De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk hebben een deal gesloten waardoor autoriteiten van beide landen data van Britse en Amerikaanse bedrijven direct mogen opvragen. De overeenkomst lijkt op gespannen voet met EU-regels te staan.
De deal werd op donderdag bekendgemaakt in een persbericht, en maakt onderdeel uit van de Cloud-wet, die vorig jaar in werking ging in de VS. Door de Cloud-wet kunnen Amerikaanse autoriteiten gegevens van Amerikaanse bedrijven opvragen zonder tussenkomst van een rechter, ook als het om informatie in een datacenter op buitenlands grondgebied gaat. De deal met het Verenigd Koninkrijk moet ervoor zorgen dat autoriteiten van beide landen sneller over en weer bij communicatiegegevens van vermeende terroristen en kindermisbruikers kunnen.
Volgens de landen kan het momenteel maximaal twee jaar duren voordat autoriteiten bij dergelijke gegevens kunnen, aangezien een lang juridisch proces voorafgaat aan het opvragen van zulke data. Deze overeenkomst moet nog worden goedgekeurd door wetgevers van beide landen, maar als de deal definitief wordt, zou dit proces verkort moeten worden naar enkele weken of zelfs dagen.
De Amerikanen kunnen door deze deal makkelijker bij de data van Britse telecomproviders. De Britse autoriteiten kunnen op hun beurt bijvoorbeeld eenvoudiger data opvragen bij bedrijven als Twitter, Facebook en Google. De deal mag bedrijven er overigens niet van weerhouden om hun data te versleutelen, waardoor autoriteiten alsnog moeilijk bij de gegevens kunnen.
Facebook liet eerder dit jaar bijvoorbeeld weten dat het end-to-end-encryptie wilt toevoegen aan Instagram en Messenger. WhatsApp, een andere dienst van Facebook, gebruikt al e2e-encryptie. De VS, het VK en Australië verzochten Facebook deze week dit initiatief niet door te zetten. Volgens de autoriteiten worden deze diensten zo gebruikt voor versleutelde communicatie tussen kwaadwillenden die het onder andere op kinderen zouden hebben gemunt. Bedrijven mogen hun systemen 'niet zo inrichten dat toegang tot de inhoud onmogelijk is'. Facebook laat op zijn beurt weten dat het bedrijf 'sterk ingaat tegen de pogingen van de overheid om een backdoor te creëren, omdat het de privacy van mensen over de hele wereld ondermijnt.'
Volgens Europarlementariër Sophie in 't Veld van D66 is de overeenkomst tussen de VS en het VK out of bounds omdat Groot-Brittannië nog deel uitmaakt van de EU. Volgens haar verhindert de deal mogelijk een overeenkomst tussen de Verenigde Staten en de EU voor het delen van digitale bewijsstukken. Mogelijk is de deal ook in strijd met de algemene verordening gegevensbescherming, die in 2018 in werking trad. EU-lidstaten mogen dergelijke datadeals bovendien niet op eigen houtje aangaan.