom een partij investeert via een lening in plaats van aandelen. Soms is het onwenselijk dat een bepaalde partij als aandeelhouder aan boord is. Soms komen de onderhandelingen daar gewoon op uit.

Maar het is dus niet altijd zo dat via een lening al direct een deel terugbetaald wordt en de lening dus veiliger is dan aandelen.

In geval van faillissement zijn leningen wel voorgesteld tov aandeelhouders, maar pas met zekerheden sta je sterk tegenover de concurrente schuldeisers.

Klein technisch puntje:
het is bij een faillissement zo dat de direct opeisbare schulden groter zijn dan direct beschikbare contante middelen. Een bedrijf kan prima een enorme schuldenpositie hebben met weinig bezittingen, zolang er maar voldoende cash is om aan de verplichtingen te voldoen.

[ManIkWeet]

Mocht het bedrijf alsnog in de handen van een ander vallen dan komt het geld terug...
Is alleen een vermoeden, geen idee hoe 't allemaal werkt...

[jpsch]

Omdat dat de keuzemogelijkheden van SP in de toekomst beperkt.

[Maurits van Baerle]

Overheden die aandelen in bedrijven bezitten is de laatste decennia taboe geworden in Europa. Dat komt door slechte ervaringen maar ook door dat de filosofie is dat de publieke zaak de publieke zaak is en privaat privaat is. Als je die twee gaat mengen is de vraag namelijk waar je gaat stoppen.

Als je wel aandelen in bedrijf A neemt maar niet in concurrent bedrijf B dan ben je met belastinggeld bezig de concurrentie te verstoren. Bovendien, wie zegt dat de overheid beter is in bepalen wie investeringswaardig dan professionele investeerders? Professionele investeerders die dat risico ook nog eens niet met belastinggeld doen en waar de mogelijke winst dus ook tegenover een mogelijk verlies staat. De risico’s die mensen met hun eigen geld nemen op zoek naar rendement is hun eigen private keuze.

Maar goed, er is de laatste tijd wel wat aan het verschuiven in deze visie. We moeten als Europa concurreren met China en de VS. In China investeert de overheid in alle bedrijven, in de VS komt het de laatste tijd meer voor. Als je dan als Europa deze visie blijft houden dan trekken je bedrijven op de middellange termijn misschien wel aan het kortste eind. De coronacrisis heeft het hereiken van dit soort principes nog eens in een stroomversnelling gebracht.

De vraag blijft overigens wel hoe je het concreet aanpakt. In Nederland is bijvoorbeeld de NS 100% eigendom van het Ministerie van Financiën terwijl ze onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vallen. Dit levert soms wel eens spanningen op omdat Financiën bijvoorbeeld wil dat er meer financieel rendement bereikt wordt terwijl Infrastructuur juist meer investeringen wil.

Op Europees niveau wordt er ook wel eens betoogd dat er een apart vehikel moet komen die aandelen in strategisch belangrijke bedrijven gaat nemen wanneer dat nodig is, bij een dreigende vijandige overname of uit de markt drukken bijvoorbeeld (Nokia? Ericsson? ArianeSpace? Alstom?). Zo’n vehikel zou dan naast de Europese Investeringsbank kunnen staan of een onderdeel er van zijn.

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 26 juli 2024 05:21]

[MalleEppie71]

Het lijkt geen directe lening van het rijk aan Smart Photonics. Quote van de website van de BOM:
De financiering bevat een bijdrage van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat via de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM), Andere deelnemers aan deze ronde zijn KPN Ventures (de investeringstak van KPN), PhotonDelta en huidige aandeelhouders.

BOM
Innovation Industries

[Patriot]

Vind het nog een best bescheiden investering voor iets waarvan het doel is om er wereldwijd marktleider in te worden (en blijven).

[Frituurman]

Smart Photonics is nu een relatief kleine speler (70 medewerkers) en ik denk dat de investering (liever: lening) een naar verhouding prima hoogte heeft. Daarnaast moet 'Nederland' een marktleider worden met pakweg 25 bedrijven en 1 miljard omzet in 2026, niet 'alleen' Smart Photonics.

[Reactie gewijzigd door Frituurman op 26 juli 2024 05:21]

[Verwijderd]

In het verleden heeft de overheid jarenlang geïnvesteerd in het Delftse Mapper dat apparatuur ontwikkelde voor ebeam lithography in 2018 ging Mapper failliet en de boedel is op verzoek van de overheid overgenomen door ASML.
Altijd lovende verhalen over het commerciële potentieel van Mapper maar de ambtenaren zaten fout en het heeft de Nederlandse belastingbetaler alleen maar geld gekost en niets opgeleverd.

Als de vooruitzichten voor smart photonics zo goed zijn waarom kan er dan niet geleend worden bij een (Nederlandse) bank of investeringsmaatschappij ? Of een IPO op de beurs ?

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 26 juli 2024 05:21]

[Lo_]

Mapper was bij mij ook het eerste dat in me opkwam. Ik weet niet goed wat ik nu weer van deze investering door de overheid moet vinden. Private bedrijven komen sowieso al erg goedkoop aan fundamentele kennis omdat die voor een erg groot deel op publiek gefinanceerde universiteiten wordt gecreeërd.

Het lijkt er voor mij op dat ook hier voor langere tijd aan deze technologie is gewerkt binnen universiteitsmuren en dus op kosten van de maatschappij. Als dan al dat werk vervolgens op de private markt komt zou er venture capital genoeg moeten zijn (ook binnen de free world) om dat te schalen als het inderdaad een goed idee is. Dat nu de overheid en nota bene KPN geld mogen injecteren geeft mij niet veel vertrouwen daarin.

Zouden dit soort investeringen nou eigenlijk ooit nog geevalueerd worden? Dat het een lening is en niet equity maakt het wat mij betreft eigenlijk alleen maar erger: wel de downside, niet de upside.

[Cergorach]

Dit gaat 'goed' totdat er iemand komt met een grote zak geld en de eigenaren gaan overstag. Dat is het voordeel en het nadeel van de huidige economie. En als de EU/Nederland daar blokkades voor gaan opwerpen vertrekken de knappe koppen gewoon naar het buitenland. Damned if you do, damned if you don't... Nu is de hoop dat de eigenaren (voorlopig) niet overstag gaan.

[walteij]

Je hebt hier gelijk in, als er al een flinke markt voor het product is.
Die markt is er nog niet en is op dit moment ook zeker niet groot. Nu is dus het moment om een voorsprong op te bouwen en markt aandeel te pakken.
Ik weet niet hoe Smart Photonics als bedrijf is opgericht en wie de aandeelhouders zijn, maar zolang de leidinggevenden en eigenaren nog zien dat het marktaandeel dat ze kunnen veroveren meer oplevert dan een snelle verkoop van het bedrijf, zie ik het niet zomaar verkocht worden.

En ja, SP kan dus zomaar het volgende ASML worden, mits ze het goed en slim aanpakken.

[Cergorach]

En ja, SP kan dus zomaar het volgende ASML worden, mits ze het goed en slim aanpakken.

Je bedoelt de ASML welke beursgenoteerd is en de grootste aandeelhouders Amerikaans zijn?

[walteij]

Maar nog steeds Nederlands hoofdkantoor, R&D dat hier allemaal plaatsvind, Nederlandse directie.
De beurs op gaan is bij een bepaalde grootte van een bedrijf bijna onvermijdelijk om extra kapitaal binnen te halen. Dit is ook bij ASML gebeurd. Ja, dan zullen ook aandelen naar het buitenland verdwijnen.

[T2000Nl]

Zou die 20 miljoen niet ergens verband houden met de financieringsbehoefte van het bedrijf zelf, op dit moment ?

[Craftynl]

Goede ontwikkelingen al vraag je het mij, alleen lijkt het nu of ik een artikel van RTL-Z lees ipv een artikel op tweakers (had graag gezien dat er wat technischer op ingegaan zou zijn).
Zou opzich best willen weten waarom de markt zou verschuiven van fotonen naar elektronen.

[Rudie_V]

Zou opzich best willen weten waarom de markt zou verschuiven van fotonen naar elektronen.

Dan lees je het achtergrondartikel waarnaar gelinkt wordt in het artikel.
Bijvoorbeeld:

Fotonen hebben op papier veel betere eigenschappen om signalen over te brengen dan elektronen. Elektronen hebben lading en massa, hoewel de massa met 9,11 x 10−31 kilogram wel heel klein is. Ze hebben hoe dan ook een sterke interactie met het materiaal waarin ze bewegen. Ze botsen met het materiaalrooster en dat vertaalt zich als weerstand, waardoor een signaal dat door dat materiaal wordt geleid, steeds zwakker wordt. De beweeglijkheid van elektronen in het halfgeleidermateriaal is dus beperkt en dat begrenst uiteindelijk de maximale frequentie waarvoor de signalen nog versterkt kunnen worden. Naarmate we dichter bij deze grensfrequentie komen, is steeds meer energie nodig om signalen te versterken. Een belangrijk deel van deze energie komt vrij in de vorm van warmte die moet worden afgevoerd.

Bij fotonen speelt dit niet, want die hebben geen lading en geen massa. Bij het transport treden nauwelijks verliezen op en de warmteproductie is minimaal. Ook hebben fotonen geen last van verstoring door elektrische of magnetische velden. Licht kan veel meer informatie dragen door het brede frequentiespectrum; de potentiële bandbreedte is daarmee veel groter. Die voordelen van fotonen voor datacommunicatie zijn al lang bekend en de telecomindustrie benut ze bij transport over lange afstanden, namelijk met glasvezelinternet. Nu is de chipmarkt toe aan fotonica, volgens Backx.

[kodak]

Er zijn regels over staatssteun. Vooral om die te beperken en tegen te gaan. Waarom mag de overheid in dit geval dan een bedrijf steun geven?
Er staat wel een verwijzing naar een bericht van de Europese Commissie over het alert zijn op voorkomen van strategische afhankelijkheden of onderbreken van vitale processen. Alleen is geen uitleg gegeven waarom er dan steun gegeven kan worden.

[morrowyn]

Misschien omdat het om een lening gaat met rente.

Wel een mooie manier om als overheid mee te doen innde vrije markt.

[Cynosure]

Totdat ze een toptalent met een Chinese achtergrond in dienst hebben die dan na een aantal jaar ontslag neemt en in China gaat werken bij een soortgelijk bedrijf. Je zou bijna etnisch gaan profileren als bedrijf zijnde puur om je intellectuele eigendommen te bewaken.

[Verwijderd]

Klopt, echter is bepaalde technologie te complex om zomaar even te kopieren. Er is een reden dat ASML een voorsprong heeft kunnen behouden. Het zijn namelijk niet bepaald paperclips die SMART Photonics wil gaan maken,.

[Cynosure]

Net zoals bij Tesla zeker? Schaamteloos kopieren van software voor autopilot? Dat heb je ook nodig bij het aansturen van die machines en reken maar dat ze geniepig genoeg zijn om alles wat minimaal nodig is mee te nemen.

[Verwijderd]

Om de hoogte van dit bedrag in een relevanter perspectief te brengen; bedenk je wel dat dit om een foundry gaat. Als voorbeeld; een lithografie machine kost al snel 10 miljoen euro, wat slechts een van de vele tools is die zo'n chip doorheen reist tijdens zijn fabricage. Dan heb je een aantal van die apparaten nodig om een serieuze foundry te zijn. Ballpark figures voor electronische chip foundries zijn in de miljarden per jaar (Samsung 4 miljard elk jaar aan nieuwe apparatuur: https://www.anandtech.com...y-chip-businesses-by-2030)

Naast de tools die waarschijnlijk gekocht gaan worden van dit geld, moet ook meer personeel worden aangenomen om de tools mee te bedienen. Laten we zeggen dat ze van 70 naar 140 man gaan (nog steeds weinig voor een serieuze foundry), dan is er met 2000 euro per maand bijna 3 ton maandelijkse personeelskosten. Waarschijnlijk is 2000 gemiddeld laag ingeschat, omdat je veel hoogopgeleid personeel nodig hebt bij een startend high-tech bedrijf.

Een foundry is ook niet te vergelijken met een bedrijf dat een tool ontwikkeld, zoals Mapper.